Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 KASIM 2005 SALI HABERLER Türk tugayı Kunurisavaşındaki mücadelesiyle savaşın kaderinde önemli bir etken oldu Kore'deTürkkahramanlarProf. Dr. CENGİZ KUDAY 1 950 yazının 25 Hazıran gunu Kuzev Kore anıden Guney Ko- re'ye saldırdığında butun dun- yada gozler bu bolgeye çevnl- mıştı Olayın hemen ardından hare- kete geçen ABD, Bırleşmış Mılletler (BM) orgutunu de harekete geçıre- rek savaşı başlatan Kuzey Kore'nın cezalandınlması yolunda onlemler almaya başlamış \e sonuçta BM or- dusu kurulmuştu BM,kendısıneuye 56 deviete yaptığı Guney Kore've yardım çağrısına Sovv et Rusv a, Çe- koslovakya ve Polonya dışında ara- lannda Turkıye'nın de bulunduğu 53 devletten prensıp olarak olumlu ya- nıt almıştı Sonunda Kore savaşı kı- sa zamanda bır BM savaşı haüne gel- mış ve 18 Batılı mılletın asken Ko- re'de guney ordusunun yanında ye- nnı almıştı Zamanın Dışışlen Ba- A dnan Menderes'm başbakanlığmdakı DP hükümetı, Meclıs'ten onay almayı gerek görmeden eğıtım görmüş 259 subay, 22 sıvıl ve asken memur, 395 astsu- bay, 4414 er olmak üzere 5090 kışıden oluşan tugayı Kore'ye gönderdı 28-29 Kasım günlen süren zorlu savaşın sonunda Türk tugayı ölum tuzağı halıne gelen Kunun boğazını aşmayı başardı. Ancak 1950-1953 yıllan arasındakı savaşta Türkıye 721 şehıt, 2147 yanlı!75 kayıp, 234 esır verdı. kanı FuatKoprulu, çagnnuıyapıldı- ğı 28 Hazıran gunu Unıted Press mu- habınnın sorusuna "Türkiye, BM çcrçevesi içınde kendi bissesine du- şen butun sorumluluklan yerine ge- tirmelvk yukumJudur* demektedır Kore sav aşından bu" ay once seçım- le ıktıdara gelen DP hukumetı 18 Temmuz'da Yalova'da bır toplantı yaprruş \ e 25 Temmuz'da da Kore'ye 4500 kışılık bır asken tugay gonder- me karannı almıştır Turkıye Amerıka'dan sonra Ko- re'ye kara kuvvetı gondermeye ka- rar \eren ılk devlettır \e o tanhte, 1949 yılında kurulmuş olan NA- TO'nun uyesı değıldu" Turkıye, Ko- re've asker gondermesınden yakla- şık"2 yıl sonra, 1952'de NATO uye- sı olacaktır MECÜS'IN ONAYI ALINMADI Denızaşın bu- sa\ aşa asker gonde- nhnesı gıbı onemlı bu- karann, Mec- hs'e danışümadan sadece hukumet ta- rafindan alınmış olması muhalefetı uz- muştu Fakat Adnan Menderes'ın başbakanlığını vaptığı hukumet \e Meclıs'te buyûk çoğunluğa sahıp DP, muhalefetın goruşunu dıkkate alma- dı Onlara gore bu bu- harp ılanı de- ğıldı \ e Mechs >enne hukumeün ka- ran veterlıydı Kısa zamanda harekete geçılmış v e Genelkurma> 'ın 3 Ağustos 1950 tanhh emnvle Kore'ye gıdecek tuga- yın kurulmasına başlanmıştı Hare- ket gunu olan 18 Eylul 1950'ye ge- hndığınde eğıtım gormuş 259 subay, 22 sıvU ve asken memur, 395 astsu- bav, 4414 er olmak uzere 5090 kışı- den oluşan tugav hazırdı 20-21 Evlul'delskenderun'datop- lanan tugay 29 Eylul'de lunana ge- len Amenkan gemılenne buuneye başladıveıUcgemı 24 Eylul'de ıkın- cı gemı ıse 29 Eylul'de hareket ettı Içınde er ve subaylara her turlu eğı- tırrun surdurulduğu 21 gunluk bır de- ruz yolculuğu sonrası gemıler 15 bın km yol aşmış ve 16 Ekım gunu Ko- re Puson Lımanı'na varmıştı Tugav daha sonra trenlerle Ko- re'nın başka bu- şehn Ta eyu'ya ge- tınlecek v e burada 20 gunluk ıkıncı bu- eğıtunden sonra 8 Kasun'da 25 Amenkan Tumenı'nın emnnde Mun- sun bolgesuıdekı cephede yeruu ala- caktı Tugayuı gorevı devraldığı 15-19 Kasım 1950 tanhlennde cephede dık- kate alınacak cıddı bu- olay ohnadı 18 Kasrnı akşamı tugav komutanlı- gına9 Amenkan Kolordusu'nun ıh- hyatını oluşturmak uzere Kunun bol- gesıne uıtıkah ve bu uıtıkaluı 25 Ka- sun"da bıtınlmesı emn geldı Olüm tuzağını aştı> BM'yi kurtardı T ugay Komutan Yardımcısı Albay Celal Do- ra komutasındakı tugayın 22 Kasım akşa- mı Kunun'ye doğru haVeketı, ıkı defa ge- nlla taarruzuna uğrayacak ve ıkı enmız ya- ralanacaktı Bu zorunlu gece yuruyuşu bır yerde ucuz atlatılmış olacaktı 23 Kasım gunu tugayı- mız Kunun mevzılerındeydı Ancak, 26 Kasım akşamı en az 300 bını bulan Kuzey Kore ordusu gece yuruyuşlen ıle cepheye yaklaşmış ve daha ılkhamlede2 Guney Kore Kolordusu'nu param- parça ederek ük gunun sonunda BM kuvvetlerını yarmayı başarmışh Boyle bır taarruzu bekleme- yen BM ordusunda panık başlamıştı, cepheyı ya- ran duşman durdurulmalıydı \ e bunun ıçın hazır kuvvet olarak 9 Amenkan Kolordusu'nun ıhtı- yannda Turk Tugayı ıle 8 Ordu'nun ıhtıyannda- kı 1 Amenkan Suvan Tumenı \e 38 Ingılız Tu- gayı'ndanbaşka kuvvet \oktu Hemen harekete geçebılen yalruzca Turk Tugayı olacak, 38 îngı- lız ve Amenkan Tumenı ıse ancak bır gun sonra harekete geçebılecektı Anlaşılacağı uzere Turk Tugayı en az 1 5 gün "tek" başınaydı ve sel gıbı akan Çın ordusunun uzenne "vahuz" yuruyecek- tı Ne sağında \ e solundakı dost kuvvetlenn ne- rede olduğunun ve ne de duşmanın ne kadar kuv- vetle nereden geldığının bılınmedığı, yanı dostla duşmanın seçılemedığı bır kor yolculuk TURK ORDUSU CEPHEPE YALNIZ Işte bu bılınmezlık ıçınde yanlan bolgeyı tıkama gorevı alan tugay hızla yuruyüşe devam ettı Sonradan anlaşılacaktı kı bu anı karar ve hızlı uygulama 8 Ordu'yu bu- kuşatmadan kurtara- cak, dolayısıyla BM ordusunun yok olmasını on- leyecektı Çunku 8 Ordu, BM ordusunun en bu- yuk ve asıl gucunu oluşturmaktaydı Butun gun ve geceyı kuzeye yuruyerek geçıren tugay, 27 Kasım sabahı sağ \e solunda dost bırlıkler ol- maksıznı yahıız başına meçhuller ıçınde bu- yu- ruyuş ıçuıdeydı BM ordusunun 26-27 Kasım gunlennde ne derece guç bır durumda bulundu- ğu, bırhkler arasuıda ırtıbatın kopuk. haberleş- menın gayet duzensız olduğu ve Turk tugavının da bu mevkıde. dıpsız bu- karanhk ve bılınmezlık ıçuıde yahıız başuıa kaldığı daha sonrakı gunler- de anlaşılacaktı Kurmaylan ıle bn-lıkte durumu tartışan tugay komutanı, daha ılen gıtmenın teh- lıkelı olacagmı duşunerek bu koşullarda zor ol- masma rağmen genye donerek boğazdan sıynl- manın daha uygun olacağrna karar verecekhr Ve yıne sonradan anlaşılacaktır kı venlen bu karar tugayı tam bu- unhadan kurtaracaktır KORE DS ILK KAYfPLARIMIZ 28 Kasrnı gecesı saat 04 00'te başlayan gen donuş yuruyuşu sonlandığında, Turk Tugayı tekrar eskı yenne donduğunde "Bulunduğunuz yerde du- nın ve orayı savunıuT dıyen 9 Amerücan Kolor- dusu'ndan tek kışı yoktur Ve Türk Tugayı doğa- sını, yaşantısını, dılnıı hıç bıhnedığı Kuzey Ko- re'nın bu dağ koyunde kendını kendı kadenyle baş başa bırakılrnış bulur 28 Kasım gunu saat 03 00'te tugayın artçı bıraktığı yerlerden. gıderek artan sılah seslen gelmeye başlar, saat 04 00'te Tugay Keşıf Takım Komutanı, yanında bır subav ve 4 erle penşan bır şekılde çıkagelır bulunduk- lan vasıta anzalanmış, tamır sırasında duşmanın baskınına uğramışlardır ıkı subay ve bırkaç er dışnıda kurfulan olmamış, yaralılar \e sağ kalan- lar duşmana esır duşmuşlerdır Kanlı bu- sa\aşın henuz ılk zamanlanydı ve uzaklardakı, Kore dekı ılk kayıplanmızdı bu kahramanlar 28-29 Kasun günlen tanfsız zorluklar ve acılarla suren kanlı savaşuı sonunda, 30 Kasun sabahı Turk Tugavı olum tuzağı halıne gelen Kunun boğazını aşjp duzluğe çıkmıştır Türk askerieri Kore'nin Pusan Limanı'na ulaşryor. , ; • \ Çok ağır kayıplar verildi 1 950-1953 yıllan arasında 3 yıl kanlı savaşlar olmuş ve askerimiz ora- larda savaşmıştır. Bu zaman zarfında çoğu 1. Tugay'dan olmak üze- re kaybımız şöyledir: 721 şehit, 2147 yaralı, 175 kayıp, 234 esir; top- lam 3277. 3 tugayın toplamı 15 bin düşünülürse yüzde 22 kayıp büyük bir kayıptır. Şimdi Puson'da Birleşmiş Milletler Ordusu Mezarlığı'nda "Türk Şehitliği" bulunuyor. Ve burada 721 şehidimiz yatıyor. ugav kendı başuıa savaşmıştır ama ney ı ne kadar y apabıldığını o kav ga dovuş su^suıda anlayabılmesı de mumkun ounamıştu- Hele hıçbu dost kuvvetle bağlantı sağlavamadığı ve etra- fında olup bıtenlen bıhnedığı bu- ortam- da kendı pozısyonunu da değerlendıre- bıhnesı çok zordur Ancak sonradan an- laşılacaktu- kı tugay kendını kurtanrken 8 Ordu'yu da kurtarmıştır Ne var kı Turk Tugayı'run kayıplan da çok ağır ol- muştur 26 Kasun-î Aralık 1950 tanhle- n arasuıda buyuk kısmı 28-29 Kasun Kunun savaşında olmak uzere 12 subay, 7 astsubav, 199 er, toplam 218 şehıt, 5 subay, 10 astsubay, 440 er, toplam 455 yaralı ve 7 subay, 2 astsubay, 85 er. top- lam 94 kayıp Daha sonralan Amenkah bu- harp muhabın şoylevazacaktır Guney Kore Kolordusu dağılınca 9 Kolordu Komutanı kendı yanını korumak uzere Kore'ye yem gel- mış Turk Tugayı'nı Kunun yolu ıle Tuk- con'a sevk ettı Turkler Kore'de ılk defa muharebe edıyorlardı ve ne tarafuı aşağı ne tarafın yukan olduğunu dahı bılme- den savaşa gu-dıler Kunun'de Turk Tu- gayı duşmanla muharebeye gınştı Çuı bırlıklen Turklenn uzenne >ııklendıler Uzun bov lu, soluk benızlı esmer Turkler gen çekılmedıler Duşmanla çevnldücle- n halde olunceve kadar mucadele verdı- ler, bu-çoğu her şeyuı bıttığı anda sungu ıle duşmana saldırdı çok kayıp verdı- ler Turk Tugayı'nın fazla kayba uğra- ması yuzunden Turk halkınuı uzuntulen- nı hesaba katan Amenkan hukumetı sessız sedasız Turk makamlanndan ozur dılemek zorunda kaldı, ancak Turkler Amenkalüann ne demek ıstedığuıı pek anlayamadılar oraya vuruşmak ıçuı gıt- mışlerdı ve vuruşmuşlardı Daha sonrakı yıllarda, her >ıl değıştuıhnek suretıyle Kore'ye tugaylar gondenldı 1950-1953 yıllan arası gondenlen bu bırlıklerden ük 3 tugay savaştı 1960 yı- luıa kadar Kore'ye on tugay gondenldı 10 Tugav 'dan sonra Kore'ye tugav yen- ne boluk gondenhneye başlandı 1962 'den sonra bu boluk bır mangaya uı- duıldı KAYNAKLAR: • Kore Savaşlannda Mehmetçik, Ibrahım Ar- tuç, 1990 • Thıs Kind of War (Into the f alley ofDeath) Chapter20, T.ILFehrenbach, 1998 SALI ORHAN BURSALI KOB ve KarJının ArJı Bırturlugundernealamadım ama Hiımyetga- zetesının dunku "Üstkımlık- Altkımlık başlıklıba- şarılı habercılığını de vesıle sayarak Avrupa Bırlı- ğı'nın geçenlerde açıkladığı Katılım Ortakfığı Bel- gesı (KOB) konusuna bır gırış yapmak ıstıyorum KOB, kısa ve orta vadelı, Turkıye'nın yenne ge- tırmesı ıstenen ana sıyası ve toplumsal konulan kap- sıyor Bu maddeler ıçınde, aslında lyımserbırgoz- le bakılacak olursa, Kıbns gıbı bırkaç haksız sıya- sı dayatma dışında, gerçekleşmelen halınde ulke- mıze onemlı katkılarda bulunacak bır dızı madde var Bunlar arasında dıkkatı çeken şunlar • Etkin, şeffaf ve katılımcı bır kamu yonetımı ve personeJ polıtıkası ısteğı, hem merkezı hem de yerel duzeyde • Mılletvekili dokunulmazlıklarının Avrupa standartlarına uygun, yenıden duzenlenmesı AKP nın, seçımlerden once soz verdığı en bır nu- maralı konuydu, ama kaçan partı de AKP oldu • Devlet memurlarına ahlaklı davranış ılkele- rinin de etkın bır şekılde uygulanması seçılmışın- den asker ve polıs gıbı "atanmışlara" kadar • Yolsuzluklaria mucadelede etkın onlemler • Yargının, adaiet mekanızmasının bağımsız- lığı Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kurulu ve yenı hâkım ve savcılann atanmaları konusunda, yargı- nın bağımsızlığının guvence altına alınmasını şart koşuyor, KOB öncelıkle Adaiet Bakanı ve Mus- teşan'nın bu kuruldan çıkartılması anlamına gelı- yor bu madde • Demokrası ve hukukun ustunluğu, ınsan te- mel hak ve ozgurluklennın kesın garantı altına alın- ması ışkenceye sıfır tolerans ve • Kadın haklannın hayata geçırilmesi.. • •• Şımdı gelelım bu bağlamda AKP ve kadının top- lumdakı yen konusuna Gazetedekı "Üst kımlık - AKKimlik" manşetını attıran, sadece bırfotoğraf- tı Ulaştırma Bakanı Bınali Yıldırım, Samsun dan donerken Kavak'ta yemek yıyor Okuyoruz "Sam- sun Valısı ve ıkı AKP mılletvekili dahıl 20 kışıyle L şeklındekı masaya oturdu 5 dakıka sonra grup- ta tek kadın olan Bakan Yıldınm'ın eşı Semıha Yıl- dınm ıçen gırdı Protokol masasının 2 metre uza- ğına konan tek kışılık masaya oturdu" yemeğını tek başına yedı, kımseyle konuşmadı çayını ıçtı herkesten once aynldı Bakan yanm saat sonra çıktı Fotoğraf butun olayı anlatıyor Semıha Hanım turbanlı Kadına bu ne saygısızlık ve terbıyesızlık dıyesı gelıyor ınsanın Fotoğraf AKP'lılenn, en azından tepe yonetımı- nın beynındekı "kadının yerını" ve "admı" çok lyı anlatıyor Nezaketen bıle, protokol masasındayer venlmıyor Semıha Hanım'a Bu konuda her turlu başka yorum kadınları zedeleyeceğı ıçın, susuyo- rum Şımdı tartışmak ıçin bır soru Acaba Semıha Hanım turbanlı olmasaydı başı açık ve "modern" gıyımlı olsaydı yıne protokol masasının yanı ba- şına tek baştna oturtulabılır mıydı'' Bunun da ote- sınde Acaba kendısı oturur muydu'? Neden dıncı erkeklerın dını gerekçelerı bahane ederek, kadınlan "turbanlamak" ıstedıklennın apa- çık bır oykusuyle karşı karşıyayız Turbanın tek bır gayesı var Erkeğın kadın uzerınde "mutlak ege- menlığını' surdurmek Hep belırtınm Neden ka- dının turban takması konusunda fetvacılann tumu erkek neden turbanlılar bu konuda daha "denn" duşunmez ve burada ezelı ve ebedı "erkek par- mağı" aramaz'? Ulkemızın temel kulturel sorunu erkeğın ust kadının da alt kımlık olması AB nın katılım ortak- lığı belgesınde dıle gelen kadın - erkek eşıtlığı ka- dın haklannın hayata geçınlmesı, ozellıkle bu AKP ıktıdan altında mumkun olabılır mfi ••• Şuphesız KOB'nın başka zoriuklukları da var Kıbrıs'ı bır once tanıma, bu zorlukların başında gelıyor Belgenın yaklaşık 230 maddesınden buyuk ço- ğunluğu, yanı 150 kadar maddesı 1 - 2 yıl ıçınde gerçekleştınlmesı ıstenen "kısa vadelı' Zaten he- men her şey, butun sıyası ve toplumsal, kulturel konuların gerçekleştırılmesı bu sure ıçıne sıkıştı- rılmış Bu bakımdan gerçekçı değıl Bunu, KOB'yı ha- zırtayanlar da bılıyor, ama ellennde Turkıye'yı sı- kıştıracak bır koz bulunsun amacını guttuklen açık Bu konuya da doneceğım yenıden obursalifŞ cumhuriyet.com.tr. \TFAT Baromuzun 24776 sıcıl sayısmda kayıtlı Avukat GOKHAN ÇETIN vefat etmıştır Azız meslektaşımızın cenazesı 29 11 2005 Sah gunü (bugun), Pendık, Dolayoba, Velıbaba Camıı'nde kılınacak oğle namazını muteakıp Velıbaba Mezarlığı'na defiıedılecektır Merhuma Tann'dan rahmet, kederlı aılesıne \e meslektaşlanmıza başsağhğı dılenz tSTANBUL BAROSU BAŞKANLIĞI