Katalog

5EYUJL2004PAZAR CUMHURİYET SAYFA H A D J l ı l \ L J l i X l . dishab(a cumhuriyet.com.tr 11 Kuzey Osetya'daki okul baskınınm bilançosu büyürken eylemin aylar önceden planlandığı belirlendi Beslanhlar ölülerineağlıyorDış Haberler Servisi- Kuzey Osetya'nın Beslan kentindekı bır okulu basıp binden fazla kişiyi re- hin alan teröristlere yönelik operasyonun acı bi- lançosu dün 35O'ye yakın ölü, 700 civannda ya- ralı olarak açıklandı. Beslan'a giden Rusya Dev- let Başkanı Vladiınir Putin, terörle savaşımın ka- rarhlıkla süreceğini bildirdi. Geçen çarşamba ger- çekleşen okul baskuunı düzenleyen teröristlerin bu eylemi aylar öncesinden planladığı ortaya çıktı. Öncekı gün öğlen saatlerinde başlayan ve gece yansına doğru sona eren operasyon ve çatışmala- nn ardından dün eylemin ve baskının kanlı bilan- çosu netleşti. Yetkililer, okul enkazından 322 ce- set çıkanldığını belirtiıken ölü sayısının artması bek- leniyor. Ölülerin beşte dördünün çocuk olduğu be- lirtiliyor. Tam bir kargaşanın egemen olduğu kentte göz- yaşlan içindeki aileler bütün gün, çocuklanndan haber alabilmek için hastanelerin morglannı ve yarahlann bulunduğu bölümleri araştırdı. Rehine yakınlan geceyi ölü ve yaralı listelerini taramak- la geçirdi. Hastaneler yarahlara müdahaleyle meş- gul olduğu için, tedavi altındakilerin çoğûnun ad- • Beslan'daki okulda ölen rehinelerin sayısı 350'ye yaklaşırken bu sayının artabileceği belirtiliyor. Eylemin aylar önceden planlandığı, saldırganlann onanm halindeki okula inşaat işçisi kisvesi altmda girerek silahlan, cephane ve bombalan içeri soktuklan saptandı. lan belli olmadı. Pek çok kişinin kayıp olduğu okulda hâlâ çok sayıda patlamamış bomba bulun- duğu için ceset çıkarma çalışmalannın zorlukla yü- rütüldüğü kaydedildi. 600 ölü var ama gtzliyorlar Kurtulanlar, kentte neredeyse herkesın biryakı- nının öldüğünü ya da yaralandığını, ölü sayısının 600 olabileceği ama bunun gizlendiğini söylüyor. Halk, Beslan'ı ziyaret eden Putin'e tepkı göstere- rek "Gdip bizinüe konuşmadT diyor. Saldırganlann eylem sırasında kullandığı sılah ve patlayıcılann binaya önceden saklandığı belir- lendi. Yetkililer. "r^dayıcılar,sflahlarveaskeriteç- hizat okula yann, onanm çalışmalannın yapıkuğı zaman sokuhnuş ve bodruma saklanmış" dediler. Silahlann saldırganlar tarafından inşaat malzeme- si gibi gösterilerek okula sokulduğu belirtildi. Operasyondan kaçan 3 kişinin aranmasına de- vam edilirken operasyonda 10'u Arap kökenli 27 eylemci öldürüldü. Rus yetkililer, eylemcilerden bazılannın Arap paralı askerler olduğunu, Bes- lan'daki terörün uluslararası terör olduğunu açık- ladılar. Yetkililer, operasyonda 10 güvenlik görev- lisınin öldüğünü, 18'inin de yaralandığıru belirt- tiler. Rusya Başsavcı Yardımcısı Sergey Fridinski, eylemcilerin 20 rehineyı operasyondan önce öldür- düğünü açıkladı. Dramatik olaylann fitili, önceki gün TSÎ 12.05'te, Olağanüstü Durumlar Bakanh- ğı görevlilennin, cesetleri almak için okulun bah- çesine girmesiyle ateşlendi. Bu arada, okulun için- deki bombalardan biri kaza sonucu patladı. Kor- kuya kapılan bir grup rehine kaçmaya başlayınca teröristler ateş açtı. Bunun üzerine güvenlik güç- leri müdahaleye başladı. Birkaç dakika sonra özel timin yerleştirdiği pat- layıcılann okulun duvarlannı yıkmasıyla binadan büyük bir rehine grubu kaçarken teröristler arka- dan ateş açtı. Güvenlık güçlenyle teröristler ara- sında şiddetli bir çatışma başladı. Bu sırada oku- lun çatısı çökerken bır terörist kendisini havaya uçur- du. Teröristin havaya uçması ve çatınm çökmesi ölü sayısını arttırdı. Pek çok rehıne de çatışma sı- rasında teröristlerin açtığı ateşte öldü. Putin: Teröre yenilmeyeceğlz Dün Beslan'a giderek okulu ve hastanelerdeki yaralılan ziyaret eden Putin, "Bütün Rusya sizin- le binikte yas tutuyor" dedi. Putin, güvenlik güç- lerinin operasyonunun planlı olmadığını, olayla- nn hızla, beklenmedik şekilde geliştiğini belirtti. Putin, suçlulann yakalanması için Kuzey Oset- ya sınırlannın kapatılmasını emretti. Baskının, Ku- zey Kafkasya'da etnik çatışmalara neden olması- Basm, hükümeti haber alma özgürlüğünü engellemekle, gazetecileri de buna karşı çıkmamakla suçladı Rus medyasmda satısür öft• Gazeta gazetesinde, Rusya'nın Çeçenistan politikasındaki yanlışlıklara dikkat çekildi. Izvestia gazetesi, devlet televizyonlannın uzun süre operasyon haberlerini vermediklerini belirtti. Kommersant, olayla ilgili görüntülere yasak getirildiğini yazdı. DışHaberierServisi-KuzeyOsetya'nın tirmemeye_ özen gösterdi. Beslan kentindeki katliamla sonuçlanan okul baskınının dehşetini ve üzüntüsünü yaşayan Rusya'da gazetelerin çoğu olan- lan, her şeyi söze gerek kalmadan anla- tan fotoğraflarla vermeyi yeğledi. Basın, ağırhklı olarak hem gazetecileri hem hü- kümeti olaylan gizlemekle suçladı. Basm, Rus makamlannı kanlı operas- yon sırasında gazetecileri olay yerinden uzaklaştırdığı için kınarken gazetecileri hükümetle sorun yaşamamak adına gö- revlerinı ihmal etmekle suçladı. Medya genel olarak operasyona ve Moskova'nın Çeçen politikasına büyük eleştiriler ge- Amerlkan basıni: Diyalogşart Dış Haberler Servisi-Beslan'daki trajediyi sayfalanna taşırken daya- nışma mesajlan veren ABD basını, Rusya Devlet BaşkanıVladiınir Pu- ön'i Çeçenistan'a yönelik sert poli- tikası ve kanlı operasyon yüzünden eleştirmekten de geri kalmadı. Washington Post'taki makalede şu görüşlere yer verildi: "Rusya'nın sert davnunşı yangmı körükledi ama bu Çeçen teröristlerin ve or- taklanmn suçunu asla gerekçelendi- remez. Eyiemde barbarhğm yanı sı- ra uygarbğın en kötü meyvelerini de gördük: Silah, bomba, intihar ke- meri, helikopter. Sonuç, mahşer gü- nüne yakın bir kargaşa... Kan içinde çocuklar. ceset yığınlan, yanlış bflgi- ler veren yetkfliler, terör ve dehşet ABD Rusya'ya suçlulann yakalan- ması için destek vennefi. Ama Rus- ya da Çeçenistan'da siyasi çözüm aramah." Ne\v York Times, Pu- tin'in Çeçen politikasım ve operas- yonu eleştirdi. Beceriksiz operas- yonun Putin'in kriz yönetimine iliş- kin kuşkular yarattığı belirtilen haberde, "Putin ılımlı Çeçen Bder- krie görüşmettikçe durum daha da kötükşecek" denildi. : Başyazıda, ulusal televiz- yon kanallan Channel One ve Rossia, rehine krizi kan gölüne dönüşürken ko- medi filmleri ve macera programlan ya- yımlamakla suçlandı. Yazıda şöyle denil- di: "Operasyon başladıktan bir saat son- ra bile televizyonlar sessizdi. Rus gazete- cflerin güvenlik kordonunun arkasmda ka- bpolanlan yansıtamamasulusal birutanç- ür. Oysa Baülı meslektaşlan istedikleri gibi haber yapıyorlardL* Kommersant: Batıh televizyonla- nn, Rossia televızyonu tarafından çeki- len görüntüleri kullandığını, ancak bu görüntülerin Rus televizyonlannca kul- lanılmasının yasaklandığını yazdı. Haber- de, en bağımsız kanal NTV'ye, resmi açıklama yapılmadan önce ölü sayısını ya- yımlamama talimatı verildiğini belirtti. ROSSİyskaya: Çeçen yazar Lema Kasayev, şunlan yazdı: "Teröristier ken- dilerine şehit diyor, inançlan adına savaş- üklannı söylüyorlar. BirÇeçen olarak in- san bile sayüamayacak bu yarauklann ne inancı ne de milliyeti olduğunu söyleyebi- hrim. Kuşaklar boyunca lanedenecekler, hem bu dünyada hem de öteki dünyada. Teröristlere merhamet vok." savunma Bakaniığı gazetesi: "Büyük Oyun" başlıklı yazıda şöyle de- nildi: "Kuzey Osetya'daki durum, Rus- ya ve Anglosakson güçler arasında. Kaf- kaslar bölgesinin denetimiiçinyaşanan ve giderek büyüyen mücadeie bagtanimda de- ğerlendiritmelL Anglosaksonlar Rusya'yı bölgeden çıkarmak istiyor ve bunu yapa- bilmek için de Kuzey Kafkasya ve Rus- ya'da istikrarsızbk yaratmalan gerekiyor. Gazeta: Teröristlerın arasında İn- guşlann da bulunduğuna dikkat çekıle- rek, Kuzey Kafkasya'da uzun süredir de- vam eden etnik çatışmalann daha da şid- detlenmesı riskinin arttığı belirtildi. Ya- zıda, Inguşlarla Osetlerin tarihsel ola- rak iyi ilişkiler içinde bulunmadığı kay- dedildi. Bir başka yazıda şöyle denildi: "Moskova'nın politikasına Çeçenistan teror dalgasıyla karşılık veriyorsa, bu po- litikamn yanlış olduğu anlamına gelir. Politikada güç, her zaman hakh görün- mekdeğiL, hatalan kabul edip gerektiğin- de siyaset değişikliğine gjtmektir.'' Operasyonda yaşammı yitiren rehinelerin cesetlerinin büyük bölümü, kimh'klerinin saptanması için başkent Vladikafkas'taki bir hastaneye götürüldü. Hastanenin önünde toplanan yüzkrce rehine yakını, büyük bir acı içinde, ölenlerin adlannın beuıienip açıklanmasını bekledi Cesetlerin çoğu tanınmayacak kadar yandı ya da enkaz aftında kalarak parçalandı. Binden fazla rehinenin 350'ye yakuu ölürken neredeyse hepsi yaralandL (REUTERS) Arap gazeteleri günah çıkararak bu tür eylemlerin Müslümanlığa çok büyük zarar verdiğini yazdı Terörist evlatlanmızyozkültürümüzünürünü' BAYILAN ÇOCUKLARACÜLDÜLER Beslan'daki okulda 3 gün süren eylemden kurtulan rehineler, yaşadıklan dehşet dolu saatleri unutamıyorlar. 7 yaşındaki oğlu ve annesiyle birlikte rehin tutulan 24 yaşındaki Anna Gadieyeva, yaşadıklannı şöyle anlattı: "Tarif edfletnez bir korku içindeydik. Herkes dua edryordu." Oğlu Zaur'un okuldakı ılk günü olması nedeniyle annesiyle birlikte törene katılan Gadieyeva, balon patlamasına benzeyen sesler duyduklannı ve bunu şenliklerin bir parçası sandıklannı söyledi. Gadieyeva, sözlerini şöyle sürdürdü: "Aniden ortaya çıkan teröristler havaya ateş açarak herkesın okulun içine girmesini istedfler. Bin kadar insan spor salonuna götürüldü. Çocuklar dehşet içinde ağhyorlanh. Rehinelere yere çökmeleri ve eUerini başlanna koymalan söylendt İlk gün çok az suyumuz vanh ama yiyecek yoktu, ikinci gün su bittL Teröristler çocuklann susuztuktan ba>Tİmalanna gülerek tepki verdfler. Susayan çocuklara idrarlannı içmeierini söyledik." Gadieyeva, operasyon sırasında yaşadıklannıysa şöyle anlatıyor: "Çaûşma başladığında teröristier, 'Kurşunumuz bitene dek savaşacağız sonra da binayı havaya uçuracağız' dediler. Rehineleri bodruma indirmeye başjadılar. Bu bir kaçış firsaü yaratb ve baa rehineler camlan kırarak çocuklan dışan cıkardüar." Dış Haberier Servisi- Beslan'daki korkunç kıyımın ardından önde gelen Arap gazetele- rinin çoğunun yazarlan "günah cıkardüar" Gazetelerde, rehine eylemi kınanırken bu tür saldınlann Müslümanlara lslam düşmanla- nnın bile \erebileceğinden daha fazla zarar vereceğine dikkat çekildi. El Arabiye televizyonunun müdürü Ab- dürrahman el Raşid. Eşşark el Evsat gaze- tesindeki sürununda, "Terörist evlatlanmız yozlaşmış kültürümüzün ürünüdür" dedi. Raşid, "Acı gerçek: Dünyanm bütün terörist- leriMüslüman!" başlıklı yazısmda şunlan be- lirtti: "Son 10\ıldır,otobüslere, verieşimnıer- kezlerine, okullara yönelik intihar saldmla- nnı gerçekleştirenlerin çoğunluğu Müslü- man. Müslümanlar ancak, olaylan kuıama- yı ve gerekçelendirme>i bırakıp utanç verici gerçekleri kabul ederek imajlannı düzeltebi- h'rler. Ortaya çıkan tablo, hepimiz için aşağı- layicı, acı verici ve insafsız." Mısır'da yayımlanan El Ahram gazetesi- nin îslam uzmanı yazan Ahmed BahgaL Rus- ya ve Irak'taki rehin ahna eylemlerinin İsla- ma büyük zarar verdiğini Mirguladı. Bahgat, "Ölü ve yarah Rus öğrencilerin dehşet verici görüntüleri, Müslümanlan çocuklann kanı ve ailelerinin acılanyla beslenen canavarlar olarak gösteriyor" diye yazdı. Suudi Arabistanda yayunlanan Arab News gazetesindeki makalede, hem Rusya Devlet Başkanı YTadimir Putin hem de Çeçen sa- vaşçılar suçlandı. Makalede şu görüşler di- le getirildi: "Putin 'sert adam" imgesüükay- betmeyi göze alamadı. Çeçenler de çocukla- n hedef seçerek cezalandırıldıklarında kendilerini arkalanndan kimsenin gözyaşı dökemeyeceği bir konuma soktular." mn engellenmesi konusunda da uyanda bulunan Putin, "Teröristlerm hedeflerinden biri etnik düş- manhktohunu^ekmekve Kuzey Kafkasya'da pat- lamaya yol açnıakü. Böyle bir kışkırtnıa>a izin ve- ren herkes terorizmin suç ortağı olarak görülecek- tir" dedi. Daha sonra devlet televizyonundan hal- ka seslenen Putin, Rusya'nın teröre boyun eğme- yeceğini, Rusya'nın birlik ve beraberliğinin güç- lendirileceğini, Kuzey Kafkasya'da güvenliğin art- tınlacağını söyledi. Putin, 6-7 Eylül'ü yas günlen ılan ettiğini açık- ladı. Putin, saldınmn tüm ülkeye karşı yapüdığı- nı belirterek halktan bu saldınlara teslim olmama- sını ve panığe kapılmamasuu istedi. "Sadece bir saldımia karşı karşıya değUiz" diyen Putin, bır yandan Rusya'dan bır parça toprağı koparmaya çalışan, diğer yandan da Rusya'yı birkaç parçaya bölerek güçsüz hale getirmek isteyen güçlerle sa- vaştıklannı vurguladı. Rusya'nın nükleer güce sa- hip bir ülke olduğunu ve bazı güçlerin de bu yüz- den Rusya'nın zayıflamasını istediğini söyleyen Putin, "bu güçlerin amaçlanna ulaşmalan için de terorizmin sadece araç olduğunu" kaydetti. TÜRKİYE EYLEMİ LANETLEDİ: Insanlıktarihinin yüz karası • Bülent Annç, Rus Meclis Başkanı'na başsağlığı mesajı gönderirken Baykal, terörün ahlaki olmayan yollara saptığını söyledi. Haber Merkezi - Türkiye, Kuzey Osetya'daki te- rörist saldınyı şiddetle kınadı. TBMM Başkanı Bülent Annç da Rusya Federasyonu Meclisi (Du- ma) Başkanı Boris Grizlov'a başsağlığı diledi. Dışişlen Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "terörün hiçbir hakh gerekçesi olamayacağına inanan Türkiye'nia, Kuzey Osetya'da çoğu çocuk- lardan oluşan insanlara karşı ghîşüen bu nıenfur terörist salduıyı bir kez daha şiddetle kınadığr belirtildi. Açıklamada, "Terör eyleminin, arala- nnda çocuklann da bulunduğu çok sayıda kişinin ölnıesi ve yaralanmasıyla sonuçlanmış obnasuı- dan derin üzüntü duymaktayız" denildi. Annç da Duma Başkanı Gnzlov'a gönderdiği başsağlığı mesa- jmda, terör olayından duydu- ğu üzüntüyü dile getirdi. Annç, "Terörden çok acı çe- ken Türk halkuun temsil ma- kamı TBMM'nin başkanı olarak acınıa yürekten pay- laşryorum. Bu olay, biz Türk halkuu derinden yaralanuş- nr" dedi. CHP Genel Başka- nı Deniz Baykal da Kuzey Osetya'da küçük çocuklann siyasi çatışmanın kurbanı durumuna düşmesinin, bu- """^"^™^"^^^~ güne kadar karşılaşılmamış bir durum olduğunu kaydederek "Dün (önceki gün) yaşanan olaylan insanhk tarihinin yüz karası niteliğinde olaylardu-" dedi. Olayda küçük çocuk- lann teröre alet edildığini belirten Baykal, terö- rün, artık ahlaki olmayan yollara saptığını söyle- di. ÖDP Genel Başkanı Hayri Kozanoğhı ise "Kendi geleceğjni benriemek için direniş ne kadar meşnı ise bunlan bahane ederek yapdan bu tür- den eylem ve saldınlar da o kadar insanhk dışı- dır" diye konuştu. Kozanoğlu, "Gerici ve karan- hk güçler tarafindan yürütülen böylesi eylemler ve sakhrüar île şeriaün hüküm sürdüğü totah'ter bir toplum oluşturulmak istendiğmi" bıldırdı. DOÇ. DR. İHSAN BAL: Çeçen direnişi zarargörecek İLHANTAŞCI ANKARA - Polis Akademisi öğretim üyesi, terör uzmanı Doç. Dr. thsan Bal, Beslan'daki vahşi okul baskuunı Çeçenlerin sa\r unamayacaklannı belirte- rek "Asıl Çeçen direnişini sürdürenlerie bu eylemi yüriitenler arasında ciddi mücadele yaşanacak" dedi. Eylemcilerin daha çok El Kaide doktrinine göre hareket ettiklerini anlatan Bal, "Eylem küre- sel terörün domino etkisi içinde gelişmis bir görün- tü veriyor" dedi. Polis Akademisi öğretim üyesi Bal, eylem ve seçilen kitle bakımından yanlışlığa dikkat çekerek şunlan söyledi: "Çeçenler, genel- Bkle eylemlerde, askerieri, polisleri ve kamu görev- lilerini hedef alnuşlardu*. 2 uçak düşürme, tiyatro ve hastane baskuu farklı kategorL Faridı global et- ki, Çeçen sorununu başka platforma taşıyor. Daha dini etikeâeme var. Eylemin çocuklan baz alması, İslamla ilgisi olmadığı taruşmalannı aleviendire- cek. Müslümanlar cyleme tepki koyacaklanhr." "Eyiem Çeçen direnişi bakımından talihsiz" diyen Bal, "Terörisder açısından başanh bir eylem. Çe- çenlerin böyle kanlı manzarayı, çocuklann vahşke hedef olduklan eylemi kabul edeceklerini sanmıyo- nım. Bu eylemi reddedeceklerini düşünüyorum. Eylem, Çeçen direnişiyie bu eylemi yüriitenler ara- smda mücadeleye, cepheleşmeye yoî açacak" dedi. Rusya açısından da olayın trajediye dönüştüğünü anlatan Bal, "Rusya yanhş yöne sapabilir. Israil ve ABD şu anda dünyanın en mutlu insanlandır. Rus- ya, bunlann Ortadoğu potitikalanna destek ver- medi. En çok kazananlar listesinin başuıda tsrail ve ABD yer ahyor. En çok kayt>edenlerse Çeçenler, genel anİamdaysa Müslümanlar" diye konuştu. -