Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 EKİM 2007 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr E RMENİ İDDİALARI YOK En yakın müttefik olarak artık İngiltere’yi görmeyen ABD, yüzünü Fransa ve Almanya’ya çevirdi AP Türkiye raporunu onayladı BRÜKSEL (AA) Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raportörü Hollandalı Hıristiyan Demokrat Ria OomenRuijten tarafından kaleme alınan Türkiye kararı, AP Dış İlişkiler Komitesi’nde 4 çekimsere karşı 48 ‘evet’ oyuyla kabul edildi. 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını, metne sokmak için yoğun çaba harcayan Ermeni lobisi amacına ulaşamazken, Kıbrıs’tan Türk askerinin çekilmesinin “müzakereleri kolaylaştıracağı” ileri sürüldü. AP Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Türk asıllı Alman Sosyalist Vural Öger, kabul edilen değişiklik önergeleriyle “tam üyelik hedefinin vurgulandığını” belirterek “Daha iyisi olabilirdi ama oldukça iyi bir sonuç olarak değerlendiriyorum. Pontus iddiaları, Ermeni iddiaları reddedildi. Kıbrıs’ta her iki tarafın lehine değişiklikler yapıldı. En önemlisi, tam üyelik ifadesinin metne girmesiydi. Bunun için çok çalıştık” diye konuştu. Kabul edilen değişiklik önergeleriyle, yeni Türk hükümetinin yeni anayasa girişimi teşvik ediliyor. Türkiye kararında bu kapsamda, “Yeni Türk hükümetinin temel insan haklarını ve özgürlükleri koruyacak yeni ve sivil bir anayasa niyeti memnuniyetle karşılanır. Yeni anayasada Türkiye’nin demokratik ve laik karakterini garanti altına alacak denetleme ve dengeleme sisteminin kurulması ihtiyacının altı çizilir. Tüm siyasi partilere açık ve uzlaşıya dayalı anayasal süreci desteklemeleri çağrısı yapılır. Bu kapsamda daha önceki seçim barajı (düşürülmesi) önerisi hatırlatılır. Anayasa projesinin, TCK 301 başta olmak üzere acil reformları ertelememesi gereği vurgulanır” deniliyor. Yeni hükümetin “Kürt sorununa kalıcı çözüm bulunması için siyasi girişim başlatması” gerektiği savunulan belgede, terör örgütü PKK’ye “acil ateşkes ilan ederek buna uyması” çağrısı yapıldı. Kıbrıs’ta kapsamlı çözüm için taraflara “BM sürecine yapıcı yaklaşın” çağrısı yapılan belgede, “adadan Türk askerinin çekilmesinin çözüm müzakerelerini kolaylaştıracağı” ileri sürülüyor. Türkiye kararına verilen değişiklik önergeleriyle ayrıca “ordunun siyasete tekrar tekrar müdahalesinden rahatsızlık duyulduğu” ifadesi metinden çıkarıldı. Bush sadık müttefikini arıyor Dış Haberler Servisi ABD yönetiminin Avrupa’da en yakın müttefiki olarak artık İngiltere’yi görmediği ve yüzünü Fransa ile Almanya’ya doğru çevirdiği öne sürüldü. İngiltere’de Gordon Brown’ın başbakanlık koltuğuna oturmasının ardından son olarak Irak işgali başta olmak üzere uzun yıllardır birçok konuda bugüne kadar birbirlerinin en yakın müttefiki olan Londra ve Washington hattı arasına “mesafe” girdi. İngiliz Daily Telegraph gazetesinde dün yer alan haberde, Beyaz Saray’ın, Brown yönetiminin işbaşı yapması sonrasında iki ülkenin dış politikalarında ortaya çıkan farklılıklar nedeniyle İngiltere’yi artık Avru ? Beyaz Saray’ın, Brown’dan sonra İngiltere’yi artık Avrupa’daki en sadık müttefiki olarak konumlandırmadığı belirtildi. Daily Telegraph’a konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi “Brown’la ilgili kaygılar var. Ancak bu daha az başağrısı yaratacak Paris ve Berlin’le telafi edilebilir” dedi. Bush’un en iyi iş yapabileceği liderin Sarkozy olduğu söyleniyor. pa’daki en sadık müttefiki olarak konumlandırmadığı belirtildi. litikalarında her zaman “köşe taşı” olmayı sürdüreceğini belirten yetkili, ancak Brown’un Irak’tan asker çekme ve İngiliz güçlerinin Basra’daki performansları konusunda “birçok mutsuzluklar” yaşadıklarını söyledi. Beyaz Saray yetkilisi, İngiliz güçlerinin Basra’da başarılı olamadığını belirterek “belki de en iyisi orayı terk etmeleri. Şimdi Irak’ın güneyinde açık bir alanımız var” diye konuştu. Gazeteye konuşan başka bir Beyaz Saray yetkilisi Brown’un, selefi Tony Blair’e göre ABD’ye daha az yakın olduğunu kaydetti. ‘Paris’le Berlin baş ağrıtmaz’ Gazeteye konuşan Beyaz Saray’dan bir dış politika yetkilisi “Brown’la ilgili kaygılar var. Ancak bu daha az başağrısı yaratacak Paris ve Berlin’le telafi edilebilir. Avrupa güvenliğinin garantörü olarak Londra’nın dayanak noktası olmasına yönelik gerekler yok oldu” dedi. İngiltere’nin ABD’nin Avrupa po Brown İran’a destek vermez Haberde, birçok kişinin Blair’in başbakanlıktan ayrılmasıyla ABD Başkanı George Bush’un Avrupa’da “en iyi iş yapabileceği” liderin Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’yi olduğunu düşündüğü, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ise selefi Gerhard Schröder’e göre Washington tarafından daha tercih edilebilir görüldüğü kaydedildi. Blair’in başbakanken neredeyse haftada bir Bush’la video konferans üzerinden görüştüğü belirtilirken Brown’un geçen hazirandaki ABD ziyaretinden bu yana Bush’la aralarında sadece 2 telefon görüşmesinin yaşandığına dikkat çekildi. Ayrıca son dönemde az sayıda İngiliz bakanın Washington’a ziyaret gerçekleştirdiği ifade edildi. Beyaz Saray danışmanlarının İran’a yönelik bir askeri operasyona Brown’un destek vermeyeceğini söyledikleri kaydedilen haberde, İşçi Partili Londra hükümetinden gelen Washington karşıtı mesajların Bush yönetiminin İngiltere’de muhalefetteki Muhafazakâr Parti’ye “kapı açmasına” neden olabileceği savunuldu. B İR ÜYE DAHA DESTEĞİNİ ÇEKTİ Ermeni tasarısı yola çıkarken fire veriyor ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON ABD Kongresi’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’nin dışilişkiler komisyonunda Ermeni soykırım savlarına yönelik tasarının 10 Ekim’de oylamaya konacağı belirtildi. Tasarıyı sunan Demokrat üye Kaliforniya milletvekili Adam Schiff, 106 sayılı tasarının gelecek hafta ele alınacağı açıklamasını yaparken Ermeni lobi kuruluşu ANCA (Amerika’nın Ulusal Ermeni Komitesi) tasarının 10 Ekim’de oylanacağını duyurdu. Kongre tasarıyı görüşmeye hazırlanırken bir milletvekilinin daha tasarıdan desteği ni çektiği öğrenildi. Demokrat üye Russ Carnahan’ın tasarıdan desteğini çektiğini duyuran ANCA, Türkiye’nin milyonlarca dolar harcayarak Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi’ye Ermeni tasarısının Dışilişkiler Komisyonu’nun gündeminden çıkarılması yönünde baskı yaptığını öne sürdü. Temsilciler Meclisi’nin internet sayfasında tasarıya destek veren milletvekili sayısı 225 olarak görünürken listede milletvekili Carnahan’ın ismi bulunmuyor. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean Mc Cormack ise Ermeni tasarısına yönelik Kongre’yle yakın temas halinde olduklarını ifade etti. F İran’a karşı sertleşiyor RANSA Dış Haberler Servisi Dünyanın İran’la savaşa hazırlıklı olması gerektiğini söyleyerek büyük tatışma yaratan Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner’in “İran’a yönelik yaptırımların” artırılması yönündeki çağrısı üzerine İran Dışişleri Bakanlığı, ülkedeki Fransız elçi yardımcısını bakanlığa çağırarak Fransız bakanın “provokatif ve gerçekdışı” sözleri protesto edildi. Kouchner Avrupa Birliği hükümetlerine gönderdiği mektupta “Atom bombası üretme ihtimaline açık nükleer araştırmalarından ötürü İran’a daha sert yaptırım uygulanmasını’’ istedi. Özellikle bankacılık sektöründe genişletilmiş yaptırım uygulanmasını tavsiye eden Kouchner, “İran’da durum zaten tehlikeli. İran eğer atom bombasına sahip olursa, Ortadoğu’nun sorunları hepten işin içinden çıkılmaz duruma girecektir” ifadesini kullandı. Polonya büyükelçisine saldırı Irak’ın başkenti Bağdat’ta Polonya Büyükelçilik konvoyuna düzenlenen bombalı saldırıda Polonya’nın Bağdat Büyükelçisi Edward Pietrzyk hafif yaralanırken bir sivil öldü. Polonya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Robert Szaniawski, dün sabah erken saatlerde meydana gelen patlamada Büyükelçi Pietrzyk’in hafif yaralandığını ve Amerikan askeri hastanesine kaldırıldığını duyurdu. Polis, Kerrada mahallesindeki Arasat caddesinde düzenlenen saldırıda, elçilik korumalarından biri dahil toplam 4 kişinin yaralandığını belirtti. Bir polis memuru, saldırının park halindeki bomba yüklü araçla düzenlendiğini belirtirken Irak polisinden bir kaynak, elçiliğe ait 3 aracın yol kenarına yerleştirilmiş bombaların hedefi olduğunu söyledi. Kaynak, saldırıda yoldan geçen bir sivilin öldüğünü, 5 kişinin yaralandığını kaydetti. ABD’nin Irak işgaline destek veren ülkelerden Polonya’nın, Irak’ta halen 900 askeri bulunuyor. (Fotoğraf: REUTERS) Irak Devlet Başkanı, ABD Senatosu’nun planına destek verdi. (Fotoğraf: AFP) ABD KONGRESİ, BUSH’TAN IRAK’TAN ÇEKİLME PLANI İSTEDİ WASHINGTON (Cumhuriyet) ABD Temsilciler Meclisi, Başkan George Bush’un Irak’tan asker çekilmesi konusunda Kongre’ye bir plan sunmasını öngören yasa tasarısını önceki gün onayladı. 46’ya karşı 377 oyla kabul edilen yasa tasarısına Cumhuriyetçiler de destek verdi. Bush’un iki ay içinde Kongre’ye Irak’tan asker çekme planı sunmasını öngören yasa tasarısı herhangi bir takvim öngörmüyor. Ancak yasa tasarısının Demokratların Bush’a geri çekilme konusunda yeni bir baskı önlemi olduğu yorumu getiriliyor. Bush bu yıl başında savaş bütçesi tahsisini geri çekilme takvimine bağlayan başka bir tasarıyı veto etmişti. Bush yönetiminin söz konusu planda yeni görevlerdeki asker sayısını, gerekli ekipmanları, eve dönecek asker sayısını ve geçiş dönemi takvimini sunması gerekiyor. KÜRTLER 4 PETROL ANLAŞMASINA İMZA ATTI Dış Haberler Servisi Irak’ın kuzeyindeki Bölgesel Kürt Yönetimi, petrol üretimiyle ilgili dört sözleşmeyle iki rafineri projesinin onayladığı belirtildi. Tabii Kaynaklar Bakanlığı Aşti Hevrami, Süleymaniye vilayetinin Miran bölgesinde petrol üretim hakkının Kanada’nın Heritage Oil and Gas grubuna bağlı Heritage Energy Middle East Limitet şirketine, Türkiye sınırı yakınındaki Sindi/Amedi bölgesi üretim hakkının ise Fransızİngiliz Perenco S.A. şirketine verildiğini söyledi. Bölgesel parlamentonun ağustosta kendi petrol ve doğalgaz yasasını kabul ederek yabancı şirketlerle anlaşma imzalanması, Irak Petrol Bakanı Hüseyin Şahristani tarafından “yasadışı” ilan edilmişti. Talabani: Bölünme planı birliği pekiştirir Dış Haberler Servisi ABD Başkanı George W. Bush, önceki gün Beyaz Saray’da Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ile görüşerek Irak’taki durumu ele aldı. Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino, Beyaz Saray’da yapılan görüşmede Bush’un Irak’ta ulusal uzlaşma sağlanmasına büyük önem verdiğini, ancak Irak Parlamentosu’nca halen onaylanmayan 18 temel yasanın önemini yeniden dile getirdiğini söyledi. Talabani, yoğun itirazlara neden olan ABD Senatosu planına destek verdiğini açıkladı. Bağdat’ta yayın yapan El Hurre televizyonuna özel bir mülakat veren Talabani, “Kararın Irak için hiçbir tehlikesi olmadığını, tam tersine bu kararın Irak’ın ulusal birliğini daha da pekiştireceğini” savundu ve karara karşı çıkanların planı yeterince anlamadıklarını söyledi. ‘Rusya Cumhuriyeti’ ve ‘Türkiye Federasyonu’ eçen gün bir Türk gazeteci Rusya’dan “Rusya Cumhuriyeti” olarak bahsetti. İnternete baktım, bu ve benzer hataları yapanlar o kadar çok ki... Acaba “Rusya Federasyonu” demeye çalıştı da başaramadı mı? Ya da Beyaz Rusya Cumhuriyeti (Belarus) ile mi karıştırıyor? Yoksa merhum SSCB’ye bağlı Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile mi? ABD olsaydı böyle bir hata yapar mıydı dersiniz? ABD ne demek? Amerika Birleşik Devletleri. Peki BDT ne demek? Kimilerine göre, Bağımsız Devletler Topluluğu değil, Birleşik Devletler Topluluğu. Kimle karıştırıyorlar dersiniz?.. Bazı Türk aydınları, burnunun dibindeki Rusya’yı tanımamak için sanki direniyor. Yakın zamana kadar birkaç gazetenin hava durumu bölümünde Moskova, Asya bölümünde gösterilirdi, biliyor musunuz? Şimdi bir de “Rusya Cumhuriyeti” çıktı. Ama sakın ola ki bir Rus, yanlışlıkla Türkiye Cumhuriyeti yerine “Türkiye Federasyonu” demesin! O zaman Rusya ile külahları değişiriz! PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY usya uçsuz bucakR sız... İstediğin yere özgürce koş. Koşarken aniden dur, yana dön, tekrar koş, dur, dön, tekrar... Putin istediği yöne, istediği gibi koşuyor, duruyor, dönüyor, tekrar koşuyor. Rusya’nın siyasi alanı uçsuz bucaksız. Önünde tek bir engel yok... Ülkenin tek hâkimi olduğunu çok iyi bilen Putin, “demokrasinin harfi bozulmasın” ve “Batı’nın ağzına sakız olmayalım” diyerek üçüncü dönem üst üste devlet başkanlığı seçimlerine girmeyecek. Böyle yaparsa Türkmenbaşı veya Nazarbayev durumuna düşeceğini görüyor. Ama elinde bu [email protected] hayatı kitaplarda Okuma sanatı çoğunlukla esinde hayatı tekrar bulmak, kitaplar say ır. daha iyi anlamak sanatıd Andre Maurois feranduma dönüşeceğinden dolayı, elde ettiği zaferle zaten yüzPutin, devlet de 80’lere dayanmış başkanı da olan reytinginin çimenolsa, tosuna bol su verecek. başbakan da Ondan sonra ister olsa Devlet acilen başkanlıktan isKonseyi tifa ederek, ister 2008 Başkanı veya baharındaki başkanlık parti lideri de seçimlerini bekleyerek olsa, iktidarı kendisini “güçlü başelinde tutmaya bakan” yapabilecek. Siyasi ve moral gücüdevam nün yanı sıra, gerektiedecek. ğinde yasaları değiştirecek yeteneğe sahip bir ulusal lider olarak, seçilecek zayıf devlet başkanına yalnızca etki değil baskı yapmakta bile zorlanmayacak. Hele bu, şimdiki Başbakan Zubkov gibi “emanetçi tipten” biri olursa. Ardından 2012 seçimlerini mi bekler, yoksa yeni bir senaryoyla Başkan’ın görevi erken bırakmasıyla tekrar Kremlin’e mi döner, ya da Rusya’yı parlamento rejimine mi çevirir?.. Bunlar önemli değil. Önemli olan iktidardır ve Rusya’da iktidarın tek bir adı vardır: Putin! Putin koşar, durur, döner, tekrar koşar... Ama iktidarı hep elinde tutar... Saakaşvili Zor Durumda ürcistan Devlet Başkanı MiG hail Saakaşvili’nin başı yeniden belada. Bir zamanlar en yakın arkadaşı olduğu söylenen eski Savunma Bakanı ve Birleşik Gürcistan Partisi lideri Irakli Okruaşvili’den ciddi suçlamalar geldi. Bunlar arasında 2005’te kuşkulu biçimde hayatını kaybeden eski Başbakan Zurab Jvaniya’nın öldürüldüğü ve ülkenin en zengin işadamı Bedri Patarkaçişvili’nin “ortadan kaldırılması” emrini vermiş olduğu iddiaları da var. Okruaşvili’nin çok şey bildiğini ve daha epeyce açıklama yapabileceğini tahmin etmek zor değil. Bunu bilen Saakaşvili yönetimi, kısa süre içinde “ekonomik yolsuzluk” iddialarıyla eski bakanı 25 yıl hapis talebiyle tutuklattırdı. Saakaşvili’nin dört yıllık iktidarı boyunca hayatını kaybeden, tutuklanan ve muhalefete geçen eski bakan, milletvekili, vali, belediye başkanı ve başka “eski dostlar”ın sayısı oldukça fazla. Bu nedenle Tiflis’te “terör devleti” ve “mafya yönetimi” türü suçlamalar giderek daha sık dile getirilmeye başlandı. Ekonomide ciddi başarılar kazanamayan Saakaşvili, en büyük hedeflerinden biri olan Abhazya ve Güney Osetya’yı tekrar Tiflis’in kontrolü altına alma hedefinde de fazla ilerleyemedi. Kulislerdeki “2007 sonuna kadar çözüm” söylentisi ise, bu cumhuriyetlere karşı askeri saldırı başlatılacağı şeklinde yorumlanıyor. Böylesi bir adımın sonucunu öngörmek çok zor. Bu koşullarda Saakaşvili’yi ayakta tutan başlıca iki faktör var: ABD’nin desteği Gürcü hükümeti üyeleri ücretlerini bile ABD’den alıyor. Ancak Washington’un “genç ve maceracı” liderin yerine getirecek birini uzun süredir aradığı söylentilerini de görmezden gelmeyelim ve Rusya düşmanlığı. (Moskova’nın yaptığı hataları da kullanarak durmadan NATO’ya yaklaşma ve Rusya’yla mücadele propagandasının kitle desteğinin bulunduğu bir gerçek.) Ancak muhaliflerin sayısının çığ gibi artması, Jvaniya dosyasının yeniden açılması, Abhazya ve Güney Osetya’da tekrar yenilgi ile bitecek bir girişimde bulunulması gibi etkenler Saakaşvili iktidarının sonunu getirebilir. Bir şey daha: Kasım 2003’te Saakaşvili’nin başını çektiği muhalifler parlamento binasına atağa geçtiklerinde, dönemin Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, “Onlara ateş açtırmaktansa istifa ederim” demişti. Benzeri bir sahne yenilenirse, Saakaşvili’nin aynı tutumu sergileyeceğinin hiçbir garantisi yok. G Putin’in Tek Kişilik Maratonu Savaş ve Barış Ne demişler: Barış istiyorsan savaşa hazır olacaksın. Eğer bütün dünyada barış istiyor isen, dünya savaşına hazır olacaksın. kadar iktidar varken, bırakmanın kolay olmadığını da biliyor. Herkes o senaryo senin, bu senaryo benim, tartışıp dururken, Putin kimseyle polemiğe girmeden kendi yolundan koşuyor. Şimdi de 2 Aralık Duma seçimlerini kazanacağı belli olan Birleşik Rusya Partisi’nin seçim listesinin ilk ve tek resmi propaganda adayı olarak fiilen “parti lideri” durumuna geldi. (Gerçi bunu yaparken bile ihtiyatı elden bırakmadı ve parti üyesi olmadı.) Bu partinin oyları belki iki kat artacak. Sonra? Putin yasama organında büyük güç kazanacak. Üstelik seçimler fiilen kendisiyle ilgili bir tür re CUMHURİYET 10 K