Katalog

123 TEMMUZ 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET H i J v t _ f i l U l f J J . ekonomi@cumhuriyet.com.tr Oyan: Hukukuna ve amacına aykın her türlü özelleştirmenin sorgulanması ve bir devr-i sabık yaratılması şarttır Özelleştirmede 'bozma' dönemi A mavutluk ile Ukrayna'mn yeni liderlerinin, daha önce yapılan şaibeli özelleştinneleri iptal edeceklerini açıklamalarının ardından CHFli Oğuz Oyan, "Hukuksuz özelleştirmeler iptal edilip yeniden yapılabilir" dedi. MURATKIŞLALI ANKARA - Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan'ın "Eski komünisüer bi- İeözeileştirme\itamamladı" ıddıalan- na karşın, Arnavutluk ve Ukrayna'da yeni hükümetler, eskilerinin gerçek- İeştirdikleri özelleştırmeleri "bozma- ya" başladılar. Liberal dünya gelişme- len kaygıyla izlerken Ankara Ünıver- sitesi Siyasal Bilgıler Fakültesi'nden Dr. Onur Karahanoğullan, "Bizde de 'Gider azaltma, gelir arttırma' amaç- lanna aykın olarak yapıldığı için, kâr- h kurumlann özelleştinneleri baştan yasal değiL Bu özeDeştinnelerin bozu- lup bu kurumlann geri alınnıaması için hiçbir neden yok" diye konuştu. Arnavutluk'ta Türk şirketi Çalık Enerji'nin kazandığı Albtelekom özel- leştirmesi, bu ay yapılan seçımlerden birincı olarak çıkan ve sonbaharda ık- tidara gelmesi beklenen Demokrat Parti Başkanı Sali Berişa tarafından "şaibeli'' olarak nıtelendirilmiştı. Berişa, Albtelekom özelleştırmesi- nin tekrarlanacağını belirtirken Uk- rayna'nın yeni Cumhurbaşkanı Vik- torAndriyoviçYuşçenkoda ülkeninen büyük demır çelık şu-keti Kryvorizhs- tal'ın özelleştirmesini II. Katerina dö- nemindeki yolsuzluklara benzeterek yenileyecegıni açıklamıştı. Ankara Universitesı'nden Karaha- noğullan, "Devlet hukukla hareket eder. Ozelleştirme Yasası'nda 'Gideri azaltmak, geliri arttırmak için ozelleş- tirme yapılır' diyor. Bu koşullarda CHP'ye sonnaklazım, bu takdirde ik- tidara gelirseniz bunlan geri alacak mı- sınız?" dedı. CHP Genel Sekreter Yardımcısı ve Izmir Milletvekili Prof. Dr. Oğuz Oyan ise AKP'nin yürüttüğü özelleş- tirmelerde 4046 sayılı Ozelleştirme Yasası'na aykın düzenlemeler bile ya- pıldığını belirterek "Özeüeştinne hu- kukuna ve amaçlanna aykın her tür- lü özeUeştirmenin yeniden sorgulan- ması ve bir devr-i sabık yaratılması şarturr> dıye konuştu. Prof. Oyan, şun- lan kaydetti: "Bu yeniden sorgulanma, hukuksuz yapümışözeDeştinnelerin iptaledflme- sine ve yeniden yapümasına kadar gi- decek önlemleri içerebflir. Tabii orada uluslararası hukuk da dikkate alınmak zorunda. Kolay değü, ama yine de bu konularda yapdabüecek ne varsa, hep- sini yapmak gereldyor." USÎAD BAŞKANI KEMAL ÖZDEN: 'İmamınyaptığını değildediğini yajnyorm! Snissotel Moskova Miidürü Klaus Kartmann: Tümodalarda bulunanesp- ressomakme- lerinde anınaz miktardaüc- retsiz espnesso içflebifccek. OLCAYBÜYUKIAŞ Önce Amerika'run yer- li şirketi Unıcol'un Çın şirketi CNOOC'a satışı- nın güvenlik nedeniyle engellenmesi ve daha dü- şük teklif sunmasına kar- şın yerli bir başka şiıkete satışının gündeme gelme- si, ardından Fransız Da- none'nin satışının ülkede- ki sağcı-solcu tüm politi- kacılar ve sendikalardan tepki görmesi, dikkatlen yeniden Türkiye'deki özelleştirmelere çekti. Ulusal Sanayici ve Işa- damlan Derneği Başkanı Kemal Özden, Türki- ye'deki ozelleştirme fur- yasını, "Türkiye'deki özeileştinne garabeti, dev- letçünento fabrikalannın Fransız KÎT'lere saülma- sıyla başladı" sözlenyle özetleyerek aşağı yukan tüm özelleştirmelerin bı- rer komediye dönüştüğü- nü belirtti. Fransa'nın Danone şir- ketinin satışına karşı çık- masının, belki "Fransız- lar zaten hep ulusalcıydı" düşüncesiyle karşı çıka- bilecek bir kesim olacağı- nı anlatan Özden, ancak bu örneğin tek olmadığı- m söyledi. Türkiye'deki yöneticı- lerin ımamlann yaptığını değil dediğini yaptığının altını çizen Özden, özel- likle yabancılann Türki- ye'de ne var yok satmala- ruu önerdığüu, ancak kendilennin, bırakın stra- tejik kunımlan, sıradan şirketlerin bile satışına karşı çıkarak engellediği- nin altını çizdi. "Abnan- ya'nın, yıBar önce Conti- nental şirketini Fran- sa'nın alması gündeme geldiginde, Alman Mer- kez Bankası, satışı önle- mek amacryla, yerii sana- yiciye kelepir denecek de- recede ucuzve uzun vade- U kredi vererekşirketi yer- li sanayicinin almasını sağladı" diyen Özden, benzer bir davranışın da Ingiltere'de önemli bir ıletişim grubundan hısse almak isteyen Alman- ya'nın engellemesiyle yaşandığını anlartı. ENDEKS ILK KEZ 100'ÜN ALTINDA iiveni Enka, Moskova'da otel açtı 95 milyon dolar harcandı MOSKOVA (AA) - Hisselerinin yüzde 52'sine Enka Grubu'nun sahip olduğu Kızıl Tepeler Şirketi'nin yap- tırdığı otelin resmi olmayan a"çılışı yapıldı. İşletmeciliğini dünyaca ünlü Swis- sotel Grubu'nun yapacağı Moskova kent merkezindeki otele, yaklaşık 95 milyon dolar harcandı- ğı bildirildi. Swissotel Moskova Müdürü Kla- us Kartmann, düzenle- dığı basın toplantısın- da, Enka'nın iyi bir otel yapmayı her zaman planladığını beluierek "Çok iyi bir otel yap- mışlar. Otelin yapımın- da hiçbir masraftan ka- çınılmamış" dıye ko- nuştu. Otelde kullanılan ahşabın yan- gına bir saat dayanıklı olduğunu söy- leyen Kartmann, tüm odalarda inter- net erişimi ve çift telefon hattı bulun- duğunubelirtti.5 yıldızlı otelde 1 kral dairesı, 21 "Executive Sıût" ve 6 su- ıt olmak üzere toplam 235 oda bulu- nuyor. 200 metrekare olan kral daire- sı hafta içi geceliği 1500 Avro, hafta sonu 2 bin AVTO, normal odalann fi- yatı da 400 A\TO civannda olacak. Otelde 400 personel çalışıyor. Deneme safhasındaki otelin ilk müştensi Koray tnşaat Yönetım Ku- rulu üyesi Erdoğan Turgut oldu. Tüm masraflan Kızıl Tepeler Şir- keti tarafından karşılanan oteli dün- ya çapında sayısı 28 olan Svvissotel, cirodan alacağı yüzde karşılığında işletecek. dibe vurdu Ekonomi Servisi - Tü- ketici güven endeksi hazı- randa tüketicilerin gele- cek dönem satın alma güçlerine, genel ekono- mık durum ve iş bulma olanaklanna dair değer- lendirmelerinin kötüleş- mesiyle hem tarihınin en düşüğüne hem de ılk de- fa 100 puamn altına gen- leyerek tüketici güvenin- de kötümser durum sin- yali verdi. " DÎE ve TCBM tarafın- dan aylık olarak hazırla- nan ve tüketicilerin harca- ma da\Tamşlan ile bek- lentilerini izleyen tüketici güven endeksi hazıranda mayısa göre yüzde 1.29 düşüşle, anketin yapdma- ya başlandığı Aralık 2003'ten beri en düşük değen olan 99.1'e gerile- dı.Endekse ıhşkın yapılan açıklamada, "Güven en- deksindeki düşüş, tüketi- cilerin gelecek dönem sa- tın alma güçlerine, genel ekonomik duruma ve iş bulma olanaklanyla mev- cut dönemin dayanıkb tü- ketim malı satın almak için uygunhığuna dair de- geriendirmeleriııin kötü- leşmesinden kaynaklan- maktadır"" denildi. Tüketici eğılunıne ılış- kin soru bazında endeks- lere bakıldığında ise yan dayanıklı tüketım malla- nna yönelik gelecek dö- nemde harcama yapma düşüncesinin yüzde 1.42, gelecek dönemde daya- nıklı tüketim malı satın alma ihtımalının yüzde 1.16 ve gelecek dönemde otomobıl satın alma ihti- malinin ise yüzde 0.92 yükseldığı görüldü.Ayn- ca, borç kullanma ihti- malini gösteren endeksin de yüzde 4.36 yükseldiği göze çarptı. IMF koşulları arasında yer alan düzenleme Çankaya Köşkü'nden döndü BankacılıkYasasıMeclis'eiadeANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, IMF'nin gözden geçırme koşullan arasında yer aldığı için Meclis'te fazla mesai yapılmasına neden olan Banka- cılık Yasası'nı kısmen iade etti. Cumhurbaşkanı, yasanın, BDDK ve TMSF personelinin atanma koşullarına ilışkin mad- deleri ile özel sandıklann sürdü- rülmesini olanaksız kılan mad- desini TBMM'ye geri gönderdi. Cumhurbaşkanı, suç önleyıci amaçla haberleşmenin izlenme- si için Başbakanlık'ta istihbarat merkezi kurulmasını içeren ya- sayı da "iptal" istemiyle Anaya- sa Mahkemesi'ne götürdü. Cumhurbaşkanı'nın Meclis'e iade ettiğı Bankacılık Yasası'nın 92. ve 121. maddeleri BDDK ile TMSF personelinin durumunu düzenliyor. Cumhurbaşkanı, BDDK ve Fon'un meslek perso- nelinin hangi öğrenim düzeyin- den ve hangi alanlarda eğitim görenler arasından seçileceği Yapı Kredi'nin satışı gecikecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer"ın Bankacılık Yasası'nın, banka sandıklannın Sosyal Güvenlık Kurumu'na aktanLmasını öngören Geçici 23. Maddesı'nı Meclis'e gen göndermesı, Yapı Kredi Ban- kası'nın Koç-Unicredıto ortaklığına satıhnasuıı da gecikti- recek. Koç-Unicredito ile Karamehmet grubu arasmda ya- pılan anlaşmaya göre, Yapı Kredi'nin satışı, bankanın san- dığının devlete aktanbnası şartrna bağlanmıştı. konusunun yasada açıkta bıra- bldığına işaret etti. Cumhurbaş- kanı, meslek ve yönetim perso- nelinin niteliklerinin Kurum ve Fon tarafından çıkanlacak yö- netmelikle düzenlenecek olma- smı anayasaya aykın buldu. Se- zer, "Kurum ve Fon'un meslek personelinin, görevierüün önemi ve özelliği de gözetilerek, yükse- kögretimin hangi dallannı biti- renlerarasından seçfleceğine ya- sada yer verilmesi gerekirken bu konunun yönetmeliğe bırakıl- ması anayasanın 128. maddesiy- le bağdaşmamaktadır- dedi. Yasanın iade edilen geçici 23. maddesi ise, bankalarca kurulan özel sandıklann sosyal sigorta yardımlannı sürdürmelerini fı- ilen olanaksız kılıyor. Sezer, banka çalışanlannın özel hukuk kurallanna göre elde ettikleri ay- lık ve diğer sosyal haklan kıs- men de olsa ellerinden alındığı- na dikkat çekti. Cumhurbaşkanı, bu maddeyi şu gerekçelerle iade etti: "Sosyal güvenük örgüfleri- nin tümünün Devlet'çe kunıla- mayacağı gerçeğini göz önüne alan anayasa koyııcu, ekonomik ve sosyal amaçlara ulaşma ödevi yönünden Deviefi, ancak mah' kaynaklaruun yeternği ölçüsün- de yükümlü saynnşûr. Hakh bir neden ortaya konulmaksızm, Devtet'in kurduğu örgütten da- ha üstün sosyal güvenlik hakla sağlayan özel sosyalgüvenliksan- dıklanna el atüması, anayasanın 2. maddesüıdeki sosyal hukuk devleti ilkesi ve 60. maddesiy le bağdaşmamaktadır.'' İstihbarat yasasına dava Sezer, "önleyici istihbarat" amacıyla haberleşmenin Başba- kanhk'ta tek merkezde izlenme- sini öngören yasayı onayladı, an- cak düzenlemenin önemli hü- kümleri için Anayasa Mahke- mesi'ne iptal davası açtı. Yapılan açıklamada, yasanın temelini oluşturan 1, 2 ve 3. maddeleri- nin iptali için yapılacak başvu- ruda "yürütmeyidurdurma" is- teminin de olacağı belirtildi. Türkiye Istatıstik Yasası'ndaki kadrolaşma hükümleri de Çan- kaya Köşkü'nden geri döndü. v! MICROSOFT'UN KÂRI Yazılım de\iMicrosoft, 30Haziran 'da sona eren 2005 nıali yılında 39.8 milyar dolar ciro ve 12.25 milyar dolar net kâr açıkladı. Microsoft 'îan yapılan açıklamada, nisan, mayıs ve / haziran aylannı kapsayan son çeyrekteki net kârın ı ise 3.7 milyar dolar olduğu belirtildi. Şirket, 2004 §.' mali yılında ise 36.84 milyar dolar satış hasılatı ve 8.17 milyar dolar net kâr açıklamıştı. 2005 maliyılına ait verileri değerlendiren Microsoft 'un Basfınans Direktörü Chris Liddell, kişisel bilgisayar satışlarının beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğini bildirerek sunucu, Xbox ve bilgisayar oyunu pazarlarında da iki haneli büyüme rakamlarını gerçekleştirdiklerini ifade etti. RUSYA'DA RÜŞVET10 KAT ARTTI Rusya da Devlet Başkanı Vladimir Putin 'in mücadele sözüne rağmen rüşvet sektörü büyümeye devam ediyor. Moskova merkezli araştırma kuruluşu îndem 'in araştırmasına göre, ülkede rüşvetin bovutu 2001 yıhndan 2004 yılına kadarki dört \ıl içinde yaklaşık 10 kat büyüdü. Kuruluşun araştırmasına göre, "iş yaptırmak için işini bilen memurlara " 2001 yılında 33 milyar dolar ödeyen Rus halkı, geçen yıl bu rakamı 259 milyar dolara çıkarmak zorunda kaldı. Şirket başma düşen ortalama rüşvet rakamı da 2001 yılında 10 bin dolar iken 2004 'te 136 bin dolara tırmandı. Rusya da rüşvet pastasım paylaşanların başında polisler geliyor. IŞÇEMNEVBEIMNDEN ŞÜKRAN SONER Tersine Dünya Yaşamın bir alanında olsun bir şeyler, bilimsel teknolojik devrim çağına, 21. yüzyıla yakışır geliş- se.. Gerçi uzun süreçte bu geriye gidişin, dibe vu- ruşun bir çıkışı olacak, ama şimdilik birbirinden iç karartan haberleri, gelişmeleri izleyip durmakta- yız.. Ne zamandır Irak'tan gelen fotoğrafların sade- ce ve sadece ölümü, yaralanmaları, yoksullaşma- da hızla geriye gidişi yansıtıyor olmasının iç acıt- masına, bir kadın olarak eklenen boyut, kadın hak- lanndaki geriye gidişin fotoğraf karelerinde bile çok çarpıcı boyutlar kazanması... Saddam döne- minin kadın görüntülerini mumla arar olduk. Nay- lon tertikler, giderek daha örtülü bağlanan çarşaf- lar, sadece yakınlannın ölümüne çığlık atarken ya- na açılan kolları, yüzlerin görünmesini sağlıyor. Dünün en taze haberi, ne zamandır anayasaya sokulmak ıstenen kadınlar için şeriat hukukunun kesinlik kazanması. Az da olsa Batı medyası, kadın sorununa ma- gazinvan de olsa ilgi gösteriyor. Irak'ta yaşayan ka- dınlann toplumsal konumlarının hızla geriye çeki- lişinin haberleri, röportajlan çıkıyor. Kadın haklan savunucusu kadınların tek tek öldürülmeleri sade- ce bir boyut. Şeriata göre giderek daha kapalı gi- yinmeyen, tek başına dolaşan kadınlara yasaklar geliyor. Son günlerde tam burka değil, ama ona yaklaşan bir yeni örtünme biçimi fotoğraf karele- rinde görülmeye başlandı. Başörtüsü neredeyse kalmadı.SözdeABD'lilerinvitrinde kullanma öze- ni ile meclıse, sıyasete katılmış kadınlar bile kara çarşaflı. Oturmuş Iraklı kadınlara hayıflanıyorum.. Ya bi- zimkiler?.. Kamu araçlarını kullanıyor, gazetecili- ğin de dürtüsü ile varoşlarda dolanıp duruyorum. Gün gün oransal patlamayı, adım adım kapanma- yı gözlemliyorum. Iddia ediyorum; patlama, tür- bandan fazla belki de kara çarşafta. Ya dünyada- ki akımların, tarikatların özgürleşmesi bağlantılı kadına yönelik örtünme biçimlerinde de değişim yaşanıyor... Ya da yoksullaşma, yoksunlaşma, tür- ban kadar kara çarşafı patlatıyor. Şimdi yaz ya, bir de çocuk kadınlar olayı var.. Sabah ben işe giderken onlar da Kuran kurslan- nın yolunu tutuyorlar. Yasak, ama ilkokul çağında olmayan küçük kız çocuklan da aralarında. To- puklanna kadar etekler, başlar örtülmüş, elde bir Kuran, akılda oynamak kalmış, hoplaya zıplaya gidiyorlar.. Şimdilerde Kuran kursuna giden erkek çocukların başlarına da birtakke oturtuluyor. Şal- vanmsı pantolonlar, tarikatlara bağlı değişen renk- lerde cüppelerle dolaşan erkekler sayısında da ciddi patlama var. Yazın kavurucu sıcağında şeriata göre örtün- meye kalkışmayan genç kızlarımız da açılıp saçıl- dılar. Başbakanımızı besbellı rahatsız etmiş açık göbekler, askılı tişörtlerle, topuklanna kadar etek- li, başı bağlı kızlarımız az da olsa yan yana aynı so- kağın içinde, aynı fotoğraf karesine düştüklerinde farklı dünyalardan gelmiş görüntüsünü veriyoriar. Sanıldığının aksine, demokratik birgörüntü, hoş- görü tablosu değil bu. Geçici bir katlanma, gide- rek oransal değişimle, şeriattan yana ağır basan bir gelişme gösteriyor. Değişim rüzgârları tersten esiyor.. Dün sözde paranın kurallannın geçerli olduğu dünyadan, iş dünyasında olup bitenlere ilişkin bir dostla konuşuyorduk. Paranın dini imanı olmayan kurallanna bile Islamcı bakış egemen oluyor. Mes- lek örgütlerinde, işletmelerde, hele de kamuda kadrolaşmanın uzmanlıkla, bilgiyle uzaktan yakın- dan ilişkisı kalmamış. überal sermayenin kadrola- n sinmiş, büyük holdinglerin çıkarian adına sus pus olunmuş. Yani medyanın bildik hali, paranın örgütlenmelerine, ilişkilerine de yansımış. Iktida- nn, özellikle de Başbakan'ın öfkesine hedef olma- ma kaygısı öne çıkmış. Bizde ıktidar şimdilik alternatifsiz. ABD, harta AB, çıkarian ile uyumlu, ılımlı siyasal Islam olarak adlandınlan AKP iktidarını bugünün koşullarında ciddi destekliyor gözüküyor. Cumhuriyet rejimi, laiklik için bir tehdit noktası, yol ayrımına gelinil- miş bulunuyor. Burnumuzun dibınde, Israil'de, Fi- listin'de olanlara bakıyorum. Bu haftanın Strateji dergisi için fotoğraf seçerken gördüğüm kareler büsbütün ürkütücü. Bir yanda Hamas ile Filistin Kurtuluş örgütü çatışıyor, sokak gösterilerinde sa- dece gözleri görünen, acayip renklerdetarikat giy- sili genç kadınlar, kız çocuklan, silahlı erkekler.. öbür yanda, Israil içinde fanatik dincilerie, aslın- da hiç de laik olmayan, ama daha normal görü- nen Israilliler önemli bir kapışmanın içindeler. Kü- çük çocuklar acayip cüppeler içinde, ellerinde Tev- rat, büyüklerin iktidar kapışması gösterilerinde başrollerde.. Farkındaysanız, Ingiltere'de olup bitenlere, biz- deki yeni PKK terör eylemlerine, Irak'taki ırklar, mezheplerçatışmasına, Pakistan'ahiçgiremedim bile.. Kuralsız düzenin kuralsız savaşlan, dünyayı bilimsel, teknolojik devrim çağının dışında, geçici de olsa çok gerilere bir yeriere sürüklüyor. sonerfa cumhuriyetcorn.tr AKÇANSA'DAN YENİ YATIRIM Sabancı Holding ve HeidelbergCement Grubu ortaklığı olan çimento üreticisi AkçanSa, Çanakkale deki çimento fabrikasında 135 milyon dolar tutannda yatırım yapacak. Yatınmın tamamlanmasıyla Çanakkale fabnkasımn yıllık klınker üretimi yüzde 100 artacak ve toplam üretim kapasitesı 5.7 milyon tona yükselecek. AkçanSa Yönetim Kurulu 'nun aldığı karara göre, en kısa zamanda başlayacak olan kapasıte arttırmaya yönelik yeni yatırım 2007 yılı sonunda tamamlanacak. AkçanSa Genel Müdürü Mehmet Göçmen konuyla ılgili açıklamasında, yeni yatınmla dünya ölçeğınde yüksek ve çevreye duyarlı teknolojılerın kullamlacağını belirtti.