Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 TEMMU2 2005 PAZAR 10 P A Z A R Y 4 Z I L A R I [email protected] Stockholm'e yazları gelmeyintockholm gerçekten çok güzel bir kent. Yazlan hava denk düşüp de güzel olursa, her yer yemyeşil ve masmavi. Son zamanlarda, açık hava pub'lannın ve kafelenn sayısı da artınca, güneşe hasret Isveçliler, karanlık ve soğuk köşelerinden çıkıp yazın tadını daha fazla çıkarmaya başladılar. Açıhp saçıldüar ve bir an önce biraz olsun bronzlaşmak için parklara, su kenarlanna yayıldılar. Peki, öyleyse neden Stockholm'e yazlan gelmeyecekmişsiniz? Grup gezisiyse, bir sorun yok. Ama bu kenti yalnız gezip tanıyacaksanız, yazın gelmeyin. Isveçli dostlanmı biraz üzecek de olsam, nedenlerinden bazılannı yazmam gerek. Geceleri rahat dolaşamazsınız ve özellikle parklardan geçerken, ciddi riskler göze almış olursunuz. Burnunuza bıçak, tabanca dayanıp soyulabilir ve üstelik fena halde dö\"ülebilirsiniz. Kadınsanız, cinsel tecavüze uğrayabilirsiniz. Yalnızca 24 Haziran akşamı ve gecesi -Yazdönümü Bayramı kutlanırken- Stockholm'de 7 kadın tecavüze uğradı. Bunlar da polise bildirilen olaylar. Bildirilmeyen kim bilir kaç olay var... Türkiye'de, ömeğin îsveçlilerin çok sevdiği Alanya'da benzer bir olay olursa, buradaki basında derhal bütün Türkiye'yi kınayan başlıklar atılıyor. Buradaki benzer olaylarda ise daha çok polis yetersizliğı ve havalann güzel olması gibi nedenlere yer veriliyor. Metroya binerseniz, sarhoş veya uyuşturucu almış biri tarafından rahatsız edilme riski vardır. Özellikle havalann kötü olduğu günlerde, bela parklardan, metro tünellerine ve trenlerine iner. Yazlan kapatılan bazı akıl hastanelerinden mecburen çıkân kişiler de zaman zaman tehlikeli olabiliyorlar. Bineceğiniz taksiye iyi bakmanız gerekir. Eğer STOCKHOLM GÜRHANUÇKAN birkaç tanınmış şirkete ait değilse, binmemeniz de yarar var. Taksi hizmetinin özelleştirilmesin den sonra, tek kişilik "şirketier" belirdi ve yalnızca fiyat farklılıklan değıl, güvenlik derecesi de bundan çok etkılendi. Alışveriş merkezlerinde, belediye otobüslerinde yankesiciler cirit atmakta. Yaz aylannda, "saftoron İskandinavlan ve avanak turistieri* aldatmak için Latin Amerika'dan ve bazı Doğu Avrupa ülkelerinden gelen çeteler kenti işgal ediyorlar. AvTupa'nuı bazı diğer metropolleri de içeren turneye çıkan bu insanlar, yalnızca haziran ayında Stockholm'de yüzlerce kişinin canını yaktılar. Aynca, otel lobıleri de çok yeğledikleri yerler arasında. Giriş ve çıkış işlemleri yapılnken, fırsattan yararlanıyorlar. Polisten yardnn isteme durumunda kahrsanız, Yukan'dan istemeniz belki de daha yararlı olur. Çünkü polisler de tatildedir ve karakolların yansından fazlası kapalıdrr. Bazılan da, örneğin "Sah günleri saat 14.00-15.00 arası" açıktır. Stockholm'e yaz aylannda, "Nasıka başum sokacak bir yer bulurum" diye hiç gebneyin. Bulamazsrnız; ya da çok pahalı bir otel odası veya bir geceden fazla kalamayacağınız ve paranızla pasaportunuzu koynunuza alarak yatacağınız "hoâtel'' filan belki bulursunuz. Bu güzel kente, belediye de elinden gelen zaran vermekte. En güzel semtlerde, yol onanmlan. yeralh çalışmalan hep yaza doğru başlar. Kentin merkezinde trafik tıkanır, kan ter içinde, elinizdeki broşürde tavsiye edilen bir yere nihayet vardığınızda bir bakırsunz, Tadilat nedeniyle kapah" yazar. Ne yapalım, siz de "Eylülde gefin"... Benden uyarması. Çöl sıcaklaraıda tatil düşleri...A Imanya'yı haftalardır etkileyen "çöl /\ sıcakîarT günlük yaşamı da müthiş JLA. etkiliyor! Hafta sonlannda parklar, göl kenarlan ve bira bahçeleri adam almıyor... Tıpkı 2003 yılı yaz aylanndaki aşın sıcaklann yarattığı olaylann tekran yaşanıyor... Yağmur sıkıntısı ve boğucu sıcaklar kavuruyor Almanlan. Yani havalar bir garip. Hatırlarsanız evvelki yaz Almanya'da aşın sıcaklardan 7 bin kişi yaşarrunı kaybetmişti. Kısacası Almanya'dakı şaşknılık sürüyor. Süpermarketlerdeki içecek raflan dolup dolup boşalırken. vantilatör satışlan patladı. Dondurmacılar mutlu ve bira bahçelerinde oturacak yer yok... Pek tabii Münih deyince ister istemez akla hemen bira gelir. Kentin yaşamına damgasmı vuran "bira küMrü". 8 bin yıllık geçmişinin büyüsü ile kentte ve civanndaki toplam 1400 bira bahçesinde ılginç görünümlerin sergilenişine de neden oluyor bugünlerde. Herkes sarhoş! Bira bahçelerinde aşka gelip bluzlannı fora eden, göbeği perçinli genç hatunlara dönüp bakan bile yok gibi bir şey. Koyu gölgeli kestane ağaçlannın serinliği altında arka arkaya kocaman biralan deviren "ehl-i keyif" Münihliler, sözüm ona "memleket meselelerine'' çözümler anyorlar... Özetle, geyık muhabbetlennin en koyusuna buralarda rastlanıyor pazarlan... Son olarak SPD hükümetinin giderayak olduğu şu sıkıntılı günlerde, Almanya'nın esasen en büyük derdine -ülkenin borç batağı içinde yüzdüğüne- artık herkesin inanmış olması. Der Spiegel dergisi, "Ülke iflasın eşiğine geldi" başlığını boşu boşuna atmadı evvelki sayısında! Dergi herkesi şaşırtan bu haberinde ülkenin iç ve dış borç tutannın MÜNİH EROLÖZKAN şu anda 1 katrilyon 457 milyar 804 milyon 885 bin Avro'yu bulduğunu yazdı. Devletin bol teşvik politikasıyla kendi kendisini boğduğunu belirten haberin sonunda en çok emeklileri üzen aynntılara da yer vermiş... Esasında emekli maaşlannı ödemekte zorlanan Alman devletüün karşı karşıya olduğu daha pek çok sorun varsa da, şimdi bir pazar keyfinizi bozmak istemem, ancak Almanlann en çok yabancı sermayeden ürküp korktuğunu da çıtlatmadan geçemem!.. Daha geçenlerde Allensbach Demoskopi Enstitüsü araştınp açıklayıverdi olayı: Efendim, halkın yüzde 71'i yabancı yatınmcıların Ahnan ekonomisi için tehlike yarattığı görüşünde birleşmişler! Buyrun buradan yakın... Şimdi bu sıcak günlerde gelin de bizdeki yanlış özelleştirmelerle her şeyi elden çıkarma yanlışımıza yanmayın. Soros'a kapılan açma yanlışına hüzünlenmeyin. Geçmiş yıllarda biz bu tür konuşmalan Münih'te o herkesin bildiği "Möwe" adlı Türk lokantasında yapardık... O eski tüfek aydınlar da buradan çekip gittiğinden, yalnızlığımı azaltmak için yeni yeni keşfettiğim göl kenarlanna pazarlan bisikletle uzanıyorum.. ve düşlerle oyalanıyorum... Şehrin ünlü hayvanat bahçesinin yakınında orman kenanndaki romantik bir gölde, kayık kiralayıp ve yeşil sularda kürek çekerek Ege kıyılannı hayal ediyorum... Hele hele o temmuz sıcaklannda siesta keyiflerini bir de... Tabii ki Ören'dekı "Cafe Conventus" saatlerini, Gümüşlük sabahlannı, Assos ve Cunda'daki akşam alacalannı hiç sormayın... Ve şu bıktıncı çöl sıcaklannda, Münih birahanelerinde Ege ve Akdeniz düşlerini tek başına... Bush açın halinden anlarmı?..-j- nsanın elinin altuıda çok parası / olduğu zaman sarurım ne J [ vapacagını şaşınyor. Yeri geldijîinde eli bol oluyor, yeri geldi£İnde cımri. Başkan George Bush fazla zaman ve para harcamayarak bitireceklerini söylediği Irak savaşını her şeye rağmen hâlâ savunuyor. ABD bütçe:>inden savaşa giden para miktan 181 niityar 252 milyon dolar. Diğer taraftü Afrika'da on milyonlarca insan için giden para için tartışmalar sürüyor. Şu sıralar gündemde olan konulardan biri Afrika. Iskoçya'da düzenlenen G8 doruğu hayal kırıklığı yarattı. Ama Bush kendini başanh sayıyordur. tskoçya'ya gitmeden önce verdiği demeçte işirün gezmeye elvermediğini, eşiyle el ele gezeceklerini ve kimsenin onu bir kilt (Iskoç eteği) giymiş olarak göremeyeceğini belirtmişti. Doğum günü pastasını kesti, kilt giymedi. Londra'daki teröre karşı liderler fotoğrafında yer aldı, iman tazeledi. Afrika'daki trajik duruma yardun olarak Bush acil yemek yardımını arttınyor. Ne kadar acı ve ironik ki.. aslında Afrika'da her yıl 6 milyon kişinin ölüm nedeni kolaylıkla önlenebilir: TEKSAS ADALETRARIŞ GÜNERSEL Peru y da şenlik Penı'dabinlerce kişi "Bakire Carmen" şenlikleri için Paucartambo kasabasma akın etti. Cuzco kenti yakmlanndaki kasabada her yıl 15-19 Haziran arasında düzenlenen şenliğe ülkenin dört bir yanından gelen dansçılar katüıyor ve gösteriler yapryor. En sevilen gösterikrden biri de kırbaçlarla yapdan yerel bir dans. (Fotoğraf: REUTERS) Açlık, yetersiz beslenme, pis içme suyu, sıtma ve verem. ABD Afrika'ya 1 milyar dolar verebüir - halk — — — — ^ — — için bu, kişi başına 3 dolar demek. 1 milyar dolar kulağa çok gibi gelebilir, ama bomba, silah, kurşun ve ölüme yollanan Amerikalı ve Iraklılar için harcanan 181 milyar 252 milyon dolann yarunda pek az kalıyor. Savaşa giden bu para tam 18 yıl boyunca dünya çapındaki AIDS programlannı tam olarak karşılardı! Dünyadaki açlık karşıtı çabalar için kullanılsaydı, tüm dünyadaki açlığa tam 7 seneliğine son verebilirdi! Ama sanmayın ki Bush hükümeti kendi ülkesine fazla katkıda bulunuyor. Sayılara bakıldığuıda Irak savaşına giden vergi parasıyla 8.786 öğrenci dört yıllık üniversiteye burslu gidebilirdi; 108.535 çocuğun bir yıllık sağlık sigortası sağlanabilirdi; 3.141 devlet okulu ögretmeni işe aluıabilirdi. (Kaynak: National Priorities Project, BBC News, Houston Chronicle.) Zenginden daha az ama halktan daha çok vergi alan, dünyayı çiftliğı gibi gören Bush yeniden seçildi. Sonuçlannı görmeye devam ediyoruz. Irak'ta hava bombardımanında masum çocuklann ölmesini "normal" sayanlar New York ile Londra'daki cinayetleri de "normal" karşılamalı. bgunerseUâ hotmaiLcom aşlıkta okuduğunuz bir tekerleme değtl! Sizi alengırlı bir başlıkla kanduıp yazıyı okutmak için uydurulmuş bir benzetme, hiç değil... Amerika'da sigorta şirketleri artık müşterilerinin öteki şirketlere açtıklan poliçeleri de sigorta kapsamına alıyor. Bundan şu sonucu çıkarabilirsiniz: Demek kı, poliçenize çok güvenmeyin, o bile risk altmdadır. Reklam sloganlan da şu: Poliçenizden büyük başka bir poliçe daima vardır! Osmanlı Sarayı'nda. "Gururlanma Padişahım senden büyük Allah var!" sözünü anımsatıyor. Yaşamlanndaki her aynntıyı düzene sokmak ve onlann riskine karşı sigortalanmak gereksinmesi Amerikalmın bütçesini iyiden iyiye tırpanlıyor. Aile bütçesinde ortalama aylık yüzde 20 civannda ödenti sigorta şirketlerine yapılıyor. Böyle çok rakamlı, istatistik ve ekonometrik ölçümlerin yapıldığı sayfalardan, belgelerden oldum olası hep uzak dururum, ama bu kez merak edip bakındım: Amerikalılar yüzde 36 rakamıyla dünya sigortacılık Sigortası sigortalanmışlardan mısınız?.. pastasmda en büyük dilüni ahnaktalar. Arkalanndan, ne gariptir ama, Japonlar geliyor. Garipliği, onlann aslında bir Doğu toplumu ohnasına vermeli. Türkiye'nin durumuysa malum: Binde 0.6 ile galiba Zimbabve'nin yer aldığı sütundayız. Bundan. Türklerin çok şikâyeti olduğunu sanmıyorum; sigorta şirketlerimizın olabilir! Amerikan insamnın sigortalanma tutkusu, ABD'nin gayri safi milli hasılasında yüzde 21 'lik payı alıyor. Bu rakamlan yorumlayacak kadar iktisat bilgisini, hocalanm aman duymasm, fakülteden mezun olduğum gün terk ettiğimden, ben bir başka yönüyle yaklaşıyorum bu duruma: Amerikalı neden bu kadar korkuyor? Nietzsctae'nin ünlü sözü, "Tehlikeli yaşamah!" Amerikan toplumuna bu anlamıyla pek uygun düşmüyor. Amerikahlann en basit, sıradan rizikolan göze almayı dert eden insanlar olduğunu, orada yaşamaya başladıktan sonra kavradım. Onlar için aylar önce ayarlanmış, örneğin bir Karayipler gezisinin şu ya da bu nedenle ıptali, gecikmesi veya yolunda gitmemesi dayanılu 1 gibi değildir. Böyle bir durumda imdada sigorta şirketi yetişecek ve aylık 3- 5 dolarlıkbir ödentiyle, tatilin rizikolanm o üstlenecektir. Neyi üstleneceği, daha doğrusu gerçekten üstlenip üstlenmeyeceği tam olarak belli ohnamakla birlikte. Amerikalı "tatil sigortasınT bir yaptırdı mı, artık gönlü rahat olarak kıştan yazı beklemeye koyulur. Bu kadarla kalsa, yine anlaşıhr. Sigortacılıkta artık "ifrata" kaçıhnaktadn-. Sıradan araba, ev, işyeri, yangın, hn-sızlık, seylap, deprem gibi afet sigortalannın lafı INDIANAPOUS MAHMUTŞENOL ohnaz. Düğünün iptali sigortası, beklenmeyen gebelik sigortası; hatta ikiz çocuk ohna olasıhğuıa karşı ek gider sigortası; uzaktan ansızm çıkagelen akrabalara karşı aile bütçesi sigortası; evin kedisi konuğu tırmalar ya da köpek komşunun taş atan haylaz çocuğunu ısınrsa açılacak tazminat davalarmı karşılama sigortası; çamaşır makinenizin sıkma programı için ayn, kurutma makinesinin yünlüleri çektirip bebe giysisi haline çevirmesi için ayn sigorta; tuvalet giderinin tıkanmasından dolayı ustaya ödenecek aşrn paranrn hafifletihnesi sigortası; sincaplann bahçenize dadanıp zarar vermesi aduıa sigorta; yollara çıkan geyiklerin arabaya çarpması halinde ek sigorta... Bunlan pazar günü eğlentisi olsun diye aktarmıyorunr. Tümü doğru! Geçenlerde, posta kutumuzdan hiç eksik olmayan sigorta şirketi ilanlan, teklifleri ve bu türlü matbuatlardan birinde, su tesisahmızm ayda 4 dolar karşıhğı sigortalanması bize öneriliyordu. Sigorta şirketi, Indiana eyaletinin laşlan eksi 20- 30'lara ulaşan soğuk havasmı bizim adunıza dert edinmiş olmalı. Bahçemizi geçip caddeden eve su taşıyan borulann bakımı, meğer bize aitmiş; belediyenin bir sorumluluğu yokmuş. Belediye çimlerin bittiği yere kadar bakımı üstleniyor. Sigorta önensinde deniyor ki "Kışm toprak arandaki borular patlarsa, en az 1000 dolar ödersiniz. Gelin, iyisi mi. borunuzu sigortalavahm, sürprizle karşılaşmaNin!" Eşim, bir süreden beri AmerikalüaştığındarL, buna çoktan razı görünüyordu; iknaya çalıştı, ama ben Türklüğümden vazgeçmedim: Kaderde varsa, üzühnek yersiz, diye yanıtladım. Ülkemde öyle demez miyiz? Benim sigorta şirketlerine karşı bu Doğulu ilgisizliğime rağmen eşim her ay bir yerlere sigortalanmaya çalışıyor. Bense direniyorum. O yine de sigortalanmaya devam ediyor. Örneğin, iki yıl boyunca bir diş tedavi sigortası ödemişiz: Bundan sigorta süresi bitip benim dolgularım sızlamaya başlayınca haberdar obnuştum. Ayda 80 dolarlık ödeme heba ohnuştu! Sinem'in son bulduğuna ise yanıt veremedim: Bir sigortacı elektrik, su, gaz gibi faturalann gecikmesi, kaybohnası halrnde çıkan faizleri ödemeyi üstleniyormuş. Gecikme faizi yüzde 0.3, sigorta payı ayda 6 dolar 25 sent. Aradaki maliyet muhasebesini kuramadım, ancak doktorasını vermekte olan eşimin bunlan hesaplamış olacağuıa güveniyorum. Ya da bunlann yerine evin kapısma bir nazar boncuğu, arka bahçe kapısma bir at nalı kcymalı, ilk Türkiye tatilinde de bir muska edinmeliyim! msenol34(a yahoo.com ngöl'ün büyülü ortamında "Keyifli Tatil" Titreyengöl kıyısında orman içinde Mavi Bayrak özel plajlı bir rüya • Eşsiz doğa, temiz sahil • 60 dönüm alanda 54'ü villa toplam 383 klimalı oda • Sabah, öğle, akşam açık büfe yiyecekler, yerli alkollü ve alkolsüz içecekler • Anne-babalara ve çocuklara özgürlük! "ÇOCUK KULUBÜ" • Diskoveanimasyonlar « # m m m • Evcil hayvan kabul edilir • Resepsiyona bildirin Cumhuriyet gazetesi odanızda • Cumhuriyet ailesinin buluşma noktası c!Magic § 65 yaş üzeri konuklarımıza, 0/ AA În «1 jr\ m Balayıçiftlerine /OİO i n a i l i m F A M I L Y R E S O R T Manavgat- Side/Titreyen Göl mevkii www.magicsevenresort.com Rezervasyon Tel: +90(2^2) 756 96 00 +90 (212) 518 94 31-32 [email protected]