Katalog

<VYFA CUMHURİYET 23 EYLÜL 2005 CUMA HABERLER OÜIMADABUGUTV Üİ SfcRMEN Mr Şeyler Oluyop Uma nya ve Avrupa'da Ata Tüı-k'ün ölümü, Alman seçimlerini günde- nin baş ssiralarından aşağıya doğru itti. Garip bir ilkedir şu Tjrkiye... Alman seçimleri, insan haklan ve demokrasi ayı- jımızı yaşşamıyla, sessizce suratımıza vuran, de- )er\\ evladiınız Hakkı Keskin'i, hem pariamentoya soktu hem de yıllar sonra bir kez daha bizim gün- iemimize- Dedim v2 » garip bir ülkedir şu Türkiye... Hakkı (Ceskin'i "sakıncalı", yasaklı yıllanndan ta- iırım. O zarnanlar, sonradan Türkiye'nin en meş- nur "sakıncalı"sı olacak olan Uğur Mumcu avuka- tı idi. Curnl-uriyet'te Nadir Nadi, Hakkı Keskin için başyazı yazmıştı. 0 günlerde Cumhuriyet dışında pek. bir gszete demokrasi, insan haklan falan gibi şeyler için kendıni yormazdı. Hakkını yemeyelim, 12 Mart cJöieminde ortaya çıkmış olan Yeni Örtam vardı bircde... Yaşamı, hep siyasi mücadele, sıkıntı ve baskılar- la geçmış olan Hakkı Keskin'in yasamöyküsü, son dönemlerir panoramasını yansıtan bir romana dö- nüşürbelıkide... Gazete*lerde yer almayan birçok nokta da kamu- oyunun dikkatint çekebiltr. Belki de 1968 yılında katılmış olduğu Beriin'deki ünlü "Vıetnam Yürûyü- şü"nün ajcından o zaman MİT Müsteşarı olan Nu- rettin Ensin'in yazdığı raporun, birçok sıkıntısının temelinde yatan neden olduğunu kamuoyu bu ki- tapla öğrenir ve de Hakkfnın Almanya'da yaşar- ken, öldtjrûleceği ihban üzerine, Alman makamla- nnın verdiği başka bir isme yazılmış pasaportla bir süre TürKiye'de gizlendiği de... Bu yiğüt arkadaşımızın, Almanya'da seçimi kaza- narak pariamentoya girmesi ayıbımız olduğu ka- dar, övüncümüz de olmalıdır. • • • Son £wlman seçimleri konusunda en ilginç yo- rum, Ergin Yıldızoğlu'nun bu çarşamba günü çı- kan, mLTtlaka okunması gereken yazısının başlığıy- dı: "Almanya Kendi Seçimlerini Kaybetti." Der Spiegel'den Charies Hawtey'den aldığını söyledi- ği tümcerin altında Yıldızoğlu, büyük bir sürat ve isabetle Almanya'da vahşi kapitalizmin gelgitini ve sosyal demokratların serüvenini anlatıyor. Gerçekten, Almanya'daki seçim sonuçlarının gi- zini çözecek olan anahtar, ekonomik durumda ya- tıyor. Bilindiğ gibi karizmatik bir lider olan Schröder, vahşi kapitalizmin egemen olduğu küreselleşme- nin zorunlu kıldığı, rekabeti sağlayacak reformlan yaptığını ıleri sürerken işsiz oranı savaş sonrasının rekor düzeyine çıkmış olan Almanya'da kendi ta- banını da oluşturan emekçi seçmenlerin alım güç- lerini düşürüp sosyal güvencelerine yeni darbeler ındirdikten sonra, bütün ara yerel seçimleri yitirme- ye başlanıştı. Şarisöl/e pabucun pahalı olduğunu görüp "bas- kın bssanındır" ilkesiyle baskın erken seçime baş- vurdugunda da, pek şanslı görünmüyor, Angela Merkel karşısında oylamayı kaybedeceğine kesin gözüyle bakılıyordu. Ama seçimler, ilk yarısı 3-0 biten bir maçın, uzatrna dakikalarında gelen gollerle berabere so- nuçlanmasını andıran biçimde sonuçlandı. Hani bi- raz daha süre olsaydı, Schröder ıpi önde bıle gö- ğüsleyebilecekti. • • • Karmaşık sonuçtan nasıl bir koalisyon çıkacağı henüz bilinmiyor. Ama herkes bir noktada birieş- miş durumda; seçimden birinci parti çıkmasına karşn büyük mağlup Angela Merkel'dir. Zaren sol olarak nitelenen partiler yanı Sol Parti (yüzde 8.6), Birlik 907Yeşiller Partisi (yüzde 8.1) ile sos-yal demokratlar (yüzde 34.1) sağın çok önünde bir o / oranı ile çıkmış durumdalar seçimlerden. /Vna, Schröder'in fazla sermaye yanlısı politikası yüzlnden SPD'den aynlmış olan partinin eski ge- nel t>aşkanı Oscar Lafontain'in sol partisi, SPD ile koalsyon yapmayacağını söylemişti. Zaten Schrö- der de bir zamanlar kendi genel başkanı olup son- radtn bu makamdan kendi lehine feragat eden, Lafcntain ile koalisyon yapmayacağını kesinlikle beliıtiyor. A m a n seçmeni, antisosyal politikalara tepki gösıerıyor; Lafontaine'in yeni partisinin yükselişi, ScfTöder'in oy kaybı, Buschcu, ültraliberal Mer- kel'n şansölyeye duyulan tepkiye karşın yeterli çoöjnluğu alamaması hep bu yüzden. Kısacası Almanya'da bir şeyler oluyor, Alman haltı, emekçinin gittikçe artan ölçüde ümmüğünü sı^tin vahşi kapitalizme hayır diyor demesine de, b u r u yaşama geçirecek mekanizmaları oluştura- m«yDr. Tıpkı, Avrupa Anayasası oylaması sırasında, Fransa ve Hollanda'da olduğu gibi. Evet Alman- y a ' i a da. bütün Avrupa'da da bir şeyler oluyor, kü- resgslleşmenin bugünkü haliyle egemen kıldığı vah- şi Kapitalizme karşı her yerden itirazlar yükseliyor. Ama bunlann yaşama geçmeleri için, hem daha zanana nem de uluslararası işbirliğine ihtiyaç var. asirmen@cumhuriyetcom.tr HABER ÖDÜLÜ PAYLAŞILDI Musa Anterödülleri sahiplerinibuldu İstanbul Haber Servi- B- Diyarbakır'da20Ey- 1992 yılında öldürü- B.«ı yaz£rMusaAnterve «d ğerbasın şehitleri anı- s n a düzenlenen "2005 CTlusaAnterveBasm Şe- IIiÜeriGazetecüikYanş- mnası" idülleri, önceki ijKşam Mecidiyeköy îûltûr Merkezi'nde dü- snlenentörenle sahiple- me vcildi. Tiyatro sanatçısı Ma- ir Günşinty \e Berfm ienderoğlu tarafından -unulan törende haber lah ödilünüDicle Haber \jansı ndan Saadet Yü- toile Birgün gazetesin- lcn ICutir Konıık«>vpr paylaştı. Fotoğrafdalın- da ödül Sabah gazetesi Diyaıbakırmuhabiri Hö- seyin Kaçar'a verildi. Karikatürdahnda ödül kazananKocaeli 2No'lu F Tipi Cezaevi'nde tu- tuklu bulunan Matamut Ulusan'ın ödülünü eşi Hanife Uhısan aldı. "Gurb^eüErsözKa- duı HabertitiğT dahn- da ödüle değer eser bu- lunamazken jürinin Onur Plaketi verdiği DuyguAsenarahatsızlı- ğı nedeniyle törene ka- tılamadı. Plaket, Ase- na'ya iletibnek üzerek gazeteci tctel Aydın ta- rafınHan alınHı Adalet Bakanlığı'ncahazırlanan TMY taslağında güvenlikbirimlerinin istediği düzenlemeler benimsenmedi Hükümetten 'özgürlük'rötuşuANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP. Adalet Bakanlığı'nca hazır- lanan Terörle Mücadele Yasa Tasla- ğı'nda güvenlik birimlerinin istedi- ği düzenlemeleri benimsemedi. Te- rörün tanımı, seyahat özgürlüğünün kısıtlanması, şüphelinin avukatıyla görüşmesinin engellenmesine üişkin hükümlerin reddedilmesi kararlaş- tırılırken terörün finansmanı ile il- gili öneriler yerinde bulundu. Terörle Mücadele Yasa Taslağı ile Terörle Mücadele Yasa Taslağı ile ilgili olarak AKP içinde oluşturulan komisyon, terörün tanımı, seyahat özgürlüğünün kısıtlanması, şüphelinin avukatıyla görüşmesinin engellenmesine ilişkin hükümlerin reddedilmesini kararlaştırdı. ilgili olarak AKP içinde oluşturulan komisyon. raporunu hazırlıyor. Ra- porda, özellikle güvenlik birimleri- nin istekleri doğrultusunda taslağa giren düzenlemelerin özgürlükleri sınırladığına dikkat çekilerek kabul edilmemesi yönünde görüş bildiril- mesi bekleniyor. Bu düzenlemeler şöyle: • Soruşturmanın amacı tehlike- ye düşebilecek ise cumhuriyet sav- cısının emriyle yakalanan veya gö- zaltına alınan veya gözaltı süresi uzatılan şüphelininveya sanığın du- rumu hakkında belirlediği kişiye haber verilmemesi. t/ Şüphehnin avukatı ile görüşme- sinin hâkim karanyla 24 saat kısıt- lanabilmesi. • Soruşturmanın amacı tehlikeye düşebilecekse avukatın soruşturma e\Tesinde dosya içeriğini inceleme- si ve her türlü belgeden örnek alma- sının hâkim karanvla kısıtlanması. İLK ÖZELTREN UÇURUMAYUVARLANDI İĞNELİ FIRÇA Demiryollarında yine AKP kazası ZAFER TEMOÇİN SERTAÇ EŞ ANKARA - AKP'nin Devlet Demiryollan'nda- ki ikinci önemli uygula- ması da başansız sonuç- lar vermeye başladı. -HıdandınlmışTren"ka- zasının ardından ilk özel tren ışletmeciliği de 3. seferinde kazayla sonuç- landı. Divriği-Iskende- run arasında demir cev- heri taşıyan 30 vagon ve 2 çekiciden oluşan katar 40 metrelik uçuruma yu- \^ıiandı. Kazanınmeyda- na geldiği bölgede 10 ki- lometrelikdemiryolunun hasargördüğü buhat üze- rinden ulaşım sağlayan tren seferlerinin de dur- duğuöğrenildi. "Hızlandınbnış TYien" projesinde yaşanan başa- nsızlığa TCDD'de yeni uygulamalar ekleniyor. AKP iktidan döneminde çıkanlan ve demiryolu hatlannda özel tren işlet- meciliğine olanak tanı- yan yasal düzenlemenin ardından ilkuygulama Er- demir ile yaşama geçiril- di. Erdemir, Di\Tiği ma- denlerinden çıkanlan de- mir cevherini tskende- run'a demiryoluyla taşı- mak için Demiryolla- n'ndan makine parkı ki- raladı. Özel tren taşıma- cılığında makinistler dı- şuıda her türlü araç ve ge- reç Demiryollan'ndan saglandı. 15 trUyon zarar Divriği-lskenderun ara- suıda sefer yapan tren 3. seferinde Sıvas-Malatya güzergâhında kaza yaptı. Kaza sonucunda 30 va- gon ile iki lokomotif ray- dançıktı. Kaza nedeniy- le 15 trilyona yakın bir zarann oluşruğu kayde- dildi.Bu güzergâhta sefer yapan trenlerin yolculan otobüslerle aktarmah ola- rakyoluna de\'am ediyor. YÜCE PİVAN'I Pfl ^ Mülki idare amirinin karany- la il sınırlanndan giriş ve çüaşın, ile- tişimin yasaklanması, bir meslek veya sanatın yerine getirihnesinin kısıtlanması, gözaltına alınma için kişinin yanında bulunan materyal- ler dikkate aluıdığında kişinin terör ile ilgili bir faaliyete katıldığı izle- niminin doğmasuıın yeterli bulun- ması. ^ Örgütün üyesi veya destekçisi olduğunubelli edecek şekilde örgü- te ait amblem veya işa- retlerin taşınması veya bu işaretlerin ve amb- lemlerin üzerinde bulun- duğu üniformayı andınr giysilerin giyibnesi ve- ya toplantı ve gösteri yü- rüyüşlerinde kimliklerin gizlenmesi amacıyta yû- zün tamamen veya kıs- men kapatılması, örgü- tün amacınayönelik afış, pankart, döviz, resim, levha araç ve gereçlerin taşınması veya bu nite- likte slogan söylenmesi veya ses cihazlanyla ya- yımlanmasırun cezalan- dınlması. Terörün finansmanı Komisyon terörün fi- nansmanıyla ilgili dü- zenlemeleri ise benim- sedi. Raporda, olumlu gö- rüş büdirilmesi beklenen söz konusu düzenleme de şöyle: "Her kim tümüyie ve- ya kısmen terör suçlan- nın haartanmasmda ve- ya işlenmesinde kullanı- lacağuubilerekveya kul- larulmasıkasü>ladoğru- dan veya dolayta olarak fon sağlar veya toplarsa 1 yddan 5 yüa kadar ha- pis ve 150 günden 1500 güne kadar adli para ce- zasma hükmolunur." IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Laik Türkiye Cumhuriyeti'nde ye- ni bir öğrenim dönemi daha başla- dı. Bu yeni öğrenim yılında da lise- lerde 12 Eylül askeri darbesi döne- minde Felsefe ve Mantık dersleri- nin yerine konan din dersi zorunlu olarak okutulmaya devam ediyor. Bu ülkede Alevi, inançsız ya da Sünni olmayanın çocuğu zorunlu olarak Sünni-Hanefi propagandası temelli din dersini öğrehmekle yü- kümlü. Yapılan bütün itirazlara rağ- men bu konudaki ısrar sürdürülüyor. • • • Türkiye gariplikler ve çarpıklıklar ülkesi. "Laik cumhuriyeti" korumak için darbe yapan militaristler, imam hatip lisesi mezunlannın üniversrte- ye girmelerini sağlayan değişiklik- leri yaptılar. Bununla yetinmediler, liselere zorunlu din dersi koydular. Aradan zaman geçti, bu kez de imam hatip liselerinin büyük tehlike olduğunu tespit ettiler. Bunları ya- panlar neredeyse aynı insanlardı. Aynı insanlar olmasalar bile aynı anlayıştakilerdi. Bu arada 28 Şubat Zorunlu Din Dersi Devam Ediyor gibi bir dönemden geçtik. Bu dö- nemde şeriat tehlikesi gündemin birinci maddesiydi. Yıne de kimse- nin aklına zorunlu din derslerinin laikliğe aykırı olduğunu söylemek gelmedi. O dönemin Milli Güvenlik Kurulu toplantılannda Susuriuk gibi zorun- lu din dersleri de bir türlü gündeme gelmedi. Bu dönem içinde bazı Alevi inançlı velilerin çocuklannı bu derslere göndermemek için yaptık- lan başvurular, anayasadaki hüküm yüzünden reddedildi. • • • Avrupa Alevi Biriikleri Federasyo- nu Genel Başkanı Turgut Öker, çok haklı olarak bu konuda halkı sivil itaatsizliğe çağırdı. Zorunlu din dersinin kaldırılması için 1 milyon imza toplayan Aleviler, devletin bu uygulamadan vazgeçmesi için yo- ğun çaba sarfediyoriar. öker, Sün- nileştirme çabaları arasında din eğitiminin çok önemli bir rol oyna- dığını belirrtikten sonra şu değer- lendirmeyi yaptı: "Bana sorarsanız bu bir cinayettir. Ne öğrenim öz- gürlüğüne, ne insan haklarına sı- ğan bir uygulamadır. Almanya'da Alevi çocuklarına gönüllü olarak Alevilik dersi verilmekte ve fede- rasyonumuza bağlı örgütlenmeler bu derslere katılıp ders vermekte- ler. P/anı programı eğitim komisyo- numuz hazırlıyor." • • • Aleviler, yıllardır istedikleri deği- şiklik olmayınca bunu bir sivil itaat- sizliğe dönüştürmeyi düşünüyoriar. öker'in bu konudaki çağrısı da şöyle: "Aleviler haklı olduklan bir davada susmamalı. Aileler çocuk- larının derslere girmelerine izin vermemeli ve benzer sivil itaatsizlik eylemlerine girişmeliler. Çözüm için bunun gerekli olduğuna inanı- yorum. Kendilerini laik olarak ta- nımlayanlar da bu eyleme destek vermeli... Birkaç yüz Alevinin orta- ya çıkarak bu uygulamaya karşı o/- duklannı açıklaması lazım." Avrupa Birliği'yle müzakerelerin başlamasına günler kala, laiklik il- kesine tamamen aykırı olan "zo- runlu din dersleri" bir gariplik ve çelişme olarak variığını sürdürüyor. Siyasi Islamı besleyen nedenlerden birisi de bu zorunlu din dersleri de- ğil mi? Neden bu konuda suskun kalınıyor? Hükümet yetkilileri daha önce din dersinin isteğe bağlı olabilece- ğini söylemişlerdi. Ancak bu yönde bir girişimlerinin olmadığı da orta- da. O zaman ne olacak bu çocuk- lann hali diye sormak hakkımız de- ğil mi? • • • Tıpkı Diyanet Işleri Başkanlığı'nın bir Sünni-Hanefi kurumu olarak variığını sürdürmesi gibi zorunlu din derslerinin de hâlâ sürmesi, he- nüz Türkiye'nin gerçek bir taik ülke olmadığını gözler önüne seriyor. İmam hatiplere özgürlük isteyen kesimler, acaba zorunlu din dersleri konusunda ne kadar özgürlükçü bir tutum içindeler, merak ediyo- rum. Bugüne kadar türban yasağı- na karşı çıkanların zorunlu din derslerine karşı çıktığına tanık ol- madım. Bu da yaman bir çelişki deöil mi? öker'in sivil itaatsizlik çağrısını önemsiyorum. Ne kadar Alevi yurt- taş buna uyabilir onu bilemem, an- cak birilerinin bir yerden başlama- sının zamanı geldi de geçiyor. Bu konuda muhalefetin de sesini çı- karmaması dikkatimi çekiyor. Aca- ba onlar da bu uygulamadan memnunlar mı? O zaman "şeriat tehlikesi" çağrılan ne kadar samimi diye sormak gerekmiyor mu? "Türkiye laiktir laik kalacak" slo- ganına şunun da eklenmesini öne- riyorum: "Din dersleri zorunludur, zorunlu kalacak!" 'HAYATADÖNÜŞ 1 Mahkeme görüntüleri istedi ÇANAKKALE (AA) - Çanakkale E Tipi Ce- zaevi'nde, 5 yıl önce ya- pılan "Hayata Dönüş Operasyonu"na ilişkin 154 mahkûm ve 563 gü- venlik görevlisi haklan- da açılan davanın göriil- mesine devam edildi. Çanakkale Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki du- ruşmada, cezaevinde ya- pılması istenilen keşifle olay sırasında ölen kişi- lerin üzerinden herhan- gi bir mermi çekirdeği çıkmadığı için operas- yona katılan askerlerin hangi silahı kullandığı- run tespit edihııesi iste- mini reddeden mahke- me heyeti. sözkonusu te- levizyon kanalları ile RTÜK'e yazı yazılarak operasyon sırasında kay- dedilen görüntü kasetle- rinin mahkemeye gön- derilmesine karar vere- rek duruşmayı erteledi.