Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 OCAK 2006 CUMA 10 Filistin’de intihar eylemi ? CENİN (AA) İsrail askerlerinin Batı Şeria’daki Cenin’de arama ve tutuklama operasyonu sırasında, bir Filistinli militan kendisini havaya uçurdu. İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre, saldırıda İsrail askerleri arasında ölen ya da yaralanan olmadı. Filistinli kaynaklara göre, Cenin’deki bir başka olayda, İsrail askerleri ile Filistinli militanlar arasında yaşanan silahlı çatışmada bir Filistinli militan öldürüldü. DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr Fransa, İngiltere ve Almanya, İran konusunun BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesi konusunda anlaştılar Batı, çemberi daraltıyor Dış Haberler Servisi Almanya, İngiltere ve Fransa dışişleri bakanları, İran’ın nükleer çalışmalarına yeniden başlamasıyla ilgili olarak BM Güvenlik Konseyi’nin devreye girmesi kararını aldıklarını açıkladı. Almanya Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier, Berlin’de İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Fransa Dışişleri Bakanı Philippe DousteBlazy ve AB Ortak Savunma ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile bir araya geldi. Steinmeier, görüşmeden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile vardığı anlaşmayı ihlal ettiğini belirterek “BM Güvenlik Konseyi’nin devreye girmesi kararını aldık’’ dedi. İran’a Avrupa ile ilişkilerinde yeni bir sayfa açmasını önerdiklerini, bu ülkeden siyasi, ekonomik ve teknolojik işbirliği yapmasını ? İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları, dün yaptıkları toplantı sonunda Tahran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile vardığı anlaşmayı ihlal ettiğini belirterek BM Güvenlik Konseyi’nin devreye girmesi kararı aldılar istediklerini bildiren Steinmeier, ancak İran’ın kendileri ile yaklaşık iki yıl önce vardığı anlaşmayı tek taraflı olarak iptal ettiğini söyledi. Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’tan bile İran’ın Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmasına karşı çıkmayacakları yönünde olumlu sinyaller aldıklarını ifade ederek, “Bu nedenle İran’ın müzakereleri kesme kararı çok üzücü’’ dedi. Straw, İran halkına saygı duyduklarını, bu ülkenin nükleer enerjiyi sivil amaçlı kullanmak istemesine karşı olmadıklarını, ancak İran yönetiminin kendilerini bu konuda ikna edemediğini kaydetti. Fransa Dışişleri Bakanı DousteBlazy ise nükleer enerjinin sivil amaçlı kullanımı konusunda İran’a işbirliği önerdiklerini, ancak İran’ın uranyum zenginleştirmeye başladığını, bunun da artık müzakerelere hazır olmadığının bir işareti olduğunu söyledi. Bunun kendileri için endişe verici bir durum olduğunu ifade eden DousteBlazy, bu konuda Devletler Topluluğu’nun kararlı olması, Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti ile de birlik sergilemesi gerektiğinin altını çizdi. Solana da, diğer AB ülkelerinin Almanya, İngiltere ve Fransa’nın görüşlerini tümüyle paylaştığını belirterek “İran’ın Nükleer enerjiyi sivil amaçlı olarak kullanacağı yönünde şüphelerimiz var’’ şeklinde konuştu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ise Eko Moskova radyosuna yaptığı açıklamada, “İran’ın taahhütlerinden geri dönmesi tehlikeli bir işaret. Dünya politikasında süreklilik, şu veya bu ülkenin güvenilirliği açısından son derece önemli bir unsur’’ dedi. Rusya kaygılı Lavrov, İran’ın nükleer moratoryumdan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) temel sorularına cevap bulamadığı bir dönemde vazgeçmesinin kendilerini özelikle kaygılandırdığını ifade etti. Lavrov, Rusya, ABD, AB ve Çin’in, gelecek hafta, İran’ın nükleer sorununu Londra’da yapılacak toplantıda ele alacağını söyledi. Çin ise İran’ın attığı adımların ‘‘kaygı verici olduğunu’’ açıkladı. Dışişleri Bakanı Kong Quan, İran’ın Konsey’e götürülmesine ilişkin olarak yorum yapmadı. ‘Çıkmaz sokağa girildi’ Steinmeier, İran’ın büyük bir fırsatı kaçırdığına inandıklarını ve UAEK’yi olağanüstü bir toplantıya çağıracaklarını kaydetti. Steinmeier, çıkmaz bir yola girdiklerini, buna rağmen krizin diplomasi ve şiddete başvurulmadan çözülmesi konusunda çabalarını sürdüreceklerini sözlerine ekledi. İngiltere Dışişleri Bakanı Straw da, ABD Moskova’da sinagoga saldırı ? MOSKOV A (AA) Rusya’nın başkenti Moskova’da, aşırı sağcı bir kişi tarafından sinagoga yapılan saldırıda 8 kişi yaralandı. Rus haber ajansları, görgü tanıkları ve yetkililere dayanarak, eli bıçaklı bir kişinin ‘‘Yahudileri öldüreceğim’’ şeklinde bağırarak sinagoga saldırdığını, saldırganın etkisiz hale getirilinceye kadar 8 kişiyi yaraladığını duyurdular. Moskova Başsavcısı Anatoli Zuyev yaralananlar arasında bir Amerikan, bir İsrail ve bir Tacikistan vatandaşının bulunduğunu belirtti. İ Silahın gölgesinde bayram Bütün olağanüstü koşullara karşın Irak da, Kurban Bayramı’nın üçüncü gününü geride bıraktı. Iraklılar silahlı ve maskeli güvenlik görevlilerinin devriye gezdiği Bağdat’taki El Zevra parkında bir bayram günü geçirdiler. Çocuklar, bayramın bir hediyesi olarak kurulan lunaparkta eğlendiler. Her gün yeni toplu mezarların bulunduğu, direnişin ve karşı saldırıların tüm yoğunluğuyla sürdüğü, etnik ve dini kamplaşmaların körüklendiği Irak’ta halk her şeye rağmen yaşamını sürdürmeye çalışıyor. (Fotoğraf: AFP) RAN VE AB’YE ÇAĞRI Annan: Önce müzakere BEHZAT BARIŞ ‘Guantanamo kapatılmalı’ ? AMSTERDAM (AA) Hollanda Savunma Bakanı Henk Kamp, ABD’nin ‘‘terör şüphelilerini’’ tuttuğu Küba’daki Guantanamo cezaevinin kapatılması gerektiğini söyledi. Kamp, bir radyo programında yaptığı konuşmada, terörle mücadelede cezaevinin kapatılmasının açık kalmasından daha yararlı ve etkili olacağını söyledi. ‘‘Cezaevi ne kadar çabuk kapatılırsa o kadar iyi olur’’ diyen Kamp, ABD’nin cezaevindeki uygulamalarına kesinlikle karşı olduğunu, buradaki uygulamaların Cenevre Sözleşmesi’ne ters düştüğünü kaydetti. NEW YORK BM Genel Sekreteri Kofi Annan, İran’ın nükleer programı konusunda Avrupa Birliği ile ‘‘ciddi ve yapıcı görüşmeler’’ istedi. AB ile müzakereleri yürüten İran heyetinin başkanı Ali Larijani ile 40 dakika süren bir telefon görüşmesi yaptığını belirten Annan, İranAB görüşmelerinin gerçekleşmesi halinde, fazla zaman almaması gerektiğini belirtti. Annan, İran’ın nükleer programından kaynaklanan sorunun uygulanabilir tek çözüm yolunun, ‘‘müzakerelerle sağlanacak bir sonuç’’ olabileceğini de vurguladı. Sorunun şimdilik Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın gündeminde kalması gerektiğini belirten Annan, bu müzakere sürecinin tıkanması halinde konunun BM Güvenlik Konseyi’nin gündemine gelebileceğini ifade etti. Öte yandan, İran da bu sorunun diplomatik yollarla çözülebileceğine inancını sürdürdüğünü açıkladı. İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Hüseyin Entezami, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, ‘‘Diplomasinin sonuç vereceğine hâlâ inanıyoruz’’ Almanya’dan işgale gizli destek Hükümetin Irak’a saldırıya karşı çıkmasına karşın istihbarat servisi BND’nin, ABD ordusu için bombalanacak hedefleri belirlediği öne sürüldü Dış Haberler Servisi Almanya’nın Irak savaşına katılmamasına karşın istihbarat servisi (BND) ajanlarının 2003’te ABD askerlerine işgal sırasında destek verdikleri ileri sürüldü. Süddeutsche Zeitung gazetesinde ve ARD televizyonunda yayımlanan Panorama adlı programda, BND görevlilerinin, Irak’ta bombalanacak hedefleri belirleyerek Amerikan ordusuna bildirdikleri öne sürüldü. Üst düzey bir BND yetkilisi, ajanların görevleri arasında ‘‘diplomatik temsilcilikler ve hastaneler gibi bombalanmaması gereken hedeflerin ABD ordusuna bildirilmesinin de’’ bulunduğunu söyledi. Eski bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi ise Alman ajanların bombalanması gereken hedeflerin belirlenmesi konusunda ABD ordusu ile doğrudan işbirliği yaptığını kaydetti. ise Bağdat’ta ajan bulundurduklarını kabul etti ancak ABD ordusuna hedef seçiminde destek verilmediğini öne sürdü. Örgütün bir sözcüsü, BND görevlilerinin yerleri ve çalışmalarının Alman hükümetinin bilgisinde olduğunu, ancak hiçbir zaman bombalanacak hedefleri tespit etmediklerini belirterek ‘‘Hedefimiz insanların hayatını korumaktı’’ dedi. Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier de, savaş sırasında Bağdat’ta BND görevlilerinin bulunduğunu doğrulayarak ‘‘Görevleri Almanya adına Irak’taki gelişmeleri tespit etmek ve savaşın gidişatı hakkında bilgi vermekti’’ dedi. Alman Haber Ajansı (DPA), Steinmeier’in, Cumhurbaşkanı Horst Köhler’in yabancı ülkelerin misyon şeflerini kabulünden sonra Bellevue Sarayı’ndan ayrılırken ‘‘BND’nin Irak’taki faaliyetleri hakkında bilginiz var mıydı’’ sorusunu ‘‘hayır’’ diye yanıtladığını, daha sonra yayımladığı bir bildiride ise BND’nin Irak’ta görev yaptığını, ancak çatışmalara destek sağlamadığını bildirdiğini açıkladı. D İRENİŞÇİLER DE KARŞI ‘El Kaide Irak’tan gitsin’ Dış Haberler Servisi Irak’taki direnişçi gruplarla El Kaide örgütü arasında direniş taktiğine yönelik farklılıkların gerilim kaynağı olduğu ve yerli grupların diğerlerini ülkeyi terk etmesi gereken yabancı bir güç olarak görmeye başladıkları belirtiliyor. New York Times gazetesinin haberine göre, iki grup arasında son dönemde çatışmalar yoğunlaştı. Gazete bu konudaki bilgileri 4 Iraklı gerilladan aldı. ABD ve Iraklı yetkililerin, Irak hükümeti ve koalisyon güçleri yararına bu çatışmalardan yararlanma çabası içinde olabileceği belirtildi. Gazeteye bilgi veren isminin açıklanmasını istemeyen yetkililer ve Iraklı direnişçiler, El Kaide’ye karşı işbirliği için görüşmeler yaptıklarını söylediler. El Kaide’nin Iraklıları da örgüte kattıkları belirtilirken bu kişilerin dinsel tercihlerinden çok para için bu işi yaptıkları kaydedildi. Örgütün Iraklı üyeleri bulunmasına karşın yine de halkın büyük bölümü tarafından bir yabancı güç olarak algılandığı belirtiliyor. Buna ilişkin verilen örneklerden bazıları dikkat çekici. Samarra’daki bir aşiret şeyhinin, kendi bölgesinden El Kaide’yi temizlemesi için Irak hükümetinden yardım istedikten sonra öldürüldüğü, bunun ardından 17 El Kaide üyesinin yakalandığı belirtiliyor. Başını sokacak koğuş arıyordu ? TOKYO (AA) Japonya’nın Şimonoseki kentinde bir dilenci, kışı sıcak bir koğuşta geçirmek için garı ateşe verdi. Jiji ajansının haberine göre, 7 Ocak’taki yangında ölen ya da yaralanan olmadı, ancak Şimonoseki garındaki ahşap bina ile prefabrike hangar, restoranlar ve işçilerin yatakhanesi yandı. Avukatına göre, yangını çıkaran 74 yaşındaki Kyuemon Fukuda adlı dilenci, ‘‘Hapse dönmek istiyordum, çünkü hava soğuktu ve gidebileceğim bir yer yoktu’’ dedi. Yangın nedeniyle 3 gün içinde 390 tren seferi aksadı. Hayat korumuşlar Süddeutsche Zeitung, söz konusu işbirliğinin Başbakanlık gizli servisler koordinatörü Ernst Uhrlau ile dönemin BND Başkanı August Hanning tarafından onaylandığını yazdı. BND ÖLÜM KERVANLARI DAVASI Pinochet hesap verecek Dış Haberler Servisi Şili’de bir mahkeme, eski diktatör General Augusto Pinochet’nin dokunulmazlığını kaldırarak iki siyasi mahkumun öldürülmesinden dolayı yargılanabileceğine karar verdi. 90 yaşındaki Pinochet, 1973’te siyasi mahkumlar Wagner Salinas ve Francisco Lara’nın ‘‘Ölüm Kervanları’’ tarafından 5 Ekim 1973’te öldürülmesiyle ilgili davada yargıç karşısına çıkacak. Santiago’daki mahkeme, Pinochet’nin eski devlet başkanı olarak sahip olduğu dokunulmazlığın bu davada geçerli olmadığına karar verdi. Pinochet’nin dokunulmazlığı daha önce de dört ayrı dava için kaldırılmıştı. Mahkeme, bir başka insanlık suçundan dolayı 23 Kasım’dan bu yana ev hapsinde tutulan Pinochet’nin 19 bin dolar kefalet karşılığında serbest bırakılmasına da karar verdi. Parayı yatıran Pinochet serbest kaldı. 1973’te kanlı bir darbe yapan General Pinochet 1990’a kadar süren diktatörlüğü döneminde 3 bin solcu muhalifin ölümünden sorumlu tutuluyor. Pinochet döneminde binlerce kişi de ağır işkenceler gördü. S TRATEJİK ORTAKLIK Yuşçenko meclise karşı ? KİEV (AA) Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, parlamentodan, hükümetin feshedilmesi kararını iptal etmesini istedi. Yuşçenko, kabine toplantısının açılışında yaptığı konuşmada, kararın anayasaya aykırı olduğunu ve parlamentodan kararın iptalini istediğini söyledi. Devlet Başkanı Yuşçenko, Ukrayna’nın görevlerini tam olarak yerine getirebilen bir hükümete sahip olduğunu savundu. Sarkozy’den AB mesajı PARİS (AA) Fransa’da iktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) lideri İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy, ‘‘Avrupa Birliği’nin tam üyelik için yeterli olmayan komşularla stratejik ortaklık statüsü sürecini gözden geçirmesini’’ istedi. Yeni yıl dolayısıyla basın toplantısı düzenleyen Sarkozy, 2006 yılında iç ve dış politikadaki beklentilerine ilişkin görüşlerini açıkladı. Sarkozy, ‘‘AB’nin kurumları uyumlu hale getirilmeden yeni bir genişleme dalgasına karşı olduğunu’’ belirtti. Romanya ve Bulgaristan ile tam üyelik müzakerelerinin ileri bir aşamaya ulaştığını kaydeden Sarkozy, bu iki ülkeyi, söz ettiği yeni genişleme dalgasının dışında tuttuğunu ifade etti. ‘‘AB’nin tam üyelik için ehil olmayan komşularla stratejik ortaklık statüsü sürecini gözden geçirmesini arzu ettiğini’’ bildiren Sarkozy, konuşmasında, ‘‘75 milyon nüfusuyla Türkiye’ye ve 45 milyona ulaşan nüfusuyla Ukrayna’ya, stratejik ortaklık önerilmesinin daha uygun olacağı’’ mesajını verdi. Afrika açıklarındaki Kanarya Adaları yine bir göçmen dramına sahne oldu. İspanya’ya bağlı adalardan Fuerteventura’nın açıklarında motoru bozulan bir teknedeki 38 Afrikalı kaçak göçmen, sahil güvenlik tarafından son anda kurtarıldı. Tekneleribatmadan önce kurtarılıp karaya çıkarılan kaçaklara ilk müdahaleyi Kızılhaç ekipleri yaptı. Avrupa’ya ulaşmak isteyen Afrikalı göçmenler, Atlas Okyanusu’ndaki İspanya’ya ait bu adaları atlama tahtası olarak kullanıyor. (Fotoğraf: REUTERS) Yine göçmen dramı CUMHURİYET 10 K