Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 ARALIK 2005 PAZAR INCELEME Barzaniciliğin yükselişi siyasal, kültürel ve ekonomik nedenlere dayanıyor KDI?PKK'den besleniyor Kürt sorunu ıddiasıyla 1980'den bu yana deyletie çatışan PKK'liler, BarzanTye yöneük sempatinin giderek artnıasında n hiç de hoşnut görünmüyor. Oysa Barzaniciliği tetikleyen unsurlardan birini de tabü ki PKK'deki kınlma ve erozyon oluşturuyor. Kuzey Irak'ta devletleşmeye giden her adım Güneydoğu insanını biraz daha Barzani'ye götüriiyor. PKK ve Öcalan'a yönelik eleştiri ve tepkiler arttıkça bundan Barzanicilik nemalanıyor. Barzanicilik Güneydoğu'da yiikseliyor mu? MEHMET FARAC Barzaniciliği ön plana çıkaranlar, PKK'nin 40 bınden fazla insanın ölümüne yolaçan eylemlerinin, bölgenin kültürel temele oturtulan sorunlannı daha da çıkmaza sürüklediğini oysaBarzani'nin siyasal çizgideki mücadelesinin Irak'taki Kürtleri başanya götürdüğünü örnek göstererek yandaş toplamaya çalışıyor. Faik Bulut: Öcalan'ın yakalanmasınm ardından çok sayıda PKK'li Barzani'ye sığındı. Güneydoğu'daki bu ilginin kökeninde onJarın ve çevrelerinin de etkisi var. Barzani'ye yönelik ilginin kökeninde ekonomik etki kuşkusuz var. Çok daha önemlisi son dönemlerde gerek TaJabani, gerek Barzani bir Kürt diplomasisi başlattılar. esud Barzani'nın yazdığı, "Barzani veKürt Ulusal Ozgüıiük Hareketi" başlıklı kitaplar Güneydoğu'da dağıtılıyor. Barzani'yi ulus- lararası arenada gösteren görüntüler televiz- yonlardan yayımlanınca bölgedeki eylemler- de artık "Biji Barzani" diye sloganlar da atılı- yor. Kürt liderin resimleri işyerleri ve evleri süs- lüyor. Barzani, Güneydoğu Kürtlerini Kuzey Irak'a çekmek için heryolu deniyor. Türkiye'den 2 bin gencin Erbil kentindeki Selahaddin Üniversite- si'ne başvurduğu saptanıyor. Barzani, üniversi- teye kabul edilen 250 öğrenciye ayda 1 OO'er do- lar burs veriyor. Gençlerin bir gün kullanacak- ları umuduyla ceplerinde Kürt pasaportu taşı- dığı da ileri sürülüyor. Barzani'nin Güneydoğu'da Kürt kimliği da- ğıttığına yönelik iddialar ise güvenlik birimle- rince yalanlanıyor. Bir emniyet yetkilisi bu ko- nuda basında çıkan haberlerle ilgili olarak "Man- ûklı değil. O konuda bir saptama yok, bu bir po- litika olsa PKK yapardı" dıyor. 'İKİYÜZLÜ POLİTİKA İZÜYOR 1 Kürt sorunu iddiasıyla 1980'den bu yana dev- letle çatışan PKK '1iJer Barzani 'ye yönelik sem- patinin giderek artmasından hiç de hoşnut gö- rünmüyor. Oysa Barzaniciliği tetikleyen unsur- lardan birini de tabü ki PKK'deki İanlma ve erozyon oluşturu- yor. Barzani PKK ile ilgili ikiyüzlü birpo litika izliyor. IKDP lideri Türkiye'ye verdiği mesajlarda PKK ile mücadele ettiğini ileri sürer- ken örgüt Barzani bölgesinde büro açı- yor, istediği gibi at koşturuyor. Yine de Barzani yandaşlarının şid- J Mesud Barzani, devledeşme hedefi için 20yddır uğraşıyor. KDP lideri, Turgut Özal'Ia da yakın iüşki içindeydi Barzaniciliği salt Öcalan'ın karşıtlan arasında tepki çe- ken görüşleri değil PKK'deki çalkantı da öne çıkanyor. det dışı siyaset söy- lemi terör olayla- nndan sıkıntı çeken Güneydoğu insanı üzerinde olumlu etki bırakı- yor. Bölge insanı PKK'nin şiddetle hedefe ulaş- ma çabalanndan uzaklaşmaya çalışırken Kürt siyasetinden de kopmak istemiyor. IKDP bura- da ciddi belki de tek seçenek olarak giderek da- ha fazla öne çıkmaya başlıyor. Barzaniciliği salt Öcalan'ın karşıtlan arasın- da tepki çeken görüşleri değil PKK içindeki çal- kantı da öne çıkanyor. KONGRA GEL içinde- ki tasfiyeler. Hikmet Fidan cinayeti, örgütün Iran ve Suriye'deki diğer Kürt hareketlerini et- ki altına alma çabalan ve bu akımlann önde ge- lenlerinden KemaJe Sor, Şapur Badoşiva gibi çok sayıda örgüt üyesinin öldürülmesi PKK aleyhine ciddi kampanyalara yol açıyor. Fidan'ın öldürülmesinin ardından 250 kişilik ölüm listesi söylentileri "DerinPKK''tartışma- lanna yol açıyor, Barzani tabanına eğilüni art- tınyor. Barzaniciler Güneydoğu'da sık sık "PKK'nin silahı Kürtlere döndü" propaganda- sı yapıyor. HAK-PAR yanhlan da bunu kullanıyor. PKK ise yayınlarında Abdülmelik Fırat'a ağır haka- retler ediyor. îbrahim Güçlü'nün ise devletin isteğiyle Diyarbakır'da Kürd-Der'i kurduğunu, bu kişinin Ocalan'sız ve PKK'siz Kürt yaratma peşinde olduğunu öne sürüyor. PKK'DE COK BAŞLILIK... Bölge insanımn IKDP çizgisine sempatisi yal- nızca bu gerekçelere dayanmıyor. Barzani ha- reketinin yükselişi PKK'deki erozyonla da iliş- kilendiriliyor. PKK bölgede artık daha sıklıkla "tekadam hareketi" olarak nitelendiriliyor. Ce- zaevinden çıkanlar, cezaevinde olanlar, Avrupa kesimi, dağ kadrosu, belediyelerin inisiyatifi ve DTH'nin etkisin- den oluşan çok başlilik, örgütün tabanını eritiyor, yılgmlığa ve bık- kınlığa yol açıyor. Siyaset yapma is- teğindeki Kürtler için adı kanJa öz- deşleşen PKK ye- rine, Barzani ve onun çizgisindeki ideoloji çekim merkezi olmaya devam ediyor. Bir anlamda Kuzey Irak'ta devletleş- meye giden her adım Güneydoğu insanını biraz daha Barzani'ye götürüyor. PKK ve Öcalan'a yönelik eleştiri ve tepkiler arttıkça bundan Barzanicilik nemalanı- yor. Barzaniciliği ön plana çıkaranlar, PKK'nin 40 binden fazla insanın ölümüne yol açan ey- lemlerinin, bölgenin kültürel temeie oturtulan so- runlannı daha da çıkmaza sürüklediğini oysa Barzani'nin siyasal çizgideki mücadelesinin Irak'taki Kürtleri başanya götürdüğünü örnek göstererek yandaş toplamaya çalışıyor. Barzanicilik propagandasında temel nokta- lardan birini de PKK'nin ilk günkü iddialann- dan tamamen uzaklaştığı, boş söylemlere dayan- dığı, mücadelenin de Öcalan'ın özgür kalması- na indirgendiği iddialan oluşturuyor. YARIN: BARZANİCİLİĞİ İHALELER DE BÜYÜTÜYOR YAZAR FAİK BULUT 'PKK, Barzani'yi kabul ettr K ürt siyasetini yakından izleyen araştırmacı- yazar Faik Bulut, Güneydoğu'daki Barzaniciliği değişik açılardan yorumluyor. ABD'nin Irak'ı işgalinden itibaren Kürtierin milliyetçiliğinin yükselişi yönünden genel bir motivasyon olduğunu belirten Bulut, bunun merkezinde de Mesud Barzani'nin bir simge olarak yer aldığını söylüyor. Bulut gelişmeleri Cumhuriyet'e şöyle değerlendiriyor: "İkinci nokta, 1992'deki KDP-PKKçaüşması sonrasında imzalanan anlaşmaya bakarsanız, PKK, Barzani'nin lideriiğini kabul etmiştir. Öcalan'ın yakalanmasından sonra Imralı'da savunduğu tezler, Türkiye'de PKK'ye sempativle bakanlann düşüncelerinde bir erozyon başlatb. Tabü ki bu durumda Barzani'nin tezlerine ilgi duvuJmaya başlandı, 'Apo bir şe>' vermedi. onlar devlet kurdu' şeklinde duygu açısından yükseliş oldu. Öcalan'ın yakalanmasuun ardından çok sayıda PKK'ii Barzani'ye sığındı. Güneydoğu'daki bu ilginin kökeninde onlann ve çevrelerinin de etkisi var. Barzani'ye yönelik ilginin kökeninde ekonomik etki kuşkusuz var. Çok daha önemlisi son dönemlerde gerek Talabani, gerek Barzani bir Kürt diplomasisi başlattılar. Barzani'nin Amerika. İngiltere ve Aunanya'ya gidişi de bir devinim yaratü. Bunlar Kürt meselesinin çözümünde arabuluculuk yapıyorlar. Güneydoğu'da Barzankilikteki yükseliş hem ekonomik, hem sivasi hem de kültüreldnf PAZAR ORHAN BüRSALI Yenilikçi Universite Günümüzde bılginın eskıme, yanhşlanma, yenilenme hızındaki ivmenın arttığını bıliyoaız. Ortalama beş yıl için- de, uzmanlık alanlan veya hayatla ilgili her şey yeni bil- giler, anlayışlar ve yöntemlerle zenginleşiyor. "Üreten" kişinin kendini durmadan geliştirme zoaınlulüğu "hayat boyu öğreniml gündeme getirdi. Okullarda öğrenılen- ler hiçbir zaman hayatı ve üretimi "yönetebilmek" ve "geliştirebılmek" ıçın yeterli değil.. Bu, bütün dünyada kabul edilen bir gerçek. Bir üniversitemiz, bu hayat boyu öğrenim programla- nnı büyük çalışan kitlelerini kapsayacak bir bıçimde ge- nişletti: Anadolu Ünrversitesi (Eskışehır), bu kapsam için- de çeşitli kurumlara (ve kışilere) yönelik, internet üzerin- den öğrenim programlannı sessiz sedasız uygulamaya koydu ve ülkemiz ınsan kalitesinı gelıştırecek ve arttıra- cak "sosyal yenilikçi" bir hareketi başlattı.. Anadolu Üniversitesi'nde yapılan ve bütün universite mühendislik fakültelen dekanlannın doğal üye olduğu Mö- hendisiik Dekanları Konseyi toplantısındakı konuş- masında Rektör Engin Ataç, burada "sosyalinovasyon" kavramına dikkat çektı, ınsan kalitesinin sürekli gelişti- rilmesi, üretim ve hizmetlerin çağdaş standartlanna ula- şılması için, okul sonrası eğitimin hemen her alanda ve sektörde yaygınlaşmasının önemıne işaret etti. • • • Açık öğretımde, uzaktan öğrenim konusunda son de- rece başanlı bir deneyim kazanan üniversite, şımdı de "hayat boyu öğrenim" felsefesi ıçınde, polıse, jandarma, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri'ne yönelik meslek eği- timleri veriyor. "Meslek eğitimleri önlisans programı" adı altında, lise ve dengı okullardan dıplomalı 64 bın polis, 31 bin jandarma, 6 bın 700 Kara Kuvvetleri, 2 bin 600 Hava Kuv- vetleri ve 2 bin 900 Denız Kuvvetlen elemanı, üniversite tarafından geliştirilen ıkı yıllık önlisans programlannı izli- yor. Böylece bu kurumlanmızda çalışanlar hayat boyu öğ- renim felsefesi içinde kendılennı geliştirmek, eğrtimleri- ni bir üst kademeye yukseltmek şansına kavuştu.. Söz konusu kurumlar da çalıştırdıklan elemanlardan daha yüksek bir verim alarak vereceklen hızmetın kalıtesini, ça- ğın teknolojısinden yararlanarak arttırma olanağı yarat- tılar. Komutanlar "Bızı 6 tnlyon TL'lik bir masraftan kur- tardınız" demış. Engin Ataç, bu önlisans programının her şey dahil toplam 600 bın YTL tuttuğunu açıklıyor. 8Ü önlisans eğıtımi giderek yaygınlaşacağa benziyor. Gelecek dönem Adalet Bakanlığı personelı için böyle bir programın başlatılması gündemde.. Anayasa Mahke- mesi, Yargrtay ve Sayıştay elemanlan ıçın de görüşme- ler sürüyor.. Açık Öğretım Fakültesi 1.2 milyon öğrencisi olan, dün- yanın mega ünıversıtelennın ılk üçü arasında. İnternet yoluyla öğrenim programlan giderek yaygın- laşıyor.. Üniversitenin yeni gözde programlanndan bın de Ikin- ci Ünrverstte.. Üniversite mezunları veya halihazırda ünıversitede okuyan oğrencılenn katıldıklan bir program. 34 bin öğrencisi var. Örneğın ODTÜ'den veya başka üniyersitelerden bir kısım öğrenci aynı zamanda bu Ikin- c\ Üniversite programını surdürüyor. 5 yıl sonunda iki üni- versite mezunu olacaklar.. Bir üniversiteyi bıtinp de şu anda yaptıklan iş dolayı- sryla başka bir eğrtim aimak isteyenler de bu programa başvuranlar arasında. • • • Ülkemızde kışi başına öğrenim süresi ortalama 4 yıl veya biraz üzeri. Yani ülke nüfusu henüz "ilkokulu" bile bitırebılmiş değil ve bu yönden dünyada geri ülkeler ara- sında! Kendisı mühendıs, ama halkla ilişkiler veya turizm yapmak istiyor! Veya dış tıcarette kendini geliştirmek is- tiyori Ikinci Üniversite ılk mezunlannı geçen yıl vermiş. Rektörden diğer yeni programlan hakkında bilgi alı- yorum: Yine ıkı yıllık önlisans programlanyla bilgı yöne- timı, bilgısayar kullanımı elemanlan, çalışma hayatınm ge- reksinim duyduğu ara ışguçlen yetiştınliyor. Gelecek dö- nemde, Birleşık Markalar Demeği'nin başvurusu üzeri- ne, perakendecilik ve mağazacılık önlisans programı açıyorlar. Dernek, mezunlara ış garantisi veriyor! Bir süredir Ingilizce öğretmenlıği programlan sürüyor. Dört yıllık programın ılk ıki yılını tamamlayanlara Milli Eği- tim Bakanlığılngilızce öğretmenliği kadrosu açıyor. An- cak bu programın 2 yılını tamamen üniversıtede yoğun bir eğıtımle geçırmek zorunluluğu var. Okulöncesi öğretmeni de bu programlar çerçevesin- de, yine uzaktan eğitımle yetıştiriliyor.. Anadolu Üniver- sitesi, gerçekten de "sosyalyenilikçilik" konusunda çok iyi bir ömek veriyor. Ataç dıyor ki: "Artık, kitaplan yolculuk strasında bile okuyabilmeleh için CD'lere yükledik..." Anadolu Üni- versitesı bu alanda dünya üniversrtelennın ziyaret ettik- leri bir merkez haline dönüştü.. Basanlannı yürekten kut- luyorum.. obursalitfl cumhuriyet.com.tr. Eski Içişleri Bakanı Tantan: Adi suçlar, çıkar amaçlı suçlar ve organize suçlar bölücü terör örgütünün hâkimiyetine girdi 'Suç korkusu bilinçli olarak yaratılıyor'BARIŞDOSTER Yurt Partısi (YP) Genel Başkanı, eski İçişlen Ba- kanı Sadettin Tantan, Türkiye'de terörie. organize suçlarla, çıkar amaçlı suçlarla ve yolsuzluk suçla- nyla mücadele edecek etkin bir yasa olmadığını \Tirgulay arak u Suç işlenmeden önce önlejici istihba- rat çabşması ise hiç yok. Suç işlendikten sonra, ta- kip ve kovuşturma açısından, istihbarat çalışmala- n ve yetki kuflanımında da suurlamalar var" dedi. Tantan, özel hukuk ve ceza hu- kuku ile ilgi- li düzenle- melerin yanı sırasınıraşan suçlarla. bombala- mayla, tere- rii besleyen ka\Tiaklarla ilgili sözleşmelerin de Türk hukuk sıs- temine girmesine karşın. ilgili yasalann çıkanlma- dığını belirterek "Adi suçlar,çıkar amaçh suçlar ve oı^ganize suçlar bölücü terör örgütünün hâkimiye- tinegirdi. Bu sayede. insan, hayvan, uyuşturucu, pet- roL süah, gümrük kaçakçılığını denetk>erek büyük bir nakit paraya hükmediyor. Barzani de bu para- dan komisyon alıyor. Türkiye'de, Baanın bildiği an- lamda mafya tipi bir örgütlenme yok. Yerel ve böl- gesel anlamda birilerinin kullandığı. biriJerini bü- yütürken. kendileri de büyüyen suç örgütleri var" diye konuştu. 1999'da yüriirlüğe giren Çıkar Amaçlı Suç Örgüt- leriyle Mücadele Yasası'nı, AKP hükümetinin kal- dırdığını anımsatan Tantan, şöyle devam etti: "Oysa bu yasa, 1990'larda Avrupa'da çıkanlan yasalann benzeriydi Avrupa, terörie ilgili bir dizi ilke karan aldı. Milli istihbarat birimlerini tekno- lojik açıdan kuvvetlendirdi. Onlara, mahkeme ka- ran arannıaksızın. dinleme,izieme,takipimkânı ver- di. Polisvejandarma birimlerinin yetküerini geniş- İşsizlik ve yoksulluğun yarattığı sorun: KAPKAC Türkiye ihtiyacına göre yasa çıkarmalı Eski İçişleri Bakanı Tantan, önerile- rini şöyle sıraladı: • Avrupa Insan Haklan Mahkemesi'nin adil yargılanmayla ilgili temel ilkesine gö- re araştırma makamı. iddia makamı, >ar- gı makarru bağımsız ve teminat altındadır. Müdafi ise bağımsızdır. Türkiye'de ise savcıyı hem polis hem iddia makamı yap- tılar. • Adli kolluğun savcıya bağlanması yanlış. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok. Savcı sayımız zaten az. Oysa savcı sayısının çok, niteliğinin de yüksek olması gerekli. • Batı ülkeleri, istihbarat teşkilatlan- nı sürekli güçlendiriyorlar. Bizde de MlT'in iç ve dış istihbarat olarak ikiye aynlması. görev tanımının, hukuki tanımmın yapıl- ması: nitelik, tekrfoloji ve fınans açısından güçlendirilmesi şart. • Askeri istihbarat teşkilatının da hu- kuksal altyapısı, görev alanı netleşmeli. Finans, nitelik ve teknolojik açıdan güç- lendirilmeli. • Polis,jandarma ve sahil güvenJik bi- rimleri, suç olmadan önce, istihbaratın de- ğerlendırilmesi ve yetki kullanırru açısın- dan. önleyici kolluk yetkileriyle donatıl- malı. Suç işlendikten sonra ise savcının emrinde, takip ve kovuşturma açısından. istihbarat değerlendirme bakımından yet- kileri arttınlmah. Bu birimler de nitelik, teknoloji ve fınans açısından güçlendiril- meli. I Hukuk sistemimizde veri toplama yasaklandı adeta. Bu yanlış. Insan hak ve özgürlüklerine halel getirmeden veri top- lanabilmeli. I Çocuk suçlannı önlemek için çocuk koruma kanunu çıkanldı. Ama altyapısı yok. Suç işleyen çocuklar. yakalandıktan sonra yine caddeye bıralulıyorlar. • Devletin suça karşı siyaseti, strate- jisi olmalı. Bu amaçla araştırma enstitüle- ri kurulmah. Bunlar terör, çıkar amaçlı suçlar ve yolsuzluk konulannda uzmanlaş- malı. Toplum bu enstitüler vasıtasıyla da bilinçlendirilmeli. • Türkiye, kendi ihtiyacına göre yasa çı- karmalı, Batı'nın dayatmalanna göre değil. • Terörle ve çıkar amaçlı suçlarla mü- cadele etmek için Türk Ceza Kanunu'na konan maddelerde kısıtlamalar, eksiklik- ler var. I Sürekli af çıkararak ve etkin pişman- lık adı altında suçlulan sokağa salan bir sis- tem, dünyanın hiçbir yerinde yok. B Türkiye'nin ceza ve adalet sistemi çök- müş. Batı, deneyimleri ve bilimsel çalış- malar ışığında, kendi sistemini sürekli ye- niliyor. 3-4 yıllık uygulama sürelerinde kadrolannı sürekli eğitiyor. Bizde ise bu uygulamalar bir günde devreye giriyor. • Her konuda af çıkanr, ama suçu ön- leyici altyapıyıgeliştirmezseniz, her şey le- galleşir, hukuki soygun düzeni egemen olur. M Istanbul'dakurulan25 milyondolar- lık kamerayla tespit sistemi, yasalanmıza göre suç. Bunun yasal altyapıya ihtiyacı var. I Toplumda suç korkusu bilinçli ola- rak yaratılıyor. böylece teslimiyet artıyor. Bu konuda sadece kolluk ku\Tetleri ve yargı mensuplannın eğitimi yetmez. Tüm toplumun eğitileceği bir seferberlik başla- tılmalı. letti, teknolojik altyapılannı güçlendirdL Suç işlen- meden önce önleyici anlamda. suç işlendikten son- ra ise takip ve kovuşturma anlarnında. mahkeme ka- ranna dayanarak gerekenleri vapabilmeleri için ön- lerini açn." Tantan, ülkemizde terörün de. küresel terörün de tanımı olmadığını, dolayısıy- ]a terör yasası olmadığını an- latarak. 11 Eylül saldınlan son- rasında Batı'nın hızla yasala- nnı yenilediğini, 40 yıldır te- rörle mücadele eden Türki- ye'nin ise 1991 yılında çıkar- dığı ve zaten yetersiz olan ya- sanın içini, geçen yıl daha da boşalttığını söyledi. Tantan, şunlan kaydetti: "Sadece terör örgütierinin liderierinin telefonlannı dinJe- yen Başbakanlık'a b a p bir bi- rimle terörün önüne geçilemez. Bir savcı başkanhğında ve sa- dece terör suçlanyla ilgili ola- rak çalışan bu birimin verdiği görüntü, kendi kurumlanna güvenmeyen ve başbakanı te- lefon dinleyen bir Türkiye gö- rüntüsü." SÜRECEK