Katalog

22 AĞUSTOS 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Maliye’nin hazırladığı Orta Vadeli Program’da öngörülen devlet gelirlerindeki sıçramanın kaynağı kuşku verici 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kırk katır mı, kırk satır mı? ? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı İstikrar Enstitüsü’nün İzleme Raporu’na göre, Maliye’nin kaynağını kamuoyuna açıklamadan yaptığı hesaplar, gelecek yıl ciddi gelir artışlarının gerçekleşeceği varsayımına dayanıyor. Buna göre ya yeni vergiler gündeme gelecek ya da ‘sat kurtul’ politikası hızlandırılarak özelleştirmenin temposu yükseltilecek. Ekonomi Servisi Türkiye ekonomisindeki ‘‘olumlu’’ gelişmelerin faturasını sırtlayan vatandaşları, gelecek yıl yeni yükler bekliyor. ‘‘Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstikrar Enstitüsü Mali İzleme Raporu’’na göre, Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Mali Plan’da (OVMP) yapılan revizyon, 2007 yılında yeni bir vergi ya da özelleştirme dalgasının gündemde olduğunu açıkça ortaya koyuyor. TEPAV’ın ‘‘www.tepav.org.tr’’ adresindeki sitesinde dün ‘‘Yeni Vergiler mi Geliyor’’ başlığı ile açıklanan raporun ‘‘2007 Yılı Bütçe Hazırlıkları Çerçevesinde Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Planın Değerlendirilmesi’’ne ilişkin bölümünde bir önceki plana göre yapılan revizyona dikkat çekildi. Korkunun Ecele.. Evet sayın bayanlar, baylar.. haberleri dinlemeyerek, rahatsız olduğunuz ortamlardan uzaklaşarak, yaşam çevrenizi daraltarak, korktuğunuz, yüz yüze gelmek istemediğiniz gerçeklerden nereye kadar kaçabilirsiniz? Büyükçekmece’de pazar sabahı.. Balkonun içindeymiş gibi silah sesi patlıyor. Ürküntü ile arkasından çığlık seslerinin gelmesini bekliyorum. Gelmeyince rahat bir nefes almış olarak babama, ‘‘Neyse ki ölü, yaralı yok’’ diye yorum yapıyorum. Sonra olaya tanıklık eden kız kardeşimden gerçeği öğreniyorum. Üst kat komşuları genç askerden dönmüş, sağ salim döndüğü için bütün komşular sevinmiş. Geleli daha bir saat olmadan balkondan silah sesi gelince bu kez korku, öfke ile sokağa fırlamışlar. Delikanlı havaya ateş ediyormuş. Durmasını isteyen komşularını, ‘‘Korkmayın, kurusıkı, biz askerde bunların hakikisini kullanıyorduk’’ diye susturuyormuş. Delikanlının ruhsal durumu parlak değilmiş... Zaten otogara oldukça yakın sayılan Vatan Caddesi’ndeki kendi evimde, her gece ilerleyen saatlerde askere gönderme alayları ile yüreğim hep ağzımda. Kimi zaman deli gibi kullanılan araçlardan sarkanların düşmelerinden, kimi zaman atılan patlayıcıların arasında gerçeklerinin olmasından tedirgin bekliyorum. Cumartesi akşamı biraz geç bir saatte eve geliyordum ki korktuğum yaşanmış. Emlak bloklarının önünde tümden yanmış bir taksi iskeleti. Yanında ona çarpmış, asker uğurlayan bir konvoydan kopmuş gençlerin kamyoneti. Hâlâ ayılamamış gençlerin taşkınlıkları arasında zabıt tutmaya çalışan polisler.. PKK terörü ne zaman tırmansa bu türden görmek istemediğimiz sahneler artıyor. En çok da cenazelerdeki mitinge dönüşen kalabalıklarda, öfkeyi, toplumsal çaresizliği, bilenmeyi ürkerek izliyoruz.. Üç büyük kulübün amigolarının stadyumlardaki gösterileri için vardıkları anlaşmayı haberlerden öğrendiğimde, bir sonraki aşamanın ne olabileceğine ilişkin ürktüm. Sonra hiç beklenmedik yerlerden bu öfke hangi biçimlerde patlak verecek dersiniz? Erdoğan hükümeti işte bu tabloda İsrail’in güvenliği adına ABD talimatı ile Lübnan’a asker göndermeye kalkışıyor... ??? Gençliğimde kendime örnek almak istediğim insanlar arasında en ön sıralarda sayacağım Velidedeoğlu Hoca ya da Nadir Nadi gibi deneyimli, birikimli insanların sözü dönüp dolaştırıp siyasetin din istismarlığına, eğitimdeki gidişe, duydukları kaygıya getirmeleri üzerine düşünür dururdum. Bunca yılın birikimine, emeğe, devrimlerin önemine karşın tehdit bu kadar büyük olabilir miydi? 1980’ler sonrası gelişmelerde, hele de AKP iktidarından sonra ben de kendimi çok kaygı duyanlar arasında buldum. 2. cumhuriyetçi aydınlar, hele de tuzu kuru liberaller kaygı duyanlarla alay etme eğilimindeydiler. Türbanı siyasal İslamcıların modernleşme, özgürleşme aracı olarak görüyor, imam hetiplerin patlamasını doğal karşılıyorlardı. İşi, ‘‘Canım sen de çocuğunu kolejde okutursun, şeriat gelirse AB’ye kaçarım’’ züppeliklerine vardıranlar bile oldu.. Kimileri 100 Temel Eser’in Milli Eğitim Bakanlığı aracılığında dinci terminoloji ile çevrilmesinden biraz şaşırmış gibiler. Hâlâ bakanlığın bilinçli işin içinde olduğuna inanmak istemeseler de çocuklar üzerindeki etkisinden kaygılanmışlar, bizim paranoyamızın kendilerine de geçmiş olabileceği sorgulamasındalar. İki gece önce bir dostla taksiye binmek zorunda kaldım. Sanırım iki kadın olarak bunaltıcı sıcakta giydiklerimizi fazla açık saçık bulmuş olacak, tepki vermek, bizi imana getirmek üzere radyosundan çok yüksek sesle bir kanal açtı. Cehenneme gideceklerin başlarına gelecekler, cehennem tasvirleri ile anlatılıyor, araya Kuran ayetleri giriyordu. Sürekli dikiz aynasından tepkimizi ölçüyor, belki de kavga etmemizi istiyordu. Önce düşünmedim de değil. Ama sonra karşımdakini bilemekten öte bir işe yaramayacağını, artık aynı dili konuşamaz noktalarda olduğumuzun acı acı ayrımında olarak sustum. Sokağa bakarak dikkatinden uzaklaşmayı seçmişken Fatih Caddesi’nde, türbanlı, çarşaflı, cüppeli dolaşanların çok büyük çoğunluğa ulaşmış olduklarını bir kez daha gözlemledim.. Telvizyonlar, medya, haber ağırlığında on binleri geçmeyen televole dünyası ile kitleler daha ne kadar aldatılacak? İstanbul’da bile gün gün içki yasağı gelen mekânların sayısı artıyor. Kadın ve erkeklerin ayrıldığı oteller, haşemalarla denize girilen kıyılarda bu yıl patlama var. ABD, AB’nin çıkarlarına baştan gebe, Türkiye’ye biçtikleri ılımlı İslam iktidarını, birlikte, barış içinde yaşam şansı olarak görmek isteyenler, gerçeklerden kaçmaya çalışanlar için kaçacak delik kalmadı... soner@cumhuriyet.com.tr avea’dan uzak mesafeye beş imza Anlaşmaya göre, en geniş operasyon lisansı olan A tipi lisans sahibi şirketlerin aboneleri avea’yı aradıkları zaman hem ulusal hem de uluslararası çağrıları avea’da sonlandırmada ara bağlantı görevi görecekler. İmza törenine Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Tayfun Acarer’in yanı sıra avea Genel Müdürü Cüneyt Türktan, Borusan Telekom Genel Müdürü Burak Gökmen, Doğan Telekom Genel Müdürü Cem Erkun, Global Telekom Genel Koordinatörü Aydın Acun, İş Net Genel Müdürü Hakkı Akşener ile Koç Net Genel Müdürü Mehmet Ali Akarca katıldı. GSM operatörünü değiştirince, numarayı da değiştirmeye gerek kalmayacak Cepte numara esaretine son cuma günü üç operatörün katılımıyEkonomi Servisi avea, ? Yaklaşık 2 yıldır gündemde olan numara uzak mesafe telefon işletme taşınabilirliği bu yılın sonuna kadar uygulamaya geçecek. la bir toplantı yapacaklarını belirten Acarer, ‘‘Numara taşınabilirliği, muhciliği konusunda yetkilendirilmiş şirketlerden İşnet, Borusan Telekom, kanı Tayfun Acarer, sektörün çok büyük bir temelen bu yılın sonuna kadar gerçekleşeKoç.Net, Doğan Telekonümikasyon ve Glo ivmeyle değiştiğine dikkat çekerek ‘‘Biz şu cektir’’ dedi. Geniş bant ve üçüncü nesil ile ilgili taslakbal İletişim ile ara bağlantı sözleşmesi im anda hasat almıyoruz, tohum attık... Ara bağzaladı. Yapılan sözleşmelerle, uzak mesafe lantıda ücret farklılıkları olması sağlıklı bir ların kamuoyunun görüşüne sunulduğunu telefon hizmetleri (UMTH) işletmecileri yapının oluşması için kaçınılmaz bir şey. bildiren Acerer, bunlarla ilgili nihai kararı sihem ulusal hem de uluslararası kaynaklı çağ Turkcell, Telsim ve avea arasında ara bağlan yasi otoritenin vereceğini belirtti. Öte yanrıları avea şebekesinden sonlandırabilecek, tı konusunda yüzde 10’ar bir fiyat farkı var. dan A tipi operatörler, Türkiye’de halen test avea şebekesinden kaynaklanan çağrıları da Yapı dengelendiğinde bu ortadan kalkacak’’ çalışmalarını yaptıklarını, Türk Telekom’un diye konuştu. bu hizmetlerin altyapısını kullanıma açmayurtdışına taşıyabilecek. Numara taşınabilirliği konusunda altı ay sının ardından tüketicinin 2007’de A tipi hizAra bağlantı sözleşmesi imza töreninde konuşan Telekomünikasyon Kurumu Baş dır bir çalışma içinde olduklarını, bu hafta met almaya başlayacağını söylediler. Açığı düşürmenin püf noktası Buna göre gelecek yıl bütçe giderlerinin GSYİH’ye oranı bir önceki plana göre 2007’de 2.9 puan arttı. Buna karşılık, bütçe açığının GSYİH’ye oranı yüzde 2.0’den yüzde 1.4’e geriledi. Bu durum, bütçe gelirlerinde büyük artış olacağı hesabından kaynaklandı. Bütçe gelirlerinin GSYİH’ye oranındaki artış 3.5 puan olarak ortaya çıktı. Maliye kaynağını açıklamalı Raporda konuya ilişkin olarak şu değerlendirmeye yer verildi: ‘‘Bütçe gelirlerinde beklenen olumlu performans, 20072009 döneminde bütçe açığını önemli düzeyde düşürmektedir... Burada ilginç olan nokta, harcamaların arttığı bir ortamda gelirlerde yaşanan reel sıçramadır. Harcamalarda ortaya çıkan artış kısmen de olsa açıklanırken gelirlerde öngörülen artış, genel ifadelerle geçiştirilmiş izlenimi vermektedir. Gelir kalemlerinde ve özellikle vergi dışı gelirlerde iki plan arasında ortaya çıkan reel artışın mutlaka bir politika olarak açıklanması gerektiğini düşünüyoruz.’’ Kamuoyu şeffaflık bekliyor IMF Niyet Mektubu’nun da değerlendirildiği raporda, 2005 yılı mali hedeflerine ulaşılamadığının resmen kabul edildiğine dikkat çekilerek ‘‘Niyet mektubunda KİT’lerdeki performans düşüklüğünün ana nedeni TMO’nun ‘öngörülenden’ daha çok tahıl alımı yapması olarak gösterilmektedir’’ denildi. Raporda, KİT dengelerinin de bütçe büyüklükleri gibi mali yıl başında kamuoyuna açıklanması gerektiği, TMO’ya fındıkta olduğu gibi hükümetçe verilebilecek diğer destekleme görevlerinde yeterince şeffaflık olmamasının önemli bir mali risk doğurduğu vurgulandı. Üreticiye yeni sistem Lisanslı depoculuk sistemiyle, üretici ürününü depolara teslim edip ürünün kalitesini tescil eden bir sertifika alacak. Üretici bu sertifikayla internetten bile ürününü pazarlama imkânına kavuşuyor. Hurda aracını teslim eden vergiden kurtulacak Ekonomi Servisi Hurda aracını il özel idarelerine teslim edenler vergi borcundan kurtulacak. Hurda araçların il özel idarelerine teslim edilmesine ilişkin uygulama tebliği çıktı. Araçlarını 31 Aralık’a kadar bedelsiz teslim edenler, vergilerden, faiziyle birlikte cezaları ve haciz işlemlerinden kurtulacaklar. Maliye Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğiyle, bedelsiz teslimle hurdaya çıkarma esasları belirlendi. Buna göre, yük ve yolcu taşımacılığı dışında bilanço esasına göre defter tutmayı gerektiren faaliyetten dolayı mükellefiyeti bulunmayanların, hurdaya çıkarılan taşıta ilişkin olarak tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan Motorlu Taşıtlar Vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezaları terkin edilecek. Hurdaya çıkarılacak taşıt üzerine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş olan hacizler de kaldırılacak. Artık üreticiler, ürünlerini teminat gösterip kredi alabilecekler Fındıkta lisanslı depoya doğru ANKARA (AA) Fındık konusunda faaliyet göstermek üzere bir lisanslı depo şirketi kurulması için ‘‘müteşebbis heyeti’’ oluşturuldu. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, fındık lisanslı depo şirketinin kurulması için izlenecek yöntemi belirlemek amacıyla, 17 Ağustos’ta, bakanlık koordinatörlüğünde, sektörün tüm taraflarının katılımı ile bir toplantı düzenlendi. Toplantıda, fındıkta güçlü ve tüm sektöre hitap edecek büyük bir lisanslı depoculuk anonim şirketinin kurulması yönünde fikir birliği sağlanırken Lisanslı Depo AŞ’nin işlemlerini yürütmek amacıyla, katılan kurum ve kuruluşların temsilcilerinden ? Ürün ihtisas borsası için gerekli altyapı tamamlandı ve üreticiye bir dizi kolaylık getirecek sistem için müteşebbis heyeti oluşturuldu. ‘‘müteşebbis heyeti’’ oluşturuldu. TOBB, FİSKOBİRLİK ile Ordu, Adapazarı, Giresun, Samsun, Trabzon ticaret ve sanayi odaları, Ordu, Giresun, Trabzon, Düzce, Samsun, İzmir ticaret borsaları, Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB), Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), kurulacak fındık lisanslı depoculuk anonim şirketine yatırımcı olarak katılacaklarını bildirerek müteşebbis heyetinde yer aldılar. Kurulacak şirketin, kapasitesi, sermayesi, kurucularının hisse oranları ve sermaye paylarını yerine getirme şekli, müteşebbis heyeti tarafından yapılacak çalışmalar sonucunda belirlenecek. Toplantıda, kurulacak lisanslı depoculuk şirketinin, sektördeki diğer kurum ve kuruluşların katılımına da açık olduğu, bu kuruluşların da yatırımcı kuruluş olarak oluşumda yer alabileceği vurgulandı. Bakanlık açıklamasında, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu’nun 17 Şubat 2005’te yürürlüğe girdiği, ilgili 6 yönetmeliğin yayımlandığı hatırlatıldı. Tarım satış birlikleri ve TMO’nun kapasitesinin geliştirilerek, bu kuruluşların lisanslı de poculuk sistemine entegre edilmesi amacıyla bir proje uygulandığı ve bunun için 40 milyon dolarlık kaynak ayrıldığı belirtilen açıklamada, ilgili kurum ve kuruluşlara yaygın bir eğitim ve bilgilendirme programı uygulandığı anlatıldı. Açıklamada, TOBB’un öncülüğünde, sektörlerin beklentilerine uygun olarak etkin ve yaygın faaliyet gösterecek lisanslı depo işletmesinin kurulması yönünde girişimler başlatıldığı, böylece başta fındık olmak üzere birçok üründe lisanslı depo işletmelerinin kurulması, VOB ile ürün ihtisas borsalarının daha fonksiyonel hale gelmesi için gerekli altyapının tamamlandığı kaydedildi. T Ü K E T İ C İ , Z A M L A R A S AVA Ş A Ç T I Tüketiciyi Koruma Derneği (TükoDer) İzmir Şubesi Başkanı Gülçin Tonguç, yurttaşları, akaryakıta ardı ardına yapılan zamlara karşı 10 Eylül’de gerçekleştirilecek ‘‘Akaryakıt İstasyonlarına Gitmeyin’’ kampanyasına katılmaya çağırdı. Türkiye’nin akaryakıt zamlarında dünyada ilk sırada olduğunu belirten Tonguç, üreticinin, akaryakıt istasyon sahiplerinin ve çiftçilerin de tüketici kadar zarar gördüğünü söyledi. Tonguç, akaryakıt fiyatlarının üçte ikisinin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Katma Değer Vergisi (KDV) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) payı olduğunu vurguladı. KURU İNCİRDE 60 BİN TON ÜRETİM BEKLENTİSİ Türkiye’nin bu yıl 60 bin 393 ton kuru incir üretmesi bekleniyor. İzmir Ticaret Borsası (İZTB), Ege İhracatçı Birlikleri ve Tariş İncir Birliği’nin oluşturduğu rekolte tahmin heyeti, 20062007 sezonu kuru incir rekolte tahmin raporunu sonuçlandırdı. İZTB Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Yemişçi, geçen yıl 56 bin 500 tonla tarihin en yüksek seviyesine ulaşıldığını belirterek, bu ürünün tamamının değerlendirildiğini kaydetti. Bu yılın ürününde herhangi bir sorunun gözükmediğini, hava koşullarının aynı şekilde devam etmesi halinde tahmin edilen üretimin gerçekleşeceğini ifade eden Yemişçi, Türkiye’nin dünya pazarının kuru incir ihtiyacının yüzde 7580’ini karşıladığını kaydetti. INDEX, MASLAK’I LOJİSTİK ÜSSÜ YAPACAK Bilişim teknolojileri firması Index, bu yılın mart ayında satın aldığı Karadeniz Örme Sanayii’nin adını ve iş alanını değiştirerek lojistik hizmetleri veren Teklos Teknoloji Lojistik Hizmetleri AŞ’yi kurdu. Maslak’ta 39 bin 761 metrekare arsa üzerindeki 18 bin 969 metrekare kapalı alanda faaliyetlerini yürütecek olan Teklos’un, öncelikle Index Grup bünyesindeki Index, Datagate, Despec, Netex ve Neotech şirketlerine lojistik hizmetleri vereceği ve yakın gelecekte de bilişim teknolojileri konusunda faaliyet gösteren diğer şirketlere de lojistik hizmetleri vermeyi hedeflediği belirtildi. Teklos’un önemli bir ulaşım aksı içerisinde yer aldığına dikkat çeken Index Grup CEO’su Erol Bilecik, ‘‘Asya yakasına ve TEM Otoyolu’na yakın oluşu, İstanbul’daki bilişim firmalarının yaklaşık yüzde 70’inin bulunduğu bölgelere çok yakın olması lojistik kabiliyetimizi daha da arttıracak’’ dedi. CUMHURİYET 13 K