Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14ARAUK2005ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyetcom.tr Bush'un petrol hüspam I Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı Georgz Bush, Irak'ın petrol gelirlennin umduklan kadar fazla olmaması nedeniyle düş kınklığına uğradığını itiraf etti. NBC televizyonuna konuşan Bush, "Irak'ın petrol gelirlen, savaştan önce düşündüğümüz kadar yüksek değilmi ş" dedi. 2003 'te savaş başlamadan önce Bush yönetiminde işgaJi savunanlar kamuoyunu ikna edebilmek için, Irak savaşının Amerikan vergi mükelleflerine yük getirmeyeceğini, zira savaş yükünü petrol gelirlennin karşılayacağını söylüyorlardı. Bush, Irak seçimleri arifesindeki bu açıklamasında, Irak'ta savaşın yine de gerekli olduğuna inandığıru belirtti. Amerikan Başkanı, Irak'ın parçalanmasını hiçbir zaman istemediklerini söyledi ve "Irak'ın parçalanması felaket olur" dedi. ABD'li eylemciler Guantanamo'da • W\SHEVGTON (AA) - Küba'dakı Guantanamo Amerikan Üssü'ndeki tutsaklık şartlannı protesto eden bir grup ABD'li gösterici, üs yakınlannda kamp kurdu. Işkencenin Tanıklan adlı örgütün açıklamasma göre, Santiago kentinden üsse giden 80 km'lik yolu birkaç günde yürüyerek geçen yaklaşık 25 Hıristiyan eylemci, kamp yerinde gündüz oruç tutup geceleri dua edecek. Merkezi New York'ta bulunan derneğin açıkJamasında, Guantanamo Üssü'nde tutulan yüzlerce tutsağın uluslararası kurallara aykın şekilde işkence ve zulüm gördüğü belirtildi ve göstericilerin, Bush'tan tutsaklarla görüşmelenne izin vermesini bekledikleri kaydedildi. Göstericilere, Washington'ın tutuklama yöntemlerinin meşruiyetini sorgulayan ABD'li Hukukçular Derneği Anayasal Haklar Merkezi'nin destek verdiği belirtildi. Afrika için gıda yardımı çagrısı • ROMA (AA) - BM'nin Gıda ve Tanm Orgütü , Afrika'nın güneyinde yaşayan yaklaşık 12 milyon insanın, acil gıda yardımına ihtiyacı olduğunu açıkladı. Örgütün raporunda, gıda yardımına en fazla ihtiyaç duyulan ülkelerin, Malavi ve Zimbabve olduğu belirtildi. Güney Afrika'da, 12.4 milyon tonla, rekor düzeyde mısır hasılatı yapıldığı belirtilen raporda, mısır fıyatlarındaki artış sürdüğü için, Malavi'de, uluslararası bağışçılann katkılanna rağmen gıda sıkınnsının önlenemediği belirtildi. Büyükanıfa ABirde madalya • VVASHENGTON (AA) - ABD Kara Kuvvetleri Komutanı Peter Schoomaker'ın davetlisi olarak resmi ziyaret için Washington'a gelen Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Pentagon'un Fort Myers tesislerinde askeri törenle karşılandı. Orgeneral Schoomaker, Fort Myers'ta düzenlenen askeri törende Orgeneral Büyükanıfa üstün liyakat madalyası taktı. Büyükanıt'ın, temaslan csrçevesinde ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Peter Pace, ABD Kara Kuvvetleri Komutanı Francis Harvey \e ABD Savunma Bakan Yardımcısı Eric Edelman Le bir araya gelmesi cngöriilüyor. Washîngton: Irak'ı uyardık PKK partileri seçim pusulasında MAHMUTGÜRER ANKARA - Irak'ta, yeni meclisin belirlenmesi için ya- nn yapılacak seçünlere, Tür- kiye'nin tüm çabalanna karşuı PKK'nin partileri olarak bili- nen Irak Kürdistan Çözüm Par- tisi ve Kürdistan Demokratik Işçi Partisi de katılacak. PÇDKpusulanın hemen ilk kısmında ilk sütunun 13. sıra- sında bulunuyor. PDÎK ise 3. kısımın 9. sırasında yer alıyor. Her iki parfinin de logosunda PKK'nin bayTağında bulunan simgelere yer veriliyor. ABD Dışişleri Bakaru'nın Irak Danışmaru Büyükelçi Ja- mesJeffrey, "Seçime kimin ka- tikbğı Irak Seçim Komisyonu veIrak hükümetinin sorumhı- luğu"dedi. Washıngton"daya- bancı gazeteciler için düzen- lenen Irak seçimiyle ilgili bri- fingde konuşan Jefrrey, soru üzerine, PKK ile bağlanhlı ki- şiler ve gruplar konusunda ABD olarak Irak hükümetini uyardıklannı ve bu konuyu yakından izlemelerini istedik- lerini söyledi. Talabani aday olmayacak 'Protokol başkan olmak istemiyorum' Talabani,yenianayasanuı başkanınyetid- leriniktsıtiadığmı söyiedi.(Fotoğraf: AFP) Dış Haberier Servisi - Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, yeni anayasanın de\iet başkanı- nm yetkilerini kısıtlaması ne- deniyle bu göreve yeniden aday olmayacağını açıkladı. Talaba- ni, "Protokol devlet başkanı ol- mak istemem" dedi. Talaba- ni'nin yeniden aday olmaması, yeni hükümette daha güçlü bir göreve gelmek için çaba sarf edeceği şeklinde yorumlandı. 'Üst kimBk Kürdistanh olmak' Öte yandan Irak Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesud Barzani. seçimin Irak için bü- yük fırsat olduğunu söyledi. Barzani, "Anayasada Kerkük ile ilgüi maddeler hayata geçi- rimeBeneokır" sorusunu "Ker- kük sorunu çözümsüz kalırsa Kürtier sessiz kalmaz" şeklin- de yanıtladı. Bu arada,Türki- ye'deki alt-üst kimlik tartışma- sı, KuzeyIrak'ta da gündeme ta- şmdı. Barzani, "Irak'ın kuze- yinde üst kimlik 'Kürdistanlı' olmak. tster Kürt, ister Arap, isterAsuri,ister Yezidi olun, bu topraldarda yaşıyorsaıuz Kür- riktanhsnıı?" dıye konuştu. 'Bu direniş hesaplanmıyordu' diyen V THEINDEPENDENT bilanço çıkardı avaşın1000 günüDış Haberier Servisi -Irak'ta yann ya- pılacak seçimlerin arifesinde, işgal güç- lerinin hiç hesaplamadıklan bir dire- nişin sürdüğü ülkede savaşın biteceği- ne dair bir işaret bulunmadığı yorum- ları yapılıyor. Ingiliz The Independent gazetesi, dün "Savaşın bin günü" manşetiyle Irak'ta işgalin başladığı 20 Mart 2003'ten bugüne kadar yaşanan süre- cin büançosunu çıkardı. Independent'ta- ki yorumda şu satırlara yer verildi: "Bu, en flginç savaşlardan biri oldu. 20Mart2003ten birkaç hafta sonra Sad- dam Hüseyin rejimi devrildi Her şey çokkolay oİmuşgibigörünüyordu. Baş- kan Bush savaşın bittiğini duyurdu. As- hnda her şey daha yeni başüyordu. Irak'ta ölen ve yarabnan 18 bin ABD askerinin yüzde 94'ü Bağdat'ın düşü- şünden sonra öldü veya yaralandı." Irak'ın üniter bir devletten bir kon- federasyona dönüştüğünü belirten ga- zete, "Seçinı sonuçlan, çoğu Irakhnın, etnik ya da dini kimlikleri doğrultu- sunda oy kuDandıklaruu ortaya koya- cak. Ülke üniter bir devletten konfede- rasyona dönûşüyor* diye yazdı. "Rakamhnn dîiyfe savaş" başlıklı bi- lançoda da Irak'taki duruma dair veri- ler yer aldı. The Independent gazetesi "Bin gündür devam eden savaşın bite- ceğine ilişkin bir işaret yok. Bağdat'ta- Id morga her ay bin yeni ceset gelrvor. Yeni bir Irak doğuyor, ancak kana bu- lannuş olarak" ifadesinı kullandı. SAYILARLA IRAK ^ • 204.4 MİLYAR DOLAR: Bugüne dek savaşın ABD'ye maliyeti. • 2339: Müttefik güçlerin asker kaybı. • 30.000: Tahmin edilen Iraklı sivil kayıplar. • 0: Bulunan kitle ımha silahı sayısı. • YÜZde 8: Yetersız beslenen Iraklı çocuklann oranı. • 35.819 MİLYON DOLAR: Dünya Bankası'nın yeniden inşanın maliyeti için öngördüğü miktar. • 53.470: Öldürülen Iraklı direnişçi sayısı. • YÜZde 67: İşgal nedeniyle kendini daha az güvende hisseden Iraklılann oranı. • 343 OOLAR: Bir Iraklı askerin ortalama aylık ücreti (Irak'taki bir Amerikan askerinin ortalama aylık ücreti:4.l60.75dolar). i/ 66: Irak'ta öldürülen gazeteci sayısı (Vietnam Savaşı'nda öldürülen gazeteci sayısı 63 idi). «/ 5: Bir ayda kaçınlan yabancı sivil sayısı. • YÜZde 47: Hiçbir zaman yeterli elektriğe sahip olamayan Iraklılann oranı. • 20: Bir ayda patlamamış mayınlann yol açtığı kayıp ve yaralı sayısı. • YÜZde 20: 2005 yılı enflasyon oram. • YÜZde 25-40: Kasım 2005'te tahmin edilen işsizlik oranı. t/ 251: Kaçınlan yabancılann sayısı. • YÜZde 70: Kanalizasyon sistemi nadiren çalışan Iraklılann oranı. • 183.000: Irak'ta bulunan ABD'li ve Ingiliz askeri sayısı (162.000 ABD askeri, 8000 Ingiliz askeri ve 13.000 diğer ülkelerin askerleri). */ 90: Kasım 2005'te direnişçilerüı günlük saldm sayısı (2003 Haziran'ında bu sayı 8 idi). t/ YÜZde 82: Koalisyon güçlerinin varlığına "şiddetie karşı çıkan" Iraklılann oram. • 15.955: Görevde yaralanan ABD askeri sayısı. Irak Savaşı ve sonrasmda tutsaklara yapüan insanhk dışı muameleler uzun süre beDeklerden siünmeyecek. îngiliz THEsÜ&TiMES gazetesi: Çekilme seçimden sonra başlayacak Dış Haberier Servisi-ABD ve Ingiltere'nin seçimlerden ve bir hükümet oluşturulma- sından sonra Irak'tan prog- ramlı olarak çekilmeyi plan- ladıklan öne sürüldü. Times gazetesine göre ABD ve Ingiliz yetkililer, geçici hü- kümet döneminin sona erdi- ğini ve bunun da Mart 2006'dan iribaren birliklerin bu ülkeden çekilmesinin baş- laması için "yeşil ışık" anla- mına geldiğini düşünüyor. Haberde, ABD'nin bu yıluı sonunda 30 bin kadar asker çekmeyi planladığı ve takip eden aylarda da askeri varlı- ğını yüz binin altma çekme- yi düşündüğü kaydedildi. îngiltere Sa\ıınma Bakan- lığı sözcüsü ise, AFP'ye yap- tığı açıklamada, "Bir tarih beürlemeyeceğiz'' dedi. Söz- cü çekümenin 2006'da olabi- leceğini tekrarladı ve "Gete- cek yd transfere başlamanuz olasi. Bu süreç, orada karşıla- şacağmnz koşuDara bağh" di- ye konuştu. Irak Dışişleri Bakanı Hoş- yar Zebari de gazeteye verdi- ği demeçte, birliklerin ülke- den aceleyle çekilmesinin ül- keyi şiddet ortamına sürükle- yeceğini belirterek "Vaktin- den önce çekilmeyi düşünen- ler, dununu gerçekten bflmi- yor. tnsan hayaöna yapüan yannmveAmerikahlann ma- litaahhütkri, bürün bunlann hepsi boşa güder. Biraz sabır göstermek lazım, paniğe ma- hal vermemek bzmi" dedi. Dışişleri Bakanı, özellikle Türkmenlere mesaj gönderdi Gül'den 'oy verin' çağnsıANKARA (Cumhumet Bü- rosu) - Dışişleri Bakanı Abdul- lah Gül, Türkiye'de yaşayan tüm Irak yurttaşlanm Irak seçimle- ri için oy kullanmaya çağırdı. Gül, Dışişleri Bakanhğı'nda yaptigı açıklamada, Türkiye'nin Irak'taki tüm gruplan seçimle- re katılmaya ve süreçte aktif yer almaya davet ettiğini, bu yönde temaslar yaptığını harırlattı. Irak seçimleri sürecinin dün- den itibaren Irak dışındakı Irak yurttaşlan için başladığmı belir- ten Gül, Türkiye'de de Istanbul ve Ankara'da kurulan sandık- Ankara'da MiDi Kütüphane'de, İstanbulda ise Onıçgazi, Mecidi- yeve Moda Uköğretim okuDarmda oykuflanılrv or. (Potoğraf: AFP) larda Iraklılann oy verme işlem- lerinin devam ettiğini kaydetti. Türkiye'de 40 bine yakın Irak- lı bulunduğuna işaret eden Gül, "Hiçbiraynmvapmaksran tüm Irak vatandaşlannı o\ vermeye davet ediyorum" dedi. Türki- ye'de 30 bine yakın Türkmen İcökenli Irak yurttaşı bulunduğu- nu da belirten Gül, Türkmenle- ri de özellikle oyvermeye çağır- dı Gül, "Ülkesininkaderi>1e il- gili biraz ezivet çekerek oy ver- meyegrtmejenkrin yann Türk- men davasryla ilgili söyleyecek sözü olamaz" diye konuştu. Abdullah Gül, seçimlere PKK ile bağlantısı olduğu belirtilen bazı partilerin de girecek ol- malanna ilişkin bir soru üzeri- ne, bu gruplann terör Örgütüy- le ilgili bağlantılannın, söz ko- nusu ülkelerin kurallanna gö- re ispatlanmasının zaman ala- bildiğini kaydetti. Protestocular " devlet destekh' cinayedere" bir an önce son verilmesi çağnsı yapolar. (AP) Nobel adayı mahkûm idam edildi Dış Haberier Servisi - ABD'de yoğun pro- testolara karşı Los Angeles kentinin büyük sokak çetelerinden biri olan Crips'in eskı li- deri Stanley "Tookfe" VMlKams dün idam edildi. Williams, Kaliforniya'da idam ceza- sının yürürlüğe girdiği 1977'den bu yana eyalette idam edilen 12. kişi oldu. 1979 yı- lında düzenlendiği soygunda 4 kişiyi öldür- mekten suçlu bulunan Williams'ın cezasının, Kaliforniya'daki San Quentin Cezaevi'nde zehirli iğneyle infaz edildiği bildirildi. Williams davası, hem idam cezasınm kal- dınlması, hem de ırkçılık çerçevesinde ülke çapında tartışmalara yol açtı. Williams'ın idam edilmemesi için Piskopos Desmond Tuto'dan, Oscar ödüllü aktör Jamie Foxx ve Crips'in eski üyesi rap yıldızı Snoop Dogg'a kadar pek çok tanınmış isim ve idam karşı- tı gruplar büyük kampanyalar düzenledi. Williams'uı idam edilmesinde ten renginin etkisi olduğunu savunan kesimler de ırkçı uy- gulamalara son verilmesini istedi. Joan Baez de gösteriyc katüdı Masum olduğunu ve yargılamasuun adil yapılmadığını savunan Williams, af talebi- ne gerekçe olarak ölüm cezasını beklediği sü- rede kişisel bir değişim geçirmiş olduğunu göstermişti. Cezaevinde çocuklara şiddetin kötülüğünü anlatan ve gençleri çetelere kar- şı uyaran kitaplar yazan Williams, bu yüz- den Nobel Banş Ödülü'ne aday gösterilmiş- ti. Ancak idam karşıtlannın tüm çabalanna rağmen Kaliforniya valisi Arnold Schwar- zenegger, 53 yaşuıdaki Williams'ın af dilek- çesini kabul etmedi, yüksek mahkemelere ya- pılan temyiz davalan da reddedildi. Infaz öncesinde aralannda Amerikalı ün- lü şarkıcı Joan Baez, aktör Mike Farrefl ve insan haklan savunucusu rahip Jesse Jack- son'ın da bulunduğu yaklaşık bin kişi ceza- evinin önünde idam karşıtı gösteri yap',, Jackson, Vali Schwarzenegger'in kuıiancı- lık yerine öç almayı seçmesi karşısında acı ve hayal kınklığı duyduğunu söyledi. Williams, 1981'de Los Angeles'taki bir dükkâna düzenlediği soygunda dükkân sa- hibini, Tayvanlı göçmen bir çift ile lazlannı öldürmekten mahkûm olmuştu. Ölümünden önce son yemeği ve rahiple görüşmeyi red- deden Williams'ın infazuıı kurbanlann ba- zı yakınlan ve gazeteciler de izledi. sUİKAST GERlLlMt Lübnan da siyasi kriz Dış Haberier Servisi - Lübnan'da Suriye karşıtı görüşleriyle tanınan milletvekili ve gazeteci Obran Tüeyni'nin önceki gün ug- radığı bombalı suikastta ölmesinin ardından Beyrut'ta siyasi gerilim giderek artıyor. Tü- eyni'nin öldürülmesinden birkaç saat sonra acil olarak toplanan Lübnan Bakanlar Kuru- lu'nun BM'ye, eski başbakanlardan RefikHa- riri suikastıyla ilgili uluslararası bir mahke- me kurulması çağnsında bulunmasının ardın- dan Suriye yanlısı 5 Şii bakan ile 1 Hıristi- yan bakan, kabinedeki göre\lerini "askıyaal- dddannı" ilan etti. Hizbullah ve Emel üye- si 5 bakan hükümetten çekilip çekilmeme ka- rannı dini liderlerin vereceğini belirtti. Lübnan'dalci Suriye karşırı koalisyon, Tü- eyni'nin öldürülmesi konusunda Suriye'yi suçluyor. Koalisyon, Tüeyni'nin genel yayın yönetmeni olduğu An-Nahar gazetesinde yayımlanan bildirisinde, "Tüe>tJcina>r etinde Suriye rejimi,Lübnan'a karşı savaşıtekrar efe alnuşûr" detuldi Parlamentoda çoğunlukta olan koalisyonun bildirisinde, Tüeyni'nin bu- günkü cenazesinde genel greve gidilerek, yo- ğun kaölım olması yolunda telkınde bulunul- du. Muhalifmilletvekilleri Suriye yanlısı Dev- let Başkanı Emil Lahud'un istifasını istedi. ABD, baskmın artmasını istiyor Öte yandan ABD yönetimi, BM komisyo- nunun, Hariri suikastına ilişkin Suriye istih- barat servislerini suçladığı ikinci raporunu ya- yımlamasından sonra, BM Güvenlik Konse- yi'nin Suriye yönetimine baskıyı arttırması- nı istedi. Beyaz Saray Sözcüsü ScottMcClel- lan aynca, ABD'nin, rapordaki BM soruş- turmasının süresinin 6 ay uzatılması tavsiye- sini "kımefle desteklediğini M belirtti. Dün Lübnanlı liderlerle görüşen BM Ge- nel Sekreteri Kofi Annan ise Hariri suikas- tını soruşturan bağımsız komısyonun bu ül- kede işlenen diğer siyasi cinayetleri de so- ruşturması gerektiğini söyledi.