Katalog

21OCAK2005CUMA CUMHURİYET SAYFA JTlAlJlİılvLilii-K dishab(« cumhuriyet.com.tr 11 Cheney: İran'ı önce îsrail vurur Dış Haberler Servisi - ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, Iran'ın, ABD'nin dünyadaki tchlikcli yerler lıstesinin birinci sırasında olduğunu söyledi. Cheney, MSNBC'de yayımlanan demecinde, "Dünyada muhtemel tehlikeli noktalara bakıyorsunuz, İran bu listenin en başında bııhınuyor" dedi. Cheney, ABD tarafından Iran'a yönelik saldın tehditlcrine yeni bir boyııt getirerek îsrail'in, Tahran yönetiminden gelecek bir niikleer tehditten kurtulmak için "bu ülkeye herkesten önce müdalıalc etmcye karar verebileceği" mesajı verdı. Amerikan Başkan Yardımcısı, "îran'ın devlet politikasının, İsrail'i yok etmek olduğu gerçeğini göz önünde bulunduracak olıırsak, İsrail bu ülkeye ilk önce miidahale ctmeye karar verebilir ve bundan sonraki diplomatik karışıklıklan temizleme koıııısıııııı geri kalanlara bırakır" diye konuştu. "Kaçınılabilmesi halinde" Ortadoğu'da savaş istemediklerini savunan Cheney, "İran soruııunu da mümkün olması halinde diplomatik yollardan" çözmenin iyi olacağını belirtti. Raşid Dostum ucuz kurtuldu • Dış Haberler Servisi - Afganistan'da Taliban karşıtı komulanlardan Özbek General Raşid Dostum dün Şıvırgan kentinde düzenlenen suikasttan kurtuldu. Dostum, bayram namazını kıldıktan sonra, cami çıkışında diizenlenen saldırıdan yara almadan kurtuldu. Dostum'un yanına yaklaşan dilenci kılığındaki bir intihar komandosu, korumalar tarafından durdurulunca ü/erindekı bombayı patlattı. Patlamada 23 kişi yaralandi. Saldirıyı Taliban üstlendi. Stalin yeniden meydanlarda • FRANKFLRT (Cumhuriyet Bürosu) - Sovyetler Birlıği'nin dağılmasinın ardından neredeyse tamamen yerlerinden sökülen Stalin heykelleri, Rus kentlerinde yeniden meydanlara dikiliyor. tkınci Dünya Savaşı'nda kazanılan zaferin 60. yildönümünün kutlanacağı 9 Mayıs'ta Belgorod kentinde Gaziler Birliği'nin girişimi ile bir Stalin heykelinin açılacağı bıldirildi. Sibirya'nın İsçim kentinde de daha önce kaldırılan bir Stalin büstünün yeniden yerine konulacağı açıklandı. Martta ise Kırım'da Rus işadamlarının finanse edeceği bir Stalin anıtı dikilecek. Bush yemin töreninde 'yıldızlarm ötesinden' talimat aldığmı iddia etti gorev• Kasımda ikinci kez başkan seçilen George Bush, dün imparatorların taç giymelerine benzer bir törenle yemin ederek göreve başladı. Bush, konuşmasında 'dünyaya özgürlüğün anlamım göstermeye' kararlı olduğunu söyledi. Dış Haberler Servisi - ABD Başka- m George Bush, 2 Kasım'daki seçim- de Demokrat rakibi John Kerry'ye kar- şı kazandığı zaferin ardından dün baş- kent Washington'da olağanüstü güven- lik önlemleri altında yemin ederek 4 yıllık ikinci dönemi için resmen göre- ve başladı. Bush, Kongre binasının bahçesinde düzenlenen törende yaptığı konuşma- da, "ö/gürlüğü savunmak için yıldız- larııı ötesinden talimat aldığını" belir- terek "Özgürlüğün ülkemi/de varlığı- nı siinIiirebilmesi diğer ülkelerin özgür olnıasına bağlı" dedi. Tören için ola- ğanüstü güvenlik önlemleri alınırkcn Demokrat Parti kutlama bedelinin 40 milyon doları bulmasına büyük tepki gösterdi. Bush'un yaklaşık 17 dakıka süren ko- nuşmasına "ABD'nin özgürlüğü" kav- ramı damgasını vurdu. Irak'a haksız- ca saldınp işgal eden, sürekli olarak İran ve Suriye'yi tehdit eden Başkan Bush, "Ülkemizin özgür olması diğer ülkele- rin özgür olnıasına bağlıdır. Dünyaya barış getirmenin yolu bütün dünyaya özgürlüğü yaymaktan geçer" diye ko- nuştu. Bush, sözlerini şöyle sürdürdü: "Özgürlük... Bu ülkemizi birleştircn ve dünyaya umut veren bir dava. Özgür- lüğe doğru ilerleyen bir diinyada öz- gürlüğün anlamım ve umudunu göster- meye kararlıyız." Bush'un yemin töreni için harcanan milyonlarca dolar, demokratların tepkilerine yol açtı. (Fotoğraf: REUTERS) Güçlü dini inancını bir kez daha vur- gulanıayı ihmal etmeyen Bush, ''Özgür- lüğü savunmak için yıldı/laı ın ötesin- den çağrı aldık ve Amerika her zaman bu davaya sadık kalacaknr" dedi. Yeminden önce kilisede dua Bush, Kongre'deki yemin törenın- den önce de Saint John's kilisesinde dü- zenlenen ayine katıldı. Bush'un ye- min töreni için alınan olağanüstü gü- venlik önlemleri çerçevesınde, Kong- re binasının yakınlarına uçaksavar fü- zeleri yerleştirildi. Hava Kuvvetleri'ne bağlı F-16 ve F-15 savaş uçaklarıyla E-3 havadan erken uyan uçaklan da son günlerde arahksız Washıngton gökle- rinde uçuşlar gerçekleştırdi. Törenlerin yapıldığı Kongre binası, Beyaz Saray ve ikisi arasında yeralan Pennsylvania Caddesi ve cıvaryollar- da özel korııma önlemleri alındı. Bush'un ikinci dönemi için düzenle- nen kutlama etkinliklerinin bedeli 40 milyon doları buldu. Bush, törenler için Washıngton'a gelen ailesınin tam 146 üyesıni Beyaz Saray'da ağırladı. Bush, burada aile üyelerine bir yemek verdi ve konuklanna Beyaz Saray'ı gezdirdi. Bush, iki dönem başkanlık yapan 16. ABD başkanı oldu. Protestoya dayanamadı Daha sonra sokakta eşi ile Pennsyl- vania Caddesi'nde yürümeye başla- yan Bush, protestocular için ayrılan bölümden geçerken yoğıın şekilde pro- testo edilince aracına binerek hızla uzaklaştı. Polis protestoculara basınç- lı su ve biber gazı sıktı. Protestocular, "Kahrolsun Kral Bush", "Bush'u Az- ledin", "En Kötü Başkan", "Ameri- ka'nın Taliban'ı", "Yalancı", "Savaş Suçlusu", "Vıetnam'ın Arapçası Irak" yazılı pankartlar taşıdı. 'Savaş suçlusu' ABD Başkanı George Bush'un ikinci dönem için yemin töreni ABD ve dün- yanın birçok ülkesinde protesto edil- di. Washington'da toplanan protestocu ABD'Iiler 'Bush savaş suçlusu', 'Bush'u gö- revden şimdi alın', 'Irak'taki askerleri geri çekin" yazılı pankartlar taşıdılar. Lond- ney Kore'nin başkcnti Scul'deki ABD Büyükelçiliği önünde toplanan savaş karşıtları, üzerinde "Dünyanın 1 numarah teröristi" yazılı Bush posterleri taşıdı. Göstericiler, basın bildirisinde Bush'un dünya barışını tehdit cttiğini ve dünyayı daha güvensiz ha- le getirdiğini vurguladılar. Filipinler'in başkenti Manila'da da protestocular, terörist olmakla suçladıklan Bush'un Hitler bıyıklı fotoğraflarını ateşe verdi. (Fotoğraf: AP) L^RANSA, SÜPER GÜCÜ SAYGIYA ÇAĞIRDI Washington'a anlamlı mesaj • ABD ile ilişkilerin karşılıkh saygıya dayanması gerektiğini belirten Fransa Dışişleri Bakanı Barnier, bir yandan da Rusya'nın AB için önemini vurguladı. Dış Haberler Servisi - Fransa Dı- şişleri Bakanı lVlichel Barnier, "Av- rupa Birliği (AB) ile Rusya'mn hiç bu kadar birbirine ihtiyaç dııyma- dığım" vurgularken ABD ile iliş- kilerin karşılıklı saygıya dayan- ması gerektiğini söyledi. İki günlük resmi Moskova ziya- reti öncesınde Rus Kommersant gazetesine demeç veren Barnier, Rusya'mn ancak demokratik de- ğerler üzerinde yükseldığınde güç- lü olacağını behrterek, "ABileRus- ya, bundan böyle sıkı bir biçimde birbirine bağımlı iki büyük kom- şudur. ABülkeleri Rus ihracatının yarısındaıı fazlasmı alıyor. İnsani, bilimsel ve kültürel değiş tokuş ge- lişiyor, güvenlik ve terörle nıücade- Boston'a kirli bomba ile saldırmayı planladıklan öne sürülüyor FBI4 Çinlimn peşînde Dış Haberler Servisi - ABD Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI), Boston kentinde "kirli bomba" ile terörist saldın düzenlemeye hazırlandığı iddia edilen 4 Çiıı vatandaşını aradığı bildirildi. FBI ve federal savcılıktan yapılan ortak açıklamayla, potansiyel tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan 4 Çinlinin fotoğrafları medyaya dağıtıldı. Açıklamada, bu kişilerin tam olarak neyle suçlandığı belirtilmedi. Ancak ABC televizyonu ve bazı gazetelerde yayımlanan haberlerde, yanlarında "radyolojik • Kimliği bilinmeyen bir kişi, Meksika sınırından ülkeye 4 Çinli ile 2 Iraklıyı gizlice soktuğunu söyleyince polis alarma geçti. Aynı kişi grubun Boston'a gitmekte olduğunu da öne sürdü. sensor" bulunan bazı kişilerin, muhtemelen kirli bombayla saldın düzenlemek amacıyla Boston yolunda oldukları ileri sürüldü. Boston Belediye Başkanı Tom Menino, aranan kişilerle ilgili bir ihbar olduğunu söylemekle yetinirken kirli bomba iddiasını doğrulamadı. Ancak, 4 Çın vatandaşının arandığı haberi, ABD'nin kuzeydoğusundaki Boston kentinde heyecana yol açarken bu kentin yer aldığı Massachusctts eyaletınin valisi Mitt Romney, Washington'a yaptığı bir ziyareti kısa keserek Boston'a döndü. Romney, "Boston'a bizzat dönerek kent sakinlerine korkacak bir şey olmadığını anlatmak istedim" dedi. Radyolojik maddelerin artıklarından yapılan kirli bomba, nükleer bombalar kadar etkili bir sılah olmamasına karşılık patladığı bölgeye büyük zarar verebilecek bir silah olarak biliniyor. ABD yönetimi, büyük kentlere karşı teröristlcrin kirli bombayla saldırı düzenleyebı leceği kaygisını çeşitli defalar dile getirmişti. Boston Herald gazetesınde çıkan bir haberde de güvenlik kuvvetlerine yapılan ihbann, dört Cinlinin yanı sıra iki Iraklıyı Meksika sınırından gizlice ABD'ye getirdiğini söyleyen kimliği belirsiz bir kişiden geldiği kaydedildi. le konulannda ortak hareket et- meliyiz" ıfadesıni kullandı. Kyoto Protokolü, Rusya'mn Dünya Ticaret Örgütü'ne girmesi- ne ilişkin müzakerelerden alınan sonuçlara işareteden Barnier, Rus- ya'mn totaliter eğilimlerine iliş- kin bir soru üzerine, "totaliter" sı- fatını reddederek "Totaliter ifade- si uygun mudur? Bugünün Rusya- sı'nın bu deyimle alakası olmadı- ğını anlamak için Moskova'da do- laşmak yeter. 1991 'den bu yana Rusya çok değişimler kaydetti, ge- riye dönüşün mümkün olduğunu sanmıyorum" dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'ın Mayıs 2OOO'de iktidara gelmesinden bu yana, geçiş döne- minde zayıflamış olan devlet ya- pısını güçlendırdiğini, reformlara imza attığını belirten Barnier, "Av- rupa'da güçlü bir Rusya'ya ihtiya- cımızvar, bu Rusya demokrasi, Inı- kuk devleti, insana saygı, fîkir ço- ğulculuğu gibi değerler üzerinde yükselen bir Rusya'dır. Bu değer- ler, Paris için olduğu gibi Moskova için de ortakhr, bu devletin sorum- luluğudur" diye konuştu. Valnız Fransa ödün vermez Barnier, bir başka demecinde ise Fransa ile ABD arasındakı yeni ilişkilerin "karşılıklısaygı" demek olduğunu söyledi. Barnier, ABD Başkanı George Bush'un ikinci kez göreve başlama- sı dolayısıyla CNN televizyonuna verdiği demeçte, iki ülke arasında- ki ilişkilerde sadece Fransa'nın ödün vermeyeceğini söyledi. Barnier, "Yeni bir ilişki, karşı- lıklı saygı duymanuz anlamım ta- şımaktadır. Fransızlarda, Ameri- kalılar da değişebilir. Bunun için de müzakere içten, dolaysız ve açık olmalıdır ve her bir taraf diğeri- ne doğru adım atmahdır" diye konuştu. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Kimler Bizim Yanımızda... Kimler Karşı Tarafta... İki kutuplu dünya 1990 sonrasında ortadan kalk- tı. Ancak dünyada iki bloklu düzenin sona erme- sinden sonra "ülkeler kendiiçlerinde ikikutba ay- rılmaya başladılar". Türkiye, içeride ayrıştırılmaya çalışanların ba- şında yer alıyor. Nasıl oluyor da dünyada iki ku- tuplu düzen ortadan kalkarken Türkiye kendi için- de iki ayrı cepheye ayrılıyor? İki kutuplu dünyanın ortadan kalkmasından son- ra ABD ve AB, Batı kapitalizminin "tek boyutlu dünya düzenini dayatmaya başladılar". Bu düzen Batı'nın siyasi, iktisadi, askeri ve kültürel olarak dün- yadaki egemenliğinin kabulü için dayatılmak iste- niyor. Türkiye içindeki bazı çevreler, "Batı'nın bu dayatmalanna evet diyorlar". Hatta onlarla işbir- liği yaparak böyle bir oligarşik (ve faşist) küresel düzenin Türkiye'deki işbirlikçileri oluyorlar. Sık sık yazdığım gibi gayri milli sermaye çevre- leri, gayri milli Islamcı siyasiler ve bölücüler bu cephenin asli öğeleri durumundalar. Soğuk savaşın ve iki kutuplu dünyanın sona er- mesinden sonra artık, "küresel olarak değil, ülke- sel olarak iki kutupluluk" ortaya konmak isteniyor. - Bir taraf Batı kapitalizminin (ve emperyalizmi- nin) mutlak egemenliğine en baştan evet diyor ve onlarla işbirliği yapıyor. - Diğer tarafta bulunan ülke içindeki büyük ço- ğunluksa Batı emperyalizminin bu dayatmalanna karşı ulusal cepheyi oluşturmaya çalışıyor. Batı kapitalizmi denetim altına almak için siya- seti, dini, ekonomiyi, kültürü hatta askeri ikiye bö- lüp karşı karşıya getirmek istiyor. Onlar birbirleriy- le uğraşırken ülkeye emperyalizmin egemen olma- sı da kolaylaşıyor. Bölünenler kimler? Eskiden sağ-sol, laik-anti laik, Türk-Kürt olarak kullandıklan cepheler, artık "gayri milli ve ulusal cep- he olarak ikiye ayrıştırılmış durumda. Gayri milli cep- henin şemsiyesi altında yine eski sloganların bir kısmını kullanmayı sürdürüyorlar. Kısmen adlarını değiştirmişler. llımlı Islam Cum- huriyeti yeni kullanılan öğelerden birisı. Insan hak- ları perdesi altında "toplumcu ve toplumsal hak- ları unutarak", din ve etnik ayrımcılığı körüklemek günün yeni araçlarından bir diğeri. Gayri milli ser- mayenin tamamen siyasallaştırılarak "sistemin kaptan köşküne oturtulmak istenmesi" emperya- lizmin en gözde hedefi. Bu ortam kimleri ikiye ayırıyor, bir iki örnek ve- relim: 1) Yerli ilaç sanayicileri ikiye ayrılmışlar. Bazıları çokuluslu 3-4 tekelin yanında gayri milli cepheye katılmışlar. Diğerleri bu tek yanlı düzene karşı ken- di ulusal çıkarlarını koruma çabasında. İlaç örne- ği bütün sektörlere yavaş yavaş yayılıyor. 2) CHP içinde bile liberal ve mandacı taraf ile ulu- sal cephe daha net görülmeye başladı. Umarız ulusal cephe egemen olur. AKP'nin tabanından tepkiler geliyor; tavanın "aşırı Batıcı ve Batı'nın bü- tün dayatmalanna açık uygulamalan" tabanda bü- yük rahatsızlık yaratıyor. Ulusal Islamcılar ile gay- ri milli Islamcılar artık yavaş yavaş ayrışıyorlar. Katıldığım konferanslarda partililerin bu ayrış- malarını çok net görebiliyorum. Tabanda ulusalcı- ların büyük çoğunluğu oluşturması beni mutlu edi- yor. Bir süre önce Adana'daverdiğim bir konferan- sa Meclis'teki ve Meclis dışından partililergelmiş- lerdi. Istisnasız bütün partililerde ulusalcı cephe ço- ğunluktaydı. Tabandaki bu yapının partilerin tava- nına yarsıdığını söyleyemeyiz. Zaten öyle olsaydı ülke bu hale düşmezdi. 3) Barolar kimliklerini göstermeye başladılar. Iz- mir, Istanbul, Antalya, Muğlavedahabirçokları "Tür- kiye'nin tarafında" daha aktif çalışmanın sevinci- ni yaşıyorlar. Ayrışmanın en belirgin olduğu alanın iş ve sermaye çevreleri olduğunu kabul etmek ge- rekir. Bir kısmı, "Türkiye ve bölge üzerinde hesap- lar yapan Batı emperyalizminin yerli ortakları ha- line gelmişler". - Iç pazarın işgalinden toprak satışına kadar ya- bancıların yanındadır. - Tekel'in satışı ile Kıbrıs'ın satışını aynı kefeye koyup yabancı şirketlere ve merkezlere hizmet su- nuyorlar. Aslında çok doğal; bu çevreler olaylara Was- hington'un, Brüksel'in ve Batı'nın dev şirketlerinin gözü ve gözlüğü ile bakıyorlar. Onların Türkiye'de- ki temsilcileri konumundalar. Dünyada bütünleşme derken... "Dünyada iki kutuplu düzen kalktı, küreselleş- tik" diyen çevreler Türkiye gibi ülkelerde "kendiyan- daşlannı oluşturup" siyasi partileri, bürokrasiyi, iş çevrelerini, aydınları bölüyorlar. "Böl ve yönet" sloganı boşuna çıkmamış: Yu- goslavya'yı 6 parçaya ayırıp Batı kapitalizminin (ve şirketlerinin) emrine sundukları gibi Türkiye'yi, Irak'ı, Suriye'yi, İran'ı ve Ukrayna'yı da bölmek istiyorlar. Türkiye'de gayri milli cephe, aslında küçük bir azınlıktır. Sokaktaki insandan iş çevrelerine, baro- lara, işçi sendikalarına, siyasal partilere kadar in- sanlar gerçekleri görmeye başlayınca nerede yer almaları gerektiğini daha iyi anlıyorlar. Bazı medyaçevrelerinin sis bombaları dağıldık- ça ortalık yavaş da olsa aydınlığa kavuşuyor, in- sanımız aldatıldığını anlıyor. Kimler bizim insanımı- zın tarafında, kimler karşı tarafta daha iyi görüyor. Yarının aydınlık günlerini yaratmak bizim elimiz- de sevgili okurlar; bayramınız kutlu olsun... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali 'ABD Irak'tan ders alsın' • Dış Haberler Servisi - Iran'dan ABD tehditlerine karşı her gün yeni açıklamalar geliyor. Cuınhurbaşkanı Muhammed Hatemi, ülkesinin kendini savunacak kadar güçlü olduğunu belirterek "ABD dahil hiçbir ülkenin Iran'a saldırmakta çıkan olamaz. ABD bize saldıracağına Irak'ta çıkarttığı yangını söndürse daha iyi olur" dedi. tran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, kendilerine karşı psikolojik savaş yürüten ABD'den korkmadıklarını söyledi. lran'ın Londra Büyükelçisi Muhammed Hüseyin Adili de ABD Başkanı George Bush'un Irak'ta yaptığı hatalardan ders alması gerektiğini söyledi.