Katalog

CUMHURİYET 29KASIM2005SAU dishab(5 cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR Petpolün Yedi KEE Kardeşi t Başkanı Saddam Hüse- imha silahlanna (KİS) sa- m devrilmeli, dünya zalim lindeki KlS'lerin tehdidın- malıydı. Irak halkının öz- nokrasiye kavuşması, zen- irinden daha fazla paya sa- ığlanmalıydı! Mart 2OO2'de galinin gerçek nedeninın unu herkes bıliyordu. ı ulaşmak için ne uluslara- ıe de petrol uzmanı olma- jı. 1991 KörfezSavaşı'nın adaydı. 0 petrol savaşının nilyar dolardı. Bunun yüz- 10 milyar dolan ABD, ge- ftındaki Kuveyt, tehdit al- ji Arabistan ve öteki pet- [örfez ülkeleri karşılamış- öncesinde petrolün varili iavaşın ardından petrolün ra ır- ız ıi- ın ol >0 lık ji. n 20 milyar dolar net kazanç >lar 30 yatırmış, 30 kazan- ın "tapi" çıkmışlar, Sad- nden kurtulmuşlardı. Pe- ıkimödedi?BizTürkhal- j tüketicileri ödedi. Sava- • Araplar finanse etmiş, biz îmekle kalmamış, ABD'nin ılyar dolar da koymuştuk. îağdat'ı işgal gerekçesi i yalan olduğu açık seçik ), bir miligram bıle KİS bu- Işgal öncesinde, petrol- >cası, 1991 savaşında Ba- Bush'un, 2002 işgalinde W. Bush'un kurmayı Dick aetrol şirketleri temsilcile- Î gizli toplantı yaptığı ha- mıştı. da VVashington Post ga- 3'nun Enerji Komftesı'nde- jeyi açıkladı. Belgeye gö- Kardeş "ten Exxon, Mo- Conoco'nun başyöneti- aray'da 14 Şubat 2001 'de ABD'nin Enerji Stratejisi ve Siyasasım" görüşmüşlerdi. Avustralya'da yeni yayımlanan bir rapora göre "Inak Savaşı'nın temel ne- deni, petrol, kâr veyağmayı" amaçlı- yordu. Bir çevre ve sivil toplum örgü- tü olan "P/atform "urı araştırmasına da- yalı raporu ilginç. ABD-lngiltere ağırtık- lı çokuluslu petrol şirketlen, bugünkü Irak hükümeti ile uzun vadeli yeni an- laşmalaryapmışlar. Anlaşmalar, Irak'm kukla siyasacılan ve çıkarcı teknokrat- ları ile birlikte düzenlenmiş. Bu şirket- ler Irak'ta yeni petrol alanlannda üreti- me geçeceklermiş. Anlaşmalar, Irak mahkemeleri ile demokratik denetim dı- şında tutulmuş. Bu şirketler üretimden 74-194 milyar dolar arasında degişe- biiecek paylar alırken bu petrol geliri, yoksul Irak halkına dönmeyecekmiş. Irak'ın 73 petrol alanından yalnız 15'inde üretim yapılıyor. Bu anlaşma- lar, yedek alanlan üre- time açıyor. ABD gü- dümündeki Şii Ahmet Çelebi'nin kuzeni Pet- rol Bakanı IsamalÇe- lebi'ye gö-Petrolde hak arayanlar... re önümüzdeki 8 yıkja Irak'ın günlük pet- rol üretimi 3.7 milyon varilden 6 milyo- na çıkacak. Irak halkının hakkını arayan- lar ise "asi" olarak işkence odalannda konuk ediliyorlar. Işgalden önce petrolün varilinin 25, 2003'te 26, 2004'te 42 dolar olduğu- nu anımsayalım. Petrolün varili daha 45 dolar iken Exxon Mobil 25, Srıell 18, BP 16 milyar dolar kazanç sağlamışlardı. Petrolün bu yıl 60 dolara çıktığı düşü- nülecek olursa, bu şirketlerin kazanç- lannı da varın siz hesaplayınız! Türkiye, dışalımında her beş dolann- dan birini petrole ödüyor. Petrolün fi- yatı arttıkça bütçe açığı artıyor. Mayıs ayındaki bir kıyaslamaya göre Türkiye işgalin olduğu yıl petrole 1.5 milyar do- lar öderken 2003'te bu rakam 1.9, 2004'te 2.2 ve bu yıl ikiye katlanıp 3 mil- yar dolan aştı. Fark, Türk tüketicisinin cebınden çıkıp "YediKız Kardeşin" ka- salan ile Körifez ülkelerinin ceplerine girdi. Ondan sonra Araplar da "burgu kuleler" için başta Istanbul olmak üze- re Türkiye'yi parselliyorlar. layan Leurs, Neredesin? ganıstan ve Irak'ın yanı sı- ie uyguladığı işkence tar- îğimizden bir anımız dışa estylnternationar, "Hel- , "HumanRights Watch" ım örgütlerinin insan hak- olaylan konularında Tür- ırta, bildirilerte topa tuttuk- in sonunda New York'ta la tanık olmuştuk. îhkeme'de, Uşak'tan ka- 7 Hazinesi"n\n davası gö- irkiye'den kaçınldığını bi- yi satın alıp saklayan Nevv olitan Sanat Müzesi'nin ahkemeyeTürkiye'nin bu istemesine "hiç de layık ınlatan belgeler sunuyor- trdan biri de Helsinki (w York Şubesi'nin Türki- laklan olmadığı, işkence hazinenin Türklere geri •\e karine oluşturduğuna >rdu. Imza, Müze'nin Baş- Büyükelçi VVilliam Le- ıtmesine AB, Avaıpa Iş- 'enlik örgütü (AGİK) kar- ı. Ama her nedense, Pa- jlaylarda Fransız Hükü- ettiği "olağanüstühale" karmadı. rör sanıklarının gözetim sini uzatmak istediğinde, 3D Dışişleri Bakanlığı'nın ı Raporlan'nda şiddetle >ndra olaylanndan sonra, gibi ingiliz emniyetinin de :etim altında tutulma «?ü- nden 90 güne çıkarılma- îaşbakan Tony Blair, bu lerisi olarak pariamento- ıda öteki AB üyeleri ile ıfakbirtepkigelmedi. In- saygılı İngiliz pariamen- di partisinden 49 millet- atılımı ile bu süre, yargıç ılmak koşuluyla 28 gün- ısada, teröristleri egitmek, lak da suçtu. Terörü teş- lara 7 yıla kadar hapis ce- »cekti. Eğer Danimarka ders Fogh Rasmussen ndaşı olsaydı Roj TVden lya çarptırılması işten bi- smussen'e göre "Bana yılan bin yaşasındıf" ııklarına Küba'da Guan- 'nde çağdaş (!) işkence uygulayan ABD'nin bir başka maskesi daha düştü. Savaş tut- saklan ile ilgili Cenevre Sözleşmesi'ni Afganistan ve Irak'ta uygulamayan ABD'nin Irak'ta Ebu Garip Cezaevi dı- şında sekiz ülkede daha "işkence yu- valan" olduğunu VVashington Post ga- zetesı açıkladı. Gözetim altında olduklan ailelerine söylenmeyen, avukatlan ile savunma hakkı verilmeyen gözetim altındakile- re uygulanan çağdaş işkence yöntem- leri arasında neler yoktu ki! Tekme to- kat, köpekleri üzerierine saldırmak ah- vali adiyedendi. Çınlçıplak soyup el ve ayaklannı kelepçeleyip 40 saat ayak- ta uykusuz ve gıdasız tutmak, 10 de- rece soğuklukta tabutluklara koymak, basınçlı sularla boğuluyormuş izlenimi vermek ve daha niceleri... Son 15 yılda Türkiye'yi yılda en az bir kez ziyaret eden "Avrupa Işkencenin önlenmesi Komitesi'nden" her neden- se ABD'ye karşı çrt çıkmıyordu. Türki- ye dahil, CIA'nın uçaklannın, işkence üs- lerinin bulunduğu ülkelerin havasaha- ları üzerinde mekik doku- duklan saptan- dı. CIA sorgu- cuları Türki- ye'nin ege- menliğini dış- layan bir sav- cılık karan ile Kandıra'datu- tuklubirEIKa- ide sanığını bi- le tehditle sor- guladılar. Ulaş- tırma Bakanı Binali Yıldınm, uçağın CIA'ya ait olduğunun bilinmediğini söy- lerken savcılığın CIA sorguculanna na- sıl izin verdıği konusunda Adalet Ba- kanı Cemil Çiçek'ten çrt çıkmadı. Amerikalı aydınlar, işkenceyi tartışır- ken Türkiye'nin 1970'lerde çok iyi ta- nıdığı dönemin CIA Başkanı Amiral StansfiekJTurner, "gereğinde önem- li istihbarat elde etmek için Savunma Bakanı'nın yazılı emri olmak koşuluyla işkence yapılabileceğini" söyleyen Cheney'yi "Işkence Başkan Yardım- cısı" olarak tanımladı. Los Angeles ga- zetesi de Cheney'den "Çok Hollywo- od fılmi izlemiş olmalı ki işkence ko- nusunda kafayı yedi" sözleriyle alay etti. Baskılar sonucunda Savunma Ba- kanlığı "Afgan ve Iraklı tutukluiara so- nışturma sırasında fıziki ve ruhsal iş- kenceyiyasaklayan, insanca davranıl- masım" isteyen birtalimat yayımladı. Bir Italyan TV muhabiri, ABD'nin Irak'ta "beyaz fosforgazı" kullandığı- nı açıkladı. Haberi önce Irak'taki ABD yetkilileri, sonra Vaşington yalanladı. Ankara'daki ABD Büyükelçiliği de bu haberi yayımlayan Türk basmını yalan- ladı. Olayın gerçek, yalanlamaların ya- lan olduğu kanıtlandı. Galiba artık ABD Büyükelçiliği'nin yalanlamalarını da, eski deyimiyle "kaydı ihtiyatla" kar- şılamamız gerekecek. Acaba, Bayan Leurs bugünlerde nerelerde? ar@superonline.com Faks:0312.442 79 90 MontreaPdeki çevre toplantısı öncesinde küresel ısınma tehdidine dikkat çekildi Kide iııılıa sılalu gibiDış Haberier Servisi - îklim değişıklığıne karşı mücadele- de gelecekte ızlenecek strate- jilerin ele alınacağı uluslarara- sı konferans Kanada'nın Mont- real kentinde dün başladı. İn- giliz Bilımler Akademisı Baş- kanı Robert May. konferans öncesinde yaptığı açıkJamada, küresel ısınma tehlikesine dik- kat çekerek bunun sonuçlannın kıtle imha sılahlarunn sonuç- lanyla karşılaştmlabileceğı uya- nsında bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Ik- lim Değışikliği Çerçeve Söz- leşmesi Konferansı, 180'den fazla ülkeden yaklaşık 10 bin katılımcıyla gerçekleşiyor. 12 gün sürecek konferansta dün- yanın geleceğmi tehdit eden • 180'den fazla ülkeden yaklaşık 10 bin kişinin katıldığı BM îklim Değışikliği Çerçeve Sözleşmesi Konferansı 12 gün sürecek. Ancak Kyoto'yu onaylamayan ABD, 2012 sonrasına dair bir söz vermek de istemiyor. iklım değışıkliğinin engellen- mesini öngören Kyoto Proto- kolü'nün süresinin 2012 'de dol- masının ardından atılacak adımlar masaya yatınlacak. Konferans sera etkisıne yol açan gazlann azaltılmasını kap- sayan Kyoto Protokolü'nün yaklaşık 9 ay önce yürürlüğe girmesinden bu yana yapılan ilk büyük toplantı niteliğinde. Hem suçlu hem engel Konferansa katılan ülkelerin, 2012 'de sona erecek Kyoto Pro- tokolü'ndeki yükümlülüklerin uzatılması ve yeni ülkelere de uygulanması konusunda karar vermeleri beklenıyor. Atmosfe- re salınan karbon gazlannın bir numaralı üretıcisi ABD ise or- tak bir uzlaşıya vanlmasuıın önündeki en büyük engel ola- rak görülüyor. Bush yönehmı- nın petrole bağımlı olan ülke ekonomısine ağır yük getire- ceği gerekçesiyle Kyoto Pro- tokolü'nü ımzalamaması yü- zünden sözleşmede öngörülen hedeflere ulaşılamıyor. A\Tupa ülkeleri ve Kanada, 2010'a kadar sera etkisıne yol açan gazlann azaltılması ko- nusunda yeni bir uluslararası anlaşmaya vanlmasının gerek- li olduğunu düşünürken, bu konferansta böyle bir anlaşma- ya varmanın pek olanakb olma- dığı görülüyor. ABD'yi Çin izliyor Montreal'dekı konferansta Kyoto Protokolü'nü reddedece- ğinı önceden açıklayan ABDlı vetkililer, 2012 sonrasuıa dair Îklim mültecileri olacakDış Haberier Servia - Küresel ısınmayla fırtına ve sellerin daha da etkili olacağını ve deniz seviyesinin 2100 yılına kadar 88 santimetre daha yükselebilecegini belirten uzmanlar, bunun "iklim mültecileri" kavramını ortaya çıkaracağını belirtiyor. Dünya nüfusunun büyük kısmının küresel ısınma ve buna bağlı olarak deniz seviyesinin yükselmesinden etkileneceğine ve çok sayıda insanın, yaşadığı toprakları terk etmek zorunda kalabileceğine dikkat çekiliyor. Uzmanlar, özellikle yoksul tropikal ülkelerin bundan daha çok etkileneceği uyansında bulunuyor. Küresel ısınmayla ilgili merak edilen diğer sorular ve yanıtlan şöyle: • Nasıl etkiliyor? 1990-2100 yıllan arasında dünyanın sıcaklığının 1.4 ila 5.8 derece artacağı tahmin ediliyor. Bilim adamlan, küresel ısınmanın bu yıl.yarattığı etkilerin arasında A\xupa ve Himalayalar'daki buzullann enmesini, kuzey buzul tabakasının ıncelmesıni ve Grönland buzulunun hareketlenmesıni sayıyor. • Felaket senaryolari: öniem almmaması durumunda dünyayı bekleyen felaket senaryolan arasında şiddetli kasırgalann yaşanması, körfez akıntısmın kesılmesiyle Batı Avrupa'nın Buzul ÇağVna geri dönmesı de sayılıyor. • Nasıl önlenir? BM Genei Sekreten Kofi Annan'a göre ıklim değişikliği 21. yüzyılın en önemli sorunlanndan bıri. Dünyanın bu tehlikelerden uzaklaşması için bir an önce fosil kökenli yakıtlann kullanımına son verilmesınin gerektiğini söyleyen iklimbılimciler, rüzgâr, güneş ve su gibi temiz enerji kaynaklanna yönelinmesı çağnsı yapıyor. • Kyoto Protokolü nedlr? Japonya"nuı eski imparatorluk başkenti Kyoto'da Nisan 1997'de ımzalanan Kyoto Protokolü, zaman ıçinde 141 ülke tarafından onaylanarak 16 Şubat 2005 tanhinde yürürlüğe girdi. Türkiye, tklım Değışımi Çerçeve Sözleşmesi "ne taraf oldu, ancak Kyoto Protokolü'nü imzalamadı. Protokol, sanayı ülkelennin atmosfere bıraktıklan karbon gazlarını 2012'de 1990 yılına oranla yüzde 5.2 azaltmalannı öngörüyor. Protokol, sanayi ülkelerini başta karbondioksıt olmak üzere dünyanın ısınmasma yol açan gazlann salmımını sınırlandırmak zorunda bırakryor. Sözleşme, başta petrol olmak üzere fosil enerji kaynaklarının kullanımına kısıtlama getirilmesini gerektiriyor. Ancak ABD protokole uymuyor. BM'ye göre atmosferdeki karbondioksidin yüzde 80'i, fosil enerji kaynaklannın ulaşım, ısınma ve sanayı alanlannda kullanılmasından kaynaklanıyor. bir söz vermek için de erken ol- duğunu savunuyor. Çin, Hindistan ve Brezilya gibi sanayilen hızla büyüyen ül- keler de gıderek daha fazla çev- re kirliliğine ve küresel ısın- maya neden oluyor. Uluslara- rası Enerji Kurumu, geçen yıl Çin'in dünyanın ıkinci en bü- yük "karbon gaa firetkisi" ol- duğunu açıklamıştı. Şu anda Kyoto Protokolü altında kırlı- liğe yol açan gaz salınımlannı azaltma yükümlülükJen bulun- mayan bu ülkeler, gelecektekı bir anlaşmanın sanayideh ge- lişmelennı engelleyeceği kay- gısı taşıyor. Kyoto Protokolü'ne taraf obnayı kabul etmeyen ül- keler arasuıda Türkiye de bu- lunuyor. Montreal'deki konferansta Avrupa ülkeleri ve Kanada"nın, ABD başta olmak üzere bu ül- kelen orta vadede gaz salınımı- nm azaltılması konusunda ön- lem almalan yönünde ikna ça- balannı sürdüreceklen kayde- diliyor. 100 kadar ülkenin çev- re bakanırun konferans çerçe- vesınde 7-9 Aralık'ta bir araya gekneleri beklenıyor Montreal'de başlayacak kon- ferans öncesı, ingiliz Bilımler Akademisı Başkanı Lord May'in, "*küresel ısınmanınso- nuçlannın kitle imha silahlan- nın sonuçlan>1a karşılaşünlabi- leceği" yönündekı sozlen dik- kat çektı. SeOer ve kuraklık Denizlerin yüksehnesine, su rejiminin değışmesine, aşın do- ğa olaylannda görülen artışın, sellerin, kuraklık ve kasırgala- nn artışına işaret eden Lord May, "Bunlann vahim sonuç- larukiöeimhasilahlannınkiler- le karşdaşürüabilir sevi>ede" dedı. Katrina kasu-gasınm verdiği zararın ABD'nin 2005'teki GSMH'sinın yüzde 1.7sinekar- şıhk geldiğini ve Meksika Kör- fezi 'nin Amerikan tarannın yüz- yıl sonuna dek oturulamaz ha- le geldiğini belirten May, söz- lerini şöyle sürdürdü. "Katri- na'dan önceyapılan araşürma- lar, okyanuslann >~üze\ sıcaklı- ğının artnğnı ortayakoyuyor. Bu dunım, kasırgalann sa>isuun artışına değil, yoğunluklanna büyük etkide bulunuyor." tngiltere'de çok sayıda bılim adamının kaülımıyla şubat ayın- da gerçekleşen bir konferans- ta, dünyada iklim değişikliği- nin başladığı açıklanmıştı. Son yapılan araştırmalar da dünya- da küresel ısınmaya yol açan at- mosferdeki karbondioksitora- nuıın 650 bin yılın en yüksek düzeyine ulaştığıru ortaya ko- yuyor. Daha güçlü bu- sera ga- zı olan metanın oranı ise tarih öncesi dönemlere göre 2 kat daha fazla. Ortalama küresel sıcaklığın son 5 yılda normalden 100 kat hızh artış gösterdiğini ortaya ko- yan araştırmalar. 2005 yılmın bugüne kadarki en sıcak yıl ol- duğunu işaret ediyor. ELÇİKALI EVSİZLER Refah ülkesinde soğuktan öldüler Dış Haberier Servisi - Belçika'nın başkenti Brüksel'de, sabit ikameti olmayan ve sokaklarda barınan 2 kişinin soğuktan ölmesi şok yarattı. Gazetelerin çoğunluğunun dün manşetten verdiği haberde, "yoksulluk, yalnızhk ve soğuktan" önceki gün ölen 2 bşinin. "refah düzeyi en yüksek ülkelerdeo birinin vatandaşlan olduğu" hatu-latıldı. Belçika, ıstatıstiklere göre, dünyada refah ve zenginlik düzeyi en yüksek ilk 10 ülke arasuıda yer ahyor. -Sabit İkameti Olmayan" (SDF) olarak tanımlanan ve sokaklarda yaşayan insanlardan sadece başkent Brüksel'de 1200 kişi bulunduğunu belirten yetküiler, ölen kişilerden birinin cesedinin "içi ısıtılan, ancak kapıları kapalı olan bir idüsenin kapısuun önünde", dığerinin ise "bir hastanenin önünde" bulunduğunu duyurdular. Sosyal yardmı kurumlan, havalann soğuması üzerine SDF'lerden gelen bannma taleplerinin arttığuıı, bunlann hepsinin karşılanamadığını bıldirdiler. Federal ve bölgesel hükümetler, aşın soğuk nedeniyle ölümlerin engellenmesi için önlemler aluıacağuu bildırdıler. Güzel insan MUSTAFA SARUAŞ'ı kaybettik. Uzuntıımuz buyuktur. Ailesine ve Batı Dersanesi çalışanlanna başsağlığı dileriz. ÖZGÜNDERSANE 1 Nüfus cüzdanımı kaybettim Hükumsüzdür. TEMEL ASAL