Katalog

14 KASIM 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA kutturfa cumhuriyet.com.tr 15 CACRISIMLAR AYŞE EMEL MESCİ kayması nedir?Modern çağa gelinceye dek, in- sanoğlu ve insankızının başına geJebilecek en ezıyetli, en acı ve en dokunaklı felaketlerden bin göç etmek zorunda kalmak. yeri- nı yurdunu terk edip gitmektı. 'Y- er' kavramı hiç kuşkusuz bir top- rağa yerleşmekle. yanı tarımla bırhkte ayn bir önem kazanmış- tı, ama uçsuz bucaksız evrende kendine ait bir nokta belleyip ora- ya bağlanma, orada kendine ait bir dünya, bir kozmos yaratma duygusu sadece 'yerleşik' uygar- lıkJarda değıl, göçerlerde de göz- lenirdi. Aradaki fark, orüann bağ- landığı noktanın o kozmosu sım- geleyen taşınabilir bir parça, ge- nellikle de çadırlan, yanı yurtla- n olmasıydı. Deyimin dılimizde "yersiz yurtsuz kalmak" diye kökleşmesinin altında herhalde Anadolu'nun yerleşikle göçen bir arada var etmiş tarihınin de payı vardır. Göç olgusu, onun arka planın- da ezıci ağırlığını hissetıren terk edıp gitmek, köklerinden kop- mak duygusu insan imgeleminde hüzünJe, hasretle, yenılgiyie eşle- şen en belirleyici anlam öbekle- rinden birini oluşrurmuştur her zaman. Antikçağın en hareketli uygarlıklanndan biri olan, dola- yısıyla aynlıp gitmenin en olağan sayılabıleceği Yunan dünyasında bıle, kış bir tannnın veya tannça- nın yeryüzünü terk edip gitme- sıyle, ılkbahar ise gen dönmesiy- le ilişkilendirilmişti. Bakkha'lar, esnk Dionysos rahibeleri, kentı- nı terk edip gitmiş, kayıp Diony- sos'u aramak için dağlara çıkar, ağıtlar yakarak onu geri çağınr- lardı. Odysseia'nm en dokunak- lı dızeleri, bir riirlü evine, Itha- kı'ye dönemeyen Odysseus'un hasretini dile getirirdi. Kıtaplı, ki- tapsız dinlerin hemen hepsınde, kuruluş aşamasının bir für sınav olarak yaşanan/algılanan bir 'se- • Gündelik yaşamın vişne bahçelerine inen baltaların gürültüsü duyulup göç katarlan kurulduğunda, kimisi modernleşmenin, temiz, pak, standartlara uygun, konformist çözümler üretmenin kolaycılığını alkışlar; kimisi de gidenin asla geri gelmeyeceğini ta kalbinden hissederek hüzünJe bakar cama, betona, neona boğulmuş modern cangılın ortasında karşısına çıkan harap konağa... yahat', 'exodus\ 'hicret' ile iliş- kilenmesi de içinde yaşanan dün- yanın terk edilip bir meçhule doğ- ru yola çıkılması anlamına gelen 'yer değiştirme'nin insan imge- leminde nasıl önemli ve ür- kütücü bir yer işgal eftıği- ni göstermesi açısından anlamhdır. Bağfarından kurtulan Insanlılc Modern çağJa birlikte işler değışir. Kapitalizmin geniş ye- niden üretimi tüm insan ilişkile rini pıyasa gergefinde doku- maya başlayıp, ışgücü- nü de serbestçe alı- nıp satılan, 'ha- reketli' bir meta haline getirince, 'yer değiştirmek' giderek kolayla- şır. Gerçi kapita- lizmin yan ürünle- ri olan sömürgeci- lik, emperyalizm, dünya savaşlan, mil- liyetçi boğazlaşmalar, darbeler vb. ortasında göç acısı yine sürer. Köylerinden, evlerin- den, topraklanndan ko- pup yollara düşen insan- lar, zonınlu göçler, terk edilen vatanlar, sür- günler insanlığın acılar haritasında yerlerini korurlar. Ama gündelik içinde yer değiştirmek, artık o es- ki anlam yükünden uzaklaşmış, olağanlaşmıştır. Bir evden çıkılır başka bır eve geçilir- evler satılır veya yıkılır, apart- manlar yapı- hr; semtten semte, kentten kente gidi- lir; hayatlar 'Yer', bir zamanlann 'Gaia'sı veya yurdun orta direği, göğün demir kazığı, bu koca evrende in- sana bir güven duygusu veren, ben de buradayım, burası benim dünyam, ben de vanm dedırten o kök, artık tek tek insanlann var oluşundan, kişisel tarihlerinden sökülüp atılmış, çağın temel özel- liği olan sıradanlaşmanın etkisi altında silinmiştır sanki. 'Ekono- mV öyle ağır basmıştır kı, onun silındin altjnda tüm kişisel 'uzamlar' ve 'zamanlar' ezil- miş, un ufak olmuş ve en kötüsü her şey bırbirine benzemeye baş- lamıştır Bunun 'nesnel bir gerçeklik' oldu- ğunu. tarıhın bu yönde aktığını vb. söyleyebıhnz tabıı ki. Ama bu duru- mun yarattığı hüznü ortadan kaldıramayız. Mahur beste Çünkü arka plan- da. hem 'yer değiştir- me' ımge- sinın yüz- yıllar bo- AttS yunca yüklendiği ürkütücü an- lamla dolu bir mitoloji ve tarih; hem de, insanın zaman ve uzam dışı varoluşsal özündeki 'yerini arama' kaygısı vardır. Insanın özü, 'yer değiştirme'nin hüznü- nü taşımaya mahkûmdur. Ama dığer yandan modern insanın en temel varoluşsal bunaltılanndan birinin altında, 'zaman'la ve 'uzam'la, yani 'tarih'iyle ve 'yer'iyle kurduğu ilişkide yaşa- nan sıradanlaşma yatar. Gerçi modern dünyada bu hüznü algı- lamak zorlaşmış, çünkü kendi- mizı dinleme, duyma yeteneği- miz körelmiştir. Terk etmenin acısını algılamak terk edilene duyduğumuz bağlılığın gücüyle olduğu kadar, piyasalarda örse- lenmemiş duyarlıklar ve kendi- mizı kazabilme, özümüze inebil- me yeteneğiyle de ilişkilidir. So- nuçta, gündelik yaşamın vişne bahçelenne inen baltalann gürül- tüsü duyulup, göç katarlan ku- rulduğunda, kimisi modernleş- menin, temız, pak, standartlara uygun, konformist çözümler üretmenin kolaycılığını alkışlar; kimisi de gidenin asla geri gel- meyeceğini ta kalbinden hisse- derek hüzünle bakar cama, beto- na, neona boğulmuş modern can- gılın ortasında karşısına çıkan harap konağa... Konakdeğildırözledıği,bilir... Oradaki yaşanmışlığın izlenni, genel bir tarihle örtüşmüş kişisel maceraların anılannı, şimdi dı- şandaki kargaşanın içinde hafif hafif silınen ve ancak orada iken ve ancak duyarh kulaklarla alttan alta duyulabılecek bir senfoninin veya bir 'mahur beste'nin nağ- melerinı arar o... Sözlüklerde böyle geçmez bel- kı ama, bilir, bu yaşanana 'yer kavması' denir. RH+Sanat, bu sayısuıda eleştiri-inceleme yazılan ve dosya konulanyla okurla buluşuyor Vandalizm tartışılıyorKülrür Servisi - RH+ Sanat aylık plastik sanatlar dergisi, bu sayısında ülkemizden ve dünyadan gelişmeler, eleştiri-inceleme yazı- lan ve dosya konulanyla okurla buluşuyor. Vecdi Sayar, 'Vandalizm ve Sanat'. Em- re Zeyrinoğlu da 'Vandal ile Meleğin Bu- luşma Noktası' başhklı yazılarla derginin bu sayısının konuğu oluyorlar. Yine şiddet konusuna eğilen biryazı da AJper Hasanoğ- lu ımzalı, başlığı da 'îçimizdeki Şiddet' Ali Akay, 'Uç Tür Psikoloji', Aysel Yavuz da 'Vandalizm Gerçeği' başlıklı yazılanyla bu dosyaya katkıda bulunurken SuatHayri Kö- çük'ün Bülent Somay'la söyleşisinin başlı- ğı 'Özgürlüğün Sınırlarına Sığmayacak Bir Suç: Vandalhk' Soyut, soyuta Doğru' Dergmin birkaç sayfası da 'Vandalizmi Tarnşmak' başlığıyla A. Celal Binzet, Nil- gün Yüksel, Jale Erzen, Esra Aiiçavuşoğ- lu. Bilge Aydoğan, Aydın Ayan, Necmi Ze- ka, İbrahim Balaban, Aİaartin Aksoy, Fany Elisa Torre'nın görûşmelerine aynî- mış. Gülsen Bal. Londra'daki 'Açık Sistemler - Sanatı Veniden Düşûnmek c.1970' sergi- si üzerine izlenim ve değerlendirmelerini paylaşıyor okurla. Abdülkadir Günyaz da "Soynt Soynta Doğru' başlığı alhndâ Ley- la Gamsız'm yapıtlanna ılışkin düşüncele- rinı anlatıyor. 'Üretken Kadınlar Sığına- ğı'nda da, Nilgün Yüksel, Leyla Gamsız'ı anlatıyor yapıtlanndan yola çıkarak. Resmi- mizin ustalanndan Ferruh Başağa ıse Elif SACLIK SİSTEMİNDEKİ BOZUKLUĞUN SORUMLUSU HEKİMLER DEĞİLDİR! ARTIK SALDIRILARIN HEDEF TAHTASI OLMAK İSTEMİYORUZ! 15 Kasım Salı günü saat 12.30'da tüm hekimleri ve sağlık çalışanlarını halkımızla birlikte Türkiye'nin her sağlık kuruluşunda beyaz önlükleriyle, şiddeti ortadan kaldırmak için "düşünmeye" davet ediyoruz. Istanbul'da ise, öldürülen hocamızı anmak ve şiddete dur demek için; Cerrahpaşa Tıp Fakültesi bahçesinde saat 12.30'da beyaz önlüklerimiz ve karanfillerimizle toplanıyoruz. TTB MERKEZ KONSEYİ-İSTANBUL TABİP ODASI Dastarü'nın hazırladığı 'albüm' bölümün- de sanatı ve yaşamıyla yer alıyor. Yeni sergi- lerin ve sanat kıtaplannın tanıtımlan, ses ge- tirmiş sergiler üzerineeleştiriler vedönyadaa haberler, derginin diğer bölümleri. ttdya'danOscar'a yenaday LONDRA (BBC) - Da- ha önce sunduklan aday 'Private'ın reddedilmesi- nın ardından îtarya, En Iyı Yabancı Fılmdahnda Osca- r'a bu kez 'La Besria nel Cuore' ile aday olacak. Pri- vate adlı yapım, konuşma- lann tümü Italyanca olma- dığından reddedilmişti. Or- tadoğu sorunuyla bağlantı- lı birolaylarörgüsü olan bu film îngilizce. Arapça ve Ibranıce dıllerinde ızlene- biliyor. Filmın Akademi ta- rafindan reddedilmesi, ki- mi Italyan yapımcı ve yö- netmenlerce hoş karşılan- mamış, dili kapsayan buku- ralın yanlış olduğu açıkla- ması yapılmışh. 2006 Os- car'lan, 5 Mart'taki törenle sahiplerının olacak. BÎLKENT ÜNÎVERSİTESI'NDE 'Gazimihal Tanıklan' Kültür Servisi - Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatlan Fakültesi, 'Ölümünün 44. Yıhn- da Öğretmen, Araştırmacı, Bilim Adamı Yö- nüyle Türkiye'de Müzikbilimin Duayeni Mah- mut Ragıp Ğazimihar başlıklı bir panel düzen- ledı. 19 Kasım Cumartesi günü saat 10.00 - 18.00 arasında Ahmed Adnan Saygun Müzik Araşhrma ve Eğitim Merkezı'nde yapılacak panelin 'Gazi- nıihal ve Çalışmalannı Inceleme' başlıklı ilk otu- rumunu Prof. Dr. Nezihe Şentürk yönetecek. Ko- nuşmacılar ise Doç. Dr Feza Tansuğ, Yrd. Doç. Süleyman Şenel, Dr. Ayhan San ve Ersin Antep. Gazımihal'in ve yapıtlaruıın inceleneceği bu oturumun ardmdan yapılacak ikınci oturum 'Ga- zimihal Tanıklan' başhğını taşıyor. Prof. Dr. Edip Günay'ın yöneteceği oturuma vıyolonsel sanatçısı Aziz Gürerk, besteci Prof. Muammer Sun, müzik tarihçısi ve yazan Prof. Önder Kü- tahyaü ve Gazımihal 'in yönlendirmesi ile müzik araştırmacılığı ve eleştirisine de yönehniş olan yazar ve viyola sanatçısı Prof. Koral Çalgan ka- tılacak. Gazımihal'in yeğeni olan piyanist tdil Biret'in ise aynı tarihte konseri olduğu için katı- lamadığından göndereceği bildiri okunacak. ~" Üçüncü oturumda Günay Günaydın ve tiker Deniz Başuğur'un oturum rapor sunumlannın ardından oturum başkanı Ersin Antep'in kapa- mş komışmasıyla etkinlik sona erecek. Aynı gü- nün akşamı saat 20.00'de ise Bilkent Konser Sa- lonu'nda şef Klaus Weise yönetirrundeki Bil- kent Senfoni Orkestrası. 'Gazimihal Anısına' başlıklı, Hande Dalkılıç'm solistliğinde bır konser verecek. Ücretsiz olan etkinlıkleri izle- mek isteyenler, Tunus Caddesi, Sıhhiye Köprü- sü ve Mıllı Kütüphane'den her saat başı kalka- cak ücretsiz servislerle Bilkent Üniversitesi Merkez Kampusu'na ulaşabilecek. (0 312 290 22 80) Ağaoğlu'nun seramîk sepgisi • Kültür Servisi - Ayşe Takı Sanat Galerisi, 7 Kasım - 26 Kasım tarihleri arasında seramik sanatçısı Kadriye Ezel Ağaoğlu'nun solo seramik sergisine ev sahipliği yapacak. Sanat eğıtimini 1971 yılında mezun olduğu Istanbul Tatbiki Güzel Sanatlar Akademısi Yapı - Bahçe - Heykel Bölümü'nde tamamlayan sanatçı, 1980 - 89 yıllan arasında çalışmalannı îsviçre'de sürdürdü ve orada eğıtmenlik de yaptı. Türkiye'nin yanı sıra Isvıçre ve Almanya'da kişisel sergiler açtı ve karma sergilere katıldı. Sanatçı, 1989 yılından bu yana çalışmalannı Türkiye'de sürdürüyor. (0 212 343 21 54) Adaylar beflf oldu • Kültür Servisi - METRO Group'un, TÜRSAK Vakfı'nın danışmanlığında düzenlediği '3. Metro Group Kısa Film Yanşması'nda ön eleme sonuçlandı. Başvuran 106 filmın değerlendırildiğı ön elemede, 11 film füıale kaldı. Anadolu Üniversitesi öğrencilerinden Rıdvan Yavuz'un 'Küçük Dünyalar', Ali Can Meydan'ın 'Uzak', Doğu ve Candaş Şişman'ın filmi 'Bilinçaltı', Marmara Üniversitesi öğrencilerinden Umut Aral'dan 'Çarpışma' adlı kurmaca çalışması, Gökçe Pehlivanoğlu'nun 'Çıma' adlı filmi, Mımar Sinan Üniversitesi'nden Mehmet Bahadır Erın "Zil Zal'ı, Mehmet Ercan'dan "Bayrak" adlı kurmaca filmi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencisi Faysal Soysal'ın 'Yasak Uyku' adlı çalışması, Istanbul Bilgi Üniversitesi öğrencisı Aksel Zeydan Göz'ün "Sımone' adlı canlandırma filmi. A. Korcan Derinsu'nun 'Hikâyeci' adlı kurmaca çahşması, Kültür Üniversitesi öğrencisi Devrim Erdoğan'm 'Kesişme'si finale kalmaya hak kazanan yapıtlar oldular. Bu filmler, 18 Kasım Cuma akşamı saat 20. 00'de ve 19 Kasım Cumartesi akşamı 18.00'de Goethe Enshtüsü'nde göstenlecek. (0 212 244 52 51) Jackie Chan'a ödül • LONDRA (BBQ- Hong- Konglu ünlü oyuncu Jackie Chan, Çin'in en saygın sinema ödülleri 'The Golden Rooster Awards'da 'En lyi Oyuncu Ödülü'nü aldı. Oyuncuya bu ödül, bir polis görevlisini canlandırdığı son filmındeki oyunu için verildı. Bu yıl ilk kez ödüller için Hong-Konglu sanatçılar da yanşabildiler. "Bu denli önemli bir ödülü kazanacağını hiç ummadığını" belirten Chan adı, böylece bu ödülü alan ilk Hong- Konglu oyuncu olarak da tarihe geçti. Ödülü düzenleyen yetkililer, bu yolla Çince filmlerin yanştığı 'The Golden Rooster' ödüllerini, bu özelliği taşıyan diğer bir sinema buluşması olan 'Golden Horse' ödüllerinin gölgesinde kaknaktan kurtarmayı amaçlıyorlar. KÜLTUR • SANAT ANKARA (AA)- Nüzhet Erman Şiir lülü, 'Lalezar' adlı yapıtıyla Mustafa Fuat'a verildi. Şiir sanatına katkıda bulunmak ve 1996'da hayata veda eden Hisar şairlerinden Nüzhet Erman'ın anısını yaşatmak amacıyla düzenlenen yanşmada, Külrür ve Turizm Bakanlığı Müsteşan Mustafa Isen, Nüzhet Erman'uı kızı Filiz Erman Immich, Prof. Dr. Talat Halman, yazar Yavuz Bülent Bakiler, şair Hilmi Yavuz ve yazar Doğan Hızlan'dan oluşan kurul tarafından seçilen şair Mustafa Fırat, ödülünü törenle aldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdür Yardımcısı Numan Pakdemir. ödül töreninde yaptığı konuşmada çeşitli illerde valilik görevınde bulunan Nüzhet Erman'ın başanlı idarecilik geçmişinin yanı sıra şiirleriyle Türk edebiyatı'nın gelişmesine önemli katkılarda bulunduğunu anlattı. (0212) 293 «9 7« VA 'ÎYt.£ fliS İHTİMAlt} 19 Kasım Cumartesi uat: 18:00 / Perafest kapstmtncla İSM2 KAT/Tartabas) 3u .a' No 1Î3 U2Beyogtu ReZ 0212 254 96 96 / vww» f iyatrooyunevı com 21 Kasım Pazarte»- 22 Kasım Satı saat: 20:30 Oyun Atotyesı Dr Esat Is k Cad No 15 Moda Rez O2T6 345 39 39 / w v w a/unatolyGSi com (O2i2ı 4'8 0 600 .TUR ve TUMZW aAKAHUĞ f*N MACDI iCATKILMt* 1 -*