Katalog

6 KASIM 2005 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIZI Kamu-Sen: Sözleşmelipersonelgelecek kaygısıyla siyasi otoritenin tahakîdimü altına girecek 'Sözleşmeli personel kaygılı' AKP'nin Personel Reformu m Türkiye Kamu-Sen, kamu personel sis- temindekı değişiklık ile yaklaşık 2.4 mil- yon memurun 1.5 milyonunun zaman için- de sözleşmeli statüye geçirilmek istendı- ğini, kamu hizmetlerini tümüyle üstlene- cek bu personelin de gelecek kaygısıyla siyasi otontenin tahakkümü altı- na gireceğini sa- vundu. Hükümetin sıklıkla ifade et- tiği, "bürokratik ohgarşi". "çahş- madan maaş alan kamu çalışam", "bankamatik K i l k k A V t ı . f » memunT gıbı 1Ş1K KAINbU %& ıfadelenn kamu çalışanını bütçe- ye yük olarak gören ve ülkede oluşan hiz- met sorunlannm ve ekonomik sorunlann kamu kesımı çalışanlan nedenıyle yaşan- dığını düşünen bir zihniyetuı açıklamala- n olduğu aktanlan Kamu-Sen'in görü- şünde, Türkiye'de kamu çalışanına düşen nüfus sayısuıın birçok Avrupa ülkesının üstünde seyrettığıne değınilerek "Bu ra- kam ABD'de 13, tspanya ve İtalya'da 25, ttüüüüUCMemursuz Kamu Hizmeti Kamu Hizmetsiz AAemur. Ancak kabul etmek gerekir Id, mevcut kamu personel rejimi mutlak surette yeni- den düzenlenmeli ve büyük bir kaosa dö- nüşmiiş olan ücret ve ödeme sistemi sade- leştirilmeh, hizmet çesithliği göz önünde bulundurularak mcsleki alanda meydana gelen değişimler yeni personel sistemine yansıülmalıdır. Bunun yanında kamuda ortayaçıkımşolan ücret adaletsizngi gide- rilmeli, kamu çahşanlan ILO standartia- nnda demokratik sosyal ve sendikaJ hak- larla donarılmalı toplusözleşme ve grev hakkına kavuşrurulmalıdır. Hükümetin hazırlayarak kamuoyuna sunduğu taslakta yer alan hükümler ince- lendiğinde ise yukanda sayılan ve degişroe- si gerekti olan pek çok unsurun bu tasan- da da aynen devam ettiğini görmekteyiz. Ozeffikle daha önce kamuoyuna skça du- yurulamn aksine. taslakta kamu görevti- lerinin grev ve toplusözleşme haklannın kı- sıtlandığu gösteri ve eylem yapma yasağı- nın devam ettiğini görmekteyiz. Aynca taslak, memurlann siyasete ka- tılmalannın öniinii açacak bir düzenleme de içermemektedir. Bunun yanında ücret sisteminde yapıiması öngörülen düzenle- mekr. kamuda kısmen de olsa ücret ada- letini sağtamaya vönehk çataşmalarolarak meh" personel" ile her yıl sonunda yenile- necek sözleşme karşılığı istihdam edile- cek personel anlaşılmaktadır. Sözleşmeli personel istihdamı, Türk kamu personel rejiminde memurlar gibi statü hukukuna tabi, ancak memur ve diğer kamu görev- lılennın dışmda işçı sayılmayan kendine özgü bir çalışma biçimidir. Sözleşme esa- sına göre çalışanlann. iş güvencelerinden mahrum olarak 1 yıl süre ile istihdam edi- leceğı aşikârdır. Buna göre. süresı sonunda yenilenme- yen sözleşmeler, bıldırime gerek kalma- dan feshedılmış sayılacaktır. Sözleşmeli olarak kamuda görev yapanlann iş güven- cesıne kavuşması ise ancak arahksız 15 yıl süre ile sözleşmenın yenılenmesi şar- tına bağlanmıştır. Bunun yanında sözleş- meli personel kavramının da tam zaman- lı ve kısmi zamanlı olarak ıkıye aynlıyor olması, kamudaki yaygın istihdam şekli- nin değişeceğini göstermektedir. Şu an- da kamuda görev yapan yaklaşık 2.4 mil- yon memurun 1.5 milyonunun zaman içinde sözleşmeli statüye geçirileceğıni dü- şündüğümüzde. kamu hızmetlennin bü- yük çoğunluğunun sözleşmeli personel elıyle gördürüleceği ve bu personelin ge- lecek kaygısıyla siyasi otoritenin tahak- Türkiye Kamu- Sen'in görüşünde, konfederasyonun daha önce kamu yönetimi reformunda çyösterdiği refleks ve tepkinin bir benzerini de bu taslakla ilgili olarak göstereceği vurgulandı. Ahnanya, \eni Zeknda ve Avusturya'da 18. Finlandiya'da 9 ve Fransa'da 12 iken Tür- kiye'de her bir kamu çalışanına 30 idşi düş- mektedir" denildi. Ücret adaletslzliği Başta ücret adaletsizliği gibi birçok so- nınun iktidar ıçin Kamu Personelı Yasa Ta- sansı Taslağı'na dayanak oluşturduğu be- lirtilen Türkiye Kamu-Sen görüşünde. şu ıfadelere yer verildı: "Bu taslak, kamuda istihdamı azaltmak. sözleşmeli personel uygulamasını yayguı- laşbrarak iş güvencesini yok etmek ve es- nek kısmi zamanb ve çağn usulüne göre çalışma şekillerini kamuda yaygın istih- dam şekU olarak uygulayarak küresel po- litikalara uygun biristihdam piyasası ohış- tunnakisteyen bir düşüncenin ürünüdür. karşumza çıkmaktadır." Amaç istihdam şeklini degistlrmek Türkiye Kamu-Sen'in görüşünde. tas- lağın özünde kamudaki istihdam şeklinı değiştirmek yattığına dikkat çekildi ve konu başlıklan ile şu noktalar öne çıka- nldı: Kadro ve pozisyona göre düzenleme ge- üyor: Mevcut düzenlemede bulunan sı- nıflandırma ılkesmden tamamen vazgeçı- lerek kadro ve pozisyona göre bir düzen- leme getirilmektedir. Buna göre; belırle- nen kadro ve pozisyonda görev yapan ka- mu çalışanlannın memur statüsünde ça- lışması, bunlann dışında kalan tüm kamu görevlilerinin ise sözleşmeli statüye geçi- nlmesi öngörülmektedır. Burada "sözleş- kümü altına gireceği açıktır. Kamu hizmetleri taşeronlaştınlıyor: tş Kanunu'na göre çalışan işçilerin istih- damına da hukuksal alanda "sözleşme re- jimine tabi istihdam" adı verilir. "Sözleş- meli" statüye geçış ile kastedilen işçi sta- tüsüne geçiştır. Yenı kamu personel reji- mınde ıstıhdamın. küçültülmüş devletın kü- çültülmüş aslı görevlennı yürütecek. as- ganye indirümiş bır memur kadrosu ile di- ğer hizmetleri yürütecek, çağn üzerine çalışma dahıl, esnek çalışma biçımlerin- de istihdam edilebılen, 4857 sayılı yasa- ya tabi ışçı statüsünde personelden oluşa- cağı ve kamu hızmetlennin taşeronlaşa- cağı anlaşılmaktadır. Geçen dönemde sağlık çalışanlan ara- sında uygulanan sözleşme uygulaması- nın başansızhğa uğraması ve bu uygula- madan vazgeçilmesı aslında yetkililer için bir uyan niteliği taşımaktadır. Hem hiz- metlenn devamlılığı hem de gördürülen hizmetlerin sorumluluğunun yüklenilme- sı açısından, iş güvencesi olmayan perso- nelin devlette çalıştmhnası büyük bir risk oluşturacaktır. Bunun yanında taslakta kamu hizmet- lerinın memurlar, sözleşmeli personel. ge- çici personel, işçi ve diğer kamu görevli- leri tarafmdan sunulacağı hükme bağla- narak kamudaki istihdam şeklının özel kesim istihdam şeklıyle benzeştınlmeye çalışıldığı göze çarpmaktadır. tş güvencesi yokcdiliyor: Mevcut düzen- lemede bulunan kanyer ve lıyakat ilkesi somut esaslar dışında yerû getırilen ve de- ğerlendırmenin objektif olmaktan uzak, nesnel ölçütlerle yapılacağı performansa dayandınlmıştır. Bu tasarı kabul edilemez Bu açıdan bakıldığında tasan, perfor- mansa dayalı ödeme, profesyonellığe ve- rilen önemin artması. kamu hizmetlerin- de müşteri satıcı anlayışının yerleşmesi. rekabet ve diğer pazar ekonomısi unsur- lannın getirilmesi. iş güvencesinın yok edilmesi. sendikasızlaştırma ve kamu çalışanlannın sayısının azaltılması gibi sonuçlar getirmektedır. Bu gelışmeler, kamu çalışanlan açısın- dan kabul edilecek, ömek alınacak gelış- meler olarak kabul edilemez. Türkiye'de yıllardır tarnşılan ışçı memur aynmı ve ya- pıiması sürekli gündemde olan personel reformunun sağlıklı bir sonuca ulaşması için, sözleşme hukuku içinde çalışan iş- çilerin sosyal güvencelere ve ış güvence- sine sahip olmalan gerektiği anlayışıyla, statü hukuku içinde çalışan memurlann "hizmetkâr" değil çalışan olarak gerçek sendikal hak ve özgürlüklere sahip olma- lan anlayışının birlikte yerleşmesi sağ- lanmalıdır. Hak ve özgürlüklere tırpan Ancak öngörülen yenı kamu personel re- jımi, çalışanlann hak ve özgürlükler açı- sından en yüksek ortak paydada eşitlen- mesıni değıl, tam tersine memurlann is- tihdam güvencesinın ve sosyal kazanım- lannın zayıflatıldığı, işçilenn ise esnek çalışma biçimlen içinde sendikasızlaştı- ğı en düşük ortak paydada eşitlenmesini öngörmektedir. Hükümetin yapmak ıstedığı; bazı mad- delerini ön plana çıkarttığı ancak kamu- da istihdamı azaltacak, sözleşmeli, çağn usulüne göre esnek ve kısmi zamanlı is- tihdamı getirerek ış güvencesını yok ede- cek maddelerinı toplumdan ısrarla gizle- diği bu taslağa zemin hazırlamaktır. Bu ne- denle de eşıt ışe eşıt ücret, mali ve sosyal hakJann iyileştirilmesi, ücret ve ödeme sisteminın sadeleştirilmesı gibi konular ön plana çıkanlarak taslak için destek alın- maya çalışılmaktadır Tepkl göstereceglz Türkiye Kamu-Sen"in görüşünde, kon- federasyonun daha önce kamu yönetimi reformunda gösterdiği refleks ve tepki- nin bir benzerini de bu taslakla ilgili ola- rak göstereceği vurgulandı ve "Küresel pi- yasalara uyunı amacıyla haznianan ve me- murluk mesleğmi, iş pj\ encesini M> sendi- kaları yok etmeyi amaçlayan girişimleri diırduracak güce ve birikûne sabibiz. İş gü- vencesinin ortadan kaldınlmadığı. gerçek sendikal ve demokratik haklann sağlan- dığı, grev ve toplusözleşme haklannı içe- ren. kamu çalışanlannın sorunlannı çöze- bileceğine inandığımız bir tasanya ise tüm samimrvetimizle destek verebileceğimizi belirrmek istivoruz" denildi. C AKP bu taslakla militan kadrolaşma hesabı içinde' FİRMALAR BELİRLENDİ Helikopter ihalesinde geri sayım ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gereksinimine dö- nük tedariki öngörülen savaş helikopteri için. Savunma Sanayii Müsteşarhğı (SSM) tarafından açılan ihalede, teklife çağn dosyası alan firmalar belirlendi. Pro- jede, dünyanın önde gelen helikopter üre- ticisi fırmalann yanşması bekleniyor. Daha önce helikopter projesinde, teklife cevaplann teslim süresini 5 Aralık 2005 olarak belirleyen SSM, aldığı son kararla bu tarihi 15 Mart 2006'ya kadar uzattı. SSM bu tarihten sonra, belirlediği ölçütle- re uygun olan firmalan seçerek daha son- ra tespit edeceği bir tarihte teklifleri ala- cak. SSM'nin açtığı ihalede teklif çağn dosyası alan firmalar arasında, Italyan Agusta Westland, Fransız Eurocopter, Rusya'dan Kamov, NHI, Ro- soboron Export, ABD'den Sikorsky ve ülke menşeleri belir- tilmeyen NHI, Roso- boron Export ile Ulan- Ude şirketleri bulunuyor. 2006 yılı içinde teklif alma ça- lışmalan başlatılacak olan helikopter pro- jesı, toplam 52 adet helikopterin, azami yerli katkı sağlanarak uluslararası ihaleyle tedankini kapsıyor. Söz konusu ihale, Ka- ra Ku\'vetleri Komutanhğı için 20 adet Genel Maksat Helikopteri. Deniz Kuvvet- leri Komutanlığı için 6 adet Genel Maksat Helikopteri, Hava Kuvvetleri Komutanlığı için 6 adet Muharebe Arama/Kurtarma Helikopteri ve Orman Genel Müdürlüğü için 20 adet yangınla mücadele helikopteri olmak üzere toplam 52 adetlik helikopter alımını kapsıyor. Bu arada, SSM'nin prog- ramında yer alan TURNA uçaklan ile il- gili olarak firmalara gönderilen teklife çağnlara verilecek cevaplann teslim süresi de 15 Arahk 2005 tarihinden 16 Ocak 2006'ya uzatıldı. SSM'nin bu ihalesinde de Agusto Vv'estland, Bell Helikopter, Eurocopter, Kazan, MD Helikopter şirket- leri teklife çağn dosyası almışlardı. MÜKELLEF BİLGİLERİİNTERNETTE İstanbul'da sıkı verçji takibi tSTANBUL (AA) - Istanbul Vergi Dairesi Başkanlığı. isteyenin sorgulama yapabilmesi için Istanbul'daki tüm mükelleflerin bilgileri- ni, yeni oluşturduğu www.ivdb.gov.tr adre- sindeki internet sitesine taşıdı. tstanbul Vergi Dairesi Başkanı ve Istanbul Defterdar Vekili Mehmet Aİdf Uhısoy, yeni çıkan Gelir Idaresi Kanunu ile Defterdarlığın bölündüğünü ve Vergi tdaresı başkanlıklannın 16 Eylül'de fa- aliyete geçriğini anımsatarak, yeni oluşan ku- rum olarak ww.ivdb.gov.tr adlı internet sitesi- ni hayata geçirdiklerini söyledi. Sitedeki "Mûkeüefiyet .\raşürma" bölümünde, vergi daireleri ile bağlantılı olarak kişilerin mükel- lef olup olmadığının tespit edilebileceğini ifade eden Ulusoy. "tstanbul'daki mükeDefle- rin, ad, sov'ad, hangi vergi dairesine bağjı ol- duğu konusunda bütün bilgileri verij'onız. Beklentinüz, vatandaşlann nıükcllefolmayan- lan bize bfldirmesi. Kaçak mükeDefın bildirü- mcsi için açık elektronik ortam oluştunnaya çalışrvoruz. Merak içindeki insanlann eşini, dostunu, komşusunu araşoraca- ğını zannediyorum" dedi. Ulu- soy, vatandaşlardan, intemet si- tesinde şüphelendikleri kişileri sorgulayarak kendilerine bildir- melerini istedi. tstanburdaki mükellef sayısında göreceli ola- rak azalma oldugunu da ifade eden Ulusoy, bunun nedeninin faaliyeti sona ermiş, ancak mükellefıyeri açık kalrnış kişi- lerin ka>ıtlannın silinmesinden kaynaklandı- ğını söyledi. Ulusoy. geçen yıl 491 bin 377 olan gelir vergisi mükellef sayısının bu yıl 422 bin 234'e düştüğünü. ancak 111 bin gay- ri faal gelir vergisi mükellefinin silindiği göz önüne alındığında aslında mükellef sayısında arhş olduğunun görüleceğini kaydetti. Mali- ye Bakanlığı'ndan konut fıyatlarının artması üzerine konut üreticilerini vergi takibine aldı- ğı yönünde yapılan açıklamanın anımsatıl- ması ve bu konuda istanbul'da bir çalışma başlatıp başlatmadıklannın sorulması üzerine de Ulusoy, bu konuda çahşmalan oldugunu söyledi. Ulusoy, lüks ev alan insanlann lüks mobilyalar da aldıklannı, bu nedenle çalış- malar kapsamında lüks ve ithal mobilyacılan da gözden geçirdiklerini kaydetti. Ulusoy, geçen yıl İstanbul'da vergi gelirlerinde 35.3 milyar YTL tahakkuk gerçekleştiğini, bu yıl vergi geliri tahsilatının net 46 milyar YTL olarak hedeflendiğini, eylül sonu itibanyla gerçekleşen vergi geliri tahsilaünm ise 31 „ milyar YTL'nin üzerinde oldugunu bildirdi. k CHP Genel Sekreter Yardımcısı Oyan, taslağın hiçbir toplumsal oydaşma arayışına gidilmeden hazırlandığını söyledi CHP Genel Sekreter Yardımcısı Oguz Oyan, AKP'nın personel refor- munu, kendi militan kadrolaşması için yenı mevziler kazanmanın bu- düzene- ğine dönüştürmek istediğını belirterek konuya ilişkin hazırlanan taslak ile kamu çalışanlanrun güvencesiz hale geleceğini söyledi. Bu taslak bir dışlamadır' Taslağın hiçbir toplumsal oydaşma araşnşına gidilmeden hazırlandığına değinen Oyan, "Yeniden sınıflandır- ma> ı bir dışlama \e hak aşındırma dü- zeneğine dönüştürmek istediği anlaşn lan taslak, daha haznianış aşamasın- dan itibaren dışlayıcı niteliğini göster- miştir: Bırakahm memur ve işçi sen- dikalannı/konfederasyonlannı, TMA1OB gibi yan kamusal meslek odalaruu, öğretim üyeleri demekleri- ni; taslak, devlet-işveren-çaaşan üçlü- sfinü buluşturan Ekonomik ve Sosyal Konscy gibi gevşek bir yapı önüne da- hi getirilmeden hazuianabilmiştir. Mil- yonlarca kamu çalışanını doğrudan il- gilendiren birpersonel düzenlcmesinin bu tarz hazuianma biçiminin demok- ratik bir hukuk devietinde yeri ouna- masıgerekirdi'* dedi. Anayasayagöre. "kamu hizmetleri- nin gerektirdigi asb ve sürekli görevle- rin memurlar ve diğer kamu görevü- leri eliyle görüldüğünü" anımsatan Oyan, taslağın bu hükümden farklı olarak memunı, "kamu hizmetlerinin gerektirdigi asli ve sürekli görevleri ka- mu gücü kullanarak yerine getiren- ler" olarak tanımladığını ifade etti ve şöyle konuştu: "Bu tanımlama, kamu hukukunda bugüne degin kullanıhnayan ve pek çok tartişmaya neden olacak soyut bir ifadedir. 'Kamu gücü' ve bunun "kul- lanımını' beürle>en ölçütler nelerdir? Nerede tanunlanmıştu"? Memur ka- tegorisinin kapsamuıı daralrmak için uydurulmuş olduğu apaçık olan bu ifade. her türlü kcvfi kullanımı davet edebilecektir. Öte yandan taslak, di- ğer kamu görevlilen' tanımı içine, söz- leşme ileçahşnnlan subay lan, astsubay- lan ve öğretim elemanlannı dahil et- miştir." Oyan, taslakla olağanüstü genişle- tıldiği görülen statünün sözleşmeli personel olduğuna da dikkat çekerek şöyle devam etti: "Sözleşmeli personeL tam zamanlı veya günün beürli saaüerindevey^a haf- tanın ya da a\in belirli gün ve>a saat- CHP Genel Sekreter Yardımcısı Oyan lerinde kısmi zamanh olarak çahştın- lan ve işçi sajiunaj an personel olarak tanımlanmıştır. Bu tanunlamalardan anlaşıldığı kadanyla, sözleşmeli ola- rakçahştınlacaklann arasına suba>, ast- subay ve öğretim elemanları da katı- lacak ve tş Kanunu ile getirilen esnek istihdam düzenlemelerini daha da es- netecek şekilde, ayın belirli günlerin- de kısmi zamanh olaraksözkşmeh' per- sonel çahştınlabilecektir. Nitekün tas- lağın bir başka maddesinde, sözleşme- lipersonel poztsjonlannm,bu pozisyon- larda çahşanlara iş sürekliliği sağla- mayacağı hükme bağlanmaktadır. 'Grev hakkı elinden alınıyor' Taslağın "cömertlik" gösterisiyapö- ğı yerler de yok değildir: Daha sonra- ki bir nıaddede. "bu kanunda gösteri- len görev. yetkı ve sorumlulukJan ih- lal etmedıklen sürece' ve "on beş yıl süreyle sözleşmeh personel olarak is- tihdam edilenlere' sözleşmelerinin ye- nileneceği güvencesi sağlannuşur. Eh budaAKPiktidannavçneo-tiberalide- olojisine pek uygun düşmektedir." Taslakta. memurlann ve sözleşme- li personelm herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamayacagı, gre- vi destekleyemeyeceği veya teşvik edemeyeceği yazılı olduğuna da de- ğinen Oyan. "Böylece, memurlara grevH, toplusözleşmeb sendikal hak- lar tanınması sözlcri gömülmekte, ko- nu çalışma hakJan olunca AB mükte- sebatı tamamen dc\ re dışı bırakılmak- tadır" diye konuştu. Oyan, şunlan söyledi: "Bir diğer eğretilik ve keyfuik ata- m'alar konusundadır. Taslak. >er değiş- tirme suretiyle atamayı, Devlet Perso- nel Başkanhğı'nca hazırlanacak yö- nermehge bu^kmışnr. O> sa Deviet Me- murlan Kanunu nda, yer değiştirme suretiyle atanmanın usul ve esaslan anav asa> a uygun olarak 657 sayıh ya- sada düzenlenmişti. Böylece yasama- nm yetidsi >ürütmeye devTCdilmekte ve getirilebilecek yeni hak kavıplan yasa- ma sürecinden ve ona bağh olarak ça- lışan toplumsal denetimden kaçınl- maktadır.Taslağa göre, memurlar is- tekleri üzerine sözleşmeli personel po- zisyonlanna geçirilebilecektir. Yasal düzenleme gereği memur starüsünü kazananlann. baskı ve tchdirterie. da- ha açık söylemek gerekirse >-a>guı ör- nekleri bilinen sürgün tehditleriyle. sözleşmeli personel statüsüne geçiril- melerinin de yohı açümıştir. .VKP, Tür- krve'nin gereksinimi olan bir personel reformunu, kendi militan kadrolaşma- sı içinyeni mevziler kayanmanm bir dü- zencğinc dönüştürmenin hesabı için- dedir. Pcki ama böylesine büyük hak kayıplarının. iş güvencesizliklerinin, keyfîh'ğe açık düzenlemelerin aynı öl- çekte bir toplumsal tepkiyi çekmesi beklenmez mi?" BİTTİ '