Katalog

16 ŞUBAT 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER SEFİNE-İ TERAKKİ . ! S TURHAN SELÇUK DÜRÜST IABİAILI İSTANBUL; EPENDİSİ ABDÜLCAIÎBAZ IN HARİKULADE MACERALAHI KISIM 6-ERıYE HEKMİLI BİRDEN ATA asansörü ile insanları uzaya taşıyacak Türk genci Anılır yeni projelere imza atıyor Uzaydan 'güneş' toplayacak SENARYO HAZIRLIYOR Malrix'ten sonra 'Evrim Teorisi' - iVlalrîx'c ilham kaynağı olaıı Japon aııiıııasyoıı I ıltnit-riniıı ıısla yönetmenince yönetilecek olan yeni bir senaryu hazırladığınız bilgisini aldım. Biraz söz eder misiniz? SERKAN ANILIR-Japonya'da ıkinci kitabım "Guide Book" mayısta piyasaya çıkacak. Bu kıtabın yanı sıra, yönctmen Katsuhiro Ootomo ve animasyon filmi yonetmeni Masaomi Kanzaki ile beraber, "Evrim (Evolution)" isimli bir senaryo hazırlıyoruz. Haziranın başında filmin hazırlığı nitcliğindeki ilk manga piyasaya çıkacak. Filmin hazırlığı aşamasında bütçenin büyük böliimü sağlandı bile. Evrim teorisindckı boşluklan doldurup, farklı bir düşünce tarzını bu filmde denemek istiyorum. 'HERSEYHAYAL ETME&LE BAŞLAR' - Bilgi toplumunda, teknoloji yaşamın her alanmda değişimi sürekli kılarken kiinpiaı ve sinema fllmleri ile paylaşdan hayaller, çok ıızıııı zaman geçmeden yaşam biçimine dönüşüyor. Teknolojinin insanoğluna sunduğu en önemli armağan sizce nedir? ANILIR-Teknoloji kelimesini kullanırken aslında çok dikkatli olmamız lazım. önceki paragrafta bahsettiğim 'evrim' açısından bakarsak, insanoğlunun teknolojide ilerlemesi ve refah seviyesini yüksdtmesı sadece 160 senelik bir geçmişe dayanmaktadır. Bu 'bıdıar enerjisini' keşfetmekle başlar. Buhar enerjisi doğada var olan bir enerjidir, insanoğlunun yarattığı bir şey değildir. Bilimde ilerlemek, enerji kaynaklarını anlamak ve bunu insanoğlunun kullanımına sunmakla başlar. Ben bunu bizim gerçek evrimimiz olarak kabul ediyorum. Çünkü Ingiltere'deki endüstri devrimine kadar, ınsanoğlu ile diğer canhlar arasında ciddi bir teknoloji farkı (dolayısıyla ciddi bir hayat standardı farkı) yoktu. Güııeş cncrjisı projcsi ve evrim filmin sonuçta, bizlcre bundaıı sonrakı teknoloji hakkında bir yol gösterdığini düşünüyorum. Bizler nc zaman hayal etmeyc başlarsak bunu gerçekleştirmeyi başaran canlılarız. Ama unutmayahm ki, enerjiyi biz yaratmıyoruz, doğada olan bir şeyi sadece tespit ediyoruz. Teknoloji buna yardımcı olan bir araç diye düşünüyorum. FATMA KOŞAR G enç uzay tasarımcısı Doç. Dr. Serkan Am- lır, Türkiye için öviinç kaynağı başarılara imza atıyor. 14-17 Nisan tarihleri arasında Asansör lstanbul Fuarı'nda, NASA'ya ka- bul edilen "ATA Uzay Asansörü ProjesPni an- latacak olan Anılır, uzaydan enerji temini üze- nnde çalışıyor. Anılır, ilk aşamada güneş ener- jısının uzayda "güneş sistemleri" ile toplanıp dünyaya yansıtılacağını belirtti. Anılır, 2008'de ilk deneme uydusunu yollamayı planladıkla- rını söyledi. Amerikan Uzay Havacılık Da- iresi'nin (NASA) "uzayda insan lıayah ve yerleşimi" ile ilgili S1SCA Tasarım Gru- bu'nda 12 kişilik ekibin liderliğine yüksel- me başansını gösteren ve halen NASA gö- revlisi olarak Japonya Uzay Havacılık Daire- si'nde (JAXA) Uzay Fizik Departmanı'nda ta- kırn lideri olarak görev yapan Serkan Anılır, dünyada ilgi odağı haline gelen projeleri konu- sunda Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı: - Uzaydan enerji tenıin etnıeye yönelik proje üzerinde çalışma sürüyor mu? Ne aşamadası- ııı/? Bu projenin önemi nedir? SERKAN ANILIR - Güneş enerjisini uzay- da 'güneş sistemleri' ile toplayıp dün- yaya yansıtmamız üzerine çalışmala- ra başladık. Dünyada ilk kez denene- cek olan bir sistem olması açısından, projenin ekonomik olması ve kısa va- dede ekonomik kazanım olarak geri dönmesi, özellikle politik alanda onay almak açısından çok önemli. 2008 yı- lında ilk deneme uydusunu yollama- yı planlıyoruz, bu uydu basit olarak dü- şündüğümüz sistemi test edecek. A T A T Ü R K ' Ü N NASİHATİ - 'Uzay Asansörü' projenizi biraz anlanr mısuuz? Tam adı 'Uzay Asan- sörü ATA Projesi' olarak tdalliız edi- Kyor. Buradaki 'ATA'nın özel bir aıı- liiını var mı? ANILIR - 14 Nisan'da Asansör ts- tanbul Fuarı'nda sunumunu gerçekleştirece- ğim ATA Uzay Asansörü Projesi, NASA'nın ilk geliştirdiği uzay asansörü projesınden sonra, pro- jeyi benim devralmamla beraber, önemli deği- şikliklere uğrayan vc 2062 tarihlerinden baş- laması öngörülen projeyi, 2018'de başlatan ye- ni asansör projesinin adıdır. ATA ısmini proje- ye uygun görmemin iki nedeni var: Bu projenin ilk olması, önemi ve ATA ismi- ne bu açıdan olan yakınlığı. tkincı neden, pro- jenin bir Türk tarafından kontrol edilmış olma- sı ve ATA ismine verdiğim değer, Atatürk'ün biz Türk gençlerine nasihat ettiği bilimde iler- leme adına kaydedilmiş önemli bir adım oldu- ğuna inandığım için. Projeye şu anda JAXA'da devam ediyoruz, son hali eylülde Japonya'da sunulacak şekilde karar verilmiş olmasına rağ- men nisan ayında tstanbul'da ilk sunuşu ger- çekleştireceğim. Asansör projesiyle amacımız, ınsanlan roketle değil, bir asansör sıstemiyle uzaya götürebilmektir. Uzaya 1 kılogram yük götürebilmek, çok büyük paralara mal olmak- tadır. Projeyi gerçekleşlirdiğimizde artık sade- ce astronotlar değil, tüm insanlar istediği zaman uzaya gidebilecek. ' D E N G E Y İ KURMAK ÖNEMLİ' - Türkiye için öviinç kaynağı olan ve dünya- •n11 gözunü kamaşnran başanlar sergUedüıiz. Ve devam ediyorsunuz. Bunu neyc borçlu olduğu- ıııızıı özetleyebilir misiniz? Türkiye'debilim çev- releri başta olmak üzere her kesimin kutlatuğı başarı grafiğimzde en çok etkili olan faktörler neler? ANILIR- Henüz büyük bir başan elde etmc- diğinıı ve başlangıç saflıasında olduğumu dü- şünüyorum. Bugiine kadar elde ettiğim sonuç- lardaki en önemli faktörün 'dengeyikurabilmck' olduğunu düşünüyorum. tıısan vücudu saat 10:00 ile 12:00 arasında en yüksek vcrimle ça- lışır. Oüııde 24 saat çalışarak başanlı olunaca- ğına ınannıadığım için, ış ile özel (veya eğlen- ce) hayatının düzenlı bir dengeye orurtulması ile başan grafiğinin yükseleceğine inanıyo- rum. Diğer bir faktör ise 'araşnrma isteği'. Çoğu zaman, bana sorulan sorulann başın- • ATA asansörü ile yalnızca astronotların değil tüm insanların istediği zaman uzaya gidebileceğini söyleyen 31 yaşındaki Anılır, NASA görevlisi olarak Japonya Uzay Havacılık Dairesî'nde (JAXA) Uzay - Fizik Departmanı'nda takım lideri olarak görev yapıyor Mimarlık okumasına karşın uzay, fizik veya animasyon dünyasına ilgi duyan Serkan Anılır, güneş enerjisinin uzayda 'güneş sistemleri ile toplanıp dünyayapp yansıtılacağını belirtiyor. 'YOLUN BAŞINDAYIM' Mart ayında 32 yaşına girecek olan Serkan Anılır, Türk işçi ailesinin oğlu olarak Almanya'da doğdu. 7 yaşın- da geldiği Türkiye'de, ilk ve ortaöğrenimini Bursa'da ta- mamladıktan sonra Yıldız Teknik Ü ııivcı sitesi Mimarlık Fakültesi'nden mezun oldu. 1996'da Almanya Bauhaus Üniversitesi'nde YüksekTeknoloji Mimarisiüzerine yük- sek lisaıısa kabul edilen Anılır, srajını 1997'de Avrupa UzayAjansı'nda yapn. UzayAsansörü Projesi'ylc, Japon- ya'nın Tokyo Üniversitesi'ndcn burs kazanan Anılır, NA- SA'da "Uzay Asansörü" konulu konferans verdi. Konfe- ransın ardından NASA taranndan teklif aldı. Anılır, Ja- pon Uzay Havacılık Dairesi'nde (JAXA) çalışmalarını sürdürüyor. Anıln; şu an dünya yörüngesi üzerinde bu- luıiiiıı Uİuslararası Uzay Merkezi'nin aktif tasanmında yer aldı. Anılır, genç yaşında yükselttiği başan graflği ko- nusunda "henüz yolun başında olduğunu" dile getiriyor. Türk işçi aiiesinin oğlu olarak Almanya'da doğan Anılır, en çok Türkçe gazete okumayı özlüyor. da mimarlık eğıtimi almış olmama rağmen ne- den uzay, fizik veya animasyon dünyasına doğ- ru gittiğim. Yeni bir şey duyduğumda ya da okuduğumda, ona inanmak yerine 'neden, ne zaman, kim' gibi sorularla bu bilgiyi araşhrdık- tan sonra inanıp inanmayacağıma karar veririm. Bu bana her zaman yepyeni bilgi kaynaklan- nın kapısını açmıştır. Zaten yüksek eğitimde öğ- renciye "bireysel olarak araştırma yapma" bil- gisi öğretilir. UZAYA DIŞINOAN BAKMAK... Mimarlık, uzay ve fizik arasındaki bağlan- tıyı, 2 sene önce "11, Boyutta Uzay Teorisi" is- minde bir teori ile yayımladık. Amacımız, uzaya içinden değil, dışından bakmaktı. Uza- yın sürekli genişlediğı gerçcğine bakarsak bu- radaki cn önemli soru "Neyin içinde genişledi- ğı?" değil midir? Bu fikirden yola çıkarak kur- duğıınıuz teoride, uzayın başka bir boyut içe- risinde yüzen bir baloncuk şeklinde olduğunu kanıtladık ve genişleme-daralma hareketine kadar animasyon olaıak hazırlayıp sunduk. Çok büyük beğeni topladı. Aynı zamanda do- ğadaki bütün formlann da tek bir kökten oluş- tuğunu gösterdik. Bu kitap Japonya'da 'Uza- yın Dışı' isminde yayımlandı ve 320 bin sattı. - Türkiye'de parlak projesi olan gençlerin bi- limsel çalışınalar konusunda yeterince özendi- ı ilıliği söylenebilir mi? ANILIR- Türkiye'de tabii ki çok başanlı ça- lışmalar ve bundan iyı sonuçlar çıkaracağına ina- nan gençler var. Ancak kabul etmek lazım ki, özellikle uluslararası platformalarda Türk bi- lim adamlannın ısmi, birkaç istisna dışında du- yurulamamaktadrr. Türkiye'de eğitim, bilim ve araştırmaya daha çok fon aynlması, bu para- nın etkin şekilde kullanılması, bilim kentleri ku- rulması gibi adımlaratılmaü diye düşünüyorum. Türkiye teknoloji satın almak yerine, yabancı şirketlerin tekeli altında olmadan, teknolojiyi kendi kendine üretip bunu patentleyip başka ül- kelere pazarlamaya başlarsa, bilimde büyük ilerlemeler ve kolaylıkla bütçe oluşturulması gi- bi fırsatlar doğacağına inanıyorum. - Türkiye'de özlem duyduğunuz bir şey var mı? ANILIR - Elime gazeteyi alıp okumayı öz- ledim. Japonya'da Türkçe gazete bulamıyoruz. Şartname yann Resmi Gazete'de Ulla'nın zehri ihaleye çıkıyor AKIN BODUR tSKENDERUN-îskcnderun Körfezi'nde 5 ay önce batan M/V Ulla gemisindeki 2 bin 200 ton toksik yükün çıkanlması ihalesinin şartnamesi yann Resmi Gazete'de yayımlanacak. AKP Ha- lay Milletvekili MehmetScydan, ihalenin 1.5 mil- yon dolan bulması beklenen mali kaynağım tok- sik yükün sahibi olan LaFarge firmasının öde- yeceğini açıkladı. îskenderun Balıkçı Barınağı'nda, S.S. Su Ürünleri KLooperatifi ikinci başkanı EnverŞeker- lisoyile birlikte basıntoplantısı düzenleyen Soy- dan, ihale şartnamesinin yayımlanması sonra- sında teklif değerlendirmenin birkaç gün sürc- ceğini belirtti. Soydan, "Çıkanlan yük, İsken- derun veya ülkemizin herhangi bir yerinde de- polannıayıp geldiğive aitolduğu ülke tspanya'ya göııderilccek" dedi. Öte yandan Îskenderun'da 24 sivil toplum ku- ruluşu ile Greenpeace Akdemz Ofisi'nin oluş- turduğu Ulla Karşıtı Platform, 26 Şubat Cumar- tesi günü hükümeti ve ilgilileri bir kez daha uyarmak için miting başvurusunda bulundu. 2029'da çıplak gözle görülecek EKinyaya en yakın asteroit Dış Haberler Servisi - 13 Nisan 2029'da dev bir asteroit Dünya ile Ay'ın arasından geçerek gezegenin en yakınından geçen gök cısımlenn- den bırı olacak. 2004 MN4 adı verılen asteroıdin Dünya'ya birçok iletişim uydusundan daha fazla yaklaşa- cağının bilinmesine rağmen uzaybilimciler gök cisminin Dünya'ya çarpma riskinin bulunma- dığı konusunda ısrarlı. Sönük ve hızla kayan bir yıldız olarak görünmesi beklenen asteroidin çıplak gözle görülebilecek ilk asteroid olacaği belirtildi. Asteroit 13 Nisan 2029 sabahı saat 10.00'da Ingiltere'de çıplak gözle izlenebilecek. Asteroit ilk olarak Hazıran 2004'te keşfedil- miş, yeni yıl başlangıcında asteroıdin yörünge- sini hesaplayan bilim adamları asteroidin Dün- ya'ya çarpma olasılığının yüzde altmış olduğu- nu belirtmişlerdi. Bununla birlikte bilim adam- ları bir hafta sonra böyle bir olasılığın olmadı- ğını açıklamışlardı. Bilim adamları bu boyutta bir asteroidin Dünya'ya her 1300 yılda bir yaklaştığını tah- min ediyor. Kapalıçarşı konferansı sona erdi 'Yaşayan müze canlandınlsın' İslaııIm! Haber Servisi - Kapalıçarşı'nın ya- şayan bir müze olduğu belirtilerek tarihi mi- rası ve gelenekleri içerisinde yaşatılması ge- rektiği vurgulandı. Eminönü Belediyesi, Kültür ve Turizm ll Mü- dürlüğü ile Kapalıçarşı Esnafları Derneği'nce düzenlenen "Kapalıçarşı sorunları,sorumlu- lukları ve yiinctim modelleri arama konferan- sı" sona erdi. Yaklaşık 80 uzmanın katılımı ile gerçekleştirilen toplantının sonuç bildirge- sinde özetle şu önerilere yer verildi: ^ Yaptınm gücü içeren bir yönetim mode- li oluşturulmalıdır. ^ Mimarlık, restorasyon, şehircilik anabi- lim dalı uzmanlarından ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlan temsilcilerınden oluşacak bir danışma ve bilim kurulu oluşturulmalıdır. %/ Yangın, deprem, terör ve polisiye olay- lara karşı alınacak güvenlik önlemleri en kı- sa zamanda belirlenmelidir. */ Kapalıçarşı'yı bir marka olarak yeniden canlanduacak girişimleri başlatmak ve sürdür- mek üzere bir halkla ilişkiler modeli oluş- turulmalıdır. 88 yıldır iade edilmiyor UNESCO'dan sfenks için çağn NEW YORK (AA) - Birleşmış Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Alınanya'da Berlin'deki müzede sergilenmek- te olan Hitit dönemine ait Boğazköy Sfenk- si'nin Türkiye'ye iadesi konusunda Türkiye ile Almanya'yı görüşmeleri sürdürmeye ça- ğırdı. UNESCObünyesinde faaliyet göstere- rek kaçakçılık ya da başka yollardan üücele- rinden çıkanlan kültürel eserlerin yeniden ait olduklan ülkclere iade edilmesi konusunda ça- lışan komite 1917'de bir süreliğine sergilen- mek üzere Türkiye'den ahnarak Almanya'ya götürülen Boğazköy Sfenksi'nin de Türki- ye'ye iadesi konusundaki görüşmelere devam edilmesi çağnsı yaptı. Berlin'deki Staatliches Müzesi'nde sergile- nen Hitit dönemine ait pek çok tarihi eserle birlikte sergılenen Boğazköy Sfenksi'nin ori- jınalinin bir çıft olduğu belirtilirken bu sfenks- lerden birinin 2. Dünya Savaşı sırasında Tür- kiye'ye iade edildiği kaydedıldi.