Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 OCAK 2005 PERŞEMBE 14 J\_LJJLJJ- U-K. kultur(« cumhuriyet.com.tr Tiyatro Pera'nm yeni oyunu 'Dobrinja'da Düğün / Bir Günün Trilogyası'nın ilk gösterimi bugün Kuşatma aftmdaumut..ECE BAKTIAYA Yıl 1993... Yugoslavya Iç Savaşı başlayalı neredeyse ikı yıl olmuş... Sırpların kuşatma- sı altındaki Boşnaklann yaşam kavgası sürü- yor... Yer Dobrinja... Saraybosna'nın mahal- lelerinden biri... Yaşanan aalann müzığınhüz- nüyle harmanlandığı "Dobrinja'daDüğün/Bir Günün Trilogyası" adlı oyunda anlatılan olay- lar burada geçiyor. Hcr an ölümle burun buruna olmanın tedir- ginliği, bitmek bilmeyen savaşın gerginliği ve bıkmış.lığm gelgıtınde, her şeye karşın Balkan ruhunu yaşamaya-yaşatmaya dırenen kişiler- le, savaşın henüz vunnadığı bir arka bahçede geçiyor oyun. Savaşın yıprattığı kımlikler, sa- vaşın etkısiyle daha bir sivrilen aşklar, tutku- lar, nefretler, özlemler... Ve umııt, ölümün göl- gesinde yaptıkları 'düğün'le simgelenen... Kahramanlar ıse yan yana ikı evde yaşayan iki ailenin bıreyleri. "Savaşı, insanlamı kimlik kaymaları, kiın- lik yıpranmaları kanalından anlatabileceğûni- ze inanıyorunı. Ben de sadece onu yapmaya ça- hştım. Oyıın bir günde geçiyor. Sabah, öğleden sonra ve akşam. Dingin duyguların güncşin do- ğuşuyla tetiklenmesi, öğleden sonra hazırlıklar ve gece düğün, patlanıalar..." diye anlatıyor yö- netmen Nesrin Kazankaya oyunun öyküsünü... Hüzün kokan şarkılar Oyunu bitırdikten sonra ekiple birlikte Saray- bosna'ya gıdip oralan görmek, yazdıklarının sağlaması olmuş onun için. "Balkan kökenli in- sanlarla ılolıı bir ülkede yaşıyoruz. Sadece bu yüzden değil, yanı başınuzdaki böylesine büyük bir vahşetin görmezden gelinmesi dc yıllardır benim için itici bir giiçtü, sanat aduia... Çünkü inanıyorunı ki böylc komılara girnıek, savaşınol- madığı günleri dilemek bir enıekfir. Sadece dili- yorunı demek bir anlanı taşınııyor. Herkesin, anıa ö/elliklc sanalın bu konuyu ele alnıası gere- kir diye düşünüyorunı." Çokuluslu, çok dinli ve çokkültürlü bir kent olan, savaşın en ağır yıkımını yaşayan Saraybos- na'nın, savaşın bile değiştiremediği neşeli insan- lan... Hüzün koksa da şarkılar yıne de söylenı- esrin Kazankaya'nın yönettiği oyun, çokuluslu, çok dinli ve çokkültürlü bir kent olan, savaşın en ağır yıkımını yaşayan Saraybosna'nın, savaşın bile değiştiremediği neşeli insanlarını, insanlann kimlik kaymalarını öykülüyor. yor, yine de inadına dans ediliyor... "Dünyanın en yüksek, en özenilesi direncini gösterebilen bir ııhıs Saraybosnalılar. Kendi ordulan, eski Yiı- goslav Ulusal Ordusu, 1993 yılında Sırp Cumhur- başkanı Miloşeviç'in ele geçirdiği bu ordu ken- di halkına silahlannıçeviriyor. Bu büyükşok, bir yıl içinde atlatılıyor. I nanılma/ mahalle-çete sa- vaşlarından başlayıp düzenli bir orduya üçyıl için- de ulaşan bir direniş gösteriyorlar. Bir yandan da savaşın ortasında ulııslaı aı ası feslival düzenleye- cek kadar yaşanıa bağular. Savaşın içinde park- larda buluşacak,yürüyüşleryapacak, paıiamen- to önünde şarkılar söyleyecek, pazaryerlerini ölünıüne dolduracak kadar... Bence, tünı insan- lığuı unıudıına bir kalkı bu!" Kahramanlardan birinin bir kolu yok Cephe- de kaybetmiş, hem de ılk gıttıği gün. "Saraybos- na'da yaşlılar, çocuklar, kadınlar, gençler, herkes savaşın içindeydi. Gizlice kazdıkları tünel, dört bir yandan sarılmış Saraybosna'nın İgman Da- ğı'ylaHırvatistan'abağlandığıtekyol olmuş. Bu tünele gaz, elektrik ve su borulan döşemişler. Elektrik döşendiğinde ilk ameüyatlar yapılabil- nıiş hastanelerde. Balkaıılılaı, çok yakışıkİı, ıı/ıın boylu insanlaı, biliyorsunuz. 1.60 nıetre yüksek- liğiıuleki tünelden bellerine kadar su içinde, gün- de 4 bin kişi geçnıiş. Gecede3 bin tona yakın mal- zenıc taşıdıkları olmuş. Bir mucize savaş ve yanı başımızda oldu. 92-95 arasında, tünı dünya gibi bizler de yeterli ilgiyi gösteremedik. Tüm dün- yanın, insan haklan savunuculuğu yapan ülke- lerin, Avrupa'nın ve olmadık yerlerde olmadık 'demokrasi' savaşlanna giren Anıerika'nın göz- leri önünde yürüdü bu savaş." Balkan ruhunu yansıtıyor Bir de düğün var oyunda... Düğün umuttur her zaman... Ama buradaki düğün, havan topuna tutulmuş, delik deşık edilmiş bir düğün... Buna karşın oyunun, umutsuzluğun bittıği yerde de umudun olabileceğını gösterdiğine uıanıyor Ka- zankaya: "Umutsuz olmak, ders çıkarmamak, farihigörmezden gelmekhiçbirşey kazandnnıaz-. Bugün Irak'ta da benzer tablo karşımızda du- ruyor. Felluce'de ölen insanlann, çocuklann, gençlerinbenimoyunumdakilerden larkıyok, ben- ce." Oyunda yaşam direncini müzikle sağlıyor- lar... Yönetmen sahneledığı tüm oyunlarda mü- zığin önemli bir yer tuttuğunu, ama bu oyunda neredeyse bir kahraman kadar önemli olduğu- nusöylüyor: "Canlı müzikle Balkan ruhuna çok açık bir gönderme yapıyoruz. Balkanlar'da çal- «ı çalnıak önemli bir nitelik değil. Çoğu çalıp şarkı söylüyor zaten. Biz de o ruhu doğru yansı- tabilmek için 6 aydır çalışıyoruz. Sanatta banşı savunmak adına bir şeyler yapmanın yanında, sanatın isterlcrini en iyi biçimde yerine getirmek için de çaba gösterilmeli. Sanat iyi yapılnıan. Ama başarıdan değil, nitelikten söz ediyorum." Ailesinin Balkan kökenli olmasının etkisıni yadsımıyor Kazankaya: "Oyunun konusu, be- nim toplumsal kimliğuıün yaratımıdır, ama kah- ramanlanmı yaratırken oyunculanmı düşün- düm." Dramaturgisini ŞafakEruyar'ın, ışık tasan- mını Yüksel Aymaz'ın, dckor-kostüm tasanmı- nı Nilüfer Moayeri'nın yaptığı oyunun müzik yö- netmenı Richard Laniepce. Pmar Çelebi'nın dans düzeninı yaptığı oyunda AyşeLebriz, Nes- rin Kazankaya, Nihat Üeri, Levent Öktenı, Cü- neyt Uzunlar, Başak Meşe ve Zeynep Özden rol alıyor. Ilk gösterim bugün, eski adıyla Tiyatro Pera'da, yenı adıyla Eren Uluergüven Sahne- si'nde. (0 212 245 44 60) ETKİNLİK, 5 ŞUBAT - 30 NlSAN TARİHLERÎ ARASINDA TÜRSAK Vakfi seminerleribaşlıyor KÜLTÜR • SANAT (0212) 293 • • 7« 7 OCAK'TA SİNEMALARDA Kültür Servisi - TÜRSAK Vakfi, kuruluş ilkelerinden biri olan 'eğitime ve araştırmaya yünelik çalışmalar gerçekleştirmek' hedefiyle 1995 yılında başlattığı 'TÜRSAK Vakfi Sinema Seminerleri'nin 26.'sı, 5 Şubat 2005 - 30 Nisan 2005 arasında yapılacak. Sinema kültürünün geliştirilmesinin ve öncelikle bilinçli sinema ızleyicisi yaratmamn amaçlandığı semınerlerde, katılanlara temel kuramsal ve teknik bilgiler veriüyor. Kayıtlar sürüyor Katılımcılara herhangi bir koşul getirilmeden, tüm amatör ve profesyonel sinema meraklılarına açık olarak düzenlenen semınerler 12 hafta süreyle, cumartesi günleri saat 11.00- 15.30 arasında yapılacak. Kayıtlar sürmekte olup 50 kişilik kontenjanın dolmasıyla tamamlanacak. Işlenecek ana başhklar: "Dünya Sinema Tarihi'ne Genel Bakış, Türk Sinema Tarihi'ne Genel Bakış, Aydınlatma Tekniği ve Işık Bilgisi, Video ve Sinema Kameraları, Sinemada Ses Kayıt Tcknikleri ve Seslendirme Yöntemleri, Film Çözümlemesi ve Animasyon Teknikleri, Film Yönetiminin Temelleri". Dersler, Sevin Okyay, Rekin Teksoy, Mehmet Açar, Burçak Evren, Uğur lçbak, Tevfık Beşer, Doğan Sarıgüzel, Sinan Toğrul, Alper Maral, Ziya Öztan, M. Ziya Ülkenciler, Gülsen Tuncer, Mehmet Kurtuluş, Mustafa Preşova, Muzaffer Hiçdurmaz ve Leyla Özalp tarafından verilecek. (0 212 244 52 52) 1 RUHİ SUKÜLTÜR VE SANAT VAKFI] RUHİ SU SANAT GECESİF» FÇ. O G F t ^V PK/X. # Ruhi SU'nun Sesinden "Merhaba" # Ruhi SU Dostlar Korosu • ŞAHSENEM BAClLm- ,.., „ ARA • "Fırat'a Ağıt" (Reji ve Koreografi: Merih ÇİMENCİLER Müzik: Geleneksel Türk Halk Müziği Dansçılar: Hülya AKSULAR-Oktay KERESTECİ) tYavuz BİNGÖL # Sunucu ve Sanat Yönetmeni: Orhan ALKAYA ^ ^ RUHI SU KÜLTÜR VE SANAT VAKFI ^IİBP*1 " Ayhan Işık Sokak 34 Orverım Apt Kdt 2 Beyoğlu, btanbul (P\~*~i S~ Tel (212) 245 40 32 - 245 38 96 • Faks (212)292 1572 Yeni Melek Gösteri Merkezi 10 Ocak 2005 Pazartesi Saat 20.00 Davetiyeler Ruhi Su Kültür ve Sanat Vakftndan ve Yeni Melek Gösteri Merkezi giselerinden temin edilebilir Cumhuriyet Gazetesinin katküanyla YÖNETMEN: YEŞÎM USTA.0GLU Büçhan Çalışkur * t Rıdvan Yağcı lîsmail Ba^rsan EFES V Püsea , k ü l t ü r v e s a n a t a k a t k ı l a r ı a r t a r a k s ü r e c e k Borusan Etkinlikleri • Kültür Servisi - Borusan Kültür ve Sanat Merkezi etkınliklerinden Metin Ülkü (piyano) - Pelın Halkacı Akın (keman) konserı, Italyan Kültür Merkezi'nde 11 Ocak Salı 19.00'da. Konserde llhan Usmanbaş'ın yanı sıra Dvorak, Prokofief ve Sarasate'ın yapıtları seslendirilecek. Metin Ülkü Lozan Konservatuvan'nda öğrenım gördükten sonra, 1985'te Mımar Sinan Ünıversitesı Devlet Konservatuvan'nda yüksek lisans yaptı. 1986'dan bu yana MSÜ Devlet Konservatuvan'nda öğretım görevlısı. Pelin Halkacı Akın, 1995'te Mimar Sinan Ünıversıtesi Devlet Konservatuvarı'nı bıtirdi. Halen MSÜ Devlet Konservatuvan'nda öğretim görevlısı, 'Borusan tstanbul Filarmoni Orkestrası' ve 'Borusan Oda Orkestrası'nın başkemancısı. (0 212 292 06 55) 'Uzak, Renk, Ahenk' belgeseli • ANKARA (AA) - Anadolu ile Kafkasya arasında tarih boyunca uygarlık köprüsü olan, zengın kültürel dokuya sahip Kars ve Ardahan bölgesıni konu alan 'Uzak, Renk, Ahenk' adlı belgesel Hilton Otel'inde tanıtıldı. TRT tarafından Aytemiz Şirketler Topluluğu'nun desteğıyle 28'er dakikalık 2 bölüm olarak hazırlanan belgeselin yönetmeni Zeynep Keçecıler, törende yaptığı konuşmada, belgeselde Karslıların yaşamlarını ve yaşama ilişkın duygulannı aktarmayı amaçladıklarını belırttı. TRT Genel Müdür Yardımcısı Güney de TRT ekibinin tasan için yaklaşık 8 ay Kars ve Ardahan'da çalıştığını ve zorlu bir çalışmanın sonunda, yöre insanının katkılanyla bölgede korunup yaşatılmaya çalışılan kültürel değerlerın görüntülendiğini belirtti. Kars Belediye Başkanı Alibeyoğlu, tanıtıma katılan bakanlara, TRT Genel Müdür Yardımcısı'na ve Aytemiz Şirketler Topluluğu'na birer teşekkür plaketi sundu. Davud'a hava duvarı • ROMA(AFP)- Michelangelo'nun dünyaca ünlü heykelı 'Davud', görünmez hava duvarıyla koruma altına alınıyor. Bunun, heykeli aşındırıcı ve kırletici etkilerden koruyacağını belirten müze müdürü Antonio Paolucci, tasanmn bir yıl içinde uygulanacağını; ayrıca, ziyaretçilerin giysileri ve ayakkabılarıyla gelen tozu önleyebilmek için heykele giden koridora özel bir halı ve havalandırma yerleştirileceğinı belirtti. Floransa Akademık Galerisi'nce, Filistinli dev 'Golıath'ı öldürdükten sonra Israile kral olmaya giden kutsal çobanın, 1504'ten 1873'e kadar açık havada duran heykelinin 8 aydır süren temizliğınin tamamlandığı da açıklandı. Modena Arşivi'ndeki Osmanlı izleri • ANKARA (AA) - Ankara Üniversitesı Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nevin Özkan, Italyan hükümetinden aldığı bursla 2.5 yıl Italya'daki Modena Devlet Arşivi'nde bulunan Osmanlı devletıne ilişkin belgeleri araştırdı. 1585-1791 dönemine ait belgeler arasında, Kanunı'nın Avusturya lmparatoru Ferdinand'a yazdığı 1520 tarihli mektup da yer alıyor. Özkan'ın araştırması, "Modena Devlet Arşivi'ndeki Osmanlı Devleti'ne ilişkin Belgeler" adıyla, Kültür ve Turızm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayınlar Genel Müdürlüğü'nce yayımlandı. Prof. Dr. Nevin Özkan, çalışmanın sonucunda, belgelerin geçmişle günümüz arasında bir köprü kurduğunu belirterek "Geçmişten alacağımız derslerden, doğru bir değerlendırme yaparak, gelecekte dış ilişkıler açısından yararlanabileceğimiz kanısındayım" dedı. Hırvat ressam Edo Murtic öldii • ZAGREB (AFP) - Hırvat ressam ve grafık sanatçısı Edo Murtic, Zagreb'de tedavı gördüğü hastanede 83 yaşında öldü. 1960-70 yıllannda yalnızca ülkesinin değil, Avrupa'nın önde gelen soyut anlatım ustalarından kabul edilen sanatçı, İkincı Dünya Savaşı sonrası sanat çevresinin önemli adlan arasına girdi. Murtic'in yapıtları bugün Londra Tate, New York Modern Sanat Müzesi gibi saygın müze ve koleksiyonlarda yer alıyor. Sanat eğitimini Zagreb Güzel Sanatlar Akademisi'nde gören Murtic, öğrenimine ara vererek Tito'nun partisine katıldı ve Nazılere karşı savaştı. Bu dönemde grafik tasanm, afiş ve kitap tasanmları yapan sanatçı, 1950Tı yıllarda çahşmalarını ABD'de sürdürdü. Bu yıllarda figürcü anlayıştan uzaklaşarak soyut dışavurumculuğu benimsedı. Sanatının belırgın özelliği, büyük bir gücü ve tepkiyi yansıttığı anlatımıydı.