Katalog

18 ŞUBAT 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Rapora göre yabancı sermaye için olumlu olan ortam, istihdam ve cari açıkta iç açıcı değil 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Tablo yabancıya güzel! ? YASED’in raporuna göre yatırımın önündeki en büyük sorun yasal çerçeve ve kayıt dışı ekonomi. Sonuçları değerlendiren YASED Başkanı Erdikler, ‘‘1.3 milyon yeni istihdama karşın işsizlik oranlarının yüzde 10’larda olması dikkat edilecek bir konu’’ dedi. Ekonomi Servisi Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) üyeleri, yabancı yatırımlar için ortamın daha iyiye gideceğini düşünüyor. YASED tarafından gerçekleştirilen Barometre 2005 yıl sonu araştırması sonuçları bir basın toplantısı ile açıklandı. Araştırmaya katılanlardan yüzde 73’ü doğrudan yabancı yatırımlar için ekonomik ortamın daha iyiye gideceğini düşünürken yüzde 27’si ortamın değişmeyeceğini belirtti. Türkiye’de yabancı yatırımların önündeki 3 ana engel de ‘‘yüzde 75’lik oranla yasal çerçeve, yüzde 61 ile kayıt dışı ekonomi ve yüzde 47 ile bürokratik engeller’’ olarak sıralandı. Bunların yanı sıra vergi ve teşvikler, ekonomik istikrarsızlık, fikri mülkiyet hakları ve finansal ortam da engeller arasında sayıldı. Araştırmaya katılanların yüzde 53’ü kurumlar vergisi oranının indirilmesinin Kimliksiz Kimliği kimliksizlik olan iktidar uygulamalarıyla yaşamın her alanında zikzaklar, belirsizlikler, aldı başını gidiyor. En son, en sıcak örneğini Hamas liderinin Türkiye’yi ziyaretinde yaşıyoruz. Canlı yayına bağlanan televizyon kanalları bir yandan Hamas lideri Meşal’in gelişinin görüntülerini veriyor, diğer yandan sürpriz ziyaretin resmi mi yoksa özel mi olduğu konusunun henüz açıklığa kavuşmadığını bildiriyor. Aradan iki güne yakın zaman geçtikten sonra, bu yazının verildiği saate kadar ulaşmış tüm bilgilerin ışığında aslında bu ilk soruya ilişkin bir açıklık yok. Netleşen bilgiler, istemin Hamas’tan geldiği, AKP hükümetince, elbette Başbakan Erdoğan’dan başta kabul gördüğü, duruma göre vaziyet alındığı anlaşılıyor.. ??? Belki İsrail, ABD, AB cephelerinden beklenenden daha sert tepkiler geldiği için, belki de Hamas lideri Meşal’den heveslenilen arabuluculuk görevine uygun yanıt alınamadığından ya da her iki nedenle, günümüzün çok moda argo söylemi ile ‘‘papuç pahalı geldiği için’’ Başbakan Erdoğan Meşal ile görüşmekten cayıyor. Önemli bir arabuluculuğa soyunulup, heveslenilmişken, hükümet olarak resmi sorumluluktan sıyırtabilmek üzere, Dışişleri Bakanı Gül acele formül üretiyor. AKP’li kimliği ile Hamas lideri ile parti merkezinde görüşüyor. Aslında bu aşamada bile ABD’nin gayri resmi bir görevlendirmesinin olup olmadığı netlik kazanmış değil. Çünkü ABD’den gelen tepkide, Türkiye’nin nasıl bir mesaj vereceğinin önemli olduğu vurgulaması yapılıyor. Bakan Gül de tam bu vurgulamaya uygun, Hamas’a ABD’nin daha önce açıkladığı yaklaşımları ile çakışan bir dizi uyarıda bulunuyor. Meşal yanıt vermeden dinlediği için ortaya bir arabuluculuk vizyonuna uygun tablo çıkmıyor. Üstüne üstük Hamas lideri, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, kendilerine durmadan telkinlerde bulunulduğunu ancak bugüne kadarki politikalarının ana çizgilerinde bir değişikliğin söz konusu olamayacağını söylüyor. Erdoğan ve ekibinin, sonunu düşünmeden olayların üstüne atlamak, öncülük kapmak hevesi ile komik durumlara düşmek, en önemlisi de Türkiye’nin dış politikadaki ağırlığına, ciddiyetine, ilkelerine zarar vermek ataklarından biri ile daha karşı karşıya kaldığımız ortada. Keşke AKP iktidarının lider kadrolarının uyanık tüccar kültürü ile, kazançlı çıkmak niyeti ile acul davranıp kişisel zarara uğradıkları bir tablo ile karşı karşıya olsak. Ülkenin çıkarları, dış politika dengeleri, rotası, adım adım kazanımlar üzerine yürümesi gereken dış politika stratejileri altüst. Tabii her zamanki gibi bu kazanma hırsı ile kumar oynama üslubundaki atakta da Dışişleri kadroları atlanmış... ??? Erdoğan hükümetinin iktidarı sürecindeki çok can alıcı bu türden acul davranışların sayısız örneğinden en önemlilerini bile bu köşeye sığdırmak olanaksız. Geçen haftadan satır arasında kalmış bir örnekle yetineceğim. Hani Başbakan Erdoğan, karikatür krizi üzerine bizim kulağımıza hoş gelen, AB ülkelerinin siyasilerinin olaya ilişkin yaklaşımlarına meydan okuyan bir açıklama yaptı ya... AB’nin sadece yorumcuları değil, birden fazla ülkenin siyasi liderinden, ‘‘bu bakış açısı ile Türkiye’nin AB üyeliğinin söz konusu olamayacağını’’ vurgulayan yanıtlar geldi. Yanlış anlaşılmasın; AB siyasi liderleri, yorumcularının görüşlerinin yanında olduğum için değil, Türkiyeyi AB’ye taşıma vizyonunu üstüne alma iddiasındaki Başbakan Erdoğan’ın kendi ile çelişkilerinin, ikileminin, zikzaklarının bir örneği olarak bu köşeye taşıma gereğini duydum. Şöyle bir anımsayın. Sayısız kez ziyaret etiği AB ülkeleri ve liderlerini Türkiye’nin yanına çekmek üzere yapmadığı kalmadı. Bire bir ülkelerin şirkelerinin ihale beklentileri üzerine sözler verdi. Anlaşmaların imza törenlerine katıldı. Çok özel dostluk ilişkilerinin görüntüleri için ne çabalar harcandı, ne senaryolar yazıldı.. Bir konuşmada fren tutmayan öfkesi nedeni ile kasıtsız olsa da, daha önce çizdiği portrenin, AB kriterlerini benimseme görüntüsünün tam tersini vermesinin anlamı ne? Yok bilinçli, daha önce varım dediği kriterlere, sadece son olayın duygusal tepkisi ile karşı çıkmak konumuna geldiyse takıyyeci kimlik bir kez daha ortaya çıkmış demektir. Bu arada Trabzon’da öldürülen papaz olayına ilişkin gelişmelerde hükümetin tavrına ilişkin kaygılar, elbette yaratacakları sonuçlar nedeniyle büyüyor. Şaka değil, siyasal İslami radikal örgütlenmelerin dürtüsünün ortada olduğu bir cinayet var. Tetikçinin çocuk olması, hemen yakalanması siyasal sorumluluğu ortadan kaldırmıyor. Siyasal sorumluluk arkasındaki örgütlenmeye karşı ciddi bir savaşımın ortaya konmasını gerektiriyor. Erdoğan hükümeti, dayandığı seçmen kitlesi, kadrolaşma zaafları nedeniyle bu işi örtbas etmeyi seçerse Türkiye bu işten çok ciddi yara alır. soner@cumhuriyet.com.tr Yatırımlar devede kulak 2004 yılı verilerine göre dünyada 9 bin 800 yeni yatırım gerçekleştiğini, bunların 5 bin 800’ünün gelişmekte olan ülkelere yöneldiğini bildiren Erdikler, 1.500’den fazla yatırımın Çin’e gittiğini kaydetti. Erdikler, ‘‘Türkiye’nin sadece 64 adet yeni yatırım çekmesi bana göre kabul edilebilir değil’’ dedi. Şaban Erdikler, buradaki en büyük engelin de kayıt dışı ekonomi olduğunu söyleyerek 2006 yılında 10 milyar dolarlık yabancı yatırım beklediklerinin altını çizdi. yatırım kararlarını etkileyeceğini ifade ederken yüzde 27’si de bunun etkili olmayacağını belirtti. Katılımcıların yüzde 33’ü kurumlar vergisi oranının indirilmesinin sektörlerindeki ekonominin kayıt altına alınmasında etkili olacağı görüşünü taşırken yüzde 19’u etkili olmayacağı, yüzde 20’si de fark etmeyeceğini belirtti. YASED Başkanı Şaban Erdikler, istihdam probleminin ve cari işlemler açı ğının üretimle aşılabileceğini vurgulayarak ‘‘Yatırım indirimi müessesesinin yeniden Türkiye gerek ve gerçeklerine uygun olarak düzenlenmesinin son derece yerinde bir gelişme olacağını değerlendirmekteyiz’’ dedi. YASED’in Barometre 2005 araştırmasının sonuçlarını değerlendiren Erdikler, 1.3 milyon yeni istihdama rağmen işsizlik oranının yüzde 10’lar seviyesinde olmasının, cari işlemler açığının 22 milyar dolara tırmanmasının dikkat edilecek konular olduğunu dile getirdi. YASED olarak öteden beri Türkiye’de vergi oranlarının aşağıya indirilmesi görüşünü savunduklarını dile getiren Erdikler, kurumlar vergisinin indirilmesinden memnuniyet duyduklarını ifade etti. 2005 yılında Türkiye’nin 9.7 milyar dolar yabancı yatırım çektiğini, bunun önemli kısmının ise özelleştirmeler, birleşmeler ve satın almalar yoluyla olduğunu belirtti. Halkbank’ta özelleştirme süreci başladı ANKARA (AA) Halk Bankası’nın özelleştirilmesinde ilk basamak olan danışman firmanın seçimi için düğmeye basıldı. Edinilen bilgiye göre, önceki gün akşam itibarıyla danışman firmalara davetiyeleri gönderilmeye başlandı. Davetiyelerde danışman firmaların tekliflerini 27 Mart’a kadar Özelleştirme İdaresi’ne iletmesi istendi. Davetiye gönderilen firmalardan tekliflerin alınmasının ardından geçecek 12 haftalık süreçte de danışman firmanın seçilmesi hedefleniyor. 2005’te 226 milyon YTL kâr elde eden Denizbank’ta, çoğunluk hissesinin satışı da gündemde Banka rotasını büyümeye odakladı Ekonomi Servisi Denizbank Yönetim Kurulu Başkanvekili Cem Bodur da finans grubunun Zorlu Holding’in 4 ana iş kolundan biri olduğunu, J.P. Morgan’a verilen yetkilendirmenin 1 yılı kapsayan bir süreç olduğunu kaydetti. Denizbank’ın 2005 yılı finansal sonuçlarının açıklandığı toplantıda konuşan Bodur, Denizbank olarak bu konuda şimdiye kadar hiçbir resmi görüşme ya da girişimleri olmadığını belirterek ‘‘Çoğunluk hisse satışı, belli konularda işbirliği dahil tüm alternatifleri değerlendiriyoruz. 45 ay içinde bunun nereye gideceği belli olur’’ diye konuştu. Bodur, Türkiye’ye gelen yabancı bankaların şimdiye kadar genellikle yüzde 5050 ortaklık şeklinde geldiğine dikkat çekerek ‘‘Dolayısıyla bunların tamamen yabancılaşması söz konusu değil. Zaten biz de bankacılığımızın yabancılaşmasını istemiyoruz’’ diye konuştu. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, şu anda yetkilendirmeyle ilgili özel bir durumun olmadığını belirterek, ‘‘Konuştuğumuz işler milyar dolarlık işler, dolayısıyla da bu işi en sağlam biçimde yapmalıyız. Bu yüzden de J.P. Morgan’a geniş bir yetkilendirme verdik’’ diye konuştu. Hakan Ateş’in verdiği bilgiye göre, Denizbank’ın 2005 yılı sonu itibarıyla net kârı yüzde 65’lik artışla 226 milyon YTL olarak gerçekleşti. Aktiflerini yüzde 48 artışla 11.9 milyar YTL seviyesine çıkaran banka, toplam mevduatı da 6.9 milyar YTL ’ye yükseldi. Tataristan’ın başkenti Kazan’da şube açacaklarını belirten Ateş, Denizbank’ın bu yılki hedeflerini ise şöyle sıraladı: ‘‘Aktifler yüzde 30, krediler yüzde 40, mevduat ise yüzde 26 büyüyecek. Kârımızın ise 300 milyon YTL ’nin üzerine çıkacağını düşünüyorum.’’ Tataristan’da şube açılacak Anadolu Efes’ten garantörlük anlaşması Ekonomi Servisi Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii’nin, iştiraki Efes Breweries International NV’nin (EBI) alacağı 500 milyon dolar seviyesine kadar kullanım olanağı olan köprü kredisi anlaşmasını garantör olarak imzaladığı bildirildi. Anadolu Efes’in önceki gün yapılan yönetim kurulu toplantısıyla ilgili olarak Borsa’ya gönderilen açıklamada, şunlar kaydedildi: ‘‘Bu kapsamda şirketimiz 16 Şubat 2006 tarihinde EBI, Citibank ve HSBC arasında düzenlenen ve 500 milyon dolar seviyesine kadar kullanım imkânı veren köprü kredisi anlaşmasını garantör sıfatı ile imzalamıştır. 14 Şubat 2006 tarihinde özel durum açıklamasıyla kamuya duyurulan ve Citigroup ile HSBC’nin birlikte görevlendirildiği borç finansman paketi çerçevesinde EBI tarafından alınmakta olan söz konusu köprü kredisinin 2006 yılı içerisinde çeşitli finansman enstrümanları kullanılarak geri ödenmesi planlanmaktadır.’’ Yaklaşık 200 firmanın katıldığı Moda Show, çarpıcı defilelere sahne oluyor DANIŞTAY’IN TÜPRAŞ KARARININ GEREKÇESİ Şartnamede kamu Modanın kalbi İstanbul’da atıyor yararına uyarlılık yok ? Türk modasının uluslararası alanda aktif olarak rol aldığı bir organizasyon olarak tanımlanan, ‘‘Yaratıcılık, gençlik ve dinamizm’’ konseptleriyle gerçekleştirilen İstanbul Moda Show ‘‘Geleceği Yakalamak’’ temasıyla düzenlendi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun TÜPRAŞ’ın özelleştirme şartnamesine ilişkin verdiği yürütmeyi durdurma kararının gerekçesi belli oldu. Gerekçede İhale Şartnamesi’nde üretim ve yatırımların sürekliliğinin sağlanmasına yönelik yeterli taahhüt olmadığı belirtildi. Kurul’un Petrolİş Sendikası’nın yaptığı başvurular üzerine TÜPRAŞ’ın özelleştirilmesi konusunda verdiği 3 kararın gerekçesi belli oldu. Gerekçede, İhale Şartnamesi’nde, yalnızca Batman Rafinerisi yönünden, rafinaj sektörü ve Türkiye ekonomisi için kısa sayılabilecek bir süreyle sınırlı işletme garantisi verilmesi, yine TÜPRAŞ’ın yüzde 51 kontrol hissesinin devrinin yalnızca 3 yıllık bir süre için idare onayına tabi kılınmış ol Ekonomi Servisi İstanbul Moda Show, yaklaşık 200 yerli ve yabancı firmanın katımıyla sürüyor. CNR Fuar Merkezi’ndeki ve dans, defile gösterilerine yer verilen etkinliğin bundan böyle şubat ve temmuz ayları olmak üzere yılda 2 kez gerçekleştirileceği bildirildi. İstanbul Moda Show’un açılış galası önceki gece CNR Fuar Merkezi’nde yapıldı. Galada, tasarımcılığını Hakan Yıldırım’ın üstlendiği bir defile düzenlendi. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in de katıldığı gala gecesinde, iş ve moda camiasından çok sayıda davetli hazır bulundu. Önceki gün Sirkeci Garı’nda düzenlenen şapka partisiyle başlayan ve Türk modasının uluslararası rekabet alanında aktif olarak rol aldığı bir moda organizasyonu olarak tanımlanan, ‘‘Yaratıcılık, gençlik ve dinamizm’’ konseptleri altında gerçekleştirilen İstanbul Moda Show ‘‘Geleceği Yakalamak’’ temasıyla düzenlendi. İTKİB, İHKİB, GİSAD, DENİMDER, KONSAD, TRİSAD gibi sektör derneklerinin desteğiyle yapılan etkinliğe Almanya, İngiltere, Fransa, Hollanda, İtalya, Yunanistan, İspanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, İsrail gibi ülkelerden yabancı firma ve temsilciler de katılıyor. Moda Show’da pek çok Türk markası ve moda tasarımcısı Fotoğraf: yeni ürünlerini sergiliyor. FATİH ERDOĞDU ması ile üretimin sürekliliği için teknoloji, kapasite arttırma ve çevre konularında yapılması zorunlu yatırımlara yönelik hiçbir taahhüdün yer almadığı kaydedildi. Gerekçede, özelleştirme sonrasında hizmetin, 4046 sayılı yasanın amacı doğrultusunda devamını sağlayacak alıcı taahhütlerinin yer almaması nedeniyle dava konusu ihale şartnamesinde kamu yararına uyarlılık görülmediği bildirildi. Öte yandan, kararın pazartesi ya da salı günü idareye ulaşmasının beklendiği belirtiliyor. Kararın gereğinin yerine getirilmesi için 30 günlük süre bulunuyor. Danıştay’dan çıkan yürütmeyi durdurma kararı sonrası nasıl bir yol izleneceği konusuna, hukukçuların yapacağı değerlendirmeden sonra karar verilecek ve gerektiği takdirde dışarıdan görüş alınacak. Nakliyeciler yeni eylem yapacak ? GAZİANTEP (AA) Gaziantep Nakliyeciler Odası Başkanı Zafer Aydıngüler, nakliye firmalarının yetki belgesi ve yüksek teminat yüzünden sıkıntıda olduğunu belirterek ‘‘Gelecek hafta salı veya perşembe günü Türkiye genelinde tekrar eylem olabilir’’ dedi. Kamyoncuların kontak kapatma eylemi yaptığını hatırlatan Aydıngüler, ‘‘Şu anda K belgesinde karayolları biraz geri adım attı. 2006’da vergi dairesine kayıtlı olanlar da 300 YTL’ye belgelerini alabilecekler’’ dedi. Ağır yetki belgesi ve teminat tutarlarının, sektörün önünü tıkadığını savunan Aydıngüler, sektörde binlerce firmanın bulunduğu ve on binlerce kişiye istihdam yaratıldığına dikkati çekti. Ulaştırma Bakanlığı’nın nakliye firmalarından istediği 5 yıllık teminatın kaldırılmasını istediklerini belirten Aydıngüler, şöyle konuştu: ‘‘Uluslararası Nakliye Komisyoncuları Derneği başkanlığındaeylem hazırlığı yapıyoruz. 1 günlük eylem olacak. İşyerlerini kapatacağız, götürüp anahtarları valiliklere teslim edeceğiz. Haklarımız verilene kadar gereken her şeyi yapacağız. Yeri gelirse Ankara’ya kadar yürüyeceğiz.’’ İLK MİTİNG YARIN İZMİT’TE GERÇEKLEŞTİRİLECEK DİSK alanlara çıkıyor İZMİT (Cumhuriyet) DİSK tarafından ülke genelinde başlatılması kararı verilen ‘‘Yoksulluğa Adaletsizliğe Hayır’’ mitinginin ilki 19 Şubat Pazar günü İzmit’te gerçekleştirilecek. DİSK yöneticileri, her akşam kahvehaneleri dolaşarak halkı mitinge davet ediyor. DİSK Genel Sekreteri Musa Çam ve şube başkanları da önceki gün kentin en büyük pazarı olan Perşembe Pazarı’nda bildiri dağıtarak esnafı mitinge çağırdı. Çam, ‘‘AKP iktidarı emeklilik yaşını daha da yükselterek 68’e çıkarmak istiyor. 80 yıllık Cumhuriyet dönemindeki borçlanmanın iki mislini AKP iktidarı 3 yılda yaptı. Her yıl bir çocuk 4 bin 500 dolar borçlu doğuyor. İşsizlik oranı yüzde 10’ları çoktan aştı. Ekonomi son 2 yılda 3 kat büyürken, ücretler erimeye devam ediyor’’ dedi. Çam, yarın ‘‘Yoksulluğa Adaletsizliğe Hayır’’ mitingi için Merkez Bankası önünde toplanacaklarını ve saat 11.30’dan itibaren Yürüyüş Yolu’nu takiben mitingin gerçekleştirileceği Perşembe Pazarı alanına yürüyeceklerini söyledi. CUMHURİYET 13 K