Katalog

C İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına İLHAN SELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız ? Yazıişleri Müdürleri: Mehmet Sucu, Güray Öz (Sorumlu) ? Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara İstihbarat: Cengiz Yıldırım ? Ekonomi: Hasan Eriş ? Kültür: Egemen Berköz ? Spor: Abdülkadir Yücelman ? Makaleler: Sami Karaören ? Düzeltme: Abdullah Yazıcı ? BilgiBelge: Edibe Buğra ? Yurt Haberleri: Mehmet Faraç Yayın Kurulu: İlhan Selçuk (Başkan), Emre Kongar (Başkan Yardımcısı), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, İbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbay Atatürk Bulvarı No: 125, Kat:4, Bakanlıklar Tel: 4195020 (7 hat), Faks: 4195027 ? İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: 4411220, Faks: 4418745 ?Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu, İnönü Cd. 5 S. Aksoğan İş H. Kat 1 Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15 Antalya Temsilcisi: Ahmet Oruçoğlu Cumhuriyet Meydanı Yıldız Apartmanı B Blok No: 80/5 Tel: 0242 2480057 Faks: 0242 2430509 ? İdari ve Mali İşler: Bülent Yener ? Satış: Fazilet Kuza ? Cumhuriyet Reklam: ? Genel Müdür: Özlem Ayden ? Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Tel: (0212) 251 98 74 75 /251 98 81 82 Faks: (0212) 251 98 68 Rezervasyon: (212) 343 72 74 Faks: 212 343 72 53 İmsak: 3.39 Güneş: 5.36 Öğle: 13.17 İkindi: 17.14 Akşam: 20.27 Yatsı: 22.32 Yayımlayan ve Yönetim yeri: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş, Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2. 34381 Şişli/İstanbul. Tel: (0/212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0/212) 343 72 64 Yaygın süreli yayın Baskı: Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık San. ve Tic. AŞ Fatih Mah. Hasan Basri Cad. Samandıra Kartal/İstanbul Dağıtım: Merkez Dağıtım Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. www.cumhuriyet.com.tr 13 TEMMUZ 2006 240 YIL ÖNCE İMZALANMIŞ Bochum’da pazar günü kapanacak Uluburun Batığı sergisini 9 ayda çeyrek milyon kişi gezdi İlk toplu sözleşme Kütahya’da KÜTAHYA (AA) Osmanlılar döneminde 13 Temmuz 1766’da imzalanan dünyanın ilk toplu sözleşmesi, Kütahya Müzesi’nde korunuyor. Kütahya Kültür ve Turizm Müdürü Ömer Bozoğlu, 240 yıl önce Osmanlılar döneminde Kütahya’da imzalanan sözleşmede, işçi haklarının en iyi şekilde gözetildiğini söyledi. Bozoğlu şöyle konuştu: ‘‘Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait toplusözleşme metninde, koşullara ve sözleşme hükümlerine uymamanın cezasının ömür boyu kürek çekmeye kadar gideceği belirtiliyor. Kütahya’daki çini atölyesi sahipleriyle kalfalar ve çıraklar arasında 13 Temmuz 1766’da imzalanan toplu iş sözleşmesinde, ücret anlaşmazlıklarına da yer veriliyor.’’ Bozoğlu, sözleşmede dönemin valisi Ali Paşa ile eğitimci Feyzizade Muhittin Efendi, Küthüda Salih Ağa ile Anadolu Divanı’ndan İbrahim ve Abdulkadir çavuşların imzalarının yer aldığını bildirdi. Sözleşme hükümleri şöyle: ‘‘Kalfalar, günde imal edecekleri 100 has fincan karşılığında 40 akçe alacaklar ve 150 fincan işleyecekler. Çıraklar günde 100 bayağı fincan ürettiklerinde 24 akçe alacaklar. Toplu iş sözleşme koşullarına uymayan çıraksa ıslah edilir, ancak aynı suçu kalfa işlemişse ömür boyu kürek cezasına çarptırılır.’’ Derinlerden çıkan tarih ÖZGEN ACAR ANKARA Dünyada ‘‘küreselliğin’’ bilinen en eski simgesi olan 3330 yıllık bir batık teknenin buluntularını Almanya’nın Bochum kentinde bir araya getiren sergi, çeyrek milyon insanı büyüledikten sonra pazar günü sona eriyor. Antalya’nın Kaş ilçesinin Uluburun açıklarında batan teknenin yükünün Doğu Akdeniz’in Avrupa kültürlerini, ticaretini nasıl etkilediğini yansıtan ‘‘Uluburun Gemisi: 3000 Yıl Önce Dünya Ticareti’’ sergisi 15 Ekim’de açılmıştı. Günümüzde Bodrum Kalesi’ndeki denizaltı müzesinde sergilenen, ‘‘Uluburun Batığı’’ denilen teknede neler yoktu ki! Kıbrıs’tan 10 ton bakır külçe, Afganistan’dan bir ton kalay, Lübnan’dan cam külçeler, reçine dolu amforalar, ham fildişleri, Etiyopya’dan devekuşu yumurtaları, abanoz ağaçları, Orta Yunanistan’dan Miken seramikleri, Mersin kıyılarından gümüş ve bronz hançerler ve silahlar, Romanya’dan baltalar, Anadolu’dan çeşitli altın takılar, bronz üzerine altın tanrı figürü ve hatta Mısır’ın ünlü kraliçesi Nefertiti’nin altın mührü... Uluburun teknesi, tam anlamıyla günümüzün çokuluslu yüklerini taşıyan küresel bir kargo gemisi idi. Tekneyi Bodrumlu süngerci Mehmet Çakır bulmuş, ilk arkeolojik çalışmayı Prof. Dr. George Bass yapmış, daha sonra çalışmaları Dr. Cemal Pulak yönetmişti. Bochum Madencilik Müzesi’nin uzmanı Doç. Dr. Ünsal Yalçın’ın düzenlediği sergi daha ilk adımda ziyaretçileri şaşırtıyordu. Çünkü ziyaretçiler, sergide Akdeniz haritası üzerinde dolaşarak denizaltındaymış gibi oluşturulan ve 3330 yıl öncesine uzanan bir zaman tünelinden geçerek batık tekneye ulaşıyorlardı. (İsteyenler www.uluburun.de adresinde 360 derece dönen bir anlatım içinde batığı ve sonrasında da sergiyi sanal ortamda gezebilirler.) Sergide, teknenin özellikle Doğu Akdeniz hammadde yükünün çeşitliliğinden hareketle ‘‘geç tunç çağı’’nda yörenin Avrupa kültür ve ticaretini etkileyişi ön plana çıkarılmıştı. Kıbrıs’ı denetleyen Hitit Anadolu’sunun yanı sıra SuriyeÜrdünİsrailMısır’ın insanlık tarihindeki önemi de vurgulanmıştı. Serginin ikinci bölümünde, Uluburun teknesinin buluntularının yanı sıra Çorum Müzesi’nden dönemin Hitit; ayrıca Mısır ve Yunanistan’dan çağdaş özgün ya da kopyaları ile ziyaretçilere dönemin ‘‘küreselliğinin’’ odağındaki Anadolu anlatılıyordu. Sergi nedeniyle bir el kitabı ile anıtsal içerikli kitap da yayımlandı. Almanca olan kitabın Türkçesinin de yakında yayımlanacağı açıklandı. Serginin daha sonra İzmir’de ve ABD’nin 4 ayrı kentinde açılması olası. Sergideki eserler ve batığın yeniden seyir halindeki görüntüleri ... ‘Mutlu gezegen’ endeksinde Vanuatu ve Küba adaları ilk sırada yer alırken Türkiye 98. oldu Uzun yaşamın sırrı bulundu Dış Haberler Servisi New Economics Foundation (NEF) tarafından yayımlanan ve 178 ülkenin sıralandığı ‘‘Mutlu gezegen’’ endeksinde, Vanuatu ve Küba adaları listenin başında yer alıyor. Fransa ve İngiltere gibi ülkelere sonlarda yer veren çevreci listede, ülkeler doğal kaynakların tüketimi, ortalama yaşam süresi ve insanların mutluluğu gibi veriler karşılaştırılarak sıralanıyor. Vanuatu ve Küba’nın başlarda yer aldığı listede, bu ülkeleri Orta Amerika ülkeleri Kolombiya, Kosta Rika, Panama, Honduras ve Guatemala izliyor. Türkiye ise 98. sırada görülüyor. G8 ülkelerinin performansı ise listeye göre pek iç açıcı değil. G8 ülkelerinden en iyi durumda olan İtalya 66’ncı sırada yer alırken onu takip eden Almanya 81, Japonya 95’inci sırada. İngiltere listede 108, Kanada 111, Fransa 129, ABD ise 150. sırada yer alıyor. Rusya ise 172’nci. 178 İnternette bahis yasaklandı ? WASHINGTON (AA) Amerikan Temsilciler Meclisi, internette bahis ve kumarı yasaklayan bir yasa tasarısını ezici çoğunlukla kabul etti. 93’e karşı 317 oyla kabul edilen yasa tasarısı, kredi kartıyla bahis ve kumar oynanması ve bu oyunlardan kazanılan paraların internet üzerinden gönderilmesine de ağır cezalar öngörüyor. Kara para aklama faaliyetleriyle mücadele edilmesi ve geleneksel değerlerin korunması yolunda bir ilerleme olarak da kabul edilen tasarıyla ilgili açıklamalarda bulunan Amerikan Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Dennis Hastert, buradaki amacın, çocukları para oyunları sitelerine karşı korunmak olduğunu söyledi. ? Vanuatulular mutluluklarının sırrını anlatıyor: Biz tüketim toplumu değiliz. Buradaki hayat aile ve toplum üstüne kurulu, bu yüzden herkes birbirinin iyiliğini istiyor. ülkenin sıralandığı listenin son sırasında ise Zimbabve yer alıyor. NEF direktörü Andrew Simms, ülkelerin sıralamasının şaşırtıcı olduğunu kabul ettiği açıklamasında, ‘‘Mutlu gezegen endeksi, ülkelerin vatandaşlarına, doğayı koruyarak hoş bir ya şam sunmadaki başarı ya da başarısızlığını ölçüyor’’ dedi. NEF’in refahtan sorumlu başkanı Nic Narks ise İngiliz The Guardian gazetesine yaptığı açıklamada, ‘‘Mutlu gezegen endeksi’’ndeki hiçbir ülkenin kusursuz olmadığını, ancak endeksin doğayla barışık olarak nasıl uzun ve mutlu bir yaşam sürebileceğimizi gösterdiğini söyledi. Sıralamada özellikle ada ülkelerin başarılı olduğu dikkat çekiyor. Latin Amerika ülkeleri ilk 10’da yer alırken Doğu Avrupa ve Afrika ülkeleri son sıralarda. İlk sırada yer alan Vanuatu Cumhuriyeti Güney Pasifik Okyanusu’nda yer alıyor. Nüfusu yaklaşık 200 bin olan Vanuatu, 233 ülkenin yer aldığı gayri safi milli hasıla listesinde 207’nci sırada. Vanuatu Cumhuriyeti’nin resmi internet sitesinde çıkan habere göre Vanuatulular genelde mutlu insanlar, çünkü azla yetinmesini biliyorlar. Vanuatuluların mutluluğunu ‘‘Biz tüketim toplumu değiliz. Buradaki hayat aile ve toplum üstüne kurulu, bu yüzden herkes birbirinin iyiliğini istiyor” diye açıklayan haberde, ülkenin tek sorunu olarak depremler ve fırtınalar gösterilmiş. Aşk açlığa mağlup oldu... ? OTTOWA (AA) Eş aramak için yaşadığı doğal parktan firar eden erkek ayı, aç kalınca çareyi parka geri dönmekte buldu. Kanada’nın Vancouver kentinde bulunan parktan 4 hafta kadar önce kaçan, ancak aç kalınca geri dönen 4.5 yaşındaki Boo, dişi ayıların peşine takılmak için parktan kaçmayı alışkanlık haline getirecek gibi görünüyor. Boo, ilk seferinde metal kapıyı zorlayıp sonra da tünel kazmaya çalışmış, sonunda da 3 metrelik çitten atlamayı başarmış. Meksikalı acısız yapamıyor ? MEXICO (AA) Meksikalılar, kişi başına yılda ortalama 8 kilogram acı biber tüketiyor. Meksika Tarım Bakanlığı, her bir Meksikalının yılda ortalama 8 kilogram biber tükettiğini bildirdi. Kırmızı, sarı ya da yeşil biber (guajillo, puya, jalapenos, habanero ya da manzano), Meksika yemeklerinin parçası. Meksika’da biber tüketiminin kökeni Aztek uygarlığına kadar uzanıyor. Meksika, başta yeşil biber olmak üzere yıllık 1.8 milyon tonluk üretimle Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci biber üreticisi konumunda bulunuyor. CUMHURİYET 20 CMYK