Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 AĞUSTOS 2005 PAZARTESİ HABERLER Hızlı nüfüs artışı, işsizlik, bireysel ve toplumsal şiddette patlama yaşanmasma neden oluyor Öflcemizi deneüeyemiyoruz• Uzmanlar, toplumsal şiddeti önlemek için eğitim, ekonomi gibi sorunlann giderilerek refah düzeyinin arttınlması gerektiğini vurguluyor. fstanbul Haber Servisi - tş- sizlik, zengin ve fakir arasın- daki korknnç uçurum ve bü- yük kentlerdeki hızlı nüftıs artışı, bireysel ve toplumsal şiddette patlama yaşanması- na neden oldu. Istanbul'da son iki ayda 14 kişi gittikçe artan şiddetin kur- banı olup hayatını kaybeder- ken, 5O'yi aşkın kişi de yara- landı. Sokaklar özellikle ka- dınlar için tehlikeli hale gelir- ken, uzmanlar, eğitim, saglık ve adalet sisteminin yeniden sorgulanması gerektiğine dik- kat çekiyor. Denetimsiz öfke Psikiyatr Prof. Dr. ArifVe- rimli. son zamanlarda büyük kentlerde, özellikJe de Istan- bul'da kozmopolit bir yapı- nın oluştuğuna dikkat çekerek. insanlann ekonomik olarak farklı düzeylerde olmasının şiddeti tetikleyen en önemli et- kenlerden biri olduğunu söy- ledi. Toplumda öflcesini denet- leyemeyen insanlann arttığı- nı vurgulayan Prof. Dr. Ve- rimli, birçok kişide, normal ol- mayan haklılık ve kendi dav- ranışlannı meşru sayma duy- gusunun oluştuğunu belirtti. 'Alttan almahyız' Toplumsal şiddeti önlemek için eğitim, ekonomi gibi so- runlann giderilerek refah dü- zeyinin arttırılması gerekti- ğini vurgulayan Prof. Dr. Ve- rimli. insanlann sokaktaki gü- venliklerini sağlamaya yöne- HER 10 KlŞÎDEN BtRl SlLAHLI Bireysel silah kullanımında 4. sıradayız tstanbul Haber Servisi - Toplumsal şiddetin en terri€İ araçlanndan 'bireysel silaiı- lanma'ya karşı hiçbir önlem alınamıyor. Dünyada, savaş- lar nedeniyle bir yılda ölem- lerin sayısı 300 bin olması- na karşın banşın hâkim ol- duğu bölgelerde, bireysel si- lahlanma nedeniyle yılda 2O0 bin kişi yaşamını yitiriyor. Dünyada kayıtlı 638 mil- yon silahtan 260 milyonu devletlerin kontrolünde. Özel kişilerin elinde bulunan si- lah sayısı ise 378 milyon. Uluslararası Af Örgütü ra- porlanna göre silah ticareti 'kontrolden çıkmış' durum- da. Her gün milyonlarca ka- dın, erkek ve çocuk silahlı şiddet korkusuyla yaşıyor. Silahta dördüncüyüz Bireysel silah kullanımry- la, her dakika bir kişi öldü- rülüyor. Silahlı şiddetten bir kişınin öldüğü her dakika, 15 tane yeni silah üretıliyor. Ül- kelerin üçte biri, sağlık için harcadıldanndan daha faz- lasını ordu için harcıyor. Türkiye, 5 milyar dolan aşkın harcamasıyla silah it- halatında, son dört yılda. Tayvan, Çin ve Suudi Ara- bistan'ın ardında dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Düğün ve maç sonrası 'se- vinç'gösterileri, töre cınayet- leri, sokak kavgalan sonucu, Türkiye'de yılda ortalama 3 bin kişi bireysel silahlarla hayatını kaybediyor Ülkede 1 milyon 800 bini kuru sıkı olmak üzere ruhsatlı-ruhsat- sız 7 milyondan fazla silah bulunuyor. Silahlanmanın, son 8 yıl içinde yüzde 358 oranında artış gösterdiği Türkiye"de her 10 kişiden l'i silahlı. Uzmanlar, topluma ve ken- disine güvenmeyen insan- lann silahlandıklannı ifade ediyorlar. Araştırmalara gö- re bu kişilerin ortak özellık- leri ise "baskıcı rejim sem- patizaraobnalan,kadını ikin- ci sınıfvatandaş görnıeleri." Gittikçe artan şiddetin kurbanı olup hayatını kaybeden insanlann sayısı her geçen gün artryor. POLİS ADANA'DAKİ ÇATIŞMAYI ARAŞTIRIYOR Sanıklaryargıya sevk edilecek ADA.VA (Cumhuriyet Bürosu) - Adana kent merkezindeki Dümen Bar'da geçen salı gecesi Tuğba Ozyavuz adlı bır kadının tokatlanmasıyla başlayan ve silahlı çatışmaya dönüşen olay, tüm sırlan ve çelişkileriyle ortada dururken, cinayete ve yaralama olaylarına kanşanlann bağlantılan da Emniyet Kaçakçıhk ve Organize Suçlar Bürosu'nca çözülmeye çalışılıyor. Adana Adliyesi'nde bir kişinin öldürülmesi. iki kişinin de yaralanmasıyla süren olayın sanığı durumundaki Abdurrahman Akdeniz ın "susma hakkını" kullandığı, bugün olaya adlan kanşan kişilerl birlikte adliyeye sevk edileceği öğrenildi. TARTIŞTIKLARI KtŞtYl BIÇAKLA YARALADILAR İzmir'de tinerci dehşeti tZMİR(AA) - tzmır'ın Buca ilçesinde tinerci olduklan iddia edilen gençler, tartıştıklan kişiyi bıçakladı. Alınan bilgiye göre Şirinyer Menderes Caddesi'nde, Fahrettin Karacaoğhı (35), bilinmeyen bir nedenle RK. (13) veG.U. (17) iletartıştı. Tartışmanın kavgaya dönüşmesiyle F.K. ve G.U. Karacaoğlu'nu göğsünden bıçakladı. Ağır yaralanan Karacaoğlu, Buca Seyfi Demirsoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldınldı. Olaydan sonra yakalanan ve tiner bağımlısı olduklan iddia edilen F.K. ile G.U, gözaltına alındı. Çocuk' suçlu'lar arüyor Yüz binlerce çocuğun yargılandığı davalarda "hırsızhk" suçlaması ilk sırada yer alıyor TÜREY KÖSE ANKARA - Ceza ve çocuk mah- kemelerinde açılan davalarda yargı- lanan çocuk sayısı giderek artıyor. Yüz binlerce çocuğun yargılandı- ğı davalarda "hn-sızhk" suçlaması ilk sırada yer alırken Adalet Bakanı Ce- mil Çiçek "hızh kentieşme, göç, eko- nomik krizler, değişen değer ve ahlak kuraDarmm yaratügı karmaşa, afleso- runlan ve yetersiz eğitimle ilgi ve sev- gi eksiknğinin çocuklan suça yönelt- tiğini, suç işknmeden önce önlem ahn- nıası gerektiğini'' bildirdi. Kandoğan'dan sonı önergesi DYP Denizlı Mılletvekilı Ümmet Kandoğan'ın çocuk suçlularla ilgili soru önergesini Adalet Bakanı Cemil Çiçek yanıtladı. Çiçek, 1994-2003 yıllan arasında ceza ve çocuk mahkemelerinde açı- lan davalarla ilgili istatistikleri de Kandoğan'a iletri. Bunlara göre; 2003 yılmda ceza mahkemelerinde açılan davalarda 12-18 yaşlan arasında 124 bin 620 çocuk sanık yargılandı. Bun- lann 21 bin 365'i 12-15 yaş arasın- da yer alıyor 1994yılındayargılanan toplam çocuk sayısının 67 bin 240 ol- duğu, bu rakamın giderek arttığı dik- kati çekti. 2003 yılmda çocuk mah- kemelerinde açılan davalarda da 60 bine yakın çocuk sanık yargılandı. Bunlann 7 bini 12-15 yaş arasın- da yer alıyor Çocuk mahkemelerin- de açılan davaların yüzde 52.5'i Ceza ve çocuk mahkemelerinde açılan davalarda yargüanan çocuk sayısında giderek arüş gözlenıyor. TÇY'nin hırsızlıkla ilgili maddeleri kapsamında açıldı. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, "çe- şrtü nedenlerle yoksulluk içinde bulu- nan çocuk ve gençlerin yeterü aile, toplum ve kurumsal desteği bulama- ması durumunda kendi destek grup- laruu oluşturduklarnu, bu durumun çocuk ve gençlerin risk alüna girme- sine yol açüğmı" bildirdi. Çocuk ve gençleri topluma kazan- dırma gereğine dikkat çeken Çiçek, "Çocuklan suça iten nedenlerin or- tadan kaldınlmasına yönelik çalış- malann esas itibanyla suç işlenmeden önceki süreçte ele alınması gerekir. Bakanlığımızca yürütülen çahşma- lar çocuğun suç davramşnıdan son- raki süreçte başhyor" dedi. Çocuklara kurum içi eğitim Çiçek, şu bilgileri verdi: "Çocu- ğun tahüye sonrasında tekrar suça yönelmemesine yardım etmek üzere ceza infaz kurumlarmda bulunan 13- 18 yaş grubundaki çocuklara yönelik kurum içi eğitim ve iyileştirme faali- yederi ile tahliye sonrası koruma ve yardım çalışmalan yürütülmektedir. Öte yandan. eğitim evlerinde bulu- nan çocuklann yaş ve eğitim durum- lanna göre ilk, orta ve yüksek eğitim kurumlanna, okullarmda gerçekleş- tirilen sosyal akthitelere, spor faafi- yetlerine, öğrenimleriyle ilgili olarak kendilerini geüştirebilecekleri yaban- cı dil, bilgisayar, ünhersite hazırhk, meslek eğitimi gibi kurslara kaühm- lan sağlandı. Eğitim evlerinde 15 ya- şmdan büyük olan çocuklardan örgün eğitime devam etmeleri mümkün ol- mayanlarm meslek eğitimi kapsamın- da uygun bir mesleğe yönlendirüe- rek meslek sahibi olmaJan sağlanı- yor. Kapah ceza infaz kuru nüannda- ki çocuklar ise kurum içinde açılan meslek eğitim kurslanna katüiyor. Çocuklann tahliye sonrasında koru- ma ve yardım çahşmalan ile eğitim- lerini sürdürmelerine ve iş bulmala- rma vardımcı olunuvor." lik önlemlerin arttınlabilece- ğini ifade etti. Öfkesini de- netleyemeyen ınsanlara kar- şı gururlu davranılmaması ge- rektiğine işaret eden Prof. Dr. Verimli, yurttaşlara ise şu uya- nyı yaptı: "Trafikte ya da baş- ka yerde, tammadığunız in- sanlarla tarüşmayıp ahtan al- mahyız." Psikolog Devrim Uysal Zöh- rap, kullanılan özel alanın daralmasına karşın nüfusun hızla çoğaldığını söyleyerek insanlann kendilerini güven- de hissetmediklerini. soka- ğa çıkarken, giyimine, çan- tasına, dışarı çıkış saatine dikkat ettiklerini kaydetti. 'Sadece doğurduk' Çocuklann ve gençlerin kolayca sılaha ulaşabildikle- rini söyleyen Psikolog Zöh- rap, "Çoculdar sadece doğdu- lar. ama biz onlara getecek ha- zıriamakla ilgili kaygı ve yü- kümlülüklerimizi unuttuk. Birçoğu açhğa ve işsiziiğe dog- du" dıye konuştu. Şiddetın arrtığını söyleyen Psikolog Zöhrap. sözlerine şöyle devam ettı: "Çünkü biz trendy' değer olarak büimle uğraşmayı de- ğil sadece eğlence kulüplerin- de boy gösterip magazin prog- ramlannda yer almayı koy- duk gençlerimizin önüne... 'Okuyup dane olacak' dedi- ler. Kendimizi egitmedik. Ço- cuklanmıza iyi insan olma>ı vezarar vermemeyi değil; yo- lunu bulmayı, işini bilmeyi öğrettik. Akşam yemeklerini >erken televizyonlarda başı kesilen insanlan gördüler." 'Kişi kendini gûvende hissetmelT Eğitim, sağhk ve adalet sisteminin yeniden sorgulan- ması gerektiğini vurgulayan Psikolog Devrim Uysal Zöh- rap, "Kuralsızhkdurumulti- şikri kendi önlemini almaya, kendini korumaya yönelti- yor. İnsan zarar gördüğü ki- şinin sahverileceğini ya da saldırganlığın o adamın işi haline geldiğini düşünme>e başlarsa bir süre sonra saldır- gana şiddetie karşıhk vermek düşüncesini kazanacaktır" diye konuştu. Şiddet düşüncesine kapıl- mamak için insanın kendini güvende hissetmesi gerekti- ğini vurgulayan Psikolog Devrim Uysal Zöhrap "Ada- lete güven yiterse, korkanm herkesin -varken kesinlikk kullanacagı- bir silahı ola- cak" diye konuştu. Duygusuz yûzyıl Mimar Sinan Üniversitesı Sosyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. AH Akay, "21. yüzyıhn fıziki yapısı kar- şısında günün ihtiyaçlarım karşüayacak duygu dünyası- nın yaraülamaması, toplum- sal memnunhetsizliği arton- yor v* şiddetolaylan aröyor " diye konuştu. Modern kapitalizmin ken- disini hız ve makineleşme üzerine kurduğunu ifade eden Akay, "21. yüzyıl bu hızı öy- le bir artürdı ki, insanlann kendilerine ayıracak özel za- manlan çok kısrtlandı" diye konuştu. Saygısızhğın had safhada olmasmın bunun bir sonucu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Akay, insanlan şiddetli davranışlara doğru sürükleyen sebeplerin sade- ce psikolojik olmadığını di- le getirdi. Istanbul'da git gi- de normsuzluğun değerleriy- le şiddetin boyutlannın art- masının yaşadığrru kaydeden Mimar Sinan Cniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr.Akay sözlerini şöyle sür- dürdü: "Bütün kentierde artan şid- det, tabii ki, parasal değerie- rin en üst su*aya gebnesiyle de alakalı. Bu tip tüketim normlannaulaşama\anlann şiddeti hayatm onlara uygu- ladığı şiddetie de kanşınca ortaya da\ anılnıaz bir durum çıkıj'or. Hayatın ucuz ve de- ğeıierin para olarak işleme- diği yerierde toplumsal ve bi- reysel şiddet de daha azab- yor. Güven ortamının yük- seküğini göztemleyebfliyoruz.'' Yıkımlara Karşı Emekçi Halk Koordinasyonu, Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında yapılan gecekondu yıkımlannı dün Kadıköy Meydam'nda düzenlediği kitlesel bir mitingle protesto etti. KADIKÖY'DE DÜZENLENDl Gecekondu yıkımlanna kitlesel protesto tstanbul Haber Servi- si- "Yıkımlara Karşı Emekçi HalkKoordinas- yonu'', Kentsel Dönü- şüm Projesi kapsamında yapılan gecekondu yı- kımlannı dün Kadıköy Meydaru'nda düzenle- diği kitlesel bir miting- le protesto ettı. Yıkımla- ra Karşı Emekçi Halk Koordinasyonu adına ko- nuşan Mehmet Leylek, AKP taşeronluğu altın- da yapılan yıkımlann, uluslararası sermaye ve emlak spekülatörlenne yönelik, u rantsal dönü- şüm planı" olduğunu görmek gerektiğini söy- ledı. Emekçi Kadınlar Bir- liğı (EKB), Ezılenlerin Sosyalist Platformu (ESP), Tekstıl-Sen, DlSK'e bağh Limter-Iş ile Kurtköy, Eyüp, San- yer ve Yeşilkent'te gece- kondulan yıkılan \oırt- taşlardan oluşan yaklaşık 300 kışı, Haydarpaşa Nu- mune Hastanesı önünde toplandı. "Yıkımlardur- durulsun. >ıkım planla- n iptal edilsin" pankartı arkasında Kadıköy Mey- danı'na yürüyüşe geçen koordınasyon üyeleri "Direnedirene kazanaca- ğız", "Bannma hakkı- mızengeUenemez", "lş- birükçi AKP kondular- dan def ol", "Yıkunla- ra karşı tek\ıımruk,tek barikat" sloganlan attı. Yıbmlara Karşı Emek- çi Halk Koordinasyonu adına konuşan Mehmet Leylek, son bir yıl için- de yaşanan yıkımlann, uluslararası sermaye ve emlak spekülatörlerine yönelik "rantsaJ dönü- şüm planı" olduğunu görmek gerektiğini söy- ledi. Emekçi halİca yöne- lik saldınlann Kentsel Dönüşüm Projesi adı al- tmda AKP'nin de taşe- ronluğu ile yapıldığını ifade eden Leylek, "Ge- cekondu alanlannı ulus- lararası sermaveve sat- mak için, gecekondulan \ıkma>a başladıiar. Sata- cak hiçbirşe>ikalma>an ikudann,bundan sonra- ki planı da bizi köle pa- zarlannda satmak ola- caknr" dıye konuştu. TMMOB İstanbul II Sekreteri Meftun Gür- daüar gecekondu yıkım- lanna karşı, yıkım mağ- durlannın ve destekle- yenlerin hep birlikte ha- reket etmesi gerektiğini belirtti. Gecekondu hal- kının en büyük silahla- nnın oylan olduğunun altını çızen Gürdallar, AKP iktıdanna seslene- rek "Gecekondulanyıka- rakve>ıırttaşlan sokak- ta bırakarak mı AB'ye gireceksiniz'' diye sordu. POLÎS MERKEZÎNE GlRDÎLER Bir linç girişimi de Denizli'de yaşandı I Baştarafı 1. Sayfada "20-30 kişilik bü- grup, gözalünda tutulan kişm almak için poHs merke- zine geuniş. Bunun üze- rine havaya ateş açılmış. E.G. isimli kişi omzun- dan yaralannuştır. CMaj- la ilgili soruşturma de- vam ermektedir" dedL Sarayköy Kaymakamı Mahmut Şirinoğlu da olaylann yatıştığını ve ilçede güvenlığin sağ- landığım dıle getirerek "Cumhuriyet savcılığı. soruşturmajı sürdürü- yor. Olay a kanşan zanb- laruı isinıleri tek tek be- Hrieniyür" diye konuştu. Mersin'deki bayrak yakma olayıyla başla- yan, ülke genelinde ger- ginlığe neden olan lınç girişimlerinden biri de Trabzon'da yaşanmıştı. Trabzon'da F tıpi cezae\- lerini protesto için bildi- n dağıtan TAYAD üye- lerinin bayTak yaktığı id- diası üzerine toplanan yurttaşlar TAYAD'hlara linç girişımınde bulun- muştu. Bu olayın ardın- dan Samsun ve Sakar- ya'da, Trabzon'da TA- YAD üyeleri de yurttaş- lann sert tepkisiyle kar- şılaşmıştı. 23 Ağustos'ta Trab- zon Maçka'da düzenle- nen PKK operasyonun- da. 21 Ağustos gecesi 3 polisi yaralayan 3 PKK'uden"Çektar"kod adlı terörist kaçarak izi- ni kaybettirirken Suriye- li Ferhat Hasso adlı terö- rist öldürülmüştü. "Ser- hat" kod adlı Sinan Gen- cer adındaki terörist de sağ yakalanmıştı. Ope- rasyon bölgesinde top- lanan yurttaşlar sağ ele geçirilen PKK'li Sinan Gencer'i linç etmeye ça- lışmış, Gencer'i yurttaş- ların elinden güvenlik ku\Tetleri zorlukla kur- tannıştı. Alınan geniş güvenlik önlemleri ne- deniyle bölgeden kaça- mayan "Çektar" kod ad- lı Suriyeli teröristi de ön- ceki gün bir kamyon şo- förü döverek jandarma- ya teslim etti. Yine 23 Ağustos'ta tzmir Seferi- hisar'da da bir otopork kavgasıyla başlayan ve jandarmaya fiili saldın- da bulunan beş kişinin PKK'li olduğu söylenti- si üzerine Adliye önün- de toplanan yurttaşlar zanlılara linç girişimin- de bulunmuştu. Trab- zon'un Maçka ilçesinde terör örgütü mensupla- rıyla güvenlik güçleri arasında çıkan çatışma- da öldüriilen "Ferhat" kod adlı Suriye uyruklu MesutHısso'nun (25) ce- nazesi ise dün DE- HAP'lılar tarafından Trabzon'dan Mardin'in Nusaybin ilçesine getiril- di. Teröristin cenazesi, Nusaybin Sınır Kapı- sı'nda ailesine teslim edıldi. Teröristin cenazesi, Şırin Sokak'ta bir grup tarafindan karşılandı. Ta- butu alan grup, şehir mer- kezindeki Veli Çamii'ne kadar yürüdü. Cenaze Nusaybin Sınır Kapı- sı'nda Suriye"den geîen teröristin anne ve baba- sına teslim edildi. Grup daha sonra dağıldı.