Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 KASIM 2005 CUMARTESİ 14 KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr Martin Scorsese'in yönettiği 'Eve Dönüş Yok' adlı fılmde Dylan anlatıcı rolünü üstleniyor BobDylanbelgeseli...APTÜLKADİR ELÇİOĞLU tkı yıl öncekı İstanbul Film Fes- tivali. sinema tutkunlanndan daha çok nûzik muptelalan için unurul- maz rır etkinlik halıni almıştı. Bu festivalın ayncalıklı konuğu olan 5 bölümlük 'Btaes' belgeseli, sinema etkirjliğini bırdenbıre konsere dön- dürnrûştü. Festıvalin ardından ülke- miz televizyonlannda da iki ay bo- yunca. çarşamba geceleri yayım- lanması kaçıranlann özlemıni gı- deririten, izlemış olanlann da yaka- lamı > olduğu tadın tekranna sebep olacaktı. Bumuhteşem 'Blues' bel- gesehnin varlık sebebı ünlü sinema yöneuneru Martin Scorsese'den baş- kası değildi. Eve Dönüş Yok Bu muhteşem belgeselin bir bö- lüravmü de yoneten Scorsese. yapım- cılıkgorevinı hanka bir şekilde ba- şarrnış ve onaya hem akademik hem de müzıkal ölçekte görsel bir yapınn çıkmasını sağlamıştı. Ge- çen vaz başında bu büyük ustanın Bob Dylan üzenne bir belgesel için kollan sıvamış olduğunu öğrenip. bir kez daha ağzımız kulaklanmı- za varacaktı. Bu sevıncın ardından 26 ve 27 Eylül tanhlerinde de în- giltere"nin devlet kanalı BBC ve ABD'nin kamusal yayın sıstemi PBS'de, Martin Scorsese imzalı, 'Eve Dönûş Yok' adındakı Bob Dylan belgeselinin yayına girece- ğini duyacaktık. Tabii ardından da "Fita FestivaB'ne gelir mi acaba?" gibirmden heyecana kapılacaktık. Bu beklenriler sürerken 'Eve Dö- nüş \ok/No Direction Home' ısim- li Bob Dylan belgeselinin albüm kaydı elime geçecekti. Neyse ki bir dükünda "ikinci el' olarak bulup almıştım. Bu ikilı albümde Bob Dykn'ın ilk zamanlanna aıt. daha önce yayımlanmamış kayıtları hat- ta demolan bıle mevcuttu. İkili al- bümdekı 28 parçadan 26 tanesinın ilk kez günyüzüne çıkan kayıtlar olduğunu belırtirsem önenuni da- ha iyı kavrayabilirsıniz. Tabiı bu al- bümû yurtdışından alıp. ıkincı el tezgahına satan adama hem mın- nettenm. hem de "Bu albüm elden çıkanbr nu?" diye küfür salladığı- mı dabelırtmeliyım hani. Hele o al- bümun kartonet ötesıne geçen ki- vakti zamanın efsanevi müzik festivali Woodstock'ın video kayıtlannı izleyebiliyor olmamızın sebebi 27'lik delikanlı Martin' in eline kamerasını almasından başka bir şeye dayanmaz. Rock, blues tutkusunu onun tüm hayatında bir yerlere gizlenmiş olarak bulabiliriz. Mesçla .1995'te çektiği 'Casino' filmini izlerken her karede çalan bir müzik vardır. ' Nöredeyse filmin görüntüsünü ve sesini yoK etseniz geriye nefis bir rock. blues ve soul ziyafeti çıkabilir. tapçığındaki güzellikleri de göriin- ce merakım daha da artacaktı. Fa- kat bu bekleyişte ilk hüsran bir dük- kânda ikinci el olarak bulduğum 'No Direction Home' isimli film müziği albümünün ülkemizde hâ- lâ çıkmamış olması, filmin Türki- ye'ye gelmeyeceği korkusunu ya- şatır olmuştu. Tam bu düşünceler- le günler, haftalar geçerken bu haf- ta başı TV'de yapılarybir anons içi- me su serpecekti. Ve beklenen an bu sefer erken gelmişti ve Martin Scorsese imzalı Dylan belgeseli ge- çen perşembe günü NTV'de yayım- lanmaya başladı bile. vvoodstock'ı tarlhe belgeleyen adam 7O'li yıllarda 'Taksi Şolörü' fil- miyle anılanmızda ayrıcalıklı bir yer elde eden sinemacı ile müzik *ne alaka" diye soranlannız olursa, bu öykünün bayağı eskilere dayanan bir şey olduğunu söylemeliyiz. O vak- ti zamanın efsanevi müzik festiva- li Woodstock'ın video kayıtlannı izleyebiliyor olmamızın sebebi 27'lik delikanlı Martin'in eline ka- merasını almasından başka bir şe- ye dayanmaz. Rock, blues tutkusu- nu onun tüm hayatında bir yerlere gizlenmiş olarak bulabiliriz. Me- sela 1995 'te çektiği 'Casino' filmi- ni izlerken her karede çalan bir mü- zik vardır. Neredeyse filmin görün- tüsünü ve sesini yok etseniz geriye nefis bir rock, blues ve soul ziya- feti çıkabilir. New York doğumlu, 63 yaşında- ki yönetmen, 1976 yılında çevirdi- ği 'Taxi Driver' filmiyle ilk önem- li başansını yaşadı. Filmlerinde ge- nellikle Robiert De Niro ile çalışma- yı tercih etmiş olan yönetmen; 'New York,NewYork' (1977), 'New York Stories' (1989), 'The Age of Inno- cence' (1993). 'Casino' (1995), 'GangsofNewYork' (2002), 'Avi- ator' (2004) gibi fılmleri yaptı. Si- nemadaki ünü dışında evlilikleri ve Liza MineDi'yle yaşadığı aşkla da bir dönem gündeme oturan Martin Scorsese, şimdilerde müzik konu- sunda da adından bahsettirir oldu. Özellikle rock ve blues üzerine aşı- n ilgisi olan yönetmen, 'Son Vals' isimli sinema filminde de rock top- luluğu The Band'in son konserini konu alırken Bob Dylan'a da bir rol biçmişti. O film sonrası Scorse- se, Dylan'ı filminde oynatmayı bir 'onur' olarak nitelerken ona duydu- ğu hayranlığın emarelerini de orta- ya dökmekten kaçınmayacaktı. 10 saatllk röpoıtaj 'Eve Dönüş Yok'ta Bob Dylan'ın da hayatıyla ilgili geniş bilgiler ver- mesi ve filmde anlatıcı rolünü üst- lenmesi de bir haylı önemli diyebi- liriz. "E, bunda nevarkj?" deme- yin, çünkü 20 yılda ancak bir kez TV röportajı veren Bob Dylan için bu fazla cömert bir tavır olsa gerek. Bu belgesel için Dylan'la tam lOsa- ati kapsayan bir röportaj gerçekleş- tirilirken birçok şey de ilk kez gün yüzüne çıkma şansı kazanmış. Ay- nca Dylan'ın hayatında önemli bir yere sahip olan Joan Baez, Allen Ginsberg ve Pete Seeger gibi isim- lere de mikrofon tutulmuş. Bütün bunların yanı sıra ilk defa izleyiciy- le buluşacak kayıtlar da bu filmle gündeme geliyor. Bunlar içinde 1967 yılında 'Arkana Bakma' ismiy- le çekilen, fakat yayımlanmayan bir Dylan belgeselinin de kayıtlan yer alıyor. Bir hafta oncesi Marakeş Ulusla- rarası Film Festivali'ne onur konu- ğu olarak Fas'ta bulunan yönetme- nin yaptığı bir açıklama sinemase- verleri üzerken, müzikseverleri ise yeni sevinçler adına umutlandıracak- tı. Bundan sonra Hollywood film- leri çekmeyeceğini açıklayan yönet- men, belgesellere ağırlık vereceğini vurguluyordu. ÎDOB'un 45. kurutuş yüdönümü İstanbul Devlet Opera ve Balesi'ni 'İstanbul Belediyesi Şehir Operası' adıyla kuran ve 1959-60 sezonunda açan Aydın Gün'ün büstü törenle açıldı Akbank Oda Orkestrası 'ndan KStûrSenisi- İstanbul Dev- let Opera ve Balesi "nın (İDOB) 45. kuruluş yıldönumü nede- niyle AKM'de düzenlenen tö- rende ÎDOBu 'İstanbul Beledi- yesi ŞehirOperası' adıyla kuran ve 1959-60 sezonunda açan Ay- dın Gün'ün büstü törenle açıl- dı. Tcrende tDOB Müdürü Ke- rim SoysaL İstanbul'da operanın kuruluşuna öncülük eden ve uzun süre bütün yükü kaldıran değerli hocalan Gün'ün büstü- nün açılmasından duyduğu mut- luluğu dilegetirdi. Büstün açı- lışımn ardından, İDOB a uzun yıllar emei veren sanatçılara da birerteşekkür belgesı sunul- du. Gecenırı sonunda ise ÎDOB'un sîb, koro. orkestra \ e bale sanatulannuı katılımıyla Özel Kutlama Konsen verildi. AKM Konser Salonu'nda ger- çekleşen konser öncesinde İs- tanbul Devlet Opera ve Bale- si'nin emektar opera sanatçıla- nndan Meral Manizade, İstan- bul Devlet Opera ve Balesi Mü- dürü Kerim Soysal ve Devlet Opera ve Balesi Genel Müdü- rü Meriç Sümen birer konuş- ma yaptılar. Orkestrayı Fabrizk) Ventura, Elşad Bagirov ve Selman Adanın; koroyu ise Yıkhz Kü- nutku'nun yönettiği konserde Ayhan Baran, Müveddet Gün- bay, Le\1a Demiriş, Erol Uras, Jaklin Çarkçı, A\Iin Ateş, Hü- se>in Likos, Kevork Ta\it>an, Perihan Na>ır ve Efe Kışlah Türk ve yabancı bestecilerin yapıtlanndan seçilmiş aryalar seslendirdiler. Bale sanatçılan da Kugu Gölü ve Giseüe bale- lerinden örnekler sundular. Venedihizler' Kerim SoysaL İstanbul'da operanın kunıluşuna öncülük eden ve uzun süre bütün yükü kaldıran değerü hocalan Aydın Gün'ün büsrünün açılmasmdan duyduğu mutluluğu dile getirdL KültürServisi-Şef Cem Mansur yöne- timindeki Akbank Oda Orkestrası'nın kasım ayı progra- mında "Venedikli- ler/Venediksizler'' başlıklı konser yer alıyor. 22 Kasım Sa- h 19.30'da Sabancı Üniversitesi Gösteri Merkezi'nde (Tuz- la), 23 Kasım Çar- şamba 20.00'de Ka- dıköy Halk Eğitim Merkezi'nde, 25 Ka- sım Cuma 19.00'da Sabancı Center'da (Levent) yinelene- cek konserde VTval- di'nin 'Yaylılar için Konçerto', F. Carul- li'nin "Gitar Kon- çertosu". G. Pucci- ni'nin "Crisantemi" ve E. VVolf-Ferra- ri'nin "Serenad" ad- lı yapıtlan seslendi- rilecek. Konserin so- listi gitarist Carlos BoneU. Bilet fıyatlan: Tam 7 YTL. öğrenci ve gruplara 4 YTL. Sa- tışlar Biletix'ten ya- pılmaktadır. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Bir Bale Şöleni Kugu GolıT... 2005-2006 kış dönemi etkinliklerine girerken ba- le ve müzik sanatı alanında görkemli bir gösteriye tanıkolduk: St. Petersburg M. Mussorgsky Dev- let Akademik Opera ve Balesi, Cemal Reşit Rey Konser Salonu sahnesinde Peter llyiç Çaykovs- ki'nin dünyaca ünlü bestesi "Kuğu Gölü" balesini, özgün koreografisi Petipa ve Ivanov'un yapımı ile sundu. Çok başanlı sayılan bu gösteri, yine dünya- ca sanat niteliği üstün zirvede olan Rus bale eko- lünün örneği Kirov Balesi'ni az çok aratmayacak ka- rakterde ve özellikte idi... Sanat yönetmeni N. N. Bo- yarohikov'un bilinçli çalışması da yadsınamaz. St. Petersburg Modeste Mussorgsky Devlet Aka- demik Opera ve Balesi 1933 yılında tanınmış kore- ograf Fedor Lopukhov tarafından kurularak ilk ça- lışmalanna başlamıştır. Repertuvannda ilk sahne- ye koyduğu baleler komedi türünü içeren gösteri- lerdi. R. Digo'nun "Harleçuinade',' Leo Delibes'in "Coppelia" ve Dimitri Şostakoviç'in "Clear Rill"\ beğeni topladığı gibi, modern komedi türü balele- re de çığır açmıştır. Aynı zamanda "çağdaş karak- ter" taşıyan bir grup sayılarak eleştirmenlerden olumlu yorumlar alan St. Petersburg Balesi, kome- di-bale türleri ile koreografide koreodrama karak- terinı de taşımıştır: Lavrovsky, Varkovitsky, Fens- ter, Gussev, Lordan, Assimova, Boyarsky, Bo- yarchikov, Chernskov, Dolgushin, Eifman, Za- muel, Polobentsev ve Lebedev gibi değerli kore- ograf ve sanat adamlan ile çalışan topluluk, kısasü- rede adını sanat dünyasına yazdırmıştır. Müzik dünyasında, özellikle bestelerinde ezgi (melodi) bakımından duygulu, sıcak ve derin yön- leri, sırası gelınce fırtınalı, hareketli ve etkileyici te- malara ve vurgulayıcı orkestra düzenlemelerine dö- nüştüren eşsiz besteci Peter llyiç Çaykovski'nin (1840-1893) baleye çok uygun besteleri, aynı za- manda ölümsüz senfonileri, konçertolan ile birlikte dünyayı sarmıştır. Bu bale yapıtlan arasında "Kuğu Gö7ü"nün değişmez yen vardır. önemli bir nokta ise Çaykovski'nin Rus beste ekolü ile karşılaştınlınca, müzik eleştirmenleri ve yorumcuları tarafından faz- la duygusal, romantik sayılarak "ulusal Rus ekolü" bestecileri arasında sayılmaması yorumunun ya- pılmasıdır. Halbuki, yıllar geçtikçe Çaykovski'nin bestelerinde hem Doğu, hem Batı'nın nitelik ve bi- çim (form) zenginliği olduğu anlaşılmaktadır... Ge- lelim üç perdelik ve koreografisini ünlü Petipa ve son- ra Ivanov'un yaptıklan "Kuğu Gölü" balesine. Çaykovski aynı zamanda Rus balesine öncülük ettiğini özellikle "Kuğu Gölü" balesiyle kanıtlamış- tır. Dünya prömiyeri fılk gösteri) 1877 tarihinde Mos- kova'da Ledebinoe Ozero" adıyla yapılmış, ancak gereken ilgiyi görmemiştir. Sonra, 1985 yılında Ma- rius Petipa ve Lev Ivanov'un koreografisiyle, St. Petersburg'da Maryınsky Tiyatrosu sahnesinde gösterilmiş ve büyük ilgiyle karşılanarak dünyada adını duyurmaya başlamıştır... Ne yazık ki, beste- cisi Çaykovski, yaşamını yıtirmiş bulunduğu için bu önemli yapıtını görememiştir!.. "Memo'nun Onlenemez YühseSşi 1 • Kültür Servisi - Yüzyıl Işıl Okullan perdelerini bugün saat 12.00'de Semaver Kumpanya'nın sahnelediği, 'Memo'nun Onlenemez Yükselişi' adlı oyunla açıyor. Işıl Kasapoğlu'nun yönettiği ve Karina Cheres'in kukla tasanm yaptığı oyun, yurtiçi ve yurtdışuıda pek çok festivale katıldı. Memo'nun bir an önce dünyayı tanımak, bol para kazanıp rahat bir yaşam sürmek ve büyük adam olmak için yollara düşmesini konu anlatan oyun, Ernst Wenström'ün 'Benim Küçük Üçkâğıtçım' öyküsünden Zeynep Avcı tarafından uvarlandı. (0 212 226 23 53) MILAS CUMOK ÇAGRISI "Bu devletm dayandığı temeller tam bağımsızlık ve kayıtsız şartsız mıllet egemenlığınden ıbamttir." M.KemalATATVRK Bu ülkenin aydınlık insanlan 68'liler Birliği \akfi Başkanı Sayın Sönmez TARGAN'ın eşlik edeceği "'Ulusal Ideolojınin Sınıfsal Temelleri'' konulu kahvaltılı aydınlanma söyleşisinde gelin birlikte olalım. Sen gelmezsen bir eksiğiz. Yer : Ege Restoran. Milas Tarih : 20 Kasım 2005 Saat: 10.00 Kahvaltı Ederi: 6.00 YTL İlerişim-Bilgi: Dr. Cmit ÖZBEK 0 532 382 58 50-0 252 513 0150 w w w . c u m o k . o r g Cumhuriyet K l T A P L AR I İmza Günü 19 Kasım Cumartesi, Saat: 14:00-15:30 ÜMİT ZİLELİ 6. Tophane Kitap Fuarı (lstar.bulMoiet/1 Sana' Muzes' Vfînı ı Antrepo 3 / Salıpazarı - Tophane Cumhuriyet -.K I TA P L A R I İmza Günü 19 Kasım Cumartesi, Saat: 16:00-17:30 TÜRKAN SAYLAN 6. Tophane Kitap Fuarı (IstanbûlModern Sanat Muzesı Yan.) Antrepo 3 / Salıpazarı - Toptiane Cumhuriyet -.K İ T A P L A R I İmza Günü 20 Kasım Pazar, Saat: 14:00-15:30 TÜRKEL MİNİBAŞ 6. Tophane Kitap Fuarı (BtanbulModern Sanat Muzesı Yanı) Antrepo 3 / Sahpazarı - Tophane Cumhuriyeİ K İ T A P L A R I İmza ve Söyleşî 20 Kasım Pazar İmza: 17:30-19:00, Söyleşi: 19:00-20:00 Söyleşi konusu: "Laikliği Nasıl Savunabiliriz?" ERDOGAN AYDIN 6. Tophane Kitap Fuarı (IStanbulModern Sanat Muzesı Yanı) Antrepo 3 / Salıpazarı - Tophüie