Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 OCAK 2007 SALI 10 KAVŞAK ÖZGEN ACAR DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr Genelkurmay’la Talat arasındaki ‘köprü krizi’ tartışmalara ve eylemlere yol açtı Irak’ta ABD’nin A Takımı Çuvalladı ABD’nin Irak Savaşı kahramanları arasındaki nöbet değişikliklerine ilişkin bu yazı okunurken, başınız dönebileceği için, önceden özür dilerim. Başkomutan George W. Bush’un, “bugün ya da yarın”, yeni Irak stratejisini “daha çok asker, Iraklılara daha çok yardım” söylemi ile açıklaması bekleniyor. Yeni stratejiyi “Bağdat’a 20 bin Amerikan askeri, belediyesine 1 milyar dolar yardım” olarak özetleyebiliriz. Bu stratejiyi uygulayacaklar arasındaki değişikliklere göz atalım. ABD, “demokrasi getirmek” amacıyla 2003’te Irak’ı işgal ettiğinde Beyaz Saray’da Bush başkandı. İkinci koltukta; babası eski başkan George Bush’un has adamı, petrol inşaat şirketi Halliburton’un patronu Richard Cheney oturuyordu. Bush’un “patronluğu”, Cheney’in “antrenörlüğünde” dünyanın en büyük “süper gücü” olarak tanımlanan “şahinler takımı” Irak’ta sahaya şu kadro ile çıkmıştı: Dışişleri Bakanı, Baba Bush’un döneminde Kuveyt’i Irak’ın işgalinden kurtaran Genelkurmay Başkanı Orgeneral Colin Powell. Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Yardımcısı Paul Wolfowitz. Ulusal Güvenlik Kurumu (UGK) Müdürü Condoleezza Rice, Merkezi Haber Alma Örgütü (CIA) Müdürü George Tenet. Dört yılda A takımının “şahin” değil “akbaba” olduğu anlaşıldı. Powell, takımı terk edince yerine (A) takımından bugün tek ayakta kalan Rice getirildi. Irak’tan ABD’ye yollanan 3000 asker tabutu, direnişçilerin haftada bini aşan saldırıları, günde 100 Iraklının ölümü, mezhepler arasındaki çatışma, ara seçimde Demokratların Kongre’de üstünlüğü kazanması, ABD’nin dünyada gülünç duruma düşmesi, BushCheney ikilisine yeni bir takımı sahaya sürme zamanının geldiğini gösterdi. Diktatör Saddam Hüseyin’in asılması, infazındaki olaylar Irak’ı daha da karıştırdı. Rumsfeld’in koltuğuna Irak Çalışma Grubu’ndan Robert Gates oturtuldu. Gates, Irak’ta olup bitenleri gözleri ile görüp başkente döndüğünde “Irak’taki savaşı kaybediyoruz” itirafında bulundu. Daha önce, Rice’in yerine de eski istihbaratçılardan Stephan Hadley getirilmişti. 11 Eylül saldırısını önceden öğrenemeyen, Irak’ta “kitlesel silahlar var” istihbaratı ile de yalan söyleyen Tenet’in yerine eski UGK’ci Michael Hyden atanmıştı. Kıbrıs yine toz duman REŞAT AKAR LEFKOŞA KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, bayramdan sonra derhal kaldırılacağını açıkladığı Lefkoşa’daki Lokmacı Köprüsü, Kıbrıs’ta siyasetin yeniden kızışmasına yol açtı. Talat’ın açıklaması sonrasında Ankara’da gerçekleştirilen toplantıda Genelkurmay’ın “adımlar eşzamanlı atılmalı” şeklindeki yaklaşımı ve Lokmacı’daki yetkinin Türk Silahlı Kuvvetleri’nde olduğunun açıklanması değişik yorumları da beraberinde getirdi. Kuzey Kıbrıs’taki sağ partiler Genelkurmay’ın yaklaşımına destek verirken, iktidarın büyük ortağı Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Başkanı ve Başbakan Ferdi Sabit Soyer son gelişmelerin halkın oyuyla seçilen Talat için sıkıntı yarattığını, bunun sadece Türkiye Genelkurmay Başkanlığı’nın açıklamasından değil, muha ? Lefkoşa’yı ikiye bölen Lokmacı Kapısı’nın açılması için, üstgeçidin kaldırılmasını isteyen Kıbrıslı Türk esnaf, Talat’a destek verdi. Eylemler devam ederken Talat ile Ankara arasında sürekli telefon görüşmeleri yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Erçakıca, köprüyü kaldırma çalışmalarının bugün başlayacağını açıkladı. lefetteki Demokrat Parti ve Ulusal Birlik Partisi’nin konuyu “hangi hakla bunu yaptın” noktasına taşımasından da kaynaklandığını söyledi. Parlamentoda tek sandalyeye sahip, sol çizgideki Barış ve Demokrasi Hareketi Başkanı Mustafa Akıncı ise gelinen noktada köprüyü kaldırmak ve Lokmacı Kapısı’nı açmanın zaruri hale geldiğini belirterek şöyle dedi: “Genelkurmay’ın açıklamasından, iki noktadan dolayı rencide oldum. Birincisi, Cumhurbaşkanı’nı pek de diplomatik olmayan bir üslupla yalanlamış olmasından. Sayın Talat kendi toplumuna ve dünyaya karşı zorda kaldı. İkinci üzüntüm de bir Cumhurbaşkanı’nın her halükârda toplumuna doğruyu söylemesi gerekirdi…” öncülüğünde gerçekleştirilen eylemde ise Talat’ın tavrına destek belirtilerek köprünün derhal kaldırılması çağrısı yapıldı. Oda Başkanı Hürrem Tulga, “Köprüyü orada tutmakla Rum tarafının eline büyük bir koz vermiş oluyoruz” dedi. Lokmacı Kapısı’nın bulunduğu tarihi Arasta Çarşısı’ndaki dükkân sahiplerinin ezici bir çoğunluğu da köprünün kaldırılmasına destek verdi. Esnaf, köprünün kalkması ve kapının açılması durumunda alışverişlerin yoğunlaşacağına ve Kıbrıslı Rumların yanı sıra Güney Kıbrıs’a giden yabancıların da Türk çarşısından alışveriş yapabileceğine inanıyor. Bu arada Kuzey Kıbrıs’taki il Yabancı basın akın etti Genelkurmay ile Talat arasındaki görüş ayrılıklarının basına yansımasından sonra Kıbrıs’ta görev yapan yabancı basın mensuplarının yanı sıra çok sayıda Rum gazeteci dün sabahtan itibaren Lokmacı Kapısı’na giderek gelişmeleri yakından izledi. Bazı Rum TV kanalları bölgedeki esnafla röportaj yaparken, köprünün ne zaman kaldırılacağına ilişkin sorular yoğunluktaydı. Dün saat 14.00’te Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası’nın kokul öğretmenlerinin örgütlü olduğu Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası, dünkü yerel gazetelerde yayımladığı ilanla Talat’ı “çizme giymeye” çağırdı. İlan metni şöyle: “Sayın Mehmet Ali Talat; Lokmacı Kapısı Ankara’da açılmaz. Kıbrıs Türk’ünün iradesi Lefkoşa’dadır. Seçilmişlerin, atanmışların üzerinde olduğunu göstermek, verdiğiniz sözleri ve yaptığınız açıklamaları gerçekleştirmek için çizmeleri giyip, Kıbrıs Türk’ü ile beraber köprüyü de duvarı da yıkmak amacıyla öne düşün.” ‘Ordu, Talat’ı boşadı’ Genelkurmay’ın açıklamaları sonrasında köprünün bir süre daha kaldırılmayacağı tahmin edilirken, KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Hasan Erçakıca, köprünün kaldırılmasına ilişkin fiili çalışmalarının bugün başlayacağını açıkladı. Erçakıca, yazılı açıklamasında, üstgeçidin kaldırılması için gerekli olan koordinasyon çalışmalarının devam ettiğini söyledi. Lokmacı Köprüsü’yle ilgili olarak Genelkurmay Başkanlığı’nın açıklamasını manşetlerinde değerlendiren Rum basını ise ilginç haber ve yorumlarıyla dikkat çekti. Yüksek tirajlı Fileleftheros gazetesi, “Ordu Ledra’daki köprü nedeniyle işgal liderini boşadı... Talat’ın kurban edilmesiyle yetki çatışması” başlıklı haberinde, Genelkurmay Başkanlığı’nın elinin kuzeydeki topraklar üzerinde olduğunu ve Türkiye’deki gibi her şeyde önemli derecede söz sahibi olma ısrarını gündeme getirdiğini ileri sürdü. Politis Lokmacı Köprüsü’nün, Talat ile Türk ordusu arasında açık çatışmaya dönüştüğünü savundu. Simerini, “Yönetim Atilla’da... Ledra Köprüsü için Talat’a izin yok”, Tarros “İşgal altındaki topraklarda kontrol tamamıyla Ankara’nın elinde” başlığını kullandı. Güney Kıbrıs’ta hükümetin küçük ortağı Sosyalist EDEK Başkanı Yannakis Omiru ise Talat’ın, Türk ordusunun izni ve rızası olmadan hareket etmesinin mümkün olmadığını savundu. Omiru, “Talat Türk ordusunun yetkili memurudur” dedi. Irak’ta B Takımı Sahaya Çıkıyor (B) takımı ikinci devrede bazı önemli oyuncu değişiklikleriyle oynamaya başlayacak. Arap kökenli, “Deli Arap” takma adlı ABD’nin Denizaşırı Kuvvetler Komutanı John Abizaid, Irak’tan aşamalı çekilinmesini önerdiği için görevden alınıyor. Yerine Pasifik Donanması Komutanı Oramiral William Falton getiriliyor. Körfezde yoğunlaşan İran tatbikatları karşısında bölgede yığınak yapmaya başlayan ABD Donanması’nı çok iyi bilen bir denizci. Aşamalı çekilme yanlısı Irak’taki Amerikan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral John Casey Jr da yakında emekliliğinin tadını evinin bahçesinde çiçek yetiştirerek çıkaracak. Yerine, daha önce Bosna’da da görev yapmış bir korgeneral geliyor. “Hasbi Tembeller” adlı bir çizgi romanı bilirsiniz. Bütün gün Pentagon’un kendisini telefonla aramasını bekleyen kızakta bir general tiplemesi vardır. Irak’a atanan yeni komutan, bu tipin tam tersi. Sert bir komutan. Yarı yaşındaki askerlerle atletizm yarışması yapan, örneğin 3 km’lik koşuyu kaybettiğinde, rakibini 10 km’lik yarışa zorlayıp ona tur bindiren bir sporcu. Irak’ın işgaline paraşütle indirme birliğinde katılan bir general. Hollandalı bir gemi kaptanının oğlu. Bir askeri tatbikatta yanındaki erin M16 tüfeğinden çıkan bir kurşunla yaralanıp ameliyatla kurtarılan, indirme tatbikatında paraşütü açılmayınca yere çakıldıktan sonra kalça kemiğine platin konulan bir asker. Kürdistan Demokrat Partisi kuruluş yıldönümüne katılan, “Barzani benim kahramanımdır” diyen, Kuzey Irak’ta görevli birliğin komutanı iken, emrindeki albayın Türk askerlerine çuval geçirmesine göz yuman Korgeneral David H. Petraeus geliyor. “Dördüncü yıldızını” takma onayını Senato’dan bekleyen Petraeus’u Harbiye’den bir sınıf arkadaşı şöyle tanımlıyor: “Irak’ta büyük bir sorun yaşıyoruz. Bu sorunu çözmeyi becerecek tek kişi varsa odur!” Irak’ın işgalinde kendisine yardım eden Kürtlere teşekkür eden Petraeus’tan PKK ile mücadelede, Kerkük’te Türkmenler gibi konularda iyimser olunabilir mi? Petraeus’un ilginç bir özelliği de Amerikan askerlerinin barakalarına “Iraklıların kalbini kazanmak için bugün ne yaptın?” afişlerini astırmasıdır. TPAKEL görüşmesinin yanı sıra KKTC Müftüsü ile Rum Başpiskoposu arasındaki planlanmış görüşmeler ileriki bir tarihe ertelendi. Esnaf ise Talat’a destek gösterisi yaptı. C B Takımının Diplomasisi (B) takımının diplomat ve istihbaratçılarındaki değişiklikler ise “Ha AliVeli, ha VeliAli” olarak algılanabilir. 11 Eylül ve Irak’ta kitle imha silahlarına ilişkin istihbarat çuvallamasından sonra CIA, UGK, FBI ve öteki istihbarat örgütleri “Ulusal İstihbarat Müdürlüğü (UİM)” çatısı altında eşgüdüm amaçlı toplanmıştı. 100 bin kişilik istihbaratçı ağının eşgüdümünden sorumlu UIM’nin başına, bir sabah Ankara’da ABD Büyükelçiliği’nde meslektaşlarımızla kahvaltı ettiğimiz John Negroponte getirilmişti. Diplomat Negroponte, Güney Amerika’da büyükelçi iken, ABD yanlısı darbelerin mimarı olarak tanınıyordu. BM’de ABD Baştemsilcisi olarak bulundu. Irak işgalinde Bağdat’ta büyükelçilik yaptıktan sonra UIM’yi kurdu. Negroponte, uzun süredir boş bulunan Dışişleri Bakanlığı’nın 2 numaralı koltuğuna oturacak. Atamanın şahinlerin kraliçesi Rice’ın yetkilerini kıstığı düşünülebilir. Ancak bu atama ile Negroponte attan inip eşeğe biniyor. Bu göreve gelmesini Rice’in istediği açıklandı. Negroponte, Irak, İran, K. Kore, Çin ile uğraşacak. UGK Başkanlığı’ndan emekli amiral John McConell istihbarat ordusunu yönetecek. Baba Bush ve Bill Clinton zamanında UGK Müdürlüğü yapan McConell 1. Irak Savaşı’nda görev yapmıştı. İstihbarat verilerini değiştiren bir diplomat olarak tanınan, BM temsilciliğini Senato’nun onaylamadığı John Bolton’un geçici görevi de noktalanıyor. Kendi yasama kurumunun onaylamadığı bir kişinin BM kürsülerinde mangalda kül koymaması ile gülünç duruma düşen Bolton, BM Genel Sekreteri Kofi Annan’a Irak konusunda çok çektirmişti. BM kürsüsünde ABD’yi Afgan kökenli, Sünni Müslüman ABD vatandaşı, Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad temsil edecek. Beyrut Üniversitesi mezunu, Şikago doktoralı Halilzad’ın Urduca, Farsça, Arapça bilgisi nedeniyle BM’de Müslüman diplomatlar ile iyi ilişkiler kurması bekleniyor. İranIrak ve AfganistanSovyet savaşlarında Dışişleri danışmanlığı yapan, şahin olarak tanınan Halilzad’a Sünni oluşu nedeniyle Iraklı Şiiler pek sıcak bakmıyorlardı. Bağdat’a ise Ankara’da Balgat Amerikan Okulu öğrencilerinden Pakistan’daki büyükelçi Ryan Crocker geçecek. Arapçayı, ABD dil okulu yerine Ürdün çöllerinde Bedeviler arasında yaşayarak öğrenen Crocker, Taliban’dan sonra Kâbil’de ABD Büyükelçiliği’ni açmıştı. Ortadoğu insanının kültür ve mantığını çok iyi bilmesinde, Suriye, Kuveyt, Lübnan’da elçilik yapmasının etkisi inkâr edilemez. Bu birikiminin bölge insanını ikna özelliğinden söz ediliyor. Dış Haberler Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos, Lokmacı barikatının Türk tarafında bulunan üstgeçidin yasadışı olduğunu iddia ederek Türk tarafının köprüyü yıkmasının bir iyi niyet jesti olmadığını savundu. Köprünün yıkımına karşılık Rum tarafından bir karşılık beklenmemesi gerektiğini ifade eden Papadopulos, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, “Kıbrıs sorununun çözümü konuları üzerinde karar alma durumunda’’ olmadığını iddia etti. Papadopulos, KKTC için “Konunun tümü, ‘sahte’ devletin yönetiminin geçerliliği konusuna dönüşmemelidir” ifadelerini kullandı. Köprünün inşasının yasadışı olduğunu iddia ederek bunu, daha inşa edi T alat’ın tek taraflı jesti havada kaldı lirken şikâyet ettiklerini hatırlatan Papadopulos, Ledra Sokağı’nın geçişlere açılması için kendi önerilerini yaptıklarını, buna ekleyecek bir şeyleri olmadığını kaydetti. Görüşmeler iptal Lokmacı köprüsüyle ilgili tartışmaların doruk noktasına ulaşması nedeniyle, KKTC’de iktidarın büyük ortağı Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile Güney Kıbrıs’ın en büyük partisi Komünist AKEL arasında dün yapılması beklenen görüşme iptal edildi. CTP tarafından yapılan açıklamada, meclis çalışmalarının uzaması gerekçe olarak gösterilirken esas nedenin köprü tartışmaları olduğu öğrenildi. Kıbrıs’ta iki ayrı dinin varlığını göstermek açısından büyük önem taşıyan KKTC Din İşleri Başkanı (Müftü) Ahmet Yönlüer ile Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu 2. Hrisostomos arasında yapılması planlanan görüşme, Yönlüer’in talebi üzerine iptal edildi. Yönlüer, görüşmenin Başpiskopos Hrisostomos’un barışa ve dinler arası diyaloğa zarar verici açıklamalarda bulunması nedeniyle iptal edildiğini bildirdi. Papadopulos ise, KKTC Din İşleri Başkanı Ahmet Yönlüer’in, Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskopos 2’nci Hrisostomos’la görüşmesini iptal etmesiyle ilgili bir soru üzerine de, “Tüm bu gelişmelerin aynı nedenlerin bir sonucu olduğunu, Kıbrıs’ın ‘işgal’ bölgelerinde her şeye Türk askerlerinin karar verdiğini’’ ileri sürdü. Denktaş: Eşzamanlı olmalı KKTC’nin 1. Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ise yaptığı açıklamada, “Uzlaşma istiyorsak kim olduğumuzu bilerek ve devletimize sahip çıkarak konuşmalıyız. Lokmacı Barikatı’nda devlet olarak var olduğumuzu kanıtlamalıyız” dedi. Eşzamanlı harekette ısrar edilmesi gerektiğini belirten Denktaş, geçitleri engelleyenin köprü değil, Papadopulos’un Kıbrıs’ın tümüne sahip çıkma sevdası olduğunu kaydetti. G Hükümet, Talat’a destek verdi ENELKURMAY’A KARŞIN... ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) KKTC ile Rum kesimini birbirinden ayıran Lokmacı Kapısı üzerine yapılan köprünün yıkılmasına ilişkin sıkıntı krize dönüştü. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın, “atılacak adımlar karşılıklı olmalı” yönündeki açıklamasına karşın, Hükümet üstgeçidin yıkılması konusunda nihai karar için KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ı işaret etti. devam etmektedir” denilerek “KKTC Cumhurbaşkanı Sayın Talat’ın, Lokmacı Kapısı’ndaki üstgeçidin kaldırılması kararını tarafımıza bildirmesinden sonra hükümetimiz, konunun güvenlik boyutunu da göz önünde bulundurarak askeri makamlarımızın görüşünü almış ve siyasi değerlendirmesini Sayın Talat’a iletmiştir” görüşü ortaya kondu. Açıklamasında, Genelkurmay Başkanı Büyükanıt’ın yaptığı açıklama ile ortaya koyduğu hassasiyetleri görmezden gelen Dışişleri Bakanlığı, “Tabiatıyla, bu konudaki nihai karar ve inisiyatif KKTC makamlarına ait bir husustur” vurgusunu yaparak Talat’ı işaret etti. Dünkü Bakanlar Kurulu toplantısı ardından Hükümet Sözcüsü ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek’de yaptığı açıklamada, Lokmacı Köprüsü’nün yıkılmasının KKTC’nin kararı olacağını söyledi. 1 Milyar Yatır, 75 Al Genç okurlar pek bilmeyebilirler. Bahçelerde kuyulardan tulumba ile su çekilirdi. Tulumba kullanılmazsa, kuyudan su çekilemez, bu nedenle yarım kova su, tersten dökülerek tulumba çalıştırılırdı. Bush’un Bağdat’a yönelik belediye ve toplum hizmetleri için 1 milyar dolarlık bir hizmet götürülmesini açıklaması söz konusu. Petraeus, artık “Her gün Iraklıların kalbini kazanmak için” okulları, hastaneleri badana ettirecek, sokakları temizletip asfaltlatacak, işsiz kişilerin ceplerine para konularak direnişler kırılacak, imar ekiplerinin iki katı artışı ile Bağdat “vitrin kent” yapılacak. Bu uygulamayı gerçekleştirmek için asker çekme önerisinin tam tersine, Bağdat’a 20 bin asker takviyesi yapılacak. Uygulamayı, Sünni Büyükelçi Halilzad’ın çekilmesinden sonra, Saddam’ı asma kararını imzalayan, Bush’un “Irak için tam adam” dediği Şii Başbakan Nuri el Maliki, Kürtsever komutan Petraeus ile birlikte yürütecek. Cheney’in Halliburton şirketine Irak’ta verilen 2.4 milyar dolarlık boru hattı yapımından sonra Irak petrollerinin özelleştirilmesi gündemde. Dünyanın 3. petrol rezervine sahip Irak petrolleri Batılı petrol şirketlerince 30 yıl süre ile özelleştirilecek. Petrol gelirinin yüzde 75’ini bu şirketler, 25’ini Iraklılar alacak. Irak Petrol Komitesi Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Kürt siyasacı Berham Salih özelleştirme kararını yakında açıklayacak. MIT’in dikkatleri çektiği Kerkük petrollerini de Kürtler, Türkmenlere değil Batılılara yedirecekler. 1 milyar dolarlık “vitrin kent” yardımı olarak tulumbaya konulan su karşılığında, petrol kuyularından başlangıçta 30, sonraki yıllarda 75 milyar dolarlık petrol çekilecek. ‘Karar KKTC’nin’ Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “KKTC Cumhurbaşkanı Sayın Mehmet Ali Talat’ın 5 Ocak 2007 tarihinde Ankara’ya yaptığı ziyaretin ardından bazı basın yayın organlarında Lefkoşa’nın Lokmacı mevkiindeki kapının açılması konusunda gerçeği yansıtmayan haber ve yorumlar Genelkurmay Başkanlığı’nın 6 Ocak 2007 tarihli açıklamasına rağmen maalesef Elmek: oacar?superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 Filistin’de Fetih ile Hamas yanlıları arasında Gazze Şeridi’nde sınırlı kalan şiddet olayları Batı Şeria’ya yayılmaya başladı. Adlarının açıklanmasını istemeyen Filistinli güvenlik kaynakları, Fetih yanlılarının önceki gün gece yarısından sonra Batı Şeria’nın Ramallah kentinde Hamas yanlılarına ait dükkânları ateşe verdiklerini söyledi. Silahlı Fetih üyeleri ise, üç gün önce kaçırdıkları Batı Şeria’daki Nablus kentinin Belediye Başkan Yardımcısı Mehdi el Hamal’ı dün serbest bıraktılar. Gazze’de dün bir açıklama yayımlayan Hamas, Fetih tarafından düzenlenen mitingde Hamas’a ağır eleştirilerde bulunan Fetih milletvekili Muhammed Dahlan’ı darbecilikle suçladı. (Fotoğraf: AP) Ateş Batı Şeria’ya sıçradı CUMHURİYET 10 K