Katalog

14OCAK2005CUMA CUMHURİYET SAYFA J İ i J v U l ı U İ T İ J l ekonomî(«cumhuriyet.com.tr 13 Sabancı: Siyasi istikrar, demokrasi ve yönetimde etkinlikte parlamenter sisteme üstünlüğü yok 'Başkanlık sistemine karşıyız' D E L İ R S İ Z L İ Ğ E K A P I A Ç A R İ S T İ K R A R S I Z L I K K A Y N A K L A R I Y UMURTA KAPIYA DAYANMADAN... Ülkemizdeki parlamenter sistemin özünü değiştirecek girişimler, siyasal sistemimizde bir belirsizliğin kapılarını açacaktır. Türkiye 'nin, yönetim istikrarını tesadüflere bırakmayan bir seçim sistemine ihtiyacı var. Ekonomi Servisi - Türk Sanayicileri ve Işadaraları Derneği (TÜStAD) Yö- netim Kurulu Başkanı Ömer Sabancı, "TÜSİAD, siyasi istikrar, demokrasi vc yönetimde etkinlik açısmdan başkanlık sisteminin parlamenter sisteme bir üs- tünlüğü olmadığı görüşündedir" dedi. Sabancı, TÜStAD'ın 35 Genel Ku- rul Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, önümüzdeki dönemin bir önemli odak noktasının da Türkiye'nın başlattığı re- forrn sürecini kesintisiz biçimde devam ettirmesi ve henüz el değmemiş bazı alanlara doğru yaygınlaştırması oldu- ğunu dile getirdı. Sabancı, başkanlık sistemine geçil- mesiyle ilgıli tartışmalarda üç temel me- selenin göz ardı edildiğını bildirerek şunları söyledi: "Tiirk siyasal sistemine ilişkin her tür- lü değişiklik öncrisi deınokrasiyc, siyasi istikrara ve yönetimde ctkinliğe katkıda bulunmahdır. Siyasal yapı bir bütündür. Başkanlık sistemi/parlamenter sistem tartışnıası yaparken seçim ve siyasi par- ti sistemlcrini mııtlaka hesaba katmak gerekir. İJIkemi/dcki parlamenter sis- tem, taıihi bir sürecin ürünüdür. Bu sis- temin özünü değiştirecekgirişimler, siya- sal sistemimizde bir belirsizliğin kapıla- rını açacaktır. TİJSİAD, siyasi istikrar, demokrasi ve yönetimde etkinlik açısm- dan başkanlık sisteminin parlamenter sisteme bir üstünlüğü olmadığı görüşün- dcdir. Bu sistemin, çok farklı tarihsel ko- şullardan gclcn vc fedcral bir yapıya sa- hip ABD dışında, bu açılardan başarı sağlamış bir örncğine rastlanmamıştır. Buradaasıl üzerinde durulınası gereken konu, halen geçerli olan sistemin iyileş- tirilmesidir." TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sabancı, Türkiye ekonomisinin son dö- nemlerde yeniden tesis edilmeye başla- yan dengelerini muhafaza etmeııin, eko- nomide istikrarı korumak için zorunlu olduğunu ama yeterli olmayacağını be- lirterek "Çünkü henüz isrikrarsı/Jıkiiret- Ekonomide yakalanan dengeleri muhafaza etmek, istikrarı korumak için zorunludur, ama yeterli olmayacaktır. Henüz istikrarsızhk üretme potansiyeline sahip bazı kaynaklar kurutulamamıstır. AB sürecinde yaşadıklarımız, yumurta kapıya gelmeden harekete geçmediğimizi, alternatif hareket planları üzerinde yeterince düşünmediğimizi gösterdi. Oysa, tek bir gün daha kaybetmememiz gerekiyor. KOÇ, YİK BAŞKA NI - Mustafa Koç ve Ömer Sabancı, genel kurul toplantısında samimi bir görüntü sergile- diler. Seçimlerdc, yönetim kurulu başkanlığina yeniden Ömer Sabancı, Yüksek İstişare Konseyi (YİK) Başkanlığı'na ise Mus- tafa Koç seçildi. Yönetim kurulu: Ömer Sabancı, ÖmerAras,Ayça Dinçkök, Arzuhan Yalçındağ, Pekin Baran, Cem Duna, Ümit Boyner, Agah Uğur, Bülent Akgerman ve Ali Kibar. YİK: Mustafa Koç (başkan), Erkut Yücaoğlu, Tuncay Özilhan ve Aldo Kas- lowski (başkan yardımcısı), Yavuz Canevi ve Zekeriya Yıldırım (sekreter). Muharrem Kayhan, onursal başkan seçildi. (AA) me potansiyeline sahip bazı kaynaklar kurutulamamıstır" dedi. Türkiye'nin, en büyük sorunu olan gelirdağılımı bozukluğu, bölgesel ge- lışmede eşitsizlik ve istihdam yeter- sızliğine çare üretemedığinı anlatan Sabancı, bu sorunların çözümünün yatırımların arttırılmasında yattığını, yabancı sermayenin de sürece katıl- ması gerektiğini defalarca söyledikle- rini anlattı. Geleceğe hazırhk Sabancı, müzakerelere hazırlığın, ge- leceğe hazırhk özelliği taşıdığını ifade ederken müzakere sürecinden geçen ül- kelerin, bu dönemde, kendi kamuoyla- rını ikna etmek için sarf edilen çabanın, en az Brüksel nezdinde gösterilen çaba kadar önemli olduğunu belirttıklerini anlattı "AB sürecinde bugiine kadarya- şadıklanmız, yumurta kapıya gelmeden harekete geçmediğimizi, bu yü/den de alternatif hareket planları üzerinde ye- terince düşünmediğimizi gösterdi" di- yen Sabancı, oysa tek bir gün daha kay- bedilmemesi gerektiği uyansını yaptı. MUSTAFA KOÇ: ; Erken olduğunu düşünüyorum TÜSlAD'ın35'inci Genel Kurulu'nda TÜSlAD Yüksek İstişare Konseyi (YİK) başkanlığına seçilen Mustafa Koç, başkanlık sisteminin Türkiye için erken olduğunu söyledi. Çırağan Sarayı'nda yapılan TÜSİAD'ın 35'inci genel kurulunda yönetim kurulu ve başkanlık seçimleri devam ederken gazetecilerın sorulannı yanıtlayan Koç, parlamenter demokratik sistemin değiştırilmesinin beraberinde bazı riskler getirdiğini söyledi. Koç, " Başkanlık sistemi yerine mevcut siyasi sistemin yanlışlarının giderilmesi gerekir. Türkiye için henüz başkanlık sistemi erken, zaten bu sistemi dünyada ABD'den başka başarmış ülke de yok" diye konuştu. Baş müzakereci Babacan olsun Bir gazetecinin, "Baş müzakereci kiııı olnıair sorusunu yanıtlayan Mustafa Koç, "Şu an için isim vermek çok doğru olmaz, ancak Sayın Babacan bu görevi layıkı ile yapabilir. Biz kendisini özel sektör olarak destekleriz" dedi. SEÇÎM SİSTEM! tÇÎN ÖNERİLER REFORMLAR NEDEN ÖNEMLİ? RAHMİ KOÇ NE DEMİŞTİ? Mevcut seçim sisteminin Avrupa'daki temel ilkelerle bağdaşmadığını belırten TÜStAD Başkanı Sabancı, Türkiyc'nin, istikrarı tesadüflere bırakmayan, temsilde adaleti sağlayan, daha etkin ve demokratik bir seçim sistemine ihtiyacı olduğunu belirtti. Sabancı, "Baraj aşağı çekilnıeli, tek parti hükümetinin çıkamayacağı oy dağıhmlannda bile partilcrarası ittifaklan teşvik etmeli, hükümctin kuruluşunu seçim sonrası pa/aıiıklara bıraknıamalı, seçim bölgeleri daraltılmalı, partilerin adaylan ön seçimle belirlenmelidir" dedi. TÜStAD Başkanı Sabancı, AB ile müzakere sürecine yoğunlaşmak için mevcut sorunların aşılması gerektiğini belirterek "Bunları geride bırakabilmeliyiz ki, müzakerelere yoğunlaşabilelim" dedi. Sabancı, "Gelir dağılımı bozukluğu, bölgesel eşitsizlik ve istihdam yetersizliğini çözebilmek için yatırımlan arttırmak, bunun için de vergi oranları ve vergi reformu, kayıt dışı ile mücadele, kamu reformu, özelleştirme, sosyal güvenlik reformu yapmak zonındayız"dedi. tş dünyasında başkanlık sistemine ilişkin tartışma Koç Holding Şeref Başkanı Rahıııi Koç'un29Arahk2004'te konuyla ılgili sözleriyle alevlenmişti. Koç, "Chıırchill demiş ki; 'Demokrasi en fena ıdare tarzının en iyisidir. En iyi idare tarzı diktatörlük. Akıllı diktatörlüktür' demiş. Ama onun ömrii ıızıııı sürmez. En iyisi akıllı bir diktatör. Ama bu devirde mümkün değil. Ikincisi başkanlık sistemi. Bu sistemde, hukukıınuzun çok iyi çalışması lazım. Bence en büyük sorun hukuk sisteminin muntazam çalışınamasıdır." TÜStAD'IN RAPORU: Yüksekfaiz dışı fazlaya devam Ekonomi Servisi - TÜStAD "Türkiye Ekonomisi" raporunda, bütçe açığı ve kamu borçlarının milli gclire oranı makul seviyelere gerileyene kadar, mali disiplin içinde, 2005 yılında, yüksek faiz dışı fazla politikasına devam edilmesi gerektiği belirtildi. Raporda, 2004'ün, geçmiş 2 yılda elde edilen kazanımların koruııabildiği ve makroekonomik göstergelerdeki iyileşmelerin derinleştiği bir yıl olduğu belirtildi. Türkiye ekonomisinin halihazırda karşı karşıya olduğu sorunlu alanlann üstesinden gelinmesi ve mevcut yapının hızlı, sağlıklı ve kalıcı bir büyüme sürecine dönüşmesinin ancak kamu maliyesinin nihai olarak düzelmesiyle mümkün olacağı vurgulandı. KURBAN BAYRAMI Köprü ve yollar ücretsiz ANKARA(AA)-Kurban Bayramı'nda otoyollar ve boğaz köprüsü geçişlerinden ücret alınmayacak. Bakanlar Kurulu'nun dün yapılan toplantısında alınan karara göre, Kurban Bayramı tatili nedeniyle 19 Ocak Çarşamba günü saat 00.00'dan başlayarak 23 Ocak Pazar günü saat 24.00'e kadar otoyollar ve boğaz köprülerinden geçişler ücretsiz olacak. Kurban Bayramı süresince isteyen belediyelcr de otobüs ve metrolarda ücretsiz yolcu taşıyabilecek. Çiçek, 1 maaş ikramiyenin bayramdan önce ödeneceğini açıkladı Kamu işçfeine bayraııı müjdesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, kamuda çalışan iş- çilerin bir maaş tutarın- daki ikramiyeleri ile Bağ-Kur emekli aylık- larının Kurban Bayra- mı'ndan önce ödenece- ğini bildirdi. Çiçek, Bakanlar Ku- rulu'nun ardından top- lantının gündemine ilişkin gazetecilere bilgi verdi. Kamuda çalışan işçilere sene- • Adalet Bakanı Çiçek, Bakanlar Kurulu'nun ardından yaptığı açıklamada, Bağ-Kur emekli aylıklannın da 17 Ocak'ta ödenmeye başlanacağını bildirdi. nin çeşitli aylarında ikramiyele- rinin ödendiğini anımsatan Çi- çek, bunun bayramdan önce ödenmesini kararlaştırdıklannı kaydetti. SSK ve Bağ-Kur emeklileriy- le ilgili maaşlann da Kurban Bayramf ndan önce ödenmesı- nin söz konusu olduğunu belir- ten Çiçek, SSK emekli aylıkla- rının 12 Ocak'ta ödenmeye baş- landığını, Bağ-Kur emekli ay- lıklannın da 17 Ocak'tan itiba- ren ödeneceğini söyledi. Çiçek, yatınm teşvikleriyle ilgili yasa tasansının da Bakan- lar Kurulu'nda imzaya açıldığı- nı bildirdi. Kişi başına düşen ge- liri 1500 dolann altmda olan 36 ilin teşvik kapsamına alındığını anımsatan Çiçek, bölgeler ara- sı dengesizliği ortadan kaldır- mak ve tekrar yatınm hamlesi- ni hızlandırmak amacıyla bu teşviklerin yeniden gözden ge- çirildiğıni söyledi. Çiçek, eko- nomik ve sosyal kriterler dıkka- te alınarak yeni teşvik yasası ta- sansının TBMM'ye gönderil- mesine karar verildiğinı bildir- di. Çiçek, Kalkınma Ajansları- nın Kuruluşu, Görevleri ve Ko- ordinasyonu ile tlgili Kanun Ta- sansı'nın da imzaya açıldığını söyledi. Türkiye'nin Ulusal Programı'nda da yer alan tasa- nnın AB hedefleriyle bağlantı- lı olduğunu belirten Çiçek, tasa- nnın 81 ili 26 bölgeye ayırdığı- nı kaydetti. NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL CHP'nîn Sorunu Parti İçi mi? Siyasetin amacı, sadece mensup olunan partiyi eleştirmek olabilir mi? Birpartili, partisinin programını kabullenmiyorsa, ik- tidar partisinin uygulamalarına seçenek olan kendi parti çözümlerini topluma taşımakta hiçbir çaba sarf etmiyorsa, toplum yararına olmayan ekonomik uygu- lamalar ile toplumsal çatışmaya neden olacak düzen- lemelere karşı çıkmıyorsa partili olduğunu söyleyebi- lirmi? O zaman partili olmanın anlamı ne? Bir süre önce bu soruları, CHP listelerinden Mec- lis'e giren, siyaset dışı alanlarda ünlü bazı isimlere uy- gulayarak birtakım belirlemelerde bulunmuşuz. "Siyaset dışı alanlarda ünlü vekillerin çoğunun ses- leri Meclis'tepekduyulmaz. Sosyaldevletilkelerine, Cumhuriyetin kurumlanna, ülkenin sosyal yaşamına yönelik saldırı ve uygulamalar karşısında seslerini çı- karmaz, görüş oluşturmazlar. Onları Meclis'e gönde- renlerin sorunlarını sahiplenmez, sürekli değerlerinin bilinmediğinden, Meclis 'te mutsuz olduklanndan ya- kınırlar. Ancak bu ünlü kişiler, unutulmamak için ara- da sırada kamuoyunun karşısına çıkarlar. Kamuoyu- nun önüne çıktıklannda ise toplumsal muhalefetin sesi olmak yerine, kendi partilerine saldmrlar. Zaten partilerine saldırmazlarsa, söylediklerinin haber de- ğeri de olmaz. En fazla saldırdıkları ise partilerinin solculuğu, par- tilerinin savunduğu ilkelerdir. Parti ideolojisini ve par- tinin ürettiği politikaları toplum tarafından talep edi- len ürünlere dönüştürmek yerine, onlardan vazgeç- meyi ve başkaları tarafından pazarlananlara öykün- meyi önerirler. Sol kimlikli bir partiden milletvekili seçilenler, sol- dan vazgeçmenin gerekçesini, 'Solun ne içerdiğini kimse bilemez' gibi veciz laflarla açıklamaya girişirler. Sol ideolojiye sahip çıkmayı, onu geliştirmeyi ya da o düşüncede oluşan değişimleri izlemeyi becereme- yenlere, çağdaş görünmek adına, sol ideolojiyi kötü- lemek daha kolay gelir. Bunlann sol ideoloji karşısında geliştirdikleri gö- rüşler ise aslında uluslararası sermayenin görüşleri- dir. Uluslararası sermayenin talepleri yepyeni görüş- ler, kurtuluş reçeteleri olarak topluma sunulur." •*• CHP'deki son gelişmelerden sonra bu saptamala- ra başka boyutların da eklenilmesi zorunlu oluyor. Emperyalizmin yeni dünya düzeni projesinde Tür- kiye için öngörülen rejim "ılımlı Islam cumhuriyeti". Sistemin yerleşmesi için de Amerika'nın sözünden çıkmayan, tasarlanan düzenden yana, ekonomik po- litikaları birbirine neredeyse özdeş, ancak sosyal po- litikalarda sermayeyi rahatsız etmeyecek boyutta kü- çük farklılıkları olan iki partinin varlığı gerekiyor. Ikti- dar değişse bile, yerli ve uluslararası sermayenin tam denetimi altındaki bu iki partinin uyguladıkları politi- kalar değişmeyecek, vesayet altında sözde demok- rasi oyunu oynanacak. Bu sistemde ilerici partilere yer yok. BudurumdaCHP'nin, buprojedeyeralacaksa, top- lumun gereksinimlerinden doğan sol kimliğini terk ederek liberal sağ politikaların merkezine kayması ge- rekiyor. Ancak CHP bu küresel projeye direniyor. Kamuoyunda yaratılan havaya bakılırsa CHP'de parti içi demokrasi mücadelesi veriliyor. Oysa gelişmelerin değerlendirilmesinden, tartışma- ların partinin kimlik değiştirmesini, ilkelerinden sapma- sını ve küresel amaçlara uygun hale getirilmesini amaçlayanların çabası olduğu sonucu çıkıyor. Zaman zaman yetersiz bularak eleştirsek de CHP'nin, emperyalizmin Türkiye üzerindeki projeleri- ne karşı muhalefeti durdurulmaya çalışılıyor. Bu ya parti ele geçirilerek ya da parçalanarak ger- çekleştirilecek. CHP'liler bu oyuna gelir mi? temizel@cumhuriyet.com.tr 'TÜRK LOKUMU' Zorlu Enerji Avrupa'da ilklOO'egirdi LONDRA(AA)- tngiltere'de yayımlanan European Business Magazine'in ocak sayısında yer alan Avrupa'nın en hızlı büyüyen 100 şirketi listesine Zorlu Enerji de 98. sıradan girdi. Dergi, Zorlu Enerji ve 2002 yılında Genel Müdürlüğü'ne getirilen Erhan Çetinok'un başansını özetlediği bölümde de "Türk lokumu" başlığını kullandı. 34 yaşındaki Çetinok'un böyle bir başarıya imza atmak için çok genç olduğunu, ancak söz konusu ismin gençliğine rağmen hızlı bir büyümeyi şirketine yaşatabildiğine dikkati çeken European dergisi, Zorlu'nun Türkiye'de kurulduğunu, ancak Doğu Avrupa, Asya ve Ortadoğu'da da varlık gösterdiğini bildirdi. MALİYE YAŞAMINDAN /MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukmf/ superonline.com 17.7.2004 tarih ve 5231 sayılı ye- ni Dernekler Kanunu ile çok önemli değişikliklerveyenilikleryapıldı. Bu- gün bunları belirteceğiz. Gelecek hafta ye- ni Vergi Kanunu ile ilgili 2. bölüm yazımızı yazacağız. Dernek kurma hakkı genişletildl Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel- kişiler (yani şirketler, meslek kuruluşları, kamu tüzelkişileri gibi), önceden izin al- maksızın dernek kurabilecekler. On beş yaşını bitiren küçükler de bazı şartlarla ço- cuk derneği kurabilecekler. On iki yaşını bitiren küçükler de yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilecekler. Dernekler yurtiçinden ve yurtdışından yardım alabilecekler Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve mesle- ki kuruluşlardan maddi yardım alabilirler ve adı geçen kuruluşlara maddi yardımda bulunabilirler. Valilik veya kaymakamlığa bildirilmek kaydıyla yurtdışındaki kişi, ku- rum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler. tyakdi yardımların bankalar yo- Yeni Dernekler Kanunu luyla gelmesi şarttır. Dernekler artık taşınmaz mal edinebilecekler Genel kurul onayı ve yönetim kurulu ka- rarıyla taşınmaz mal satın alabilecekler ve satabilecekler. Temsilcilik açabilecekler ve platform oluşturabılecekler Dernekler gerekli gördükleri yerlerde dernek faaliyetlerinı yürütmek için temsil- cilik açabilecekler. Kendi aralarında veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum ku- ruluşlarıyla ortak amacı gerçekleştirmek üzere amaçları ile ilgisi bulunan ve kanun- larla yasaklanmayan alanlarda platform oluşturabilirler. Kamu kurum ye kuruluşları ile ortak proje yürütebilecekler Kamu kurum ve kuruluşları ile bir proje- yi birlikte yürütebilecekler. Proje tarafı ka- mu tüzelkişisi proje maliyetinin yarısını kar- şılayabilecektir. Orneğin bağcılığın geliş- tirilmesi için bir üniversite ile bu konuda faaliyette bulunan araştırma derneği pro- je yapabilecek ve üniversite bu projenin yarısını karşılayacaktır. Ancak burada 5072 sayılı dernek ve vakıfların kamu ku- rum ve kuruluşları ile ilişkilerine dair hü- kümleri saklıdır. (öncelıkle bu hükümlere bakılacaktır.) Dernekler sandık kurabilecekler Dernekler tüzüklerinde yazılı olmak ve sağlanan kârı üyelerine paylaştırmamak, gelir, faiz ve başka adlarla üyelerine aktar- mamak şartıyla üyelerinin yiyecek, giye- cek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve di- ğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ih- tiyaçlarını karşılamak üzere sandık kura- bilirler. Derneklerde denetim ve muhasebe işlemleri Derneklerde iç denetim esas olacaktır. Bağımsız denetim kuruluşlarına da iç de- netim yaptırılabilecektir. (Idari denetimde artık polis bulunmayacak.) Dernek gelirle- ri yönetim kurulunun kararıyla bastırılan alındı belgeleriyle toplanacak, giderlerfa- tura ve benzeri belgelerle yapılacaktır. Banka dekont ve hesap cetvelleri alındı belgesi yerine geçecektir. Paratahsil ede- cek kişiyi mülki idare amiri değil, yönetim kurulu belirleyecektir. Tutulacak defterler denetim birimi veya noterlere tasdik edilecektir. Dernek yönetim kurulu ve denetim ku- rulu üyelerine (kamu görevlisi olanlar ha- riç) ücret verilebilecektir. Suç teşkil etme- yen işlemler ve hatalar mülki idare amiri- nin yazılı istemi üzerine otuz gün içinde gi- derilmesi zorunludur. (Bu hükümle telafisi olanaklı hataların giderilmesi ve işlemlerin tamamlatılması sağlanmaktadır.) Yıl sonu itibarıyla faaliyetlerini, gelir ve gider işlem- lerini her yıl nisan ayı sonuna kadar mülki idare amirliğine bir beyanname ile bildire- ceklerdir. Diğer önemli değişiklikler Genel kurul davetinin yerel gazetede yayımlanması zorunluluğu artık bulunma- maktadır. Kolluk kuvvetleri derneklere giremeye- cekler ve denetimde görev alamayacak- lardır. Genel kurul toplantılarına kamu göz- lemcisi (komiser) artık katılmayacaktır. LPG SATACAK JVorldgas Türkiye 'de tSTANBUL (AA) - Hollanda merkezli SHV Gas'ınyeni marka- sı Worldgas, Türkiye LPG pazan- na girdi. Worldgas Genel Müdürü Sinıoıı Franken düzenlediği basm toplan- tısında, Türkiye'nin 2003'ten bu yana yıllık tüketimiyle tngiltere ve Italya'dan sonra Avrupa'nın üçüncü büyük LPG pazarı konu- muna geldiğini belirtti. Franken, iki yıl içerisinde Tür- kiye pazarında olmayan ürün ve hizmetler için 30 milyon dolarlık yatınm yapmayı düşündüklerini bildirdi. Franken, şu an sadece Is- tanbul'da hizmet verecek olan Worldgas'ın daha sonra müşteri sayısının fazla olduğu büyük şehirlere gırmeyi hedeflediğini belirterek yerel ortakları bulun- madığını kaydetti.