Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 15KASIM2005SALI
14 İV U i-i J. LJ J \ kultur(acumhuriyet.com.tr
TİYATRO DÜNYASINDAN DtKMEN GÜRÜN
Kumar ve yaşam...Sinemada 'Daha Yaklaş' (Clo-
ser) adh fılmi izleyenler, akıllarda yer
eden isim Julia Roberts olsa da,
Patrick Marber"ı da anımsayacak-
tır. Marber, 'Daha Yaklaş'ı 1997'de
oyun olarak yazmış, oyun Londra,
New York gibi kentlerde sahnelen-
miş ve 2004'te beyazperdeye akta-
nlana kadar da tiyatro ödüllerinin
çoğunu toparlamış. Ödüller fılm aşa-
masında da devam etmiş.
Keylfle Izlemek
Şu sıralarda Kent Oyunculan'nda
oynamakta olan ' Kumarbazın Se-
çimi' (Dealer s Choice) Patrick Mar-
ber'ınilkesen. 1995'teyazümış ve
ünlü yönetmen Richard Eyre'ın
desteğiyle sahneye adımını Royal
Natıonal Theatre'da atmış. Orada
kazandığı başannın ardından West
End'e taşınmış. Marber, aynı yıl,
hem 'en iyi yazar', hem de 'kome-
di dabnda en iyi oyun' ödüllerini
almış. Londra'daki başan New York,
Melbourne, Berlin, Los Angeles,
Chicago, Zürih, Viyana gibi şehir-
lerde tekrarlanmış. Bu yıl da Kent
Oyunculan'nın genç kadrosu keş-
fetmiş oyunu. Şimdi Istanbul'da 'Ku-
tnarbazın Seçimi'. Umanm, bura-
da da aynı ilgiyi görür. Hoş bir oyun
ve başanh bırekıp çalışması. Keyif-
le izleniyor. Cüneyt Türel ve Kök-
sal Engür gibi usta sanatçılann ya-
nı sıra Engin Hepileri, Okan Ya-
labık, Bülent Şakrak, Bartu Kii-
çükçağjayan gıbı gençler güldürü ve
genlim unsurlannı dozunda oyuncu-
luklarla aktanyorlar seyirciye. Oyu-
nu dilimize çeviren ve yöneten de yi-
ne genç kuşak tiyatroculardan bir
ısim; Cengiz Bozkurt. Reji, oyun-
daki hızh tempoyu, akışı destekliyor.
Birinci perdede, özellikle mutfak
sahnelerinde, oyunculann perfor-
mansı her ne kadar metındekı gerek-
siz uzamalan toparlasa da, kısalt-
malara gidebilirdi diye düşünüyo-
rum. Banş Dinçel'in dekoru zevk-
li olduğu kadar işlevsel.
Sıradan yaşamlar
Partrick Marber'in, Londra'da, sı-
P,atrick Marber'ı, tiyatrodan beyazperdeye uyarlanmış olan 'Daha Yaklaş'
(Closer) filmini izleyenler tanır. 'Kumarbazın Seçimi' genç yazann ilk tiyatro
eseri. Duygusal iniş çıkışlan, gerilim unsurlan da olan hoş bir komedi.
Şimdi Kent Oyımculan repertuvannda bu oyun. Başanh bir çalışma.
Cüneyt Türel ve Köksal Engür gibi iki usta oyuncu, genç ve dinamik bir ekibe el
veriyor... Şimdi de el verme sırası seyircide...
radan insanlann sıradan yaşamlan
üzerine yazdığı üçlemenin ilk oyu-
nu 'Kumarbazın Seçimi'. Onu,
'Yaklaş Bana' ve 'Howard Katz'
izlemiş.
Az önce de belırttiğim gibi, hoş ve
küçük bir oyun 'Kumarbazın Seçi-
mi'. Komedi yönü ağır basan, ama
insanı güldürmek ıçin zorlama du-
rumlar yaratmayan bir metin... 42
yaşında olan Marber, bir zamanlar
iyi bir poker oyuncusuymuş. Belki
de bu nedenle, oyunu bir poker ma-
sası çevresinde kurgulamış. 'Ku-
marbazın Seçimi'nde poker, bir he-
yecan kaynağı olmanın ötesinde, o
insanlann beklentılerinin, umutla-
nnın sembolü.
Oyunun birinci bölümü, dönüşüm-
lü ve eşzamanlı olarak orta haili bir
lokantanın mutfağında ve salonun-
da geçer. Mutfakta çahşanlar arasın-
daki ilişki gündelik diyaloglarla baş-
lar, aynı çızgide devam eder. Belki
konuşmalar incir çekirdeğini doldur-
maz, ama satır aralannda bu insan-
lann saplantılannı, umutlannı, kır-
gınlıklannı güldürü atmosferi ıçin-
de verir. Laflann kışiler arasında pin-
gpong topu gibi dönmesi tempoyu
hizlandınrken '15 yaş üstü' espriler
de bütün içinde eritilır. Zaten neden
böyle bir uyan yapıldığını anlamak
biraz zor. Herhalde *korkulu rüya
görmektense' dıye düşünüldü.
Ikinci bölüm lokantanın altındakı
bodrum katında geçer. Her kumar
masasında yaşanan gerilim burada
da gözlemlenir, ama Marber dozu yi-
ÎKİNCt ON KÎTAP YAYMLANDI
CanCep
dizisi
ü iisüriiyorKültür Servisi - Günümüzün görselliğe daya-
h kültür ortamında insanlar okuma alışkan-
hğından uzaklaşırlarken, Can Yayınlan, dün-
yada olduğu kadar ülkemizde de zengin bir
geçmişe sahip cep kitaplan geleneğini, oku-
yucuya daha kolay ulaşması ve bu kitapla-
nn daha çabuk tüketilmesı açısından sür-
dürme karan aldı. 1 Mayıs 2005'te CanCep
dizisinin ilk on kitabı okurla buluşmuştu. Bu
kitaplar, Ahmet Rasim'ın 'Güzel Eleni'si,
Ferit Edgü'nün 'Binbir Gece'si, Richard
F. Burtonın 'Binbir Gece Masallan', Fla-
ubert'in 'Saf Bir Yürek'i, Gogol'ün 'Ne-
va Caddesi', Dostoyevski'nin 'Uysal Kız'ı,
Yaroslav Haşek'in 'Aslan Asker Şvayk'ı,
Franz Kafka'nın 'Bir Köpeğin Araştırma-
„____,-., ları', Carlos Fuentesin
• Can 'Aura'sı, Antonio Tabuc-
Yayınlan, ci'nin 'Fernarnando Pes-
zengin bir soa'nın Son Üç Günü'ydü
geçmişe sahip oluşuyordu. Can Yayınla-
cep kitaplan n
ޙdi i s e
^^^ o n tata
-
eeleneğüıi bı okurlarla buluşturuyor.
okuyîcuyadaha C ^ Kavukçn'nun fim-
, , , tastik boyutlara enşen en
kolay ulaşması ^ z d ö ; k ü l e n n d e ; b i r i
vebubtaplarm ^ . N o l y a , s ı E r d a l
daha çabuk öz'ün öykü serüveninin
tüketilmesı bir özeti niteüğindeki 'İki
açısından Deniz Öyküsü', Enis Ba-
sürdürme tur" un edebiyat tadına aç
karan aldı. olanlar içın doyum meşk-
——-————-—- leri sunduğu 'Cep Meşk-
leri', Tahsin YüceTinyaşadığımız toplumun
ironik öyküsünü anlatan 'Ayna'sı, Faruk
Duman'ın Pîrî Reis'in eserlerinden yola
çıkarak yeniden yazdığı'Yedi Deniz'ı, Pla-
ton'un 'yurttaşın görevleri'ni tartıştığı
'Kriton ya da GörevÜstüne'si, Flaubert'in
masalsı öğelerle yüklü şıirsel öyküsü 'Ko-
nuksever Aziz Julien Söylencesi', Home-
ros'un Odysseia destanının en sürükleyici
bölümlennden bıri olan 'Tepegözlerin
Mağarasında'sı, Anton Çehov'un en güzel
kısa öykülennı bir araya getiren 'Korkunç
Bir Gece'si ve Aldous Huxley"in tutkulu bir'
aşk üçgenını anlatan "Mona Lisa Tebes- |
sümü'nden oluşuyor ıkincı on kitap.
Alternatif
kitap i
fuarı
Kültür Servisi - GrupMed-
ya Fuarcılık tarafindan bu yıl
altıncısı düzenlenen Kitap
Dünyası Fuarı. 17 Kasım'da
ITO Başkanı Murat Yalçın-
taş tarafindan açılacak. 27 Ka-
sım'a dek sürecek olan etkin-
liğin ginşi ücretsiz.
Son beş yıldır Beşiktaş'ta,
Dolmabahçe Kültür Merke-
zi'nde düzenlenen alternatif
kitap fuan, bu yıl Tophane'de
Salıpazan Limanı antrepola-
rında kitapseverlerle buluşa-
cak. Tarih ve edebiyat tema-
suını işleneceği füar 4 bın met-
rekarelik alan üzerine kuru-
lu. 120 yayınevinin katılaca-
ğı alternatif kitap fuannda, zı-
yaretçiler pek çok yazarla bu-
ne ölçülü tutmuştur...
Iş konusunda değilse bile poker ko-
nusunda adeta despotlaşan. ama ku-
mar masasında da çalışanlanyla sı-
cak bağlannı koruyan, oğlu Carl'la
I Okan Yalabık) ihşkısinde ıse aynı
esneklıği gösteremeyen lokanta sa-
hıbı Stephen (Köksal Engür) de, çev-
resındekıler gibi, bu büyük şehnnyal-
nız insanlanndan biridir. Tabiı ki bu
karşılıklı bır etkileşündir. Oyunda
karşımıza çıkan altı erkeğin kişilik-
lennin ardında yatan aslında duyar-
lı ve kapalı dünyalardır.
Kumar ve beklentiler
Öte yandan, profesyonel kumar-
baz Ash (Cüneyt Türel) de, ifadesiz
(poker-face) ve soğuk kanlı tavrına
karşın, Carl'la olan ilişkisinde yal-
nızlığın ve sevgiye özlemin sinyal-
lennı venr. Birmasaçevresinde şans-
lannı arayan bu insanlar için önem-
lı olan umutlanyla yaşamaktır. Oyu-
nu kuran. yönlendıren Stephen içın
poker, kumarbaz ve başansız oğlu
Carl ile haftada bir kez olsun bulu-
şabilmefirsatıdır.Carl için, eğer ka-
zanacak olursa, babasına karşı ken-
dıni ispat etmek ve sonra da onunla
bağlannı kopartmaktır. Frankie (En-
gın Hepileri) içın kazanmak, yaşa-
dığı bu şehirden ve garsonluktan
kurtularak başka ülkelere gidebil-
mektir. Sweeney (Bülent Şakrak)
için, küçük kızıyla dilediğince bir-
likte olabilmektir. Mugsy (Bartu Kü-
çükçağlayan) içinse kendine ait bir
lokanta açabilmektır. Oyundakaza-
nan kim olacaktır?
Yaşam ve kumar
arasındakl gelgltler...
'Kumarbazın Seçimi'nde Cüneyt
Türel ve Köksal Engür, rollerini her
zaman olduğu gibi ustalıkla biçim-
lendirmenin ötesinde; Engin Hepi-
len, Okan Yalabık, Bülent Şakrak ve
Bartu Küçükçağlayan'dan oluşan
genç ekibe el vererek onlara güç ka-
zandınyorlar. Uişküer ağı abartıya
kaçmayan oyunculuklarla örülüyor
ve iki saat hızla geçiyor...
luşma imkânı bulacak.
Çeşitli kültür ve edebiyat
etkinliklennin de yer alacağı
fuarda imza günlennin ve pa-
nellerin yanı sıra müzik din-
letileri, söyleşıler, resım ser-
gileri ve açık oturumlar dü-
zenlenecek. Fuar 11.00-20.00
saatleri arasında ziyaret
edilebilecek.
Derginin kasım sayısı çıktı
Sanat dünyası
etkinlikleri ve
yorumlar Artisfte
Kültür Servisi - Artist plastik sanatlar dergisinin
kasım sayısı yine üUcemizden ve dünyadan haber-
ler, eleştiri ve inceleme yazılanyla gündeme eğili-
yor. Yahşi Baraz, "II. Dünya Savaşı Sırasında
Hermitage Müzesi" başlüdı yazısında, müzede
bu süreçte yaşananlara ışık tutuyor."Paris'te FI-
AC Rüzgân", en eski uluslararası çağdaş sanat
fuarlanndan biri olan etkinlik üzenne bır değer-
lendirme yazısı. Erhan Ersöz, "2000'li Yıllarda
Sanat Eserlerinin Pazarlanma-
sı!", Gülgün Başarır "Bir Ser-
best Vuruş Sanatçısı Ramazan
bronz, i y "*^w Bayramoğlu", C. Tuğba Gürkök
1892. Bm^m "Tann'nın Eli: Auguste Rodin"
başlıklı yazılanyla yer alıyor-
lar dergıde. Gülgün Ba-
şanr, trfan Önür-
men'in Hafriyat
Grubu'nun bir üyesı
olarak îstanbul Bıena-
li'nde yer alan yapıtı üzerin-
de duruyor. 'Fatih Mi-
ka'dan Anlamb Bir İzler
Sergisi', Yıldız Cıbıroğlu
imzalı. Ümit Gezgin ıle
Abdülkadir Günyaz. bu
sayıya konuk olan diğer
yazarlardan. Gezgin, bir
yazısında Ahmet Yeşil'in
sanatuıı anlatıyor. Ziya
Gürel de "9. İstanbul
Bienali'ne Başkaları-
nın Gözüyle Bak-
mak" diyor yazısının
başlığında. Dergide,
bunlann dışında
başka eleştiri
yazılan ve
güncel haber-
lere de yer
veriliyor.
Yüın Genç Ressamı - 2005
Yarışma Koşulları
Y«nşma>ı kimltr katılabilir:
Yurtıçı \e yurtdıştnda faalivet gösteren Gûre! Sanallar Fakulte \e Yüksekokullannın herhangı bır bolumunden mezun
olan yada bu okullann son sınıfinda oğrenımım suniuren \e 31 Aralık 20O5 tanhı ıtıban üe 35 jaşından gün almamış
T C yuntaşı genç ressamlar >an>maya ada> adayı olarak katılabılır
Ysnşma Koşulları
a. Yanşmaya katılacak ressamlar uç adet cser çalışacaklardır
b EserlennkısakenanSOcm'denkuçuk uzunkenan 150 cm'den bü>ük olmamalıdır
c Eserler ruval uzenne veya duz kalıcı satıh uzenne yapılmıs olmalıdır Baskı eser \e fotoğraf kabul edılmez
d Malzcme ve konu serbesttır
e Yanşmaya son katılım tanhı 5 Arahk 2005 tır
\ arışma>a Mflracaıt Şekli
a Genç ressarglar yanşmaya rumuzlan ıle katılacaktır
b Yanşmaya kaülmal. ıstevea genç ressamlar yanşma ıçın bazırladıklan üç adet esenn her bınnden 6'şar adet 18x24
cm boyutunda renklı fotografmı çekerek her bınnı \4 boyutunda beyaz kaeıda sabıtleyerek altına kitap harfi ıle esenn
boyutlannı. malzeme cınsını ve teknık ozellıklennı varsa esenn ısmını yazacaklardır ıFotogratlar belımlen ölçüden
kiıçük ohnamalıdır)
c rt-saMt'ın web sıtesınden \a da dergıden temın edtlebılecek \nket Formu daktılo \a da okunakü kitap harfien ıle
doldurulacaktır
d Beş adet dosyaya ûzerlennde bırer rumuz yazılarak eserlenn fotofraflan ve anket formu konulacakur Bu
dosyalarda sanatçmtn kımlığını belırten herhangı bır şev olmayacaktır •Mnncı dosyada eserlenn fotoğraflan ıle
bırlıkte sanatçının özgeı;mışı. dıplomasınm onayh bır suretı. ogTencı belgesı ıkı adet 6 \ 6 cm boyutlannda vestkalık
fotoğrafı yer alacaktır
V »nşmada l >gnlanacak Y ÖBtrm
Birinci \ a m ı
1 \da\ aday ı genç ressamlann \ anşmaya gonderdîkleri üı; adet eserinin fotoğrafi ve anket formlan jun îarafindaD ayn ayn
\e bırbınnden bagımsız olarak ıncelenerek puanlarru vöntemryle r 1 -100 puan arasıl her bır adaya puan venlecekrır
2 En yûiûek puan ortalaması alan 15 genç ressam "2005 Yıluun Genç Ressamı" yanşmasına aday olacaklardır
Fınale kalamayan yanşmacılann kımlıklen kesınlıkle gızlı rutulacaktır
3 Yanşma şartlanna uymayan. yanlış bılgı veren adaylar dereceye gırmış olsalar bıle dıskalıfive edılecek, yansma
hakkı kendısınden bır sonra gelen aday venlecekiır.
4 10 Aralık 2005 tanhınde finale kalan 15 ada> açıklanacakor.
5 Dergımızın ıletışun kurduğu 15 aday derginin belırleyeceğı mekânda sergılenmek üzere eserleruun onjınallenru 15
.\ralık 2005 tanhıne kadar yanşma adresine gondereceknr
İkinci Aşama
Jûn taraündan eleme sonucımda "20O5 Y ılının Genç Ressamı" yanşmasına katılmaya hak kazanan 15aday aşağıda
belırtılen yöntemle halk oylamasma sunulacaktır
1 20 Aralık 2005 - 20 Ocak 2006 tanhlen arasında 15 genç ressam adaymın yanşma içın fotografmı gönderdıklen
eserlennın orijınallen ıle bir sergı duzenlenecektır Sergı satışa açık olacak \ e yapıtlar rh-Hanat dergısı taraftndan
ftyatlandınlacaktır
2 Fıy atlandınnada eserlenn boyutu ^ e malzeme^ı dıkkate alınacak v e birim fıyat uzennden degerlendırüecektır
3 Satışı olan yapıtlann geluııun
o
o50 =ı sanatçıya \enlecek kalan kısmı ıse gelecek yıl üçüncusü yapılacak
yanşmamızın bütçebine aktanlacaktır
4 rh+sanat dergısmm \veb sıtesmde 15 genç res^am aaayı içın bırer sayfa duzenlenecektır
5 rh+sanal dergtsının Ocak 2006 »aMbinda 15 genç re»sam adayının heı bınne bırer sayfa aynlacaktır Ayrıca genış
bır kampanya ıle 15 genç ressam medyaya \e kamuo>"una tanıtılacaktır.
6 Fınale kalan on beş adayın eserlerını \e kendılennı tanıtan bır katalog hazırlanacakaT
Ov Venne
20 Aralık 2005 - 20 Ocak 2006 tanhlen arasında açık kalacak sergıyı gezen (zleyicıleı 19 Ocak 2006 tanhine kadar
•'2005 Y ıİHiuı Genç Ressamı"na oy % ereceklerdır
1 rh+sanat dergısmm » eb sıtesınden adaylann sayfatannı ınceleyen ızleyıcıler de oylamaya katılabıleceklerdır
2 rt+saıut dergısının Ocak 2006 oy\erme formlan olacaktır. ızleyıcıleradaylan nıceleyıpdergıdeyayınlananov lerme
formunu doldurarak 19 Ocak 2006 tanhı saat 19 00a kadar oy formlannı yanşma adresine gönderebıleceklerdır
3. 15 adaym rh+sanat'ın tasarrufu dışında kendı adlanna tanıtım yapnalan serbesttır
4 "2005 \ ıknın Gtnç Rrssanu" 20 Ocak 201* tanhınde ser;ı kapanıs kokteyluıde düzenlenen ödül torenfflde ılan edıleceknr
pdûl
1. "2005 Ytlınuı Genç Ressamı^na rh+sanat dergısı tarafindan plaket venlecektır
2 \ anştna tantmu okıp eder, rtı+stnal dergı»nm Mart sayısmia "20O5 \ ılııun Genç Rtssamı"'mn bır esen kapak yapılacaktır
Mnca aynı sayıda"2©05 \ ılı GençRessamr ıle b'r r-"porra] yeralacaktır
3 "2005 Yılınm Genç Ressamı" u,ın medya tanıcımı sapılacaktır
4. "2005 Yıtının Genç Ressamı" ıle en az bır yıllık bır bozleşme vapılacak ve bır yıl boyunca sanatçtmn eserlennın
sarışı \s tanıümı yapılacaktır Aynca belırlenecek bır tanhte kışısel «rgısı dûzenlenecek \e katalogu yapılacaktır
5 Sergıleme yûkümlulüklen ve tasamıfu rh-^sanal dergısme aıt olacaktır
Yanşmaya katılacak aday lar rh-sanal dergisinin belirlediği şartlan kabul etmı; sayılacaktır. Sonradan
yapüan itirazlar dikkate ahnmay acaktır. V anşma için göaderilea dosyalar iade edilraez.
JÜRİ
Mehmet ERGÜVEV
Turan EROL
Mehmet GÜLERYÜZ
KayaÖZŞEZGtN
NıIgunYÎKSEL
YAZI ODASI
SELİM İLERİ
Hüseyin Rahmi'de
Alaturka/Alafranga
Yıllar önceydi, Enis Batur önermiştı: Bütün
araştırma olanakları sağlanacak, Hüseyin
Rahmi Gürpınar'ın yaşamöyküsünü yazacak-
tım...
Şüphesiz beni mutlu kılacak bir öneriydi.
Enis, Hüseyin Rahmi'nin eserine tutkunluğu-
mu biliyordu. Yazık ki gerçekleşmedi, büyük
romancının hayatını yazamadım.
Ama Hüseyin Rahmi'yle ilintim handiyse kırk
yıldır sürüyor. Lise birde Türk Dili ve Edebiya-
tı ödevim, Şıpsevdi'run tahliliydi.
Kırk yılı yarım yüzyıla da çıkarabilirim. Çün-
kü, dedemin Altıyol'daki kitabevınde gördüğüm,
bir bakıma 'seyrettiğim' kitaplar arasında Hü-
seyin Rahmi'nin Meyhanede Hanımlar'\ da
vardı. Zaten bu seyredişlerimi kım bilir kaç
kez yazdım...
Enis Batur'un önerisinden sonra kocaman
bir defter almıştım, Hüseyin Rahmi not defte-
ri olacaktı. Yıpranmış haliyle dün karşıma çık-
tı. Okuma notlarıyla başlamışım.
"istanbul'da Alaturka I Alafranga" d iye bir baş-
lık atmışım. Alaturkayı tanımlıyorum:
"Türkçe Sözlük'ün mecazianlamını 'düzen-
siz, yöntemsız' olarak açıkladığı alaturka, ken-
dince bir düzen, kendince biryöntemdir bir yan-
dan da.
Hüseyin Rahmi'nin biraz da ironiyle sapta-
dığı gibi, eskilerin yaşayışı efsunluymuş. Her
şeyden sırlı, garip anlamlar çıkarmak; her şe-
yi, hatta hiç sebep yokken, birbirine bağla-
mak, ılmiklemek alaturka dünyanın bir özelli-
ği."
Sonra, hayatın her evresinin bir 'tören' nite-
liği edınmesıne geçmışim. Gulyabani romanın-
dan söz açmışım...
Hüseyin Rahmi'nin Muhsine Bacı'sı -o saf,
bön ve masum roman kahramanı- gulyabani-
lerine adeta törenle iyi saatte olsunlar aşı da-
ğıtır. Akşam vakti evin hertarafına şerbetler ser-
pilir.
Alaturkalıkla alay ettiği sanılmış Hüseyin
Rahmi, işın aslı aranırsa, tepeden inme yeni-
liklerin toplumda yer bulamayışını, topluma
ayak uyduramayışını da sarakaya almış.
Hüseyin Rahmi, "Tünel'den İlk Çıkış"ta pa-
niğe kapılan insanlarımızı tatlı tatlı anlatırken,
törensiz, ritüelsiz tünelin alaturka topluma ne
kadar yabancı düştüğüne de işaret ediyor.
Yeniliğin sindirilmesi, burada, heryerdekin-
den çok daha uzun zamanı gereksiniyor, de-
mişim.
Cafcaflı sözler mi?
Bununla birlikte, "Tünel'den HkÇıkış" öykü-
sünü yeniden okudum ve pek sevdim. Istan-
bul'da yaşayanların hâlâ ürpererek bindikleri
bir taşıt gibime gelir Tünel; rutubeti, kokusu,
loşluğu, karanlıkta öteki vagonun ışıkları...
Tünel'den çıkanların perişan hallerini dile
getirmiş Hüseyin Rahmi, BillurKalp'tekanca-
yı bu kez otomobile takar.
İki ayn üslupla yazılmış, bazı sayfaları, bö-
lümleri hüzün dolu, bazı sayfalarıysa enikonu
güldürücü BillurKalp'te, evlere şenlik bir oto-
mobil, taksi sahnesi vardır.
Otomobil İstanbul sokaklarında ilk kez ka-
muya açıhyor. Gelgelelim alaturka dünyada
otomobılin işi ne?
Çoluk çocuk "araba"ya doluşanlarda, çok
geçmeden, bir mide bulantısıdır başlar. Çocuk-
lar pisboğaz, az önce tıka basa kabakçekir-
deği yemışler, üstüne de su içmişler...
Cırcırfaciası patlak verince, anaları, çocuk-
ları araba penceresinden şehre, Aksaray yol-
larına... Gerisini yazmamak daha uygun kaça-
cak galiba.
Bıllur Kalp'te araba sözcüğüyle anılan oto-
mobil, Hüseyin Rahmi'nin bazı başka eserle-
rinde "otomofil" olup çıkar. Otomobil olabil-
mesi içın, işte, yılları, zamanı gereksinmekte-
dir...
Önerilen
Kitap / Yer Gece Dinlenir, Yavuz Özden, Dig-
raf Yayıncılık, 2005. ("Kalbi kan. Can kırmızısı
veya I ölüm koyusu bir kelimeyle I bu sırra
üşüşen sendin."
llçelerde çocuk filmleri
• Kültür Servisi- İstanbul Büyükşehir
Belediyesi Kültür ve Turizm Dau-e Başkanhğı
tarafindan Uluslararası İstanbul Çocuk
Fılmlen Festıvalı'nin katkılanyla düzenlenen
'Çocuk Filmleri Günlen' 8 Aralık'a dek
sürecek. Etkinlik, ılçe kültür merkezleri ve
okullarda ücretsiz olarak gerçekleştirilecek.
Bu kapsamda, bugün ve yann Bayrampaşa
Beledıye Kaymakamlık Altı Kültür Merkezi, -
17-18 Kasım Fatih Zübeyde Hanım Kültür
Merkezi, 20-21-22 Kasım Kâğıthane Sadabad
Kültür Merkezi. 23-24-25 Kasım Tuzla îdris
Güllüce Kültür Merkezi. 26-28-29 Kasım
Sultanbeyli Atlas Düğün ve Kongre Salonu,
30 Kasım 1-2 Aralık Maltepe Mevlana
Camisı Konferans Salonu, 3-4 Aralık
Ümraniye Belediye Kültür Merkezi, 6-7-8
Aralık Pendik Belediyesi Gösterim
Merkezi'nde filmler gösterilecek.
'Evvel Zaman İçinde' albümü
• Kültür Ser\isi - Siemens. kunıluşu
Cumhuriyet'in ilk yıllanna dayanan Odeon
müzik şirketinin arşivini yeni kuşaklarla
buluşturma tasansı kapsamında Odeon
şirketinin '1924'ten Bugüne Türk Sanat
Müzıği Serisf nın ilk albümü olan "Evvel
Zaman İçınde'yi müzikseverlere sunuyor.
Bestekâr Zeynettin Maraş'ın öncülüğünde
yüzlerce yapıt arasından, titiz bir çalışma
sonucunda belirlenen 16 sanatçı ve 16
parçanın özgün kayıtlannın bur araya
getirihnesiyle oluşturulan albümde, Müzeyyen
Senar'dan Sevim Tuna'ya, Zeki Müren'den
Emel Sayın'a, Münir Nurettin Selçuk'tan
Hamiyet Yücesese kadar Türk sanat müziği
I duayenlerimn unutulmaz şarkılan bulunuyor.