Katalog

2 NİSAN 2006 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Dışişleri Bakanı Gül, terörün Suriye, İran ve Irak için de tehdit olduğunu vurguladı 5 POLİTİKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Terörde yabancı parmağı ‘Türkiye önlemi alacaktır’ ? İstanbul Haber Servisi Bahçeşehir Üniversitesi ‘Hükümet ve Liderlik Okulu’ tarafından düzenlenen ‘Siyaset Okulu’nun son programında konuşan eski başbakanlardan Bülent Ecevit, Güneydoğu sorununun Türkiye’nin dış değil iç sorunu olduğunu belirterek ‘‘Türkiye, bu bölge için alması gereken önlemleri alacaktır’’ dedi. Ecevit, konuşmasında cumhurbaşkanlığı seçimlerine de değinerek, bu görev için Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’i önerdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanı Abdullah Gül Diyarbakır ve Batman’daki olayları değerlendirirken terörle mücadelede tolerans ya da zafiyetin kesinlikle gösterilmeyeceğini savundu. Gül, TRT’de katıldığı bir programda güncel gelişmeleri değerlendirdi. Gül, MuşBingöl sınırındaki operasyonda ölü ele geçirilen teröristlerin 3’ünün Suriye, 2’sinin İran, 1’inin de Irak uyruklu olduğunu açıkladı. Terörün bu ülkeler için de tehdit olduğunu kaydeden Gül, ‘‘İran’da da, Suriye’de de bu örgütler güçlenmiştir. Son dönemde gerek İran gerekse Suriye yetkilileri, bunlar Haydi Gülümse... Maviden yeni doğmuş bir beyazlık arıyorum ilkyaz sabahında. Aydınlık bir yüz. Gözlerinin içi gülen insanlar. Bütün gündüzlerin, bütün gecelerin sonunda yeni bir başlangıç mı vardır? Binlerce gecenin düşünü, bir kasımpatı çiçeği açsın diye göklerin gürlemesini bekleyen halkım yaşamı varsıllaştıramıyor bir türlü... Suç onlarda değil elbet!.. Suç ülkemi yönetenlerde... Gilles MartinChauffier’in ‘‘Renandot Deneme Ödülü’’nü alan kitabı ‘‘Konstantinopolis’in Romanı’’, Ela Güntekin’in Türkçesiyle (Özgür Yayınevi) çıktı... Üç günde bitirdim kitabı... Kulağım Güneydoğu’dan gelen haberlerdeydi, gözlerim ise kitabın sayfalarında... Kan göllerinden görkemli törenlere, acımasız tasfiyelerden ustalıklı saray entrikalarına uzanan bir sürecin romanı, bana mekânları, kişileri, olanları anımsattı... Bu Bizans’ın öyküsüydü... Anadolu uygarlığı Avrupa’yı etkiliyordu... Binlerce yıllık tarih ve kültür coğrafyası olan yaşadığımız topraklar, sevginin boy verdiği, kardeşliğin çeşitli renklerle çoğaldığı yerlerdi... Paris Match dergisinde yazıişleri müdürü olan Gilles MartinChauffier, bir Türk dostuydu ve şöyle diyordu: ‘‘Avrupa sadece Londra ve Paris’ten ibaret değildir. İstanbul’dan söz etmeden Avrupa anlatılamaz...’’ ??? Önceki akşam dostlarla yemekteydim... İstanbul’u yüksek bir binanın çatı katından seyrettim... Sonra sohbet başladı... Elbet konumuz Diyarbakır ve Batman’da yaşananlardı... Türkler ve Kürtler... Aynı coğrafyada doğdular, büyüdüler... 12 Mart ve 12 Eylül, Türk ve Kürt aydınlarının üzerinden buldozer gibi geçti. Türk ve Kürt ayrımı yapılmadan işkence gördüler, hapis yattılar... Kemal Burkay da yurtdışına gitti, Ataol Behramoğlu da... Sürgün yılları uzun sürdü... Behramoğlu döndü, Burkay dönemedi, tıpkı Nihat Behram gibi... Önceki gece dostlar masasında ‘‘Kürt Sorunu’’nu tartıştık... Güneydoğu’yu iyi bilirim.... PKK de 12 Eylül sonrası kök saldı, Hizbullah da... Dostlarımdan biri o gece masada şöyle dedi: ‘‘Türkiye’de Marksist temele dayalı bir sosyalist parti olsaydı, Türk ve Kürt sosyalistler o partinin çatısı altında toplansaydı PKK belası olmazdı...’’ Haklıydı... Kürt kökenli dostum devam etti: ‘‘Roj TV’deki görüntüleri izledim. Çocuk yaştaki gençlerle Diyarbakır ve Batman’da yürüyen kadınların yüzde doksanı sıkmabaşlıydı üstelik...’’ Düşünmeye başladım... Gilles MartinChauffier ‘‘İstanbul’un Romanı’’ kitabında Türkiye’yi sorgularken şu soruyu da soruyordu: ‘‘Türkiye, Avrupa’ya girecek mi? Türkiye’nin komşusu İran mı yoksa Yunanistan mı? Türkiye otoriter bir Müslüman millet mi yoksa laik ve demokratik bir ülke mi?’’ Buna bir soru da ben ekleyeyim: ‘‘ABD ve Avrupa Türkiye’yi bölüp parçalamak istiyor mu?’’ ??? Kürt aydınlarının hemen hemen tümü Türkiye’nin bölünüp ve parçalanmasını istemiyor... Kürt aydınlarının isteği şu: ‘‘Laik ve demokratik yapı korunmalı, demokrasi ve özgürlükler geliştirilmeli...’’ Diyarbakır ve Batman... Benim güzel yurdumun iki kenti... Öfkeli bakışlar... Kin ve nefret... İçim acıyor içim... Çocuklar ölüyor bu kargaşada... Eli kanlı PKK, eli kanlı caniler... Bugün günlerden pazar... Acaba ne yazardı Nâzım Hikmet bugünleri görseydi?.. Ne yazacak Fazıl Hüsnü Dağlarca?.. Gökyüzü de benim gibi hüzünlü... Kemal Burkay’ın 1967’de yazdığı ‘‘Prangalar’’ adlı şiirini hatırlamaya çalışıyorum: ‘‘Çocukları kılıçlara büyütmeyelim / Çocukları ağlamaya büyütmeyelim / Ağaçları küstürmeyelim kendimizden / Bombaları çoğaltmasak sevinçler çoğalırdı / Kinleri bilemesek ne güzel gülümserdik...’’ ? MuşBingöl sınırındaki operasyonda ölü ele geçirilen teröristlerin 3’ünün Suriye, 2’sinin İran, 1’inin de Irak uyruklu olduğunu açıklayan Dışişleri Bakanı Gül, ‘‘İran’da da Suriye’de de bu örgütler güçlenmiştir. Son dönemde gerek İran gerekse Suriye yetkilileri, bunlarla mücadele içindedir. Kuzey Irak’ta da aynı şeyleri bekliyoruz’’ dedi. la mücadele içindedir. Bununla ilgili bilgiler gelmektedir. Kuzey Irak’ta da aynı şeyleri bekliyoruz’’ dedi. Terörle Mücadele Yüksek Kurulu’nun zaman zaman toplandığını ve tüm terör olaylarını, güvenlik olaylarını gözden geçirdiğini, alınması gereken önlemleri almakta ve koordine etmekte olduğunu anımsatan Gül, bununla ilgili ayrıca TBMM’ye bir yasa teklifi gönderdiklerine işaret etti ve ‘‘Başbakanlık’ta kurulacak olan güvenlikle ilgili bir genel müdürlük seviyesinde bu işler koordine edilecektir ve bununla ilgili en nitelikli insanlar istihdam edilecektir’’ diye konuştu. Yeni bir terörle mücadele yasası konusunda, terörle mücadelenin daha etkin biçimde yapılmasıyla ilgili bir süredir bir çalışmanın bulunduğuna belirten Gül, konuyla ilgili yapılması gereken yasal düzenlemelerin söz konusu olduğunu ve bunlara son biçimlerinin verileceğini bildirdi. Gül, Danimarka Dışişleri Bakanı Per Stig Möller ile yaptığı telefon görüşmesinde Möller’in, ‘‘terörle mücadelede Türkiye’nin yanında olduklarını ve bu konuda herhangi bir zafiyet göstermeyeceklerini, gereken her şeyi yapacaklarını’’ söylediğini dile getirdi. Gül, ‘‘(Möller’e) ‘Terörle mücadele hepimizin görevidir’ dedim. Danimarka da PKK terör örgütünü, terör örgütü listesinde gören ülkelerden biri. AB’nin terör örgütleri listesinde PKK de var’’ dedi. Gül, ‘‘Danimarka Dışişleri Bakanı, Türkiye’nin yanında olduklarını, Türkiye’ye katıldıklarını, terörle mücadelede kendilerinin herhangi bir zafiyet göstermeyeceğini ve bu konuda gereken her şeyi yapacaklarını söyledi’’ dedi. Gül, bölgedeki belediye başkanlarının tutumuna ilişkin bir soru üzerine de, ‘‘Ne yazık ki bazı belediye başkanları sorumluluklarıyla hareket etmemişlerdir. Halbuki onlara çok fazla görev düşmüştür. Madem siz seçilerek geldiniz, bölgenin gelişmesi, kalkınması, huzurun sağlanması onların da sorumluluğu altındadır. Onlarla ilgili kanuni işlemler başlatılmıştır’’ açıklamasını yaptı. DİYARBAKIRI NORMALE DÖNÜYOR ÇİZMEDEN YUKARI MUSA KART Esnaf kepenk açmaya başladı İBRAHİM KARAARSLAN Diyanet mevlit okutacak ? ANKARA (ANKA) 920 Nisan günleri arasında kutlanan Kutlu Doğum Haftası, Ankara dışındaki illere de açılıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı, özellikle son günlerde şiddet olaylarına sahne olan Diyarbakır’da da Kutlu Doğum Haftası etkinliklerine yer vererek, bölgede dinin bütünleştirici etkisini kullanacak. Programa göre ‘‘9 Nisan Pazar günü akşamı Mevlit Kandili münasebetiyle Diyanet İşleri Başkanlığı ile TRT’nin müştereken düzenleyecekleri mevlit merasimi desteklenecek, mevlit programı Diyarbakır’da düzenlenecek’’ denildi. TBB Başkanı Özok uyardı ? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Özdemir Özok, Batman ve Diyarbakır’da yaşanan şiddet olaylarının ülkenin birliğine, huzuruna, sosyal barışına, ekonomisine ve ulaştığı demokratik kazanımlara yapılan çok büyük saldırı olduğunu söyledi. Özok, olayların sadece bölgenin değil, Türkiye’nin de ekonomik ve sosyal dengesini olumsuz etkileyeceğini vurgulayarak gereken önlemlerin devlete yakışır şekilde alınması gerektiğini kaydetti. DİYARBAKIR Günlerdir kaos içinde olan Diyarbakır, dün normale döndü. Esnaf dükkânlarını açtı. Çocukların ağır bedeller ödediği olaylarda 36’sı 18 yaşından küçük toplam 160 kişi tutuklandı. 4 PKK militanının cenazelerinin ardından çıkan olaylar sonrası Diyarbakır’da dün sabahtan itibaren dükkânlar açıldı. Esnaf işyerlerini, belediyeler de sokakları temizledi. Günlerdir evlerinde mahsur kalan yurttaşlar da rahatlıkla alışveriş merkezlerine gidebildi. Bağlar Gürsel Caddesi’nde market işletmeciliği yapan ve aynı zamanda da Dicle Üniversitesi Fizik Bölümü öğrencisi olan Hasan Akın, 4 gündür işyerini kapatmak zorunda kaldığını, açık kalan işyerlerinin cezalandırılarak taşlandığını söyledi. Akın, ‘‘Dükkânımız kapalı olmasına karşın camlarımız kırılmış. 4 günlük zararımız 2 bin 500 YTL civarında. Hâlâ tedirginiz. Diyarbakır, yaşanan bu tür olayları hak etmiyordu. Yaşanan olayların ne denlerini belediye ve hükümet yetkililerine sormak lazım’’ dedi. Terzi Sait Tanış da ‘‘Zaten kentte işler durgun. Esnaf, dükkânların tahrip edilmesi durumunda bir daha toparlanamama endişesi taşıyor’’ diye konuştu. İnternet kafe işletmeciliği yapan Mehmet Aytaç ise şunları söyledi: ‘‘3 gün boyunca can kaybı korkusundan evden dışarıya çıkamadık. Adeta kendimizi eve hapsedilmiş gibi hissettik. Bu tür olayların bir daha yaşanması bizde endişe uyandırıyor.’’ Konfeksiyonculuk yapan Ünal Demirbağ da ‘‘Zaten normal şartlarda iş yapamadığımız gerekçesiyle elektrik parasını, dükkân kirasını nasıl öderiz diye düşünüyoruz. Bunların da üstüne gelmesi, bizi daha çok düşündürdü’’ dedi. Çıkan olaylarda fatura çocuklar için oldukça ağır oldu. Diyarbakır Barosu’nun verilerine göre olaylarda 196’sı çocuk toplam 433 kişi gözaltına alındı. Çocuklardan 36’sı, çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. [email protected] Erdoğan, yaşanan olayların teröristlerin nemasını kaybetmesinden kaynaklandığını savundu ‘Enstrümanları elinden alındı’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yolsuzluğa bulaşan belediye başkanlarını ve partilileri çekinmeden görevden uzaklaştıracaklarını söyledi. Belediye başkanlarına ‘‘Aşiret yönetir gibi yönetmeyin’’ diye seslenen Erdoğan, son zamanlarda yaşanan olayların, terörün ‘‘enstrümanlarının’’ elinden alınmasından kaynaklandığını kaydetti. Başbakan Erdoğan, partisinin ‘‘Yerel Kalkınma 2000’’ adlı toplantısında belediye başkanlarıyla bir araya geldi. Konuşmasına başlamadan önce salondakileri ‘‘yoruldukları’’ gerekçesiyle ayağa kalkmaya davet eden Erdoğan, kendisini alkışlattı. Erdoğan ana hatlarıyla şu konulara ? Belediye başkanlarına ‘Aşiret yönetir gibi yönetmeyin’ diye seslenen Erdoğan, yolsuzluğa bulaşanları gerekirse partiden ihraç edeceklerini söyledi. değindi: Yolsuzluğa bulaşana acımayız: Kimse kusura bakmasın, biz emanetçiyiz. Zaman zaman bazı gazetelerde spekülasyonlar var. Gazete haberleriyle hareket etmem, ama gazete haberlerini ihbar kabul ederim. Arkadaşlarıma onu söylüyorum, gerekli teftişi yapacağız, yaptıracağız. Yine açık söylüyorum, devlet olarak görevden alınması gerekiyorsa, açığa alınması gerekiyorsa açığa alırız. Eğer parti olarak almamız gerekiyorsa, ihraç etmemiz gerekiyorsa, partimizden de hiç çekinmeden ihraç ederiz. Feodal mantığın savunucusu değiliz: İstiyorum ki belediye başkanı arkadaşlarım, halkına fildişi kuleden bakmasın. Aşiret idare eder gibi belde idare etmeyin, ilçe idare etmeyin, il idare etmeyin. Arkadaşlar, kusura bakmayın, biz feodal mantığın savunucusu değiliz. Bunu böyle bilin. Enstrümanları bitti: Son zamanlarda terörün ülkemizde varmak istediği bir hedefi var. Bu tabii, iktidarımızın, terörün enstrümanlarını elinden alması sebebiyle zafiyet bulmasından İP’den liman protestosu ? İSKENDERUN (Cumhuriyet) İşçi Partisi (İP) Hatay İl Örgütü, TCDD İskenderun Limanı’nın uzun süreli ‘‘ABD deniz üssü’’ olarak kiralanması projesini protesto etti. Liman kapısında ‘‘İskenderun Limanı Amerikan eşkıyasına yatak olmayacaktır’’ dövizi taşıyan ve ‘‘Yanki go home’’ sloganları atan grup adına bir konuşma yapan İP Hatay İl Başkanı Emilhan Güçlü, İskenderun Limanı’nın İran, Suriye ve Ortadoğu’daki diğer ülkelere yönelik Amerikan saldırılarının üssü olarak kullanılacağını belirtti. Güçlü, ‘‘Biz Kemalistler, Türkiye’yi bölmeyi amaçlayan ve ülkemizdeki limanlarla havaalanlarını isteyen emperyalistlere izin vermeyeceğiz’’ dedi. kaynaklanıyor. Bu enstrümanların içinde neler vardı; işte bak bu devlet Doğu’ya, Güneydoğu’ya yardım yapıyor mu? Yapmıyor. Yol var mı, okul var mı, hastane var mı, iş yok... İşte siz Güneydoğulu olduğunuz için dışlanıyorsunuz, Doğulu olduğunuz için dışlanıyorsunuz. Siz Kürt olduğunuz için dışlanıyorsunuz. Hep bu istismar edildi, kullanıldı ve bugüne kadar bu istismar araçlarıyla, enstrümanlarıyla kendileri aslında nemalandı. Tabii bu nemalarını şu anda kaybetmeye başladılar. Neden? Çünkü Türkiye’nin dört bir yanında eğitimde olsun, sağlıkta olsun yoğun bir çalışma var. Duble yollarda yoğun bir çalışma var. hikmet.cetinkaya?cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 343 72 69 ‘BÖLGESEL BAŞKENT’ DEDİLER İHD’DEN İÇİŞLERİ BAKANI’NA ÇAĞRI ABD’den uyarı WASHINGTON (AA) ABD Dışişleri Bakanlığı, Güneydoğu’daki olaylar nedeniyle Türkiye’ye seyahat edecek vatandaşlarına ihtiyatlı davranmalarını telkin etti. Bakanlık, şiddetin büyük şehirlere de sıçrayabileceği iddiasında bulunarak Türkiye’ye seyahat edeceklere bu yönde uyarıda bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yayımladığı seyahat duyurusunda Amerikalıların dikkati, Türkiye’de ‘‘devam eden güvenlik endişelerine’’ çekildi. Açıklamada, turistlerin yoğun olarak bulunduğu Ankara, İstanbul, İzmir ve kıyı bölgelerinin şiddetten etkilenmediği, ancak gerginliğin bu bölgelere de yansıma olasılığının bulunduğu iddia edildi. İngiltere’de ‘Diyarbakır’ gafları LONDRA (ANKA) Güneydoğu’daki olayları ve İstanbul’daki patlamaları değerlendiren BBC, olayların ‘‘son yılların en kötüsü’’ olduğu yorumunu yaptığı haberde, Diyarbakır için ‘‘bölgesel başkent’’ ifadesini kullandı. BBC’de yayımlanan haberde gösterilerin, ‘‘14 Kürt isyancı şüphelisinin asker tarafından öldürülmesinin ardından’’ başladığı ifade edilerek Diyarbakır için ‘‘bölgesel başkent’’ ifadesinin kullanılması dikkat çekti. BBC, ‘‘Bölgesel başkent Diyarbakır’ın içinde ve çevresinde Kürtler ve Türk çevik kuvveti arasında yaşanan çatışmalarda 7 kişi öldü’’ ifadelerini kullandı. Haberde, Avrupa Birliği’nin ve Birleşmiş Milletler’in de yükselen tansiyondan kaygı duyduğunu dile getirdiği bildirildi. Diyarbakır’daki olayların ardından İstanbul’da bir otobüs durağı yakınında bomba patladığı ifade edildi. Haberde saldırıyı Kürdistan Özgürlük Şahinleri (TAK) grubunun üstlendiği belirtildi. BBC, TAK’ın gönderdiği epostalarla saldırıyı üstlendiğini ve Türkiye’yi ‘‘Cehenneme çevirmekle’’ tehdit ettiğini aktardı. ‘Sağduyulu bir yaklaşım bekliyoruz’ İstanbul Haber Servisi İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’yu, Güneydoğu’da yaşanan terör olayları karşısında ‘‘gerçeğe daha uygun ve sağduyulu bir yaklaşım sergilemeye’’ çağırdı. İHD İstanbul Şubesi’ne üye bir grup, son günlerde Güneydoğu Anadolu’da yaşanan ve 3’ü çocuk 7 kişinin öldüğü olaylar nedeniyle Taksim Galatasaray Meydanı’nda bir araya geldi. İçişleri Bakanı Aksu’ya gönderilen mektubu okuyan İstanbul Şube Başkanı Eren Keskin, Aksu’ya hitaben ‘‘Olayların ardından ‘yöneten taraf’ olarak ortamı sakinleştirici bir tavır takınmanız gerekirken bunun tam tersinin yapıldığı gözlemlenmektedir’’ dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, ‘‘Çocuk da olsa kadın da olsa güvenlik güçleri gerekeni yapacaktır’’ açıklamasını ‘‘dehşet verici’’ olarak tanımlayan Keskin, Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir hakkında açılan soruşturmanın da çözümsüzlük politikalarına hizmet ettiğini söyledi. Keskin, ‘‘Sizlerin ‘terörist’ diyerek cenaze törenlerine dahi izin vermediğiniz insanlar, Türkiye’de yaşayan, eğitim gören, vergi veren, askerlik yapan ailelerin çocuklarıdır. Kürt sorunu bugüne dek ‘militarist ve çözüm üretmeyen güçlere’ havale edildi. Ne yazık ki hükümetiniz de bu tavrı devam ettiriyor. İnsan hakları savunucuları olarak artık savaş ve şiddet istemiyoruz’’ diye konuştu. Bakanlıktan düzeltme İngiltere Dışişleri Bakanlığı da vatandaşları için internet sitesinde yayımladığı ‘‘seyahat uyarıları’’ sayfasında, Diyarbakır’ı önce bölgesel başkent olarak tanımladı. Bakanlık, Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği ve gazetecilerin müdahaleleri üzerine ‘‘Güneydoğu Anadolu’nun bölgesel başkenti’’ ifadesini, ‘‘bölgenin en büyük illerinden biri’’ şeklinde düzeltti. DTP’den protesto İstanbul Haber Servisi Demokratik Toplum Partisi (DTP) Eminönü İlçe Başkanlığı, Diyarbakır’da, terör örgütü PKK üyesi 4 kişinin cenazeleriyle başlayan ve bölgede 7 kişinin ölümüne yol açan olayları protesto etmek amacıyla Aksaray’daki ilçe binası önünde bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Grup adına basın açıklamasını İlçe Başkanı Halil Doğan okudu. Açıklamada, Muş’ta düzenlenen operasyonda kimyasal silah kullanıldığı iddia edildi. CUMHURİYET 05 K