Katalog

9 »AZİRAN 20O5 PERŞEMBE CUMHURİYET JİiJvUIıU1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr NJs-an ayı verileri beklenenin çok altında çıktı. 'Parlak' büyüme, yerini 'Hedef tutar mı' tartışmasına bırakıyor Büyümehızında sertfrenCin'inde etfoiyle hazır giynn sdcoründe üretim yüzie 15'ten fazla genedi. 2004 Nisan ay ııia yüzde 17 biiyiyen sanayi üretını, bu yıl yüzde S.l'ie kaldı*Yılın ilk: ojrt aylık dönanindeki üretim artı? sadece yüzde 5.9 Ada. Ekonomi Servisi - Türkiye ekonomi- sinın en başanlı göstergelennden bın sayılan "büyüme" temposu anı bir fren yaptı. Devlet tstatistik Enstitüsü (DÎE), nisan ayında büyüme rakamlan üzenn- de önemli etkisi olan sanayi üretım hı- zının nisan ayında geçen yılın aynı ayı- na göre sadece yüzde 5.1 oranında art- tığını açıkJadı. Söz konusu oran, geçen yılın nısanında yüzde 15.8 olarak ger- çekleşmişti. DtE daha önce yüzde 14.9 olarak açıkladığı şubat ayı üretim artı- şını revize ederek yüzde 10.7'ye, yüz- de 5.5 olarak açıkladığı mart ayı artışı- nı da yüzde 3.4 e indirdi. Son verilere göre, geçen yıl yüzde 11.9 olan yılın ilk dört aylık dönemindeki üretim artışı da yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. 1997'deki aylık ortalama üretim dü- zeyi 100 kabul edilerek oluşrurulan sa- nayi üretim endeksi, nisanda 128.4'le bu yıl mart ayındaki 129.9luk endeks rakamının altında kaldı. Imalat sanayi- indeki üretim artışı da yüzde 4.2'de ta- kıldı. Söz konusu rakamlar, yüzde 5'ın hayli üzerinde gerçekleşeceği yolunda tahminler yapılan 2005 büyüme hede- fi ile ılgilı beklentılerde de soğuk duş etkisi yaptı. Piyasa çevrelerine göre, henüz yıllık hedefin "tehlikede" oldu- ğunu düşünmek için erken olmakla bir- likte. en azından bu yıl için "parlakr büyüme rakamlannın sürdürülebilme- si hayli zor gözüküyor. Veriler, nisan aymda sanayi üretımin- deki artış hızının önemli ölçüde yavaş- lamasında "Çin faktörü"nün de etkili olduğunu gösteriyor. Çin'e uygulanan kotaların kaldınlmasıyla birlikte hem dış hem de iç piyasada pazar kaybı ya- şayan tekstil sektörünün üretimi nisan- da yüzde 13.6, giyim eşyası üretımı yüzde 15.2 azaldı. Yılın ilk dört aylık döneminde ise tekstilde yüzde 13.5, gi- yim eşyasında yüzde 5.4 oranında üre- tim düşüşü oldu. îşlenmiş deri, bavul ve çanta üretiminde ise nisanda yüzde 16, ocak-nısan döneminde de yüzde 26 oranında azalış kaydedıldi. Nisanda yüzde 8.2 'yle azalmaya baş- layan gıda sanayii üretimi ik dört ayda sadece yüzde 0.3 oranında artış kayde- derken sigara üretimındeki dört aylık artış ise yüzde 1.8'de kaldı. Buna karşılık nisanda madencilik sektörünün üretimi yüzde 26.9 artar- ken imalat sanayii üretimındeki artış yüzde 4.7'de kaldı. Elektrik, gaz ve su sektörünün üretimi ise yüzde 6.8 ora- nında arttı. Geçen yıl nisanda maden- cilik üretimi yüzde 3.7, imalat sanayii üretimi yüzde 17.2 ve elektrik, gaz ve su üretimi yüzde 8.1 artmıştı. TORAŞ'AYENİTALÎP Repsol hazırlık yapıyor Haber Merkezi - Ispanyol-Ar- lantinortaklığındakı petrol şırketi Repscl YPF, TÜPRAŞ'ın özelleş- ârilmesiyle ılgılendığıni açıkladı. Ispanyol haber ajansı EFE'de Repscl YPF yetkililenne dayanı- larak .erilen haberde. Repsol'un Fürk hükümetine başvurarak FÜPRAŞ'ın özelleştırilmesıyle Jgili aynntılı bılgi istediklen, an- :ak teiaııkerlenn henüz bılgı de- *erlendirmesıne başlamadığı be- irtildı TÜPRAŞ ile şimdilık dünyanın lört bır yanından 12 şırketin ilgı- endigıbıldinldı. 2005-2009 stra- eji plarunı geçen hafta açıklayan iepsol, Kuzey Afhka, Karayip, 3rtadoğu, Arjantin, Brezılya ve Solivya'ya yatınmlannı arttıra- :ağını belirtmişti. rÜPRAŞ: Arüş var TÜPRAŞ'tan yapılan yazıh ıçıkJamada, 2005 yılı 1. dönem 3 iylık sanayi üretim endeksi so- ıuçlanna göre, Türkıye'nin rafî- le edilmiş petrol ürünleri ımala- uıda görülen azalmanın, basın Taytn organlannda TÜPRAŞ'ta iretim düşüşü şeklınde algüandı- £ı belirtildı. Açıklamada bu yıl hjrumun işledıği hampetrolde izalma değil, tam tersıne geçen jıla oranla yüzde 7 artış olduğu taydedıldi. IMF HE YETÎ Son durak MerkezBankası ANKARA (AA) - Türkiye Masa- a Şefı Lorenzo Giorgianni başkan- lığındaki EMF heyeti, yenı stand-by programına ilişkin birinci gözden geçirme çalışmalan çerçevesinde, dün Merkez Bankası'nda Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdeo- geçti ve banka kurmaylanyla öğle yemeğinde bir araya geldi. Merkez Bankası'ndakı yemekli toplantıya. Giorgianni'nin yanı sı- ra IMF Türkiye temsilcisı Hugh Bredenkamp ile IMF'nin para po- lıtikasıyla ılgili uzmanlan da katıl- dı. Yaklaşık iki saat süren toplantı- da, para politikası, mevcut enfias- yon trendi, yıl sonuna ilişkin bek- lentiler, enflasyon hedeflemesine ilişkin çalışmalarla enflasyon he- deflemesi çerçevesinde yapısı de- ğışecek olan Para Politikası Kurulu 2İbi konular ele alındı. ÖzelleştirTneye tepld TÜPRAŞ, SEYDİŞEHİR VE TELEKOMÇAUŞANLARI, ÖZELLEŞTÎRMEYEKARŞIEYLEMDEYDİ • TÜPRAŞ'ın satılmasına karşı Ankara'da imza kampanyası başlatılırken Seydişehir işçileri Kızılay'da bildiri dağıttı. Telekom işçileri de İstanburda gösteri yaptı. TÜPRAŞ'ın özelkştirilmesine karşı Ankara'da imza kampanyası başlatılırken Bağunsız Cumhuriyet Partisi Başkanı Mümtaz SoysaL standın açıhşında yapdğı konuşmada özeDeştirmelerin sömürü>ü art- ördığını belirterek "Bugüne kadar mevziler kaybettîk. Bugün buDun değişeceği gündür" dedi (AA) EkonomiServia-TÜP- RAŞ, Seydişehir Alümın- yum vefürkTelekom'un özelleştınlmesıne karşı düzenlenen eylemlerde dün hareketlı bır gün ya- şandı. Petrol-Iş Sendikası tarafından, TÜPRAŞ'ın satışına karşı, imza kam- panyası başlahldı. Ankara Yüksel Cadde- si'nde kurulan standın açı- lışında konuşan Bağımsız Cumhunyet Partisi Baş- kanı MümtazSoysaL özel- leştirmelenn sömürülme- yi arttırdığuu söyleyerek. standın, özelkştırmenin "Sakarya"sı olduğunu kaydetti. Seydişehir Eti Alümin- yum AŞ işçileri de Kızı- lay'da bıldın dağıtarak Ankaralılan, yann Abdi Ipekçı Parkı'nda düzenle- necek "Sevdişehir Bizim- dir" mıtıngıne davet ettı. Türkiye Haber-Iş, Türk Haber-Sen ve Haber-Sen, başkan, yönetici ve üyele- riyse Telekom"un özelleş- tinlmesini latlesel birgös- teriyle protesto ettiler. Is- tanbul Gayrettepe'de top- lanan göstenciler, 23 Ha- ziran"da Telekom çalışan- lan olarak genel grev ya- pacaklannı bildırdiler. Türk Telekom işçileri istanbuTda özelkştirme karşıü protesto gösterisi \apü. (KAAN SAĞANAK) Ankara Kızria>'da bildiri dağıtan Sevdişehir işçileri, Seydişehir vatandır, \atan satümaz" sloganı atü. (AA) Domates fiyadarı 10 YKr'y^ düştüANTALYA (AA) - Antalya Büyükşehır Belediyesi Toptan- cı Hal Daire Başkanı L'ğıircaıı Ecemiş, Rusya'nın Türk bitki ürünlen ithalatını yasaklaması- mn arduıdan piyasaya bol mik- tarda ürün gınşi olduğunu belir- terek, bu nedenle domates fiyat- larnun 10 YKr'ye kadar düştü- ğünü bildirdi. Ecemiş, Rusya'nın Türk bitki • Rusya'nın. Türk bitki ürünleri ithalatını 'Akdeniz sineği' bulunduğu gerekçesiyle yasaklamasının ardından piyasaya bol ürün girişi fiyatlan aşırı düşürdü. ürünleri ithalatını, ürünlerde "Akdeniz Sineği'' bulunduğu ge- rekçesiyle yasaklamasının, An- talya'dakı üretici ve ıhracatçılan zor durumda bıraktığını söyledi. Rusya"daki Türk ışadamlan ve ihracatçılardan, bu ülkedeki domates fiyatlannın 2-3 katına çıktığını öğrendiklerini ifade eden Uğurcan Ecemiş, "Rus- ya'da ithalat \asagı öncesi 1JO YTL olan domates fivatının 3 YTL karşıhgı olan rubleye ulaş- üğmı öğrendik" dedi. CHPTBMM'yetaşıdı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP, Rusya'nın "Akdeoiz me>>e sineğini'' gerek- çe göstererek Türkiye'den yaş meyve-sebze ve kesme çiçek ithalatını durdurmasını TBMM gündemıne taşıdı. CFIP Antah/a Mil- leUeküi Osman Kaptan. Rusya'nın ithalatı durdurma karannın araştınhnası istemıyle Meclis araştırma önergesi verdi. İŞÇENtVEVRENİTNDEN ŞÜKRAN SONER Beni Sevmeyen Olsün Keşke arabesk şarkı sözu olarak kalsa, yeni dünya sömürü düzeninde, demokrası adına oyla iktidara gei- miş siyasi liderierin geçerii tehdit sözleri olarak kulla- nılabilirolmasaydı.. Emperyalizmin jandarmalığını üstlenen ABD şarıin- leri, iktidan, işgal politikalannı mahcup bir biçimde eleş- tirmeye kalkışan ülkeler ve halklannı, "Benı sevmeyen ölsün" söylemı ile tehdit etmekle kalmıyor, cezalandır- maeyiemlerini, planlannı uyguluyor, kimilerindesonuç alamasaJar da dünya somürü çarklannı döndürmeyi başanyoriar. Eskiden bu ışleri kıvırmak daha mı kolaydı, ABD si- yasi iktidarian daha bır demokratik mı oynamak zorun- daydılar, bilemiyorum. Ancak geçmişte ABD çıkarian ile ters düşen iktıdarlann düşürülmesinde CIA önde rol oynar, başka ülkelerin iktidarlanna müdahale bu kadar saldırgan bır sıyasetle gündeme gelmezdi. Ne de olsa Şili'de, Nikaragua'da darbe yaptırma yöntemleri ile Af- ganistan'da, Irak'ta doğrudan askeri güçleri ile işgal yöntemleri arasında çok önemli farklıhklar var. Yanıla- bilirim, ancak bağımsızlık geleneğı olan ülkelerde ışle- rine gelmeyen iktıdarlara karşı duruşlan da çok daha stratejik, kapalı gıbiydi. Yani Irak ışgalinden sonraki "Işgalde bize destek vermeyen stratejıkorteklar, AB ülkeleri, petrol, yatınm- larda paylaşımdan havalannı alırlar" açıklığında çıkış- lar olmuyor gibiydi. Eksikli de olsa 80 yıllık Cumhuri- yet, 50 küsur yıllık çoğulcu demokrasi geleneği olan Türkiye'nin siyasi iktidanndan "Halkına niye beni sev- dirmiyorsun?" türünden bir hesap sorulacağı düşünü- lemezdi. Bırakınız Başkan Bush'u; bakanlan, bürok- ratlan, elçilen ölçegınde bu türden şantaj niteliğınde, "Halkmıza bızi sevdıreceksinız" anlamında buyruklar gelecek, sesımız soluğumuz çıkmayacak. Doğrusu Irak'ı çok kolay işgal etmenin şımanklığın- daki bu üslubun, Irak bataklığından çıkamamanın güç- lüğünde değişebileceğine, Bush ve şahinleri kadrosu- nun ne de olsa demokrasi rejımınin biçimseJ de olsa var olduğu ABD'de seçimlerde cezalandınlacağına ina- nıyordum. Bu boyuttakı kural tanımaz, ınsan haklannı ayaklar altına alan, savaş suçlannın ışlendiğı işgallerin simgesı şahınler kadrolannın, siyasai ıktıdann ilk seçim- lerde yenıleceklerini beklr/ordum. Besbelli ilişkilendirilmiş gazeteci düzeni, emperya- lizmin maşası medya, kamuoyu oluşturma çarklan, emperyal büyükAmerikalı kimliği ıleyönlendirilmiş ABD seçmenıni, bu büyük insan hakları ihlallerinın savaş suçlulannı, oylan ile aklamaya kadar göturebildi. AB ül- kelennde olsun, demokrasi çarklannın farklı ışlemesi gerekıyordu. Tam tersı, en büyük suç ortağı Blair, oy- lan düşmuş olsa da bir kez daha sandıktan çıktı. Işga- le dürüstçe, kararlı karşı durmayan, ama hiç değilse eleştiren AB ulkelerinın liderleri ise, çok farklı neden- lerle de olsa, iktidarlannı kaybetme noktasındalar. Insanlık adına bu kadar yüz kızartıcı, işgal gerekçe- sinin yalan çıkmasından başlayan, ışkencelere uzanan durumlar ortadayken.. daha kötüsü, sadece Irak'ta de- ğil, Ortadoğu, ağırlıklı Islam dunyası, ABD'nın izlediği polıtıkalar sayesinde tam bir aşıretler, tarikatlar, orta- çağ karanlığında kanlı çatışmalar bataklığına sürüklen- mişken... Allah adına kendini bomba yapanlann, iba- det için camiye gitmış cemaati bombayla öldürecek boyutlarda gözleri kararmışken.. Bush'un sımgelediği sahinler, emperyal iktidannda gözleri, dünyayı ele ge- çirmenin zafer sarhoşluğunda daha bir kararmışa ben- ziyor. "Irak yetmez, istediklerimizi tümü ile yerine getir- mezlerse sıra Iran, Suriye'de" deniliyor. Hafiften itiraz eder gibı olan AB ülkelen, Iran ile nükleer görüşmele- ri sürdürenler azarlanıyor. Türkıye'ye dönük, "Yeni Or- tadoğu dengelehnde sizin kırmızı çizgileriniz bize vız gelir. Stratejik ortaklığı unutun, BOP'ta size venlecek görevleri yerine getinn. Kemalizmi de, laıkliğı de rafa kaldınn, ılımlı Islam kimlikli siyasai iktidar modeli ile Müslüman ülkelere bızim ıstediğimız çızgıde yönlen- dihcilik yapın.." olarak özetlenebilecek bir görev biçi- liyor. Yetmiyor, besbelli tezkerede yan çızdiği varsayılan AKP iktidan, Erdoğan hükümetine, "Anlaşmalann ya- nda kalmaması için, halkta gelişen Amerika karşttlığı- nı ortadan kaldınn, bizı sevdınn" ek buyruğu geliyor. Zar zor kotanlan Beyaz Saray görüşmesı gerçekleş- meden önce, Başbakan Erdoğan, Dışişleri Bakanı Gül, ABD-Türkiye stratejik ortaklık, dostluk ılışkilerinin üzerine açıklamalar yapıyoriar. Amerikalılann Türki- ye'de sevilmemesinde suçu bırtakım karanlık güçlerin oyunlanna, muhalefete atıyoriar.. soner@cumhuriyetcom.tr Tarttşmalı tasan kabul edildî • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kamuoyunda uzun süredır tartışılan Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşlan Yasası AKP ile CHP'nin uzlaşması sonucunda öncekı gece TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Yenı yasayla, meslek kuruluşlannda ömür boyu başkanlık sistemi sona erecek. Taksi sahibi olmayan şoförler esnaf sayılmayacak. Buna göre oda. federasyon ve konfederasyon baş- kanlannın görev sürelen iki dönenüı sınırlandınldı. 6M 25 BİN İŞÇİ ÇIKAMCAK NEW YORK (AA) - Azalan pazar payı yüzün- den zor günler geçiren dünyanın en büyük oto- mobil üretıcisı General Motors (GM), önümüz- deki 3.5 yıl içinde ABD'deki 25 bin çalışanının işine son vereceğini ve bırçok fabrikasını kapa- tacağını duyurdu. GM Başkanı Rick VVagoner, kapahlacak fab- rikalar ve çıkanlacak ışçiler sayesinde şirketin yıldakabaca2.5 milyardolartasarruftabuluna- cağını söyledi. Wagoner, 2004 yılı sonu itiba- nyla 111 bin cıvannda çalışanı bulunan GM'nin 25 bin kişilik tensikatı 2005-2008 yıllan arasın- da gerçekleştireceğini belirtti. GM son dört yıl içinde birçok yedek parça fabrikasını kapatmış, 2002 yılında 6 mılyon olan yıllık motorlu araç üretim kapasıtesını ise bu yıl sonu itibanyla 5 milyona düşürme karan ilmıştı. YAĞMUR KİRA2 HASADN VURDU GAZİPAŞA (AA) - Antalya'nm Gazipaşa ilçe- sinde, il özel Idaresı desteğiyle kurulan kiraz bah- çelerinde, son günlerde yağan aşın yağmurun et- kisıyle büyük zarar oluştuğu belirtildi. Gazipaşa Tarım Ilçe Müdürü Hasan Aslan, geçen hafta yağan yağmurun özellikle olgun- laşmış ve hasadı başlayan kiraz bahçelerine önemli ölçüde zarar verdiğini kaydetti. Bölgedeki yaklaşık 300 ton kirazın 100 tonunun zarar gördüğünü belırten As- lan, "Son vılların en kurak dönemmi yaşıyorduk. Ancak geçen hafta yaşanan ani ısı düşüşü ve yağış, ürünü etkiledi. Isı farkından kirazlarda çatlanıa meydana gel- di" dedi. Gazıpaşalı kiraz üreticileri ise zarar gören kirazı toplayarak hayvanlara yem olarak verdiklerinı söylediler. YUVA'VASOO BİNDOLAR Borusan Holdıng Kurucu Başkanı Asım Koca- bıjık. 1947 yılında mezun olduğu Istanbul Üniver- sitesi îktısat Fakültesi'nin kütüphanesıninın resto- rasyonu ıçın 900 bın dolarlık yatınm yapıyor. Ünı- versitenin 14'ncü yönetım kurulu ve 9'ncu senato toplantılannda oybırliğıyle alınan karar sonucu pro- jeyle ılgıli protokol Istanbul Üniversıtesı Rektörü Prof. E>r. Mesut Parlak ıle Borusan Holding Kuru- cu Başkanı Asım Kocabıyık tarafından ımzalandı. Imzalanan protokol uyannca inşaat çalışmalan Is- tanbul Kültür ve Tabıat Varkklannı Koruma Kuru- lu tarafından izın alındığı tarıhten ıtıbaren 10 gün içinde başlayacak. Restorasyonun yedı ayda ta- mamlanması hedefleniyor. Asım Kocabıyık Kültür Eğıtim Vakfı (AKKEV) ıle Borusan Grubu şırketleri tarafından yaptınlacak restorasyonun malıyeh ise 900 bir> dolan buluyor.