Katalog

9 HAZİRAN 20O5 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER ABD'Lt YATIRIMCI SOROS: TÜRKİYE İSLAM ÜLKELERİ ARASINDA DEMOKRATİK. BİR ÜLKE. FARKLI BİR ÖRNEK AKP'ye bîr garip destek• AKP'nın önceki hükümetlerden daha dürüst olduğunu ve demokrasiye üıandığıru söyleyen George Sorosun, TCY'deki basın özgürlüğü kısıtlamasından da, kaçak Kuran kurslanna ceza verilmemesi gibi gelişınelerden de haberdar olmadığı ortaya çıktı. ÖZLEMYÜZAK "Bence AKP demokrasiye inanıyor. Önceki hükümetlerden daha dürüst, yobuzluk daha az ve desteği hak ettiği- ne inanıyorum" dıyen Macar asıllı ABD'li ünlü yatmmcı ve spekülatör George Soros, Türkiye'nin Islam ülke- leri arasmda demokratik bir ülke oldu- ğuna işaret ederek "Türkiye bir örnek, farkfa birörnek. Islam ülkesindedemok- rasi mümkündür. Bu nedenk Türkiye, Başkan Bush tarafindan olumlu olarak değertendirüıneir dıye konuştu. Kurucusu oldugu Açık Toplum Ens- titüsü'nün toplantılannakatılmakve ya- tınm ortamını değerlendirmek için bir grup ışadamı ile Türkiye'ye gelen So- ros. Çırağan Saravı'nda''ABD'nin Dün- yada Nasıl Daha lyi RoKi Olabilir" baş- lıklı bir konferans verdi. Türkiye'ye iliş- kin sorular üzerine, kendisine bu ülke hakkındaki bilgılerin TESEV Başkanı Can Paker tarafindan venldığıni belır- ten Soros üe konferans sonrasında bır- kaç gazeteci ayaküstü bir sohbet yaptık. Yeni TCY'de kaçak Kuran kurslanna cezanın kaldınlması. basın özgürlüğü- nün kısıtlanması gibi uygulamalan an- lattığımızda bunlardan haberdar olma- dığını söyledi. Sorosbudurumda AKP'yi hâlâ aynı şekilde değerlendiriyor musu- nuz sorusuna ise "Bekleyip göreceğjz" yanıtını verdi. Soros. ~DünyadamflByet- çilikyükselirken Türkiye ıır^A\Tupakle- atinebağh kalmalT şeklindeki soru üze- nne, Avrupa'ya dönük olmanın Türki- ye'nin ulusal çıkarlanna hizmet edece- ğini söyledi. Soros, "Bu yolda ısrarlı diOTaıursa,Avnıpatopaı1anacaktır, Tür- kiye'nin AB'ye üyeliğine ehil okhığunu kabul edecektir* dıye konuştu. Açık Toplum Enstıtüsü'nün tam an- lamıyla bir vakıf olduğunu. finansal kaynaklarının büyük bölümünü Türki- ye'den bulduğunu belirten Soros, bunun sık rastlanmayan bir durum olduğunu belirtti.ABD'dekiiktidan\eBushdokt- rinini sürekli eleştiren Soros, "ABD'nin süpergüç ohnasmıngetirdiği dünya dü- zeninikorumakvegeiştirniekgibi önem- li bir sonınüuhığu var, ancak uyguladı- ğı yoBar yanhş. İktidardaki neoconlar askeri güç kullanımından yana. Bush doktrwıisağlıkhdeğamah\çdiei. ABD'nin bügün dünyaya ihraç ettiği en önemli akım milhyetçüik'' diye konuştu. Soros buna örnek olarak, Çın ve Japonya ara- stndakı gerilimin artmasını. Rusya'da- ki ve eski SSCB ülkelerinde müliyet- çilik akımlannın demokratik ohnaktan uzaklaşmasını \e AB'de referandum- larda anayasaya karşı çıkan "hayır" oy- lannı gösterdi. Dünyada iki önemli so- runun bulunduğuna işaret eden Soros, bunlan Kuzey Kore, Zimbabve gibi ül- kelerde hâlâ süren diktatörlükler ve kü- resel ısınma olarak tanımladı. TOPLANTIDANİZLENÎMLER Macar asüh Amenkah Musevi milyarder Soros. 'Sıcakparaya vergişart' Yaşamuu borsadakı spekülasyonlardan kazanarak bugün ABD yönetimine bile çekınmeden kafa tutabilen bir kişinin "sıcak paraya kesiıüikk önlem ahnmah" demesi ilginç. Ama zaten Soros'un kendisi ilginç. ABD'de Dışişleri Bakanlığı tarafindan destekleniyor. Pentagon tarafindan topa tutuluyor. 300 kişinin davetli olduğu salonda ancak 80-90 kişi var. Davetsız gelenler konuşmanm yapıldığı salona ahnmıyor. Çırağan Sarayı'nın bahçesinde ise "Def ol Soros" pankartlan ile protesto gösterileri. tşte böyle bir ortamda Soros, ABD'de Bush yönetimine verip veriştınyor. Hakkında bu kadar farklı tanunlar yapılan ender insan vardır dünyada. Para süiirbazı, borsa spekülatörü, Robin Hood. Bush düşmanı.... îşin aslını söylemek gerekirse Macar asıllı Amerikalı Musevi milyarder işadamı farklı birkişilik. Üniversitede hocası olanKari Pöpper'ın açık • 300 kişinin davetli olduğu salonda ancak 80-90 kişi var. Davetsiz gelenler konuşmanm yapıldığı salona alınmadı. Sivil toplum örgütleri ile siyasi partiler, Soros'u İstanbul ve Izmir'de protesto etti 'îşbirlikçilerhesapverecek' toplum felsefesinden etkilenerek 1979 yılında oluşturduğu Açık Toplum Fonu bugün Türkiye de dahil 30'u aşkın ülkede bulunan vakıflar ağını fonluyor. Soros'un Türkıyeye ilgisi 1999da Helsinki'de resmi aday statüsü kazanmasıyla başlıyor. Açık Toplum Enstitüsü " ~ " " ~ ~ " Türkiye'nin AB üyeliğine büyük destek veriyor. Soros özellikle eski komünist ülkelerin demokratikleşme sürecine ilgi duyuyor. "Farkh renklerdeki devrimlerde" parmağı olduğu konusunda yaygın bir inanç bulunuyor. Soros bu konudaki soruyu "Ben devrim olması taraftarı değüim çünkü devrim olduğunda kurumlan hızia demokrarjkleştirmek gerekir. Oysa devrim olmadan uzlaşı ik zaman için de yapılan bir demokratildeşmeden yanayTm" diye yanıthyor. Küresel duzenı reddetme, değiştume gibi bir niyeti yok Soros'un. ABD'nin süper güç olmasını benimsiyor ancak bu gücünü daha doğru, daha demokratik kullanmasmdan yana. Diğer bir deyişle ABD'de ikiye aynlmış olan 'neoconcular ve diğerlerF arasında 'diğerteri'ni temsil ediyor. • ABD'li spekülatör ve yatınmcı George Soros, bir konferansa katılmak için geldiği Istanbul'da, Irak'ta tşgale Hayır Koordinasyonu, Türkiye Sivil Toplum Kuruluşlan Birliği ve îşçi Partisi'nin (İP) ayn ayn düzenlediği gösterilerle protesto edildi. HaberMerkezi-ABD'h spekü- latör \e yatınmcı George Soros, bir konferansa katıtmak için gel- diği tstanbul'da, çeşitli sivil toplum örgütleri ve tP'nin düzenledikleri gösterilerle protesto edildi. So- ros'un tstanbul'a gelmesi, Cum- huriyet Kadınlan Derneği tzmir Şubesi'nce Konak Alanı'nda ya- pılan basın açıklamasıyla da pro- testo edildi. Şube Başkanı Pınar Gül Soros'un ulus devletlen par- çalamak için yoğun çaba göster- diğini söyledi. Başdanışmanhğını yaptığı Qu- antum Fonu'nun yatmmcılanyla birlikte tstanbul'da bulunan So- ros, Çırağan Sarayı'nda katılaca- ğı "ABD'nin Dünyada NasılDaha IyiBffRotaObbflir?''konulukon- ferans öncesinde, saraym dışında ve Dohnabahçe'de sivil toplum ör- gütleri ve tP üyelerinceprotesto edi- lerek işbirlikçılerin hesap verece- ği belirtildi. 'Biz siziiyi tanıyonız Soros' Irak'ta tşgale Hayır Koordinas- yonu üyeleri Dolmabahçe'de dü- zenledikleri gösterisinde, Başba- kan RecepTayyip Erdoğan ile Dı- şışlen Bakanı ve Başbakan Yardım- cısı AbduDah Gülün ABD'ye gı- dışini ve ABD'li ünlü spekülatör George Soros'un Türkiye'ye ge- lişinı protesto ederek "Tayyip ABD'de,SorosTürkiye'de,emper- yaüstiervetşbirtikçüerhalklara he- sap verecek" pankartı açtılar. Grup üyeleri, "Darbed George Soros ülkemizden def ol", "İncir- Bk Üssü kapatüsın". »Katil ABD Ortadoğu'dan def ol" sloganlan attılar. Koordinasyon adına yapı- lan açıklamada Başbakan Erdo- ğan'ın ABD'ye gidişi ve ABD Başkanı Bush ile görüşmesi eleş- tirilerek "hükümetin 1 Mart tez- kmsminardmdanbaslayan gergin- Bk nedeniytekendini affettirmekis- tediğT belirtildi. Çırağan Sarayı'nın giriş kapısı önünde toplanan Türkiye Sivil Toplum Kuruluşlan Birliği üye- leri "Kirti paraıu başka yerde ak- la", "Biz sizi iji tanryoruz", "Bu- rası Türkiye, Ukrayna-Gürcistan degü", "Türkiye'denveTürkdün- yasından eüni çek", "Soros, Os- manhtokadınedir,bflir nüsm?" ya- zılı dö% izler taşıyarak sloganlar attılar. Birliğin Genel Sekreteri • Spekülatör George Soros'un tstanbul'a gelmesi, Cumhuriyet Kadınlan Derneği îzmir Şubesi'nce Izmir Konak Alanı'nda yapılan basın açıklamasıyla protesto edildi. Şube Başkanı Pmar Gül, Soros'un ulus devletleri parçalamak için yoğun çaba gösterdiğini belirtti. JRLJK ÜSSÜ KAPATItSIN ŞGALCİLER VE ŞBİRtİKÇİLER DEFOLUN İNCİRU1Ş ÛSSÛ « & TUAMA ORTAK OLMAYACAĞIZ Ramazan Bakkal, burada yaptığı konuşmada. toplantıya tüm basın mensuplannın alınmadığını, bu- na tepki gösterdiklerini söyledi. Cumhuriyet kadınlan Soros'u istemedi tP üyeleri de parti ve Türk bay- raklan ile Çırağan Sarayı'nın gi- riş kapısına yakın otoparkta bir protesto gösterisi düzenleyerek "Ya istiklal ya ölüm", "Soros de- fol-Soros go home" sloganlan at- tılar. Gösteri sonrasında olaysız olarak dağıldılar. Spekülatör Ge- orge Soros'un tstanbul'a gelmesi. Cumhuriyet Kadınlan Derneği Iz- mir Şubesi'nce tzmir Konak Ala- nı'nda yapılanbasın açıklamasıy- la protesto edildi. Şube Başkanı Pınar Gül, So- ros'un ulus devletleri parçalamak için yoğun çaba gösterdiğini belir- terek "Sözde demokratikdarbete- re'kadife", 'turuncu" gibiadlarve- rfldLBu ülkeleredarbeJerleitnal edi- ABDli spekülatör ve yaOnmcı George Soros, bir konferansa katılmak için geldiği tstanbuTdâ, çeşitli srvil toplum örgüöeri ve İP'nin düzenledikleri gösterilerle protesto edildi Soros'un tstanbul'a gelmesi, Cumhuriyet Kadınlan Derneği tzmir Şubesi'nce de protesto edildi. (Fotoğraflar. UĞURDEMtR) len rejimkr Amerikancıfaşistdik- tatöıiüklerdir'' dedı. Türkiye'de de Soros fonlanndan beslenen yapı- lanmalar olduğunu anımsatan Gül, "Ulusal kifle örgütkri olarak bu oyunubozacağız. Soros'u ülkemiz- deistemiyoruz. AçıkTophun Ens- titüsü derhalkapatılmahdır- diye konuştu. Demek üyeleri daha sonra "Dar- beci Soros Türldje'yi terk et!", "Yaşasm tam bağnnsız Türldye!" sloganlanyla dağıldılar. ULUSLARARASI BARIŞ ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ'NÜN SİLAH RAPORU KORKUNÇ: Soğuk savaş zaıııaıu yakLaşü GÜRHANLÇKAN STOCKHOLM - Stockhobn'deki Uluslararası Banş Araştırmalan Ens- titüsü ı SIPR1), dünyada askeri harca- malann 2004 yılında 1 tnlyon dolan geçtiğıni bildirdı. SIPRl'nın 2005 yı- h raporuna göre, 1 tnlyon 35 milyar dolarlık barcamada ABD 455 mih/ar- la liste başında yer aldı 2004'teki askeri harcamalan 10 mıl- yar 100 mılyon dolan bulan Türkiye 14. sırayı aldı, bu da kişi başına 140 dolar ediyor. Türkiye'nin askeri har- camalan, ülke içinde sivil tüketim • Stockholm'deki Uluslararası Banş Araştırmalan Enstıtüsü'nün yıllık raporunda, askeri harcamalar sıralamasında Türkiye 14. sırada yer alıyor. 2004 yılında askeri harcamalann tutan 1 tnlyon dolan buldu. ürünlerine ödenseydi Türkiye, tüke- tim gücü endeksi bakımından (PPP) 10. sırada yer alacaktı. SIPRI'nin araştırma birimi başkan- lanndan Ian Anthonj', önceki gün dü- zenlenen basın toplantısında, dünya- daki askeri harcamalar bakımından soğuk savaşın son ikı yılındaki düze- yehızlayaklaşılmakta olduğunuve şid- dete başvurma eğılımının olumsuz bir değişikliğe dönüştüğünü söyledi. SlPRl'mn Genel Müdürü Al>son Baües ise aynı toplantıda şu saptama- yı yaptı: "Günümüz dünyası, herkes güvencealündaolmadan güvenlik ka- zanamaz. Ancak son yıllarda. küresel soruniann çözümüne yönelik önemli bir adım aalmamıştır. Buieşmiş Mil- letier Genel Sekreteri, 2004 sonunda- kibüyükpandde,bukonunun2005'te BirkşmtşMilleÜer GenelKurulu'nun en önemli konulan arasında ver al- ması gerektiğini söyiemekte son dere- ce hakhydL" Halen dünyada askeri harcamalarba- kımından ilk 5 sırayı alan ABD, tn- giltere, Fransa, Japonya ve Çin, dün- ya nüfusunun yüzde 29'unun güven- lıği için, toplam askeri harcamalann yüzde 64'ünü yapmakta. 1995-2004 yıllan arasında yapılan askeri harca- malarda yüzde 2.4 oranında artış kay- dedildi. Dünyadakı askeri harcamala- nn yüzde 82'sini, aralannda Türkiye de olan 15 ülke yapıyor. Geri kalan 144 ülke ise kalan yüzde 18"i paylaşıyor. SIPRI'nin raporunda, geçen yıl büyük çaptaki silahlı anlaşmazhklann sayı- sının 20'den 19'a indiğı, 12 savaşın- da soğuk savaşın bittiğı 1989'dan be- ri de\am etmekte olduğu kaydediliyor. Raporda. "DahagenişOrtadoğu"" baş- lıklı bölümün yazan Rosemary Hol- Bs, Türkiye başlıklı bölümde, Türki- ye ile ABD arasında Irak konusunda yaşanan gergınliğe değiniyor ve Tür- kiye'nin îran ve Suriye ile ilişkileri- ni gelıştirdiğini yazıyor. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHANERİNÇ CanhTaşlannMardnl... Mardın denince "taşlaryerinden oynamalı" diye dü- şünmek yanlış olmaz sanınm. Zaten oynamaya başlamış bile. Taş deyince bizim buralarda bırkaç kcimu binasını ve eski camileri saymazsanız aklımıza nedense me- zarlıklar düşer. Tamamlanmış ömürierin simgesine dönüşen me- zar taşları, geçmişe dönük ızlerı sürmemize olanak sağlamak açısından birer kanrttır. Ama durağan, soğuk, insana ayrılık duygusunu anımsatan taşlar. Oysa Mardin'in taşlan öyle değil. Bugün yontulmuş olanı da, binlerce yıl önce yer- lerine yerieştinlmiş olanı da canh, cıvıl cıvıl, yaşamın bir parçası olmaktan çok kendisi gibi duruyor. • • • Mardin ve çevresindeki illerde görev yapan mes- lektaşlanmızla birlikte olma mutluluğumuza, uzun süreli olmasa da Mardin'i görme olanağı eklendi. 9 bin yıllık biryerieşim geleneğinin sahibi olan Mar- din'in ancak birkaçını görebildiğimiz, geçmişi yüzyıl- lara dayanan eserieri yüzünden hayıflanmadık desem yalan olur. Eloğlu, bizde binlercesi bulunan 100, bılemedinız 200 yaşındaki mimari mırasını turizm alanında pazar- lamak için elınden geleni ardına koymazken, bizim elleri böğründe kalakalmış olmamız anlaşılır gibi de- ğil- Bereket beş yıl kadar önce Mardin'e atanan Vali M. Temel Koçaklar' ın öncülüğünde, Belediye Baş- kanı Metin Pamukçu'nun da katılmasıyla yaratılan işbirliği sayesınde, hertarafayayıldığı soylenebilecek ölü toprağı kaldınlmaya başlanmış da karamsarlık- tan kurtulmak kolaylaşmış. Mardin'in türlü dinlerden olan, ama sorumluluk duygulannı birlikte emeğe çevırmeyi gelenekselleş- tirmiş toplum lıderlerini, Adnan Avuka'nın da arala- nnda bulunduğu meslektaşlarımızın katkılarını da unutmamak gerek... • • • Mezopotamya Ovası'nın Mardin'e düşen bölümü tam da "uçsuz bucaksız" tanımını doğruluyor. Şimdilik buğday, arpa ve mercimek üretimiyte sı- nırlı tanmsal yapı, gelecekte yeni ürünlere kucak aç- mış izlenimini veriyor. Ah! Bir de su sorunu olmasa. Mardin'in kendine özgü kîrazının ününü de bu ge- zi vesilesiyle öğreniyonjz. • • • Metin Hoca (Prof. Dr. Sözen) pek çok yerde oldu- ğu gibi burada da karşımıza çıkıyor. Tabıi kendisini görmüyonjz ama adı sık sık geçme- den olmuyor. Nedenini aşağıya alıntılayacağım. Sayılar ortaya koyuyor. Mardin'in merkezinde 363, Midyat ilçesinde 199, Savur ilçesinde 21, Kızıltepe ilçesinde de 26 "tesci/- // s/vı7 mimariık örneği ve anıtsal yapı" var. Diğer il- çelerdekiler de cabası. Böyle olunca da ÇEKÜL'ün, doğal olarak da Metin Hoca'nın restorasyon ve kent- sel düzenleme tutkusunu yaşama geçiren eli eksik olmuyor. • • • Mardin'de 1600 yıl öncesinde yapılmış Deyr-ül Za- feran Manastırı ile (Deyr zaten manastır demekmiş amaağızalışkanlığı kalemedeyansımadan bırakmı- yor) 799 yıl önce tamamlanmış olan Hatuniye Med- resesi'ni izleyen yıllardan kalan çoksayıda dinsel ya- pı var. Daha eskilere tarihlenenler de yok değil. Orneğin Deyr- üi Zaferan'ın içinde bulunan ve Süryanilerin güneşe taptıklan dönemden kalan mabet bölürnü- nün 4 bin yılılık olduğu belirtiliyor. Taş mimarisinin, harç kullanılmadan ikişertonluk taşlan dizerektavan oluş- turduğunu görmeden inanmak zor. istanbul Boğazı'ndan ordusunu teknelerden yap- tığı köprü üzerinden geçirdiği sbylenen Dara'nın Mar- din'de oluşturduğu yerleşim merkezi bugün bütü- nüyle toprağın altında. Bunlardan yeraltında olan an- cak girilip gezilebilen zindanı ve yer üstünde duran sarnıçlan ile örneği olmayan kalıntılar ilgi bekliyor. Bir yandan yeni Mardin oluşturulurken bir yandan da eski Mardin eskisine döndürülmeye çalışılıyor. Ne yazık ki eski Mardin'in kımliğini, kamu kurumlan yap- tıklan binalaria büyük ölçüde zedelemişler. Yıkıla- caklannı öğrenmek de işin müjdesini oluşturuyor. • • • Yer bitti. Telkâri gümüş işçiliğini, taş işçiliğini, bas- macılığı, tahta oymacılığını anlatmak olanağı kalma- dı. Zaten anlatsak da gezip görmeden tadına varmak olanaksız gibi... oerinc@ cumhuriyet.com.tr. Soms 'un ilişkilerisivil darbe üe ortaya çıktı Dış Haberler Servisi - Uluslararası alanda faaliyet gösteren vakıflan aracıhğıyla "demokrasi yayma" girişimleriyle tanınan ABD'li işadamı George So- ros'un adı son olarak geçen ay Özbekistan'da ya- şananlar nedeniyle bir kez daha gündeme geldı. Soros'un adıyla ilişkilendirilen önceki "demokra- si de\Tİmleri"nden farklı bir bıçimde gelişen olay- lar. bu konudaki iddialan geçersizleştirdi. Nite- kim Özbekistan. geçen yıl Soros'un ülkede vakıf- lan aracılığıyla yürüttüğü faaliyetlerini yasakla- mıştı. Geçen yıl nisan ayında Soros'un Özbekis- tan'dakı vakfının tescil işlemlerini yenilemek için yaptığı başvuru, Özbek hükümetince zararlı faali- yetlerde bulunduğu gerekçesiyle reddedilmişti. Ülkedeki faaliyetlenne son vermek zorunda kalan Soros da, Özbek yönetimini "insan haklaruu iblal ederek \akfuu kapanmaya zorlamakla" suçlamış- tı. Soros, "Özbekistan'da shil toplumun baskı al- ünda boğulduğunu ve ülkenin insan haklan ala- nında korkunç bir rekora salrip olduğunu belirte- rek, bu ülkede biÜnçti bir yıldırma taktiğine maruz kaldıklannı" söylemişti. Türkiye'run de dahil ol- duğu 60 ülkede 5 milyar dolarlık bir bütçeyle faaliyetlerini sürdüren Soros'un Özbekistan'da "yasakh" hale gelmesine neden olan faaliyetleri- nın Türkiye ayağının 3 yıllık bütçesinin 5 milyon dolar olduğu belirtiliyor. 2005 yılı bütçesi, 429 milyon dolar olarak belirlenen Soros vakıflannm Gürcistan'daki müdahalesinden son- ra, Ukrayna'daki "turuncu devrim" ve Kınpzis- tan'daki sivil darbe ile de ilişkileri açığa çıktı.