Katalog

4 OCAK 2006 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Yeniden yapılandırma parasını direnişle mücadeleye harcayan ABD başka ödenek de ayırmayacak Irak kaderine terk edilecek Evo Morales İspanya’da ? MADRİD (AA) Bolivya’da yapılan devlet başkanlığı seçimini kazanan sosyalist Evo Morales, bugün İspanya’da Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero ile görüşecek. Devlet başkanı seçildikten sonra ilk yurtdışı gezisini geçen hafta Küba’ya yapan Morales, dün de Venezüella’da devlet başkanı Hugo Chavez ile bir araya geldi. ABD yönetimine karşı olan Fidel Castro ve Hugo Chavez ile görüşmelerine başlayan Morales, Küba ile sağlık, eğitim ve spor alanlarında, Venezüella ile de ekonomik, ticari ve siyasi alanlarda işbirliğini arttıran anlaşmalar imzaladı. Dış Haberler Servisi ABD’nin 2007 yılı ortasından itibaren Irak’ın yeniden yapılanması için yeni bir ödenek ayırmayacağı öne sürüldü. Irak’ı işgal ederken ‘‘bu ülkeyi bölgenin en iyi altyapısına sahip ülke yapacağı’’ iddiasında bulunan George Bush yönetimi, sözünden dönme hesapları yapıyor. Amerikan Washington Post ve İngiliz Guardian gazeteleri, Beyaz Saray’ın Irak’ın yeniden inşası için tahsis edilen 18.4 milyar doların kullanılmasından sonra Kongre’den bu amaçla başka bir ödenek istemeyi düşünmediğini yazdı. ‘‘ABD Başkanı George Bush, Irak’ı bölgede en iyi altyapısı olan ülke yapma sözünden geri dönüyor’’ diyen The Guardian, bir Pentagon yetkilisinin ‘‘Biz hiçbir zaman Irak’ı tamamen yeniden in ? Washington Post ve Guardian gazetelerine göre, Irak’ın yeniden inşası için tahsis edilen 18.4 milyar doların kullanılmasından sonra Beyaz Saray Kongre’den yeni ödenek istemeyecek. The Guardian, ‘‘Irak’ı bölgede en iyi altyapısı olan ülke yapma sözü veren ABD Başkanı Bush, bu sözünden dönüyor’’ diye yazdı. şa etme sözü vermedik’’ şeklindeki sözlerine de yer verdi. Irak ödeneğinin süresinin Haziran 2007’de dolacağına dikkat çeken Washington Post ve Guardian gazeteleri, Bush yönetiminin bu tarihten sonra Irak’ı kaderiyle baş başa bırakacağını belirttiler. cağı kaydedildi. Irak halkının henüz savaş öncesi düzeyine ulaşmayan petrol endüstrisi, altyapısı tamamlanmamış elektrik ve temiz su şebekesiyle ortada kalacağına da dikkat çekildi. Guardian, Washington yönetiminin bu yöndeki bir kararının Irak’taki direniş hareketi karşısında başarısızlığını kabullenmesi olarak yorumlanacağını savundu. Buna gerekçe olarak ise Irak’ın yeniden yapılandırması için ayrılan kaynakların yarısının direnişçilerle savaşa ve devrik lider Saddam Hüseyin’in mahkemeye çıkarılmasına harcanmasını gösterdi. ‘‘Okullara ve altyapı çalışmaları için ayrılan en az 2.5 milyar dolar güvenlik güçlerine aktarıldı’’ denilen haberde, elektrik, temiz su ve kanalizasyon şebekesi için kullanılacak milyonlarca doların da bomba imha, rehine kurtarma ekiplerinin kurulmasına harcandığı kaydedildi. Projeler yarım kalacak Her iki gazetede yer alan haberlerde, bu kararın yaşama geçmesi durumunda ülkede daha önceden başlayan milyarlarca dolarlık projelerin yarım kala 10 yeni cezaevi inşa edildi Guardian’ın haberinde, ABD’nin yeniden yapılandırma için ayrılan ödeneğin bir kısmıyla Irak’ta 10 yeni cezaevi inşa ettiği, yargıçlar için kurşun geçirmeyen araçlar satın aldığını belirtildi. Ödeneğin 128 milyon dolara yakın bir kısmının da Saddam Hüseyin dönemine ait toplu mezarlarda yapılan incelemelere kullanıldığını yazan gazete paranın önemli bir bölümünün de değişen 4 hükümete ve geçen ay yapılan seçimlerde harcandığını öne sürdü. Gazete ayrıca Irak’ta yıl sonuna kadar 3 bin 600 projenin tamamlanmasının planlandığını ve bunların dörtte birinin güvenlikle ilgili olduğunu yazdı. Guardian gazetesi, yeniden yapılandırma çalışmalarına yeni ödenek ayrılmamasına ilişkin bir kararın, Bush yönetiminin Irak’tan asker çekmesine yönelik tartışmaları daha da arttıracağı yorumunda bulundu. S ABD havadan vurdu: 14 ölü Irak’ın kuzeyindeki Beyci kasabasında ABD ordusu tarafından düzenlenen hava saldırısında aynı aileden 14 kişi öldü. Amerikalı ve Iraklı güçler arasında bilgi akışını ve irtibatı sağlayan Ortak Koordinasyon Merkezi’nin sözcüsü, Amerikan hava saldırısında tahrip olan bir evdeki 14 Iraklının öldüğünü açıkladı. Iraklı sözcü, önceki gece düzenlenen saldırıda 4 evin daha isabet aldığını, akında 3 kişinin de yaralandığını belirtti. Sözcü, saldırıyla ilgili bilgiyi Beyci’deki Irak polisi ve askerinden aldıklarını ifade etti. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada ise ABD uçağının bomba yapan 3 kişiyi vurmak için evi hedef aldığı belirtildi. Bir süredir, kent savaşlarından yenik çıkan ABD ordusunun son dönemde hava saldırılarını yoğunlaştırdığı ve bunun çok sayıda sivil hedefin ayrım gözetmeksizin vurulmasına neden olduğu yorumları yapılıyor. (Fotoğraf: AP) EÇİM SONUCU ERTELENDİ Stockholm’e giriş paralı oldu ? STOCKHOLM (AA) İsveç’in başkenti Stockholm’e artık parayla girilebilecek. Trafik yoğunluğunu azaltmak ve hava kirliğininin azaltılmasına katkıda bulunmak için dün başlatılan deneme uygulaması 7 ay sürecek. Bu uygulamayla Stockholm, Londra, Singapur ve Oslo’dan sonra, parayla girilen dördüncü kent oldu. Uygulamanın kalıcı olup olmaması için 17 Eylül’de referandum yapılacak. Sünnilerin özerk bölge pazarlığı Dış Haberler Servisi Irak’ta 15 Aralık’ta yapılan genel seçimlerin nihai sonucunun iki hafta daha açıklanmayabileceği bildirilirken Iraklı Kürtlerle Sünnilerin hükümet pazarlığı yaptıkları, Sünnilerin Kürt bölgesinde ‘‘yarı özerk bölge’’ istediği öne sürüldü. Bağımsız Seçim Komisyonu üyesi Safvat Raşid, Associated Press ajansına verdiği demeçte, ‘‘Uluslararası denetleme ekibi, seçimle ilgili şikâyetleri gözden geçiriyor ve nihai sonuç, onlar işlerini bitirene kadar açıklanmayabilir. Yani sonuçlar iki hafta daha açıklanmayabilir’’ dedi. Bağımsız Seçim Komisyonu Başkanı Abdül Hüseyin Hindavi ise komisyonun bütün şikâyetleri incelemeyi bitirdiğini ve inceleme sonuçlarının yarın açıklanacağını belirtti. cak daha sonra ‘‘hükümetin kurulması konusunda tartışmaları sürdüreceklerini’’ belirtti. Haberde bu yakınlaşmanın diğer Sünni grupları bir hayli rahatsız ettiği dile getirildi. Iraklı bir diğer Sünni lider Salih Mutlak, Irak Uzlaşma Cephesi’ni eleştirerek ‘‘Anlaşmayı bozdular, hükümet konusunda tek başlarına görüşmeler yapıyorlar’’ dedi. Petrol gelirleri Kürtlerin Irak’ta federal bir yapı kurulması gerektiği konusunda ısrarcı bir tutum içerisinde olduğunun vurgulandığı haberde, Şiilerin hâkim olduğu Güney Irak’taki petrol yataklarının gelirinden mahrum olmak istemeyen Sünnilerin sadece Kuzey’deki Kürt bölgesinde bir ‘‘yarı özerk bölge’’ istediği ifade edildi. New York Times, Irak Uzlaşma Cephesi’nin mecliste 40 sandalye alacağı tahminlerinin bulunduğunu, Kürtlerin 50, Şii koalisyonun ise 130 sandalye kazanmasının beklendiğini belirtti. Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ise, Başbakan İbrahim Caferi ile aralarındaki farklılıkları giderdiklerini ve Caferi’nin yeni hükümette de başbakan olmasına bir itirazı olmadığını söyledi. Talabani, devlet başkanlığının yetkilerinin arttırılmaması durumunda devlet başkanlığına da devam etmeyeceğini belirtti. ‘İngilizler borç batağında’ ? LONDRA (AA) The Independent gazetesi İngilizlerin toplam borçlarının 1.13 trilyon sterline ulaştığını yazdı. Bu yıl içinde 66 bin İngiliz ailesinin iflas edeceğini yazan gazete, bir ailenin ortalama borcunun mortgage hariç 7 bin 650 sterline ulaştığını bildirdi. Bütün AB ülkelerindeki kredi kartı borçlarının üçte ikisinin İngiltere’de olduğunu hatırlatan gazete, her beş öğrenciden birinin de daha hayata başlamadan 15 bin sterlin borçlu olduğunu yazdı. Gazeteye göre kadınların yüzde 40’ı eşinden habersiz borçlanıyor. Devrik Irak lideri Saddam Hüseyin ceza alırsa idam edilmeyi istemediğini söyledi ‘Kurşuna dizilmeyi tercih ederim’ Dış Haberler Servisi Irak’ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Duceyl katliamıyla ilgili olarak yargılandığı özel mahkeme tarafından ölüm cezasına çarptırılması halinde, idam edilmeyi değil kurşuna dizilmeyi tercih ettiğini söyledi. Saddam Hüseyin’in, iki avukatıyla 5 saat süren görüşme sırasında, halen Irak silahlı kuvvetlerinin komutanı olduğunu ve askeri lider olarak en doğru yolun kurşuna dizilerek ölmek olacağını söylediği bildirildi. The Washington Times gazetesine görüşmeyle ilgili bilgi veren avukat İsam Gazzavi, Saddam’ın, ‘‘Ölümden korkmuyorum. Tabii ki suçsuzum. Ancak benim ölmemi istiyorlar’’ dediğini aktardı. Saddam ile 7 Aralık’ta, bir mahkeme binasının bodrum katında yaptığı görüşmede, devrik liderin avukat ekibinde yer alan ABD’nin eski Adalet Bakanı Ramsey Clark’ın da bulunduğunu kaydeden Gazzavi, müvekkili için ölümle tehdit edilmenin bir anlamı olmadığını aktararak Saddam Hüseyin’in ‘‘Benim hayatım herhangi bir Iraklının yaşamından daha değerli değildir’’ dediğini belirtti. ‘ABD’ye direniyorum’ Ramsey Clark da The Times’a verdiği demeçte, Gazzavi’nin açıklamalarının büyük bölümünü doğruladı. Saddam Hüseyin avukatlarına Ame rika’ya direndiğini ve bu süper gücü durdurmanın çok önemli olduğunu söyledi. Hüseyin, direnişin önemini vurgularken ‘‘Ben Iraklılar, Araplar ve tüm dünya halkları adına ABD tiranlığına karşı savaşıyorum. ABD yeni bir dünya kurmayı başaramayacak’’ dedi. ABD’nin Irak’ı er ya da geç terk edeceğini söyleyen Hüseyin, işbirlikçilerin Amerikalılardan bile önce kaçacağını belirtti. Sünniler ikiye ayrıldı ABD’de yayımlanan New York Times gazetesi, Irak’ta Kürtler ile Sünnilerin hükümet konusunda pazarlıklar yaptıklarını yazdı. Richard Oppel imzalı haberde, ‘‘Irak’taki en büyük Sünni grubu Irak Uzlaşma Cephesi ile Mesud Barzani önderliğindeki Kürt liderler pazartesi bir araya gelerek hükümet konusunda büyük gelişme kaydettiler’’ ifadeleri yer aldı. Irak Uzlaşma Cephesi yetkilisi Ahmet Rüşdi ise Barzani ile seçimler konusunu ele aldıklarını an C IA’NIN IRAK DOSYASI Şaron’a rüşvet suçlaması ? KUDÜS (AA) İsrail polisinin elinde, Başbakan Ariel Şaron’un ailesinin Avusturyalı bir işadamından 3 milyon dolar aldığına dair kanıt bulunduğu ileri sürüldü.İsrail özel televizyonu Channel 10 TV , İsrail polisinin, Şaron ailesinin, Martin Shlaff adlı Avusturyalı işadamından 3 milyon dolar rüşvet aldığına dair kanıtı bulunduğunu öne sürdü. Haberde, kanıtın, Şaron’un 1999’daki seçim kampanyasının finansmanında yolsuzluk yapılmasıyla ilgili olduğu belirtildi.Habere göre, polis, soruşturmada ele geçirdiği, İsrail’deki Shlaff ailesine ait cep telefonları ve dizüstü bilgisayarları sayesinde kanıtlara ulaştı. İsrail polisi ve başbakanlık henüz konuyla ilgili açıklamada bulunmadı. Suçlamaların sonu gelmiyor Dış Haberler Servisi ABD’de yayımlanan yeni bir kitap, Merkezi Haberalma Örgütü’nün (CIA) Irak’ın nükleer programının durduğu yönündeki bilgileri göz ardı ettiği tartışmalarını bir kez daha gündeme getirdi. New York Times muhabiri James Risen’ın, ‘‘Savaş Durumu: CIA ve Bush Yönetiminin Gizli Tarihi’’ adlı kitabında, CIA’nın çok sayıda Irak kökenli Amerikalıyı, Irak’ın nükleer programı hakkında bilgi toplamak için ülkelerine gönderdiği, ancak bunlardan gelen bilgileri göz ardı ettiği ileri sürüldü. Kitaba göre CIA, 2002’de kardeşi eski Irak rejiminde üst düzey görevlerde olan Clevelandlı anestezi uzmanı Dr. Sawsan el Haddad’ı saflarına kattı. Bayan El Haddad, CIA adına Irak’a gittiğinde kardeşine Irak’ın nükleer programı hakkında sorular sordu. Ancak kardeşi, bu sorulara şaşırdı, ‘‘Çünkü program 10 yıldır ölü durumda’’ dedi. Eylül 2002’de ABD’ye dönen Bayan Sawsan El Haddad, CIA görevlilerine kardeşinden elde ettiği bilgileri verdi. Bir CIA görevlisi, daha sonra Dr. Sawsan’ın kocasına, ‘‘Sawsan’ın kardeşinin yalan söylediğine inandıklarını’’ söyledi. B İran’da kadın dergisi kapatıldı ASINA SANSÜR 30 Iraklı yollandı CIA benzer biçimde 30 kadar Iraklıyı akrabalarından Irak’ın nükleer programı konusunda bilgi almak üzere ülkelerine gönderdi. Irak’a gönderilenlerin hepsi de döndüklerinde Irak’ın nükleer programının devam etmediğini söyledi. Ancak CIA, 2002 yılının Ekim ayında yayımladığı bir Ulusal İstihbarat Tahmini’nde Irak’ın nükleer programını yeniden kurmakta olduğunu ileri sürdü. İsrail’den Doğu Kudüs yasağı Filistin’de 25 Ocak’ta yapılacak parlamento seçimleri için kampanya dönemi, seçimlerin yapılıp yapılmayacağı konusundaki belirsizliklerle başladı. Filistin lideri Mahmud Abbas, İsrail’in Doğu Kudüs’teki Filistinlilere oy kullanma izni vermemesi durumunda seçimlerin ertelenmesinden yana olduğunu söyledi. Hamas seçimlerin ertelenmesi girişimlerine karşı çıktıklarını duyurdu. İsrail polisi, Filistin parlamento seçimlerinin bağımsız adaylarından Mustafa Barguti’yi yasadışı olarak seçim kampanyası yürüttüğü iddiasıyla Kudüs’teki Eski Kent’in girişinde gözaltına aldı. Doğu Kudüs’te seçim faaliyetlerinde bulunmak isteyen Filistinli kadın milletvekili Hanan Aşravi de İsrail polisi tarafından engellendi. Sınır muhafızları, Aşravi’nin Kudüs’ün girişlerinden biri olan Şam Kapısı’na bir pankart asmasına izin vermedi. Aşravi, seçim kampanyasına, ‘‘Filistin’in başkenti ve işgal altındaki bir kent’’ olduğu için Doğu Kudüs’te başlayacağını açıklamıştı. (Fotoğraf: AP) Dış Haberler Servisi İran hükümeti, radyolarda Batı müziğini yasaklamasının ardından, dün de bir günlük gazeteyi geçici olarak kapattı, yayımlanması planlanan bir kadın dergisini ise yasakladı. İran Kültür Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, basın denetleme kurulu, Asya gazetesinin geçici olarak kapatılmasına, yayımlanması planlanan Nure Banovan dergisinin ise yasaklanmasına karar verdi. Asya isimli İran gazetesi, kullandığı bir fotoğrafın ‘‘İslami değerlere karşıt olduğu’’ gerekçesiyle kapatıldı. BBC’ye konuşan gazetenin editörü İrac Cemşidi, kendilerine, İslami değerlere aykırı bir fotoğraf yayımladıkları için kapatıldıklarının açıklandığını belirtti. Böylece İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecad’ın göreve geldiği günden bu yana ilk kez bir gazete kapatılmış oldu. BBC, İran’da son beş yıl içinde yüzden fazla yayının kapatıldığını, ancak geçen sürede bunların pek çoğunun farklı isimlerle yeniden açıldığını kaydetti. Asya gazetesi de 2003 yılında bir isyancı liderin görüntüsünü bastığı gerekçesiyle kapatılmıştı. CUMHURİYET 11 K