Katalog

18 TEMMUZ 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA kultur@ cumhuriyet.com.tr 15 HAYATIN ÖTE YAKASI FERÎDUN ANDAÇ Soloi Pompeipolis kazıları • MERStN (AA) - Mersın merkeze bağlı Mezitli beldesinde bulunan Soloi Pompeipolis Antik Kenti'nde 5 Temmuz'da başlayan 2005 yılı kazılan sürüyor. Yaklaşık 6 yıldır devam eden kazılarda bugüne kadar 5 heykel, 6 sütun başlığı ıle çok sayıda küçük parçalar halinde tarihi eser ortaya çıkanldı. Kazı çalışmalannın sürdürüldüğü Yumuktepe, Elaıussa - Sebaste, Tarsus Gözlükule ve Soli Pompeipolis gibi kazılarla ortaya çıkanlan yerlerin, bölgenin kültür yaşamı ve tunzmine katkıda bulunması, bölge halkının arkeolojiye bakışta bılincini arttırması bekleniyor. Yaşar Nabi Nayıp Gençlik Ödüllerî • Kültür Servisi - Bu yıl 15. kez düzenlenen Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri'nde Metin Cengız, küçük Iskender, Haydar Ergülen, Metin Celâl ve Enver Ercan'dan oluşan şiir seçici kurulu, yaptığı değerlendirme sonucu ödülü Alper Gencer'e verdi. Kurul aynca Orhan Göksel, Muhammed Munis ve Okan Alay'ın dosyalannı 'dikkate değer' buldu. Nursel Duruel, Feyza Hepçilingirler, Feridun Andaç, Mehmet Zaman Saçlıoğlu ve Cemil Kavukçu'dan oluşan öykü seçici kurulu ise Mehmet Erkan'ın dosyasını ödüle değer bulurken Esra Ersoy ile Gamze Kılıç'ın dosyalannı 'dikkate değer' olarak niteledi. Festival ppogramından çıkanldı • LONDRA (AA) - tki intihar bombacısının hikâyesini anlatan 'Paradise Now' adlı fılm, Ingiltere'nin önemli film festivallerinden biri olan Cambridge Film Festivali programından çıkarıldı. Filmin, yakın zamanda yaşanan bombalama olaylannın ardından, toplumun duyarlı olduğu bu dönemde gösterilmesinın sakıncalı olabıleceği düşüncesiyle göstenmden çekildığı belırtıldı. Hany Ebu Assad tarafından yönetilen Paradise Now, iki Filistinlinm intihar bombacısı olarak yetiştirilmelerini konu alıyor. 2005 Arap yapuru film, Berlın Film Festivalı'nde birkaç dalda ödül almıştı. Moore tazminattan kurtuldu • LONDRA (BBC)- Amerikalı yönetmen Michael Moore'a karşı 20 milyon dolar tazminat istemiyle 'OklahomaCity Bombacısı' olarak bılınen Teny Nicholas'ın ağabeyi tarafından açılan dava Moore'un lehine sonuçlandı. Ünlü yönetmenin 2002 yapımı Oscar ödüllü 'Benim Cici Silahım' adlı fıhninde, Terry Nicholas ve ağabeyinin 1995 yılında 168 kişinın ölümüne sebep olan Oklahoma City patlamalannı planladıklan ileri sürülüyordu. Davanın yargıcı, filmin kamtlanan ve doğru ıfadeler taşıdığı gerekçesiyle tazminat talebini geri çevirdi. Terry Nicholas Oklahoma City'deki patlamadan sonra ömür boyu hapis cezasına çarptınlmıştı. Rumeli Hisarı konserleri başlıyor • Kültür Servisi - Rumeli Hisan yaz konserleri 18 Temmuz Pazartesi günü başlıyor. Ennco Macias'm vereceği bu konser, Fransa 2. kanalından canlı olarak yayımlanacak. Konserlenn ilk haftasında, 19 Temmuz Salı günü Adnan Şenses - Muazzez Abacı, 20-21 Temmuz'da Sertab Erener, 22 - 23 Temmuz'da Zülfü Livaneli, 24 Temmuz'da Ata Demirer sahne alacak. 17 bin 500 kişi gitar çaldı • LONDRA (BBC) - Ingiltere'nin Guildford şehrinde yapılan bir açık hava festivalinde 17 bin 500 kişi dünya rekoru kırmak ıçin bir araya geldi. Konser alamnda toplanan ve gitar çalan 17 bin 500 kişi, ödüllü gitaristlere eşlik etti. Guıness Rekorlar Kitabı gözlemcilerinin de izlediğı etkinlık öncesinde profesyonel müzisyen olmayanlara da kısa dersler venldi. Daha önce Finlandiya'da 3 bin 500 kişi gitar çalmak için bir araya gelmiş, fakat resmi gözlemci çağnlmadığı içın rekor geçerli sayıimamıştı. Sanatı terörden korumak için • ROMA (AFP) - Italyan yetkilıler, ülkenin paha biçilmez sanat eserlerini terör saldınlanndan korumak ıçin önlemler alacaklannı açıkladılar. Özellikle Londra'ya yapılan bombalı saldınlann ardından bu konunun gündeme geldiğıni açıklayan uzmanlar, artık sorunun hırsızlık olaylanndan da korkunç hale geldiğinin altını çizdiler. En geç eylül ayında uygulamaya girecek olan önlemler müzelere elektronik dedektörler, paketle girişe sırurlama, araç park etmeye sınırlama gibi ayrıntılan içeriyor. Bu uygulamalar, öncelikle Roma, Floransa, Venedik, Cenova, Napoli, Milano, Turin ve Palermo'da başlayacak. Gönül gurbetinde ErzurumÇocukluğumuzda şu söz çok yinelenir- di: "Doğu'nun Paris'i Erzurum!" Paris'i görene dek bu imgeyi saklımda tuttum hep. Sonrasını sonra anlatacağım. Doğduğum, çocukluk ve yeniyetmelik yıllanmın geçtiği Erzurum, benim için, oradan koptuktan sonra kavuştuğum bir kenttir aynı zamanda. Erzurum'da yaşamayan, bu duygunun ne anlama gelebildiğini pek anlayamaz. Ömrümün topu topu on altı yılına sığan bu kent benim vazgeçilmezimdir. Oradan hüzünle aynldım. Kavgalıydım da üstelik! Beni anlamamıştı(!) Oysa ne çok şey yeşertmişti içimde... Aşk kırgınıydım. Bütün 'ilk'lerim orada başlamıştı. Halamın masallan, babamın hikâyeleri, îğdebeli Hoca'nın yol/yön göstericiliği, Raci Alkır'ın, Mükerrem Kemertaş'ın türküleriyle büyüdüm o kentte. Bar tuttum sokaklannda düğünlerde. Si- nema önlerinin düş satıcısıydım... Gece- nin dili, seherin kuşbazıydım. Kar sesine tutkun kar çocuğuydum o kentte bir za- manlar. Cahit Uzun'dan saz dersi aldım, Suat Işıklı'nın dızının dibinde 'Eledim eledim höllük eledim' türküsünü yanık biçimde okuyarak o günlerin belediye konservaru- vanna adım attım. Amacım, Erzurum tür- külerinı en iyi okuyan olmaktı. Binin üze- rinde türkü kaydettim defterlerime. Halkevi'nde Turgut Özakman'ın 'Du- varların Ötesi' oyununu sahneye koy- duk, rol aldım bunda. AST aynı sahnede '403. Kllometre'yi sahneledi. Rutkay Aziz'i, Rana Cabar'ı, Meral Niron'u, Salih Yurttaş'ı ilk kez orada izledim sah- nede. Dostlar Tiyatrosu linç edilmekten kurtuldu orada... Çocukluğumun düşlerl... Osman Kuzulugil'in 'Üniversite Ki- tabevi', gerçekten bir üniversiteydi bize. Kitap satın almanın ne demek olduğunu, yeni yayınlan izlemenin anlamını ben ora- da öğrendim. Kitaplara dokunmanın, say- falannı koklamanın duygu taşmasını ya- şadım orada. Okur Pazan'nda, Recep Akal'ın 'Akal Kırtasiye'de deftere, kaleme, kâğıda olan tutkumun labirentlerine girdim. Edindi- ğim her yeni defter, kalem, resim kâğıdı yazıp çizmenin büyülü dünyasına daha bir yakınlaştınyordu beni. Cevat Dursunoğlu'nun savaş anılannı bu kentte okudum. Kardeşi Sıtkı Bey üze- rine ne çok öykü dinledim. Sedat Gez- miş'in önünde durdum, elbiselerimi pro- va ederken bar oyunlannı anlatsın diye gö- zünün içine baktım hep. Nazif Kuran'dan boks dersi almak için mahallesinin müdavimi oldum. Nihat Ka- banlı'nın güreşteki başanlarını gazeteler- de ilk okuyanlardandım. Ama en çok Mü- kerrem Kemertaş'a özendim. Giyimi, kuşamı, türkü söylerkenki edası, 'Huma Kuşu' türküsü onun söyleyişiyle çocuklu- OKUMA ÖNERİLERI *Dergâh Yavınlan, 'Erzurum Ktiaplığı' adıvla 1996da bıryayın dizisi başlattı. On dokuz htaba ulaşan bu dizi, kenti birçok yamvla anlatan birikimi sunuyor. Işte bu kitaplardan bazılan: Bilge Seyidoğlu, Erzurum Efsaneleri, 1997, 292 s.; Cevat Dursunoğlu, Milli Mücadele 'de Erzurum, 1998, 148s.;hmailBingöl, Türkülerde Yaşayan Şehir Erzurum, 1999, 326s.; Muammer Çelik, Erzurum Kitabı, 1997, 376 s.: İbrahim Aydemir, Bir Vakiüer Erzurum, 2002, 336 s.; Dr. M. Şadi Tanşu, Çıkmaz Sokak Erzurum Şiirleri ve Bazt Haüralar, 2001, 88 s. * Nabi Belekoğlu, Erzurum Türküleri, 1971, Ankara, 224 s. * AhmetHamdi Tanpınar, Beş Şehir, Dergâh Yavınlan * A.S. Puşkin, Erzurum Yolculuğu, Çev.: Ataol Behramoğlu, 2001, T. Iş Bankası Yay, 125 s. BELLEK KUTUSU "Erzurum hatırlıyordu: Gömüldüğü toz ve çamuryığınımn içinde canlı dününü, dört kapısmdan girip çıkan kervanları, çarşı pazarımn uğultusunu, çalışan insanlarmı, temiz yüzleri ve sağlam ahlaklanyla şehrin hayatına kutsilik katan ilimlerini, güzel sesli müezzinlerini, her yıl hayatına yeni bir moda temin eden düğünlerini, esnaf toplantılarını, bayramlarını idare eden halk hayatını bir sav coştururgibi coşturan bıçkm endamlı, yiğit örflü dadaşlarını, onlann cirit oyunlannı, barlarım, bazen bir alayı birden günlerce misafır eden ve bir menzUlik arazisine paytonla gidip gelen eski beylerini, kısaca, bütün hayatını hatırlıyordu." Ahmet Hamdi Tanpınar ğumun düşlerine yazıldı. Kentin valisi Necmettin Karadu- man'a, kentime liseler arası resim birin- ciliğini getiren resmimi anlattım bir sergi- de... O galeri ki, bizim sanat atölyemiz ol- muştu bir zamanlar. Fikret Bey, Fuat îgde- beli burasını kentin sanatevi kılmayı yeğ- lemiştiler hep. Neşet Günal'm, Nurullah Berk'in, Cemal ToUu'nun, daha birçok Cumhuriyet dönemi ressamının orijinal resimlerini burada görmüş, saatlerce kar- şılannda durmuştum. Depolardan o insan- lann çabasıyla çıkanlan bu resimler o ken- te aitti. Ama şimdi neredeler kim bilir... Çay bahçeleri sefamız, Taşmağazalar yol uğrağımız, Taşhan sığınağımız, Köşk seyir yerimiz, Cumhuriyet Caddesi gezı yolumuzdu... Erzurumlu Emrah'tan aşkın bendin- den geçmeyi öğrenmiştim. Resim, müzik, edebiyat ilk aşkın buğusuyla gelip beni sa- rıp sarmalamıştı bu kentte. Tenimin altındaki renk, ruhumun şafa- ğmda ilk ışıktı Erzurum... Okuduğum liseye bir yazar olarak dönüp bu kentin bendinden geçmenin anlamını anlattım kentimin yeni sahiplerine ve es- ki dostlanma. Kentimle banşmıştım... Bir dostum, "Yüzümüzü kara çıkar- madın" demişti. Bir başkası, "Sizler gerçek vatansever- mişsiniz, kıymetinizi bilemedik" sözle- riyle gönlümü ahnıştı. Tükenmez bir hazlne Erzurumlu biraz böyledir. Derler ya: "Yiğidi öldür hakkını inkâr etme." Bu söz en çok onlara yakışır. O dönüş günü, gidip Hemşin Pastane- si'nde sözün çadınnı kurmuştuk dostlar- la. Türkülerimiz gelip bulmuştu bizi. Nabi Belekoğlu'nun halen elimden dü- şürmediğim Erzurum Türküleri kitabın- dan ezberime giren 'Taşa çaldım namu- sumu arımı, bala can' türküsünü söyle- meden edemezdim burada. Türküler bir kentı ancak bu kadar anla- tabilirdi. Sonra Selçuklu'dan kalma evlenn gölge- sinden geçtik, kümbetlerin gizeminden konuştuk. Kentin solgun yüzünü anlatan yazılanmı okuyan kentli bir yazann (Ca- zim Gürbüz) sözlerini anımsamıştım: "Erzurumlu yazarlar için de Erzurum bir tükenmez hazine." Kar Masallan'nı bu duyguyla yazmış- tım. Erzurum'u başka nasıl anlatabilirdim ki... Bana Dil Derneği Ömer Asım Aksoy Öykü Ödülü nü getiren bu kitapla Erzu- rum'un ödüllendirildiğini düşünmüşüm- dür. Evet, Erzurum öyledir, saklısuıda tutar her şeyi. Siz ona giderseniz gösterir ruhu- nun derinliklerindekileri. Bakışlarınızda- ki anlamın zenginleşmesini ister, içinizde avazlanan sese yanıt ararsanız yolunuzu bu kente düşürmenizi salık veririm. Dresden Müzik Yüksek Okulu'ndan Prof. Peter Bruns da müzik aka- demisinde ders verecek eğitmenler arasında. AyvalıkMüzikAkademisi 'ne başvurular başladı Kültür Servisi -1998 yılmdanberi kla- sik müzik eğitimı alan gençlere dünyaca ünlü öğretmenlerle tanışma ve çalışma, ufuklannı genişletme olanağı sunan Ay- valık Uluslararası Müzik Akademisi'ne (AIMA) başvurular başladı. 12-21 Eylül tarihleri arasında 8.'si gerçekleştirilecek akademıye son başvuru tarihi 20 Ağustos 2005. Koordinatörlüğünü Prof. Filiz Ali'ninyürüttügü akademi, katılanlara 10 gün süren bir uzmanlık kursu şansı sunu- yor. Akademide ders verecek eğitmenler arasına bu yıl iki yeni isim eklenecek. Dünyaca ünlü Talich Yaylı Çalgılar Dörtlüsü'nden Jan Talich (keman) ve Vladimir Bukac (viyola) bu yıl ilk kez Ayvalık Akademisi'nde ders verecek. Ge- çen yülarda olduğu gibi dünyadaki ender klarnet ustalanndan Julian Milkis, ke- man virtüözü Prof. Lucas David, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatu- varı'nda flüt sınıfım yöneten Prof. Vieri Bottazzini, aynı ümversitede ögretim üye- si olan Çiğdem Yonat - Incil (keman) ve Dresden Müzik Yüksek Okulu'nda Prof. Peter Bruns da ders verecek eğitmenler arasında. 1998 yılında 24 öğrencinin katıldığı kursa, 2004 yılında 51 öğrenci katıldı. Geçmış yıllarda akademınin öğrencileri arasında Türkiye'nin çeşıtlı illerinden ge- len gençlerin yanı sıra Almanya, Yuna- nistan, Japonya, Tayvan, Yeni Zelanda ve Israil'den gelen gençler de bulunuyordu. Artist sanat dergisinin temmuz-ağustos sayısı çıktı Plastik sanatlarabakışKültür Servisi - Genel yayın yönetmenliğini sanat tarihçisi- eleştirmen Kaya Özsezgin'in yap- tığı Artist sanat dergisi, Temmuz- Ağustos 2005 sayısında, bu iki ayın gündemine ülkemizden ve dünyadan haberlerve eleştiri yazı- lanyla bir bakış sunuyor yine. Dergi için kaleme aldığı 'Dergi- den' köşesinde Özsezgin, yeni ce- za yasasıyla kesin sınır getirilen bir sanat yapıtındaki 'müstehcen- lik' konusuna, buna bağlı olarak karşımıza çıkan 'asgari müşte- rek' sorununa değiniyor. Ve Izmir Resim Heykel Müzesi'nde sergi- den resimleri çıkanlan, resmimi- zin iki öncü ustası, Namık tsma- il ve Şeref Akdik'in yapıtlan ve kimliğini hanrlatıyor okura. •Renkler ve Kişlllk Yapısı' Derginin bu sayısına yazılany- la konuk olan isimlerden biri Yahşi Baraz. Baraz, dergi okur- lan için Londra Ulusal Galeri'yi anlatıyor, yapıtlar ve tarihçesiy- le. 8 Şubat'ta ölen uluslararası sa- nat komısen Harald Szeeman üzerine bir çeviri yazıya yer veri- liyor derginin bu sayısında. 'Nu- ri tyem ve Kült-Portre Kavra- mı', geçen ay kaybettiğimiz usta içın kaleme alınan bir yazı. Betsi Sultan, dergi okurlanna çağdaş sanatın önemli isimlerinden Ge- orgeSegal (1924-2000) üzerine bir yazıyla ulaşıyor. 'Renkler ve Kişilik Yapısı' başlıklı, renklerin insan kişiliğiyle bağının ve etki- sinin ele alındığı yazı, Neriman Samurçay imzalı. Son günlerde ülkemiz ve dün- ya sanat gündemi içinde etkili olan bir buluşma Venedik Biena- li üzerine de bir yazı yer alıyor derginin bu sayısında. Yazı, Ayşe Utku imzalı. İsmail Tunalı. 'Yücel Dönmez'in Resmi Üzeri- ne' başlıklı yazısında, Dönmez'in sanatına yaklaşımmı paylaşıyor. Hazıran ayında Istanbul'da yapı- lan, uluslararası boyutta bir bu- luşma AIAP Genel Kurul Top- lantısı ve Genç Açılım sergisi üzerine, Mehmet Güleryüz'le Kevser Özder söyleşiyor. 'Fik- ret Mualla'dan Kalan' , 'UIA 2005 XXII. Dünya Mimarlık Kongresi', 'Çağın Ruhu ve Yüksel Aydın', 'Geleceği Kur- gulamak', 'İç/Dış Kültür, Sanat Kavramlarına Yeni Yaklaşım- lar', 'Eski Defterleri Karıştırır- ken', 'Üç Özgün Estetik Kim- lik' dergide yer alan diğeryazılar- dan. Rıfat Şahiner de bu sayıya 'Jeff Koons ve Banallik Üzeri- ne' başlıklı yazısıyla katılıyor.