Katalog

12 EKİM 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET EKONOMI ekonomi^a cumhuriyet.com.tr Mustafa Koç, Tüketiciye en yakın topluluk olma' hedefinde, finansta ve perakande ilk sıraya geldiklerini söyledi arbk Mustafa Koç Ekonomi Servisi - Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, topluluk bünyesini geçiş sü- recinin resmen tamamlamnasını bekledıkleri TÜPRAŞ, TANSAŞ ve Yapı Kredi Bankası'nın alınma- sıyla Koç Holding'in "dahaüstbir segmente oturacağını" vurguladı. Koç Topluluğu Anadolu Buluş- malan'nın sekizincisinin gerçek- leştirildiği Çanakkale'de toplulu- ğun yayın organı "Bizden Haber- Ier"in sorularını yanıtlayan Musta- fa V Koç, Türkiye tarihinde Kur- tuluş Savaşı'nın temelini atan zafe- ri ve yeni bir dönemi simgeleyen bu şehirde yaptıklan toplantının simgesel bir anlamı da beraberin- de getirdiğini vurgulayarak özetle şunlan söyledi: - Üçbüyükk>kma:3 Ekim'le bir- iikte Türkiye, yeni satın almalarla da Koç Topluluğu yeni ve parlak bir dönemin başında. Koç Holding artık yeni ufuklara doğru ilerliyor. Yapı Kredi Bankası, TÜPRAŞ ve • TÜPRAŞ, TANSAŞ ve Yapı Kredi'nin alınmasını Koç Topluluğu için "Gerçekten çok büyük lokmalar" diye niteleyen Mustafa Koç, Koç Holding'in "daha üst bir segmente oturacağını" vurguladı. TANSAŞ'ın alımında da son aşa- malara gelindi. Bu üç satın alma, özellikle Yapı Kredi Bankası ve TÜPRAŞ, hacimleri açısından ger- çekten çok büyük "lokmalar"; Bu şirketlerde çalışanlann Koç ailesi- ne, yani bu büyük topluluğa katıl- masından büyük haz ve onur duyu- yoruz ve kendilerıne "Hoş gekii- niz" diyorum. Ciro, çalışan sayısı bakımdan bu üç satın alma da stra- tejik anlamda çok önemliydi. Bir anda Koç Topluluğu bambaşka bir yere taşındı. - Yapı Kredi ismi korunacak: • 3 Ekim'le birlikte Türkiye'nin, yeni satm almalarla da Koç Topluluğu'nun yeni ve parlak bir dönemin başmda olduğunu belirten Mustafa Koç, AB trenine "Ya bineceğiz, ya bineceğiz" dedi. Koçbank ve Yapı Kredi Bankası 'nı tek tek aldığınız zaman kategoride- ki sıralamalanna göre, birleştikten sonra geldikleri noktada, ikı kere ıkinin beş değil, altı ettiğini görü- yorsunuz. Çünkü iki kategori hariç, özellikle tüketiciye en yakın olan altı kategoride liderlik konumuna yerleşiyorlar. Bu bizim için çok önemli. Marka çok iyi bir marka, banka- nın temeli çok sağlam. O bakım- dan, iyi yönetildiğı takdırde -ki, ondan hiç şüphemiz yok- bir iki sene ıçerisinde hak ettiği yere ge- yerdelecektir. - TANSAŞ-Migros sinerjisi: TANSAŞ'a gelince. O da çok iyi bir marka. Özellikle batı ve güney- batıda, yani Ege'nin geneli ve Mar- mara'nın bir bölümünde pazara hâkim konumda. Alım gerçekle- şince Migros'a da çok ciddi bir si- nerji sağlayacaktır. Yani peraken- dede de liderlik pozisyonumuzu pekıştirmiş durumda olacagız. - TÜPRAŞ'ta yıl sonunda devir işlemleri haljolmuş olur diye umut ediyoruz. TÜPRAŞ, stratejik ola- rak bizim için çok karlı bir kuruluş; Opet ve Aygaz'a da çok büyük bir sinerji ve ufuk yaratacaktır. - 'AB treni': Avrupa Bırliği sü- recinde geri dönüş yok artık Tür- kiye için. Biz bu trene ya binece- ğiz, ya bineceğiz. Ha, bundan son- ra 10-12 sene içerisinde Avrupa Birliği "nde bir değişiklik olur. Kontrolümüzde olmayan değişik- lıkler meydana gelir, o zaman du- rum tekrar değerlendirilir. EMNİYET KEMERİ HAYAT STANDARDIDIR TEMI ORTAK SANTRAL Zorlu Enerji'den îsraiVeyahrım Ekonomi Servisi - Zorlu Enerji Elektrik Üretim, Israıl'de enerji santrallan projelerine yatınm amacıyla Solbar Energy şirketine yüzde 26.5 oranında ortak oldu. Zorlu Enerji'den yapılan açıklamada, şirket yönetim kurulunun öncekı gün yaptığı toplantıda, Israil sınırlan içerisinde enerji santrallan projelerine yatınm ve ortak olmak; müteahhitlik, işletme ve bakım hizmetleri vermek amacıyla 99 MW elektrik ve saatte 70 ton buhar üretme kurulu gücüne sahip olacak Solbar Energy Ltd'e yüzde 26.5 hisseyle ortak olunmasına karar verdiği bildirildi. Zorlu Enerji söz konusu hisseler için 163 bin 917 dolar ödeyecek. TÜRKEXİMBANK îhracatçıya ucuz kredi müjdesi Ekonomi Servisi - Türkiye Ihracat Kredi Bankası (Türk Eximbank), kısa vadeli YTL ihracat kredilerinde faizleri 1 puan indirdı. Bu yıl kredi faizlerinde 6. kez indırim yapan Eximbank, ihracatçılara, yüzde 9-13 arasında değişen faizlerle kredi kullandıracak. Ihracatçılann rekabet gücünü desteklemek amacıyla faizlerde bu yıl toplam 7 puan indirime gitriklerinı söyleyen Türk Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kıbçoğlu, sektöre desteğin 5.8 mılyar dolara ulaştığını belirtirken bu dönemde yüzde 70'i KOBİ olan 2 bın 260 fırmanın kısa vadeli kredi programlanndan yararlandığını açıkladı. Banka, bu yılbaşından itibaren 2.7 milyar dolar tutannda kredi kullandınrken 3.1 milyar dolar tutarındaki ihracatı da sigorta kapsamına aldı. CARİAÇIKARTIYOR Ödemeler dengesine revizyon dayanmıyor Ekonomi Servisi - Uluslararası kuruluşlar tarafından da Türkiye ekonomisinin en kınlgan noktası olarak nitelendirilen, cari işlemler açığında yılın ilk 8 ayında 15.8 milyar dolara ulaşılması, yıl sonunda rakamın 24 milyar dolara ulaşacağına işaret ediyor. Ağustosta 1.25 milyar dolar olan açık yılın ilk 8 ayında da geçen yıla göre yüzde 47 arttı. Cari işlemler açığında hükümetin bu yılın başında ortaya koyduğu 10.6 milyar dolarlık hedef, yılın ilk 5 ayında gerçekleşen 11.1 milyar dolarlık açıkla aşılırken hedef 11 Mayıs 2005 tarihinde yürürlüğe giren stand-by anlaşması çerçevesinde 15.4 milyar dolara revize edilmişti. Revize edilen bu hedef de yılın ilk 8 ayında ulaşılan cari açıkla aşılrruş oldu. LPG'li Fiat Albea'nın tanıtım toplantısında konuşan Aygaz Genel Müdürü Neyzi: LPG'de haksız kazatıç var• Aygaz Genel Müdürü Neyzi, LPG'yle anılan risklerin yüksek vergi ve yetersiz denetım nedeniyle yaygınlaşan standart dışı kullanımdan kaynaklandıgını belirttı. Ekonomi Servisi LPG'nin otomobillerde kul- lanımının giderek arttığıru dikkate alan Tofaş, Aygaz ile ortak yürüttüğü proje so- nucu gelıştirdiği yeni nesil çift yakıt sıstemli Fiat Al- beal.2]6V'yi,ldimasız21 bin, klımalı 22.8 bin YTL fiyatla pazara sundu. Yeni otomobilin tanıtımı Tofaş Ticari Grup Direktörü Müfit Ataseven ve Aygaz Genel Müdürü Mehmet AB Neyzi'nin Dünya LPG Birli- ği Genel Müdürü James Rockallın da katıhmıyla dü- zenlediklen basm toplantı- sında yapıldı. Aygaz Genel Müdürü Neyzi, LPG'yle anılan risk- lerin yüksek vergi ve yetersiz denetim nedeniyle yaygınla- şan standart dışı kullanım- dan kaynaklandıgını belirte- rek otogaz istasyonlannda tüp dolumlan yapılabildiğini ve bunun çok istismar edilen bir alan olduğunu söyledi. Bunun ciddi bir tehlike ya- rattığı yönünde uyan yapan Neyzi, "Otogaz istasyonla- nndan tüp dolumu standart dışı yapıldığı için samldığı gi- bi ekonomik değil ve haksız kazanç yaratnor. Yeni LPG Kanunu'yta bu alanda dene- timin arronlnıasını umuyo- ruz" dedi. LPGpiyasasınaheryıl 50 milyon dolarlık yatınm yap- tıklannı belirten Neyzi, Ar- Ge harcamalannı finanse et- rikleri çift yakıt sistemli Fiat Albea nin, lurkı>e otogaz pazanndaki yanlış uygula- malar ve yaşanan sorunlara çözüm olacağına inandıkla- nnı belirtri. Tofaş Ticari Grup Direktö- rü Ataseven "tftiharia söylü- yorunı ki yapöğımız çalışma- lann sonucunda tamamen Tüpgaz talihlisine Fiat Albea Toplantıda, hediyeli tüpgaz kampanyasında Fiat Albea kazanan talihliye otomobıli, şirketin reklamlarına çıkan Şener Şen 'in de katıhmıyla teslim edildi. Tofaş, deposundaki hem benzin hem de LPG yi kullanarak bin kilometre yol yapabilen LPG 'li Albea 'nin toplam satış ıçinde yüzde lOpay almasını bekliyor. fabrikamızın normlannda ve kahtesindeLPG'li aracıpiya- saya sunmuş durumdayız. Böyle olduğuna göre artık bundan sonraki dönemde de insanlanmızın düşüncelerin- deki LPG'li araçla ilgili soru işaretkrininoıtadan kalkma- agerekir''dedı. Merkez, 3 aylık aradan sonra faizi çeyrek puan indirdi Beklenen indirim geldi • Üç aylık aradan sonra 0.25'lik indirim yapan banka, gecelik ve haftalık borçlanma faizini yüzde 14'e, gecelik borç verme faizini de yüzde 18'e düşürdü. Ekonomi Servisi - Merkez Bankası, üç aylık aradan sonra kısa vadeli faiz oranJannda yeni- den 0.25 puanlık bir indirim yap- ü. Gecelik ve haftalık borçlanma faizioi yüzde 14'e, gecelik borç verme faizini ise yüzde 18'e in- diren bankanın 2005 yılı içeri- sinde yaptığı faiz indirimi 4 pu- ana ulaştı. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada, banka bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ve fstanbul Menkul Kıymetler Bor- sası Repo-Ters Repo Pazan'nda uygulanan kısa vadeli faiz oran- lanrun bugünden itibaren düşü- rülmesine karar verildiği bildiril- di. Merkez Bankası kısa vadeli faiz oranlannda en son indirimi 9 Haziran'da yapmıştı. Bankanın, Avrupa Komisyonu'nun Türki- ye'yle müzakerelerin başlatılma- sına ilişkin karan ve piyasadaki olumlu gelişmeler çerçevesinde faiz indirimine gittiği belirtildi. Özellikle Hazine iç borçlanma kâğıtlarının ikinci eldeki yıllık bileşik faiz oranının, fonlama maliyeti olarak da isimlendirilen gecelik borçlanma faizinin yıllık bileşiğinin de altına inmesinin Merkez Bankası'nın faiz indiri- mini kolaylaştırdığı savunuldu. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU / ÖZLEM YÜZAK EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN AB Müzakere Süreci ve Cari Açığın Finansmam Fınans piyasalan geçen haftayı 3 Ekim Avrupa Birtiği ıle müzakere başlangıcının verdiği hülyalı coşku ile ge- çirdi. Istanbul Borsası, Avrupa'dan gelecek "taze kay- nak" hayallerıyle bir sabun köpüğünü andınrcasına şiş- kinleştı; şırketlenmizin "piyasa değerieri" yeni rekorlara koştu. Hafta boyunca sürdürülen tatlı hülyalann birtanesı de "Türkiye'de cariaçık diye birsorun olmadığı; sözkonu- su açığın Avrupa Biıiiği yolunda doğal sayılması gere- ken birgelişme olduğu" savı idi. Kimi "piyasa uzman- lan"nca dıle getırilen ve resmı çevrelerde de geniş ka- bul gören bu görüşe göre, AB'ye üyelık amaçlı müzake- reler Türkiye ekonomisinin uluslararası piyasalardaki gü- venirlığini ve cazibesini arttırmaktadır. Böylelikle Türki- ye'ye doğrudan yabancı sermaye girişleri hızlanmakta ve ulusal ekonominın yatınm temposu yükselmektedir. Söz konusu dış kaynak, doğaldır ki ithalat hacmini de kamçılamakta ve can işlemler açığına yol açmaktadır. Ancak kalıcı ve uzun vadeli döviz girişlerine dayandığı için burada bir sorun yoktur. Nitekım Avrupa Birliği ile mü- zakerelennı tamamlayan yeni üyeler için de durum böy- ledir. • • • Can açığın Türkiye için bir sorun oluşturmadığı yönün- dekı bu açıklama kuramsal olarak tutarlı bir analız gibi gözükse de, işın aslı bu açıklamada geçen varsayımla- nn Türkıye'nin gerçekleri ıle bağdaşmamasıdır. Aşağıda- ki Tablo'da konuyla ılgılı ödemeler dengesi istatistikleri sunulmaktadır. TürkiyeAKP iktidannı kapsayan 2003-sonrası dönem- de bınkimli olarak toplam 38.7 milyar dolar cari işlemler açığı vermiştir. Aynı dönemde Türkiye'ye toplam 46.5 milyar dolarlık yabancı sermaye girişi gerçekleşmiştir. Verilere göre bu rakamın ancak yüzde 15'ı (7.198 milyar dolan) yurtıçınde yapılan doğrudan yabancı yatınm ser- mayesıdır. Ote yandan yabancılann Türkiye'ye aktardık- ian portföy yatınmları toplamı 22.8 milyara ulaşmakta- dır. Yani, Türkiye 'ye AKP döneminde gelen spekülatifni- telikli yabancı finansal sermaye, doğrudan yatınm amaçlı sermaye ginşlerinin 3.2 misline ulaşmaktadır. ödemeler dengesi verilerine göre aynı dönemde net hata venoksan kalemı artında 13.1 milyar dolarlık "yer- li sıcak para" gınşı de yaşanmıştır. Dolayısıyla, yerli ve yabancı finansal sermaye girişleri toplamı net olarak 31.479 milyar dolara ulaşmaktadır. özüitibanyla spekü- latifnitelikli olan bu tür finansal (sıcak) para girişleri ca- ri işlemler açığının yüzde 81 'ini finanse etmiştir. Türkiye'de gerçekleşen cari işlemler açığının doğru- dan yabancı sermaye girişlerine dayalı olduğu ve bu yüzden de sorun teşkıl etmeyeceği savı gerçeklerle bağ- daşmamaktadır. Gerçekte olan, Türkıye'nin spekülatif ve genelde kısa vadeli sermaye ginşlenne dayalı bir döviz bolluğu yaşamakta olduğudur. Ancak, söz konusu dö- viz bolluğu nihai olarak dış borç arttıncı özellikter taşı- maktadır. Nitekim, bu dönemde Türkiye'nin dış borçla- n 31.6 milyar dolar artış göstermiştir. Bu rakamın yan- sından fazlası (17.1 milyar dolan) ise kısa vadeli dış borç şeklindedir. Türkiye kısa vadeli borçluluğunu hızla arttır- maktadır. • • • Türkiye'de yaşanmakta olan dış açık sorununun mut- lak anlamda miktar olarak büyüklüğünden değil, bizzat finanse ediliş biçiminden kaynaklandığı görüşü bu sa- tırlarda çeşıtlı vesilelerle ifade edilmişti. Yinelemekte ya- rar olduğunu düşünüyorum: Uluslararası finans şebeke- sı, Türkiye'yi yüksek reel faızler ve cazip spekülatif ka- zançlar sunan bir ucuz işgücü deposu ve ithalat cenne- ti olarak görmektedir. Türkiye, Avrupa Birliği "kurumsal çapası" diye anılan yeni bağımlılık ilişkileri de dahil ol- mak üzere, uluslararası işbölümünde özelleştirmeler ve yapısal uyarlama reformlan ile yepyeni kıskaçlar altına sokulmaktadır. Bu arada "doğrudan yabancı sermayeyatınmlan'na dayalı döviz girişlennin de aslında ne kadar sağlıklı ve arzulanabilir olduğu konusunu da bir başka yazıda tar- tışmak üzere diyorum. Ödemeler Dengesi ve Dış Borç Stoku 2003-2005 Eylül Toplam Arbş (Milyon $) Can İşlemler Dengesi Finans Hesabı Yurt Dışında Doğrudan Yatınm Yurt Içinde Doğrudan Yatınm Yabancılann Türkiye'de Portföy Yatınmı Yerieşiklenn Yurt Dışında Portföy Yatınmı Net Hata ve Noksan Rezerv Hareketleri (-: Arbş Gösterir) Dış Borç Stoku Kısa Vadeii Dış Borç Stoku Kaynak: TC Merkez Bankası (www.tcmb.gov.tr) 0 Haziran 2005 ıtibanyle. -38.728 46.501 -1.849 7.198 22.856 -4.536 13.159 -20.932 31.602* 17.081* Zor iştir yönetmek. Farklı in- san karakterierini bir çatı altında toplayacaksın ve belli bir hedef doğrultusunda yönlendirecek- sin. Bu arada dünyadaki yeni eğilimleri yakından izleyeceksin, pazarlama ve maliyet politikala- nnı buna göre belirleyeceksin, faaliyet alanlannı geliştireceksin, kıyasıya rekabet koşullannda farklılıklar yaratmanın peşinde koşacaksın... Şüphesiz, liderlik özelliği taşıyor otmak önemli. An- cak günümüz dünyasında en önemli faktör "bilgiyi yönetme" becerisi. Geniş ve kapsamh bir konu. Hazır Avrupa Birliği ile uzun yıllar alacak müzakereler başlamak üzereyken dillendire- lim dedik. Zira bilgi ve bilgiyi doğru yö- netmek, AB kapısından dünya- nın üst liglerine kadar her kilidi açacak anahtar. Sorun diye ta- nımlanan öğeleri bile avantaja çevirebilmek ancak bilgiyi doğ- ru kullanabilmekle mümkün. Konu bilgi^ölunca, ister iste- AB Yolunda Bilgiyi Yönetmek... mez karşımıza bilişim ve iletişim teknolojileri çıkıyor. Çünkü bun- lar, bilginin en kısa sürede eko- nomik bir ürüne dönüşmesine katkıda bulunan faktörler. Birkaç küçük örnek verelim. Mesela yakın zamanda barkod- lann yerini alan radyo frenkanslı küçük çipler... İkinci Dünya Sa- vaşı sırasında uçaksavarların dost ve düşman güçleri birbirin- den ayırt etmesi için geliştirilen bu teknoloji, üretim bantlanndan pasaportlara kadargünlük yaşa- mın her alanına girmiş durumda. RFID'nin kullanım alanları ile ilgi- li son elde ettiğimiz bilgi, bir giri- şimcinin bu küçük çipleri ısıya duyarlı hale getirmesi. Artık uçaklarla ormanlık alanlara yüz binlerce küçük çip bırakılıyor. Böylece yangınlar en kısa süre- de tespit edilir hale geliyor. llginç değil mi? Ya da birçok insanın artık tanı- dığı Mevtüt Dinç adındaki Türk girişimcinin, hiç ilgisi yokken ho- bi olarak başladığı bilgisayar oyunlanndan, sonunda dünyaca ünlü oyun yazılımlan geliştirerek BBC'ye satar hale gelmesi... Mevlüt Dinç'in üzerinde son uğ- raştığı alan, bu kez oyun yazılımı değil. Oyun sektöründe geliştir- diği know-how'u askeri sektörde kullanıyor. Vestel'in pilotsuz uçak projesine yazılım üretiyor. Bilişim alanında fuar organi- zasyon ve yayıncılık konularında uzmanlaşan Interpro'nun genel müdürü Zafer Kurdakul ile soh- bet ediyoruz. Kurdakul, Türkiye Bilişim Vakfı'nın uzun süreden beri gündeminde olan, ancak hükümet başta olmak üzere ilgi- li taraflann ortak düğmeye bas- maması nedeniyle sürümceme- de kalan "devşirme projesi"n\ anımsatıyor. Proje, farklı dallar- dan mezon olan, ancak iş bul- makta zorlanan üniversite me- zunlannı belli bir eğftimden geçi- rerek "bilişim uzmanı" haline ge- tirme projesi. öyle bilgisayar mü- hendisliği değil amaçlanan, za- ten eksiklik ara eleman statüsün- deki uzmanlıklarda. Kurdakul, Avrupa Birliği'nin de en önemli sorunlarından birinin bilişim uz- manlığı alanında olduğunu ve Türk bilişimcileri için ciddi fırsat- ların söz konusu olduğunu vur- guluyor. Kurdakul'a göre bir diğer önemli unsur, mevcut ve gele- cek teknolojilerin iş dünyasında nasıl kullanılacağı hususunda bilgi sahibi olmak. Çünkü tüm bunlar, şirketlerin üretim, yöne- tim ve pazarlama süreçlerinde, kârlılık gelişim ve rekabet güçle- rinde önemli rol oynuyor. Geliş- tirilen yazılımlar sayesinde her an yeni bir iş alanının geliştirilmesi mümkün. "Ömeğin Türkiye, mo- bil yayıncılıkta dünyadaki geliş- melere ayak uydurmakta zoria- nıyor. Interaktif televizyon, mo- bil televizyon gibi kavramlarya- yıncılık anlayışını da kökünden değiştirecek. Örneğin BBC, kendi dijitalarşiviniürûn geliştir- mek isteyen herkese açtıve 'Siz ilginç yazılımlar geliştirin, ben be- ğenirsem satın alınm' dedi. Bir girişimci kalktı, BBC'nin tan'hile ilgili datasını aldı ve soru-cevap- lı interaktif bir TVprogramı ge- liştlrdi. BBC de programı satın aldı" diye örnekler veren Kurda- kul, bu ayın sonlanna doğru Is- tanbul'da düzenlenecek TIME 05 adlı foruma dikkat çekiyor. TI- ME 05'in açılımı da ilginç. Tele- vizyon, intemet, medya ve eğ- lence sözcüklerinin ilk harflerin- den oluşuyor. 24-25 Ekim tarih- lerinde düzenlenecek forum kapsamında "TIME teknolojile- rinde girişimcilik ve bölgeselgüç olmak" konulannda başarı ör- nekleri ve yeni fırsatlar dile geti- rirecek. KANSEROJEN BOYA OğuzSatıcı: îddialarasılsız Ekonomi Servisi - Türkiye İhracatçılar Meclisi (TlM) Başkanı Oğuz SaOcı. "Türkije menşeB polar kumaşta kanserojen bo>a koDanddığı gerekçesi> le AB ve ABD sağfak örgütleri tarafından satışının yasaklandığı" yönündeki iddialann, asılsız ve seİctörü karalamaya yönelik olduğunu bildirdi. Sanal ortamda elektronik posta olarak dolaşan iddialara ilişkin TÎM tarafından yapılan açıklamada. haberde kaynak olarak belirtilen Kaliforniya Berkeley Üniversitesi ile ABD ve AB sağlık örgütlerinin ilgili web sayfalannda da böyle bir yasağın bulunmadığı vurgulandı.