Katalog

19 OCAK 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Işkenceci âşıklar • AMSTERDAM(AA) - Irak'ta Ebu Garib cezaevindeki işkence skandalının sanıklarından kadın asker Lynndie England, suçlu bulunan Amerikalı asker Charles Graner'e âşık olduğunu söyledi. Batı Virginia'daki evinden Hollanda'nın Nova televizyonuna demeç veren England (22), Graner'in "çok iyi bir insan" olduğunu savunarak, "Sorumluluk sahibi, güvenilir bir insan. Bunu sadece yaşadığımız duygusallık nedeniyle söylemiyorum" dedi. Işkencenin yaşandığı 2003 yılının sonbahannda Graner'le ilişkide olduğunu belirten England, o dönemde Graner'e âşık olup olmadığının sorulması ü/erine "Evet" yanıtmı verdi. Irak'ta 8 Çinli kaçırıldı • BAĞDAT(AA)- Irak'ta bir örgüt, Amerikan güçleri için çalışan 8 Çinliyi kaçırdı. Reuters ajansının haberine göre, örgüt, rehinelerin görüntülcrinin olduğu video kayıtlarını yayımladı. Görüntülerde, silahlı kişilerin önünde oturan vc pasaportlarını gösteren 8 Çinlinin yer aldığı kaydedildi. Militanlar, "Çin hükümetinin Irak'taki çalışmalarını açıklamasını, aksi takdirde Çinli rehinelerin 48 saat içinde öldürüleceğini" söyledi. Seçim öncesi aday kıyımı • Dış Haberler Servisi - Irak'ta 30 Ocak'ta yapılacak seçimlerin Şii adaylanndan Şakir Cabbar Sahl, Bağdat'taki evinin yanında önceki gün düzenlenen saldırıda yaşamını yitirirken Başbakan tyad Allavi'nin adaylanndan biri de dün sabah Basra'da öldürüldü. Bağdat'ta, Irak tslam Devrimi Yüksek Konseyi bürosu yakınlannda düzenlenen intihar saldınsında 2 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. El Anbar cyaletinde ABD askerleriyle direnişçiler arasında çıkan çatışmada 3 Amerikan askeri öldü. İsrail Abbas'a siire yerdi • KUDÜS(AA)-tsrail, Filistin'in yeni Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a terorizmle mücadele etmesi için "belirli bir süre" verilmesini kararlaştırdı. israil hükümetinden 1 isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir yetkili, "Eğer bunu yapmazsa oyunun tüm kurallarını öyle bir değiştireceğiz ki Filistinliler korkunç bir bedel ödeyecckler" dedi. ABD halkı fikir defiiştiriyor • Dış Uaberler Servisi - , ABD'nin Irak'a asker göndermesinin bir hata olduğuna inanan Amerikalıların sayısının her geçen gün arttığı belirtilirken son yapılan anket bu oranın yüzde 52'ye ulaştığını gösterdi. Yapılan son CNN/USA Today/Gallup anketi Amerikalıların yüzde 52'sinin Irak savaşınm hata olduğuna inandığını, yüzde 47'sinin karşı fikirde olduğunu ortaya koydu. 19-21 Kasım'da yapılan benzer bir ankette durum tam tersiydi. ABD Başkanı, diplomasi yetmezse askeri eylemin masadaki seçeneklerden biri olduğunu söyledi Bush'tanIran'a tehditDış Haberler Servisi - ABD Başkanı GeorgeBush, nükleer silah programı bu- lundurduğundan şüphelenilen Tran daha açık davranmazsa bu ülkeye askeri eylem yapmanın masadaki seçeneklerden biri ol- duğunu bildirdi. Bıısh, NBC televizyonuna verdiği röpor- tajda, lran'ın, nükleer silah programının varlığıyla ilgili olarak uluslararası toplu- mu yanıtsız bırakmayı sürdürmesi duru- munda, ABD'nin nasıl tepki vereceği so- rusunakarşılık, "Umanmbumeseleyi dip- lomatikolarakçözebiliriz. Ancak asla hiç- bir seçeneği göz ardı etmeyeceğim'' dedi. lran, nükleer programının, elektrik üre- timi amacıyla olduğunu belirtiyor ve nük- • ABD özel timlerine, lran'a sızarak nükleer programı hakkında bilgi toplamaları için gizli emir verdiği yolundaki haberlerin ardmdan konuşan Bush, "Umarım bu meseleyi diplomatik olarak çözebiliriz. Ancak asla hiçbir seçeneği göz ardı etmeyeceğim" dedi. naklardan geldiğini söyledi. Rusya tran'a arka çıktı leer silah arayışında olmadığını söylüyor. Bush'un lran konusundaki sözleri, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un, New Yorker dergisinde gazeteci Seymour Hersh'ün yazdığı bir habere sert tepki göstermesinin ardından geldi. Hersh, tartışma yaratan haberinde, Bush'un gizli idari emir imzalayarak ABD özel timlerine, nükleer silah prog- ramlarına ilişkin bölgeleri tespit için lran'a operasyon düzenlemesi izni ver- diğini ileri sürüyordu. Pentagon yalanlamıştı Hersh'ün bu haberinden sonra Pentagon sözcüsü Lawrence DiRita, haberde pek çok temel hata bulunduğunu ve bu hatalann da yazının tümünün güvenilirliğini bozduğu- nu belirten bir açıklama yaptı. Ancak DiRita'nın açıklamasında, Hersh'ün haberinin temel noktası olan, ge- çen yazdan beri lran içine operasyonlann yapıldığı bilgisinin yalanlanmaması dikka- ti çekti. Sözcü DiRita, Hersh'ün kaynak- lannın, yersiz dedikodularla bu haberi bes- lediğini ve olmamış görüşmeleri olmuş gi- bi anlattığını iddia etti. DiRita'nın yazılı olarak yaptığı açık- lamanın ardından Hersh, CNN televiz- yonunda katıldığı bir programda, Penta- gon sözcüsünün eleştirilerinin baştan savma olduğu görüşünü savunarak elde ettiği bilgilerin "çok çok üst düzey" kay- Rusya, lran'ın nükleer programının ba- rışçıl amaçlı olduğunu bildirdi. Washing- ton'ın tran'a olası bir müdahaleden söz et- mesinden saatler sonra Rusya, nükleer or- tağı olan İran'a destek çıkarak, lran'ın nük- leer programının tamamen barışçıl amaç- lı olduğunu duyurdu. Rusya Dışişleri Ba- kanı Sergey Lavrov, lran konusundaki kaygıların gereksiz olduğunu belirterek "Durumun kontrol dışına çıkması ve tran'ın nükleer programının barışçıl doğasının değişeceğine inanmakiçin ge- rekli zemin yok" diye konuştu. Şahinler savaşa doymadıABD de başkanlık seçimleriyle güçlenen yönetimin îran 'ı stratejik hedefolarak gördüğü ve bu ülkeyeyönelik işgalplanlarının güncelleştirildiği bildiriliyor Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı GeorgeBush'un ikin- ci döneminde de tran'a saldı- rı hesaplarının öne çıkmaya başladığı öne sürüldü. New Yorker dergisi muha- biri Seymour Hersh, Bush yö- netiminin Irak'ta güvenlik ko- şullarının kötüleşmesine kar- şın Ortadoğu 'ya yönelik uzun vadeli temel siyasi hedefini değiştirmediğini yazdı. Bush'un çevresindeki yeni mu- hafazakâr isimlerin "rejinı de- ğişikliği'' olarak önerdikleri bu politikanın seçim zaferiyle bir- İikte destek kazandığı savu- nuluyor. Hersh, istihbarat ve ordu yet- kililerinin, gündemin seçimden önce belirlendiğini ve sorum- luluğun büyük bölümünün Sa- vunma Bakanı Donald Rums- feld'de olacağını söyledikle- rini belirtti. Buna göre "tero- rizmle savaş" yayılacak ve Pen- tagon'un kontrolünde olacak. tstihbarat örgürü CIA'nın giz- li operasyonlaryürütmesi, Se- nato ve Temsilciler Meclisi is- tihbarat komisyonlarının ona- yını yasal olarak gerektirdiği için örgüt bu işte kullanılma- yacak. ABD Başkam'nın, Ortado- ğu ve Güney Asya'daki 10 ka- dar ülkede terör hedeflerine yönelik özel birliklerin ve giz- li komandoların yürüteceği ör- tülü operasyonlarla ilgili çok sayıda emir imzaladığı kay- dedildi. Hersh, tran'ın gelecek stra- tejik hedef olarak görüldüğü- nün kendisine defalarca söy- lendiğini belirtiyor. Bu yetki- liler, İrak'taki durum hatırla- mını yeraltına çekti. Tüm güçlüklere karşın po- tansiyel hedeflerin dörtte üçü- nün havadan tahrip edilebile- ceğine inanılıyor. Dörtte bir- lik bölüm ise yerleşim yerle- rine yakın olduğu ya da çok de- rinde olduğu için zorluk çıka- rabilir. Planlar güncelleşti tıldığında, "Irak'tan askeri ol- ıııasa da siyasi dersler çıkardık. Artık yanlış istihbarat rapor- laruıa göre hareket etmeyece- ğiz. Bunun için CIA devre dı- şı bırakıldı" diyorlar. Zamana karşı yanş Avrupa ülkelerinin aslında ABD saldırısını önlemek için zamana karşı yarıştığını ve tran'ı nükleer programını terk etmesi için ikna etmeye çalış- tığını belirten Hersh, bu amaç- la Avrupalıların görüşmelere Bush yönetimini de davet et- tiğini, ancak Washington'ın bunu reddettiğini hatırlattı. Pentagon'un sivil yönetimi tran'ın oluşturduğu nükleer tehdit konusunda diplomatik birgelişme olamayacağını, so- runun ancak etkili bir askeri ha- rckâtla çözülebileceğini savu- nuyor. Temel sorun, lran'ın nükle- er programının ölçeğiyle ilgi- li bilgileri ve gelişmeleri giz- liyor olması. ABD de dahil çok sayıda Batılı istihbarat ör- gütü, lran'rn nükleer savaş baş- hğı üretimi konusunda 3-4 yıl- lık bir zamanımn kaldığına inanıyor. Bir Batılı diplomat, konıı- nun Güvenlik Konseyi 'ne gö- türülmesi halinde, Rusya ve Çin'in olası ambargo önerisi- ni veto edeceğini ve bu dıı- rumda da Amerikalılann "Tek yol bombardıman" yaklaşı- mının geçerlilik kazanacağını belirtiyor. İsrail, sorunun uluslararası bir sorun olduğunu düşünü- yor. Batı'ya "Siz çözün" di- yor, "aksi halde bi/im hava kuvvetlerimiz devreye gire- cek". Tesisler yeraltında 198 l'de tsrail Hava Kuvvet- leri Irak'ın Osirak reaktörünü bombalamış ve bu ülkenin nükleer programını yıllarca geriye atmıştı. Şimdiki durum ise daha kar- maşık ve tehlikeli, çünkü Osi- rak'ın bombalanmasmdan son- ra lran, nükleer silah progra- Pentagon'un lran'ın daha geniş ölçekli işgali için sahip olduğu olasılık planının da güncellendiği belirtiliyor. Flo- rida'daki Tampa'da bulunan ABD Merkez Komutanlığı ka- rargâhındaki stratejistlerden savaş planlarını yenilemeleri istendi. Planın yenilenmesi, yöneti- min eylem niyetleri hakkında bir fikir veriyor, çünkü böl- genin jeopolitiği son üç yılda dramatik bir şekilde değişti. Daha önce bir Amerikan işgal gücünün lran'a denizden gir- mesi gündemdeyken, bugün, Afganistan veya Irak'tan da girebileceği belirtiliyor. ABD yönetimindeki sertlik yanlısı politikacıların Avru- palıların görüşme sürecinin başarısız olacağına inandık- lan ve yönetimin bundan son- ra saldırının temel hedefinin lran'ın nükleer kapasitesini en azından geçici olarak tahrip etmek olduğu belirtiliyor. Hükümet danışmanları, Pentagon'daki sertlik yanlı- laruım özel tartışmalarda "sı- nırlı bir saldın"dan bahset- tiklerini, çünkü bunun molla yönetimini devirmek için ye- terli olabileğine inandıkları- nı söylüyorlar. RAN SA VUNMA BAKANI: Kimse bize saldıramaz• ABD'nin ülkesine saldırmak için hazırhk yaptığı yolundaki haberler üzerine Bakan Ali Şamhani, lran'ın caydırıcı güce sahip olduğunu vurguladı. TAHRAN (AA) - lran Savunma Bakanı Tuğamiral Ali Şamhani,"hiçbir ülkenin asker gücü nedeniyle İran'a saldırmaya cesaret edemeyeceğini" söyledi. lran'ın dini lideri Ali Hamanev ve bazı üst düzey yetkililerin olası bir ABD bombardımanına karşı Tahran dışında kaldığı ileri sürüldü. Yan resmi Mehr Haber Ajansı'nın haberine göre Şamhani, ABD'nin Iran'da gizli operasyonlar yaptığı iddialanyla ilgili olarak "O kadar güçlüyüz ki hiçbir ülkenin bize saldıramayacağuu söyleyebiliriz, çünkü onlar esnek stratejiler uygulayabUme yeteneğine sahip olmamız nedeniyle askeri gücünıüz hakkında kesiıı bilgiye sahip değUler" dedi. Şamhani, "Büyük bir caydıncılıkla sonuçlanacak teçhizaü hızla üreteceğimizi iddia edebüıriz. İran'ın savunma yetencğini iyileştirmek için yetenekli insanlan kullanmaya ihtiyacımız var. Güç üretmede öncü olnıalıyız, aksi takdirde kaybederiz" dedi. Şamhani, düşmanın yeteneklerinin durağan olmadığını ve siyasi, ekonomik ve teknik koşullarla biçimlendirildiğini, bu yüzden onlara durağan güçle karşı konulamayacağını kaydetti. Mehr Haber Ajansı, "Nafüe Casusluk" başhklı yorumunda ise "Bir atasözü vardır: 'Havlayan köpekısırmaz.' lran, boyutları bilinmeyen büyük bir askeri güce sahiptir ve herhangi bir davetsiz nıisafîre dehşeüi ateş ve ölüm sağanağıyla saldırmaya hazırdır" ifadesi kullanıldı. Tahran Radyosu'nun haberinde de Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi yetkilisi Muhammedi, bu iddialann ABD'nin psikolojik savaş oyunu olduğunu kaydederek "Bu iddialara inanmak da saflık olur" dedi. Senatör Kerry uyardı 'Seçim sonrası Kerkükpatlar' VVASH1NGTON (AA) - ABD Başkanı George W. Bush'un dışişleri bakanhğına atadığı Condoleezza Rice, atamasının ele ahndığı Senato Dış Ilişkiler Komitesi'ndeki oturumda, lran ve Kuzey Kore'nin nükleer silah programlanna karşı mücadele edileceği mesajı verdi. Oturumda başkanlık seçiminde Başkan Bush'un Demokrat Partili rakibi olan Massachussetts Senatörü John Kerry, Irak'ta seçimlerden sonra Kerkük'ün, bu kente geri dönmeye çalışan Iraklı Kürtler yüzünden patlayabileceği uyarısında bulundu. ABD Senato Dış Ilişkiler Komitesi'nde bakanlık atamasının oylanmasından önce bir konuşma yapan ve ardından da sorulan yanıtlayan Rice, Bush yönetiminin Ortadoğu'da demokrasinin yayılmasını öncelikli konu olarak gördüğünü belirterek, "Geniş Ortadoğu, bir tiranuk, umutsuzluk ve kızgınhk bölgesi olarak kaldığı sürece, Amerikahlar ve dostlarımızın güvenliğini tehdit eden radikaller ve aşm hareketler üretecektir" dedi. Rusya'ya ilişkin sorulan da yanıtlayan Rice, "Kremlin'in artan şekilde otoriterleştiği endişelerüıin ortaya çıktığı bir dönemde Rusya demokrasisini konımak, Amcrikaıı-Rus ilişkileri için yaşamsal önemde" görüşünü savundu. Massachussetts Senatörü John Kerry, Rice'ı Irak konusundaki duruma ilişkin sıkıştırdı ve yönetimin Irak politikalannın başansız olduğunu söyledi. Kerry, Irak'ta seçimlerden sonra Kerkük'ün, bu kente geri dönmeye çalışan Iraklı Kürtler yüzünden patlayabileceği uyansında bulundu. Condoleezza Rice yemin ederek rcsmen ABD'nin yeni Dışişle- ri Bakanı oldu. Rice, İran ve Kuzey Kore'nin nükleersilah prog- ramlanna karşı mücadele edileceği mesajı verdi. (RHUTERS) UlE JVELT'E GÖRE ARAPLARLA KÜRTLER ANLAŞTI 'Kerkük Kürt kenti' FRANKFURT (Cumhuriyet Bürosu) - Ge- çen hafta sonu Bağdat'ta yapılan gizli toplan- tıda geçici hükümetin Arap ve Kürt liderleri- nin Kerkük'ün durumu konusunda fikir birli- ğine vardığı öne sürüldü. Almanya'da yayımlanan Die Welt gazetesi- ne göre, Bağdat'ta yapılantoplanhyaDevlet Baş- kanı Gazi el Yaver, Başbakan îyad AUavi, Ce- lalTalabani veMesudBarzani'ninyeğeniNe- çirvan Barzani katıldı. Toplantıda Kürt tarafı- nın Kerkük'e göç eden 142 bin Kürt'e seçim- lere katılma olanağı sağlanmadığı takdirde 30 Ocak'ta yapılacak seçimlere katılma- yacaklannı açıkla- ması üzerine, Arap tarafı Kürt istekleri- ni kabul ederek Ker- kük'ün bir Kürt ken- ti olduğunu kabul etti. Anlaşma uya- nnca kente yeni gelen Kürtlere seçim hakkı ta- nındı ve seçmen kartı verileceği belirtildi. Kürt tarafı Saddam döneminde 175 bin Kürt'ün Kerkük'ten göçe zorlandığı ve şehrin demog- rafik yapısının değiştiğini savunuyor. Açıkla- mada Kerkük'ün bir Kürt şehri olduğu, Türk- menlerin, Asurilerin ve Araplann azınlık sta- tüsünde bulunduklan belirtildi. Habere göre, Kürt liderler Kerkük konusunda herhangi bir geri adımın söz konusu olamayacağını taraf- lara kabul ettirdi. Afllaşmayı ABD ve lııgilte- • Alman gazetesi, anlaşmayı ABD ve Ingiltere büyükelçi- lerinin de de imzaladığım ileri sürdü. re büyükelçilerinin de imzaladığı öne sürüldü. Gazetenin dünkü sayısında yer alan haberde, Türkiye'nin karardan hoşnut olmadığı, Kerkük petrollerinin Kuzey Irak'ta kuiTilacak bir Kürt devletinin yaşama şansını arttıracağı ve bunun da Türkiye açısından tehlikeli sayıldığına da yer verildi. Haberde Irak'ın Kürt Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin Mısır gazetesi El Ahram'a verdiği bir demeçte, seçimlerden sonra kuzey- de halkın istemesi halinde buna karşı bir şey yapamayacaklannı belirttiği de kaydedildi. Öte yandan, Kerkük kentinde bir insan haklan örgütü için çalışan 2 Türkme- nin öldürüldüğü, birinin yaralandı- ğı bildirildi. Irak polisinden Albay Ahmed Mah- mud, bir araçtaki silahlı kişilerin Türkmenlerin bulunduğu araca ateş açtık- larını ve daha sonra kaçtıklannı belirtti. Mahmud, öldürülen Türkmenlerden Abdül Emir İbrahim'in, insan haklan örgütü baş- kanı Muayed İbrahinı'in kardeşi olduğu- nu kaydetti. Bu arada. Kerkük'te işadam- lanrnn kaçınlma olaylarına kanşan bir "suç ve terör örgütü" çökertildi. Albay Ilatib Ömer, Irak'ın kuzeyinde Kürtlerin kontro- lünde bulunan Cemcemal kentinde 5 örgüt üyesinin yakalandığını söy'ıedi.