Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 AĞUSTOS 2004 ÇARŞAMB/ 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Moskova'yı Osetleri kışkırtmakla suçlayan Gürcistan Devlet Başkanı, halkın hazır olması gerektiğini söyledi Saakaşvili: Rusya ile savaş yakmDış Haberler Servisi - Gürcıstan Dev- let Başkanı Mihail Saakaşvili, "Rusya ik bir savaşın yakm olduğunu" söyledi. Fransız Liberation gazetesine demeç veren Saakaşvili, kendisinin "bir sava- şı provoke etme oiyeti olmadığınr söy- ledi ancak "Rusya ik bir savaş yakm ve Gürcistan halkınm buna hazırlanması gerek" ifadesini kullandı. Daha önce, "bir savaş başladıgmda bunun Gürcistan ve Rusya arasında ola- cağını, Gürcüler ve OseÛer arasında ot- mayacağuıT söylediğini hatırlatan Sa- akaşvili, etnik çatışmalardan kaçınılma- sı gerektiğini vurguladı. Gürcistan'ın 1990'dadenetinıinikay- bettiği Güney Osetya'ya "Rusya'ıun as- keriyardnnını" kınayan Saakaşvili, Oset- ya'nın statüsünü tartışmak amacıyla • Gürcü mevzilerine geçen hafta Rus güçlerinin saldırdığından emin olduğunu belirten Saakaşvili, bu ülkenin Güney Osetya'da tanklan ve zırhlı araçlan bulunduğunu belirterek bir savaş çıktığında bunun Gürcülerle Osetler arasında değil, Gürcistan'la Rusya arasında olacağını söyledi. uluslararası bir konferans istedikJerini, ancak Rusya'nın buna itiraz ettiğinı be- lırtti. Saakaşvili, "Ancak sanırun Rus- ya tavnnı değiştiriyor'' dedi ve sorunun çözümü için tüm dünyanın dikkatini böl- geye çekmeye çalıştıklarıru kaydetti. 'Rus güçleri saldırdT Gürcü mevzılerine geçen hafta saldı- ranJann Rus güçleri olduğuna emin ol- duğunu belirten Saakaşvili, Rusya'nın Güney Osetya'da tanklan ve zırhlı araç- lan bulunduğunu hatırlattı. Saakaşvili, Moskova tarafindan Osetlere yüklü mik- tarda silah dağıtımı yapıJdığını söyledi. Rusya Devlet Başkanı VTadinıir Pu- tin'le ilişkileri hakkındaki bir soruya, Putin'le temasta olduğunu söyleyerek yanıt veren Saakaşvili, Rus liderin ka- rarlannı tek başına vermediği izlenimi edindiğini söyledi. Rusya'nın temel sorununun son yıl- larda çok toprak kaybına uğraması ol- duğunu belirten Gürcü lider. "Birçok Rus, ülkelerinin çokkayba uğradığı his- sine sahip ve her yeni toprak kaybına direnmek gerektiğini düşünüyor" diye konuştu. Saakaşvili, Gürcistan ve Rusya arasın- daki ılişkiyi "boşanmışbirçift''e benzet- tığini belirterek "dost kalmaya çahşıyo- nız ama iki tarafta da hâlâ çok kıskanç- hkvar" dedi. Gürcistan'ın halen ekono- mik olarak zayıf olduğuna dikkat çeken Saakaşvili, Rusya'nın gelecek 3-4 yıl boyunca Gürcistan'a karşı daha "anla- yışh" davranması gerektiğini belirtti. Rus yanlısı Çeçen yönetiminin, Mos- kova'ya destek amacıyla Güney Oset- ya'ya 5 bin kişilik bir Çeçen gücü gön- dermeyi önerdiğine dikkat çeken Sa- akaşvili, Osetya'da düşmanca bir tutu- iki ülke Karadeniztteişbirliğiyle istihbarat ve askeri alanlarda anlaşma imzalayacak Moskova'yla yeni dönem• Rusya lideri Putin'in 2-3 EylüTdeki Türkiye ziyareti, ilişkilerde yeni bir dönemi de başlatacak. "Çok yönlü ortaklık" döneminde, ekonominin gerisinde kalan siyasi ilişkilerin ilerletilmesi öngörülüyor. SERKAN DEMİRTAŞ ANKARA - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2-3 Eylül günlerinde yapaca- ğı Türkiye ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerin yeni bir döneme girmesini de sağlaya- cak. Ziyaret sırasında "Dostluk ve Çok Yönlü Ortaklık Dekla- rasyonu"nun yanı sıra Kara- deniz'de arama-kurtarmayla askeri ve istihbarat alanlann- da işbirliği yapılmasını içeren anlaşmalara imza atılacak. Pu- tin, ziyaret öncesinde telefon- la aradığı Başbakan Tayyip Er- doğan'a birlıkte tzmir'e gidip Izmir Fuan'na katılma daveti- ne olumlu yanıt verdiğini bil- dirdi. Erdoğan da ekim ayında CECEN SALDIRISINDA 30 ASKER ÖLDÜ Dış Haberier Servisi - Çeçenistan'ın başkenri Grozni'de, cumartesiyi pazara bağlayan gece Çeçen mılıtanlarca düzenlenen saldınlarda 30 asker ile 12 sivılin öldürüldüğü bıidırıldi. Çeçenistan Acil Tıp Merkezi Müdürü Omer Akyadov, AFP'ye telefonla yaptığı açıklamada, "30 güvenlik görevlisi ve 12 avfl öldürüldü" dedi. Çeçenistan Sağlık Bakanlığı'nm bir sözcüsü de bu rakamlara ölen Çeçen militanlann dahil olmadığını, saldmlarda 17'si sivil toplam 36 kişinin de yaralandığını belirtti. Rusya ordusunun Kuzey Kafkasya bölgesi sözcüsü general tüa Şabalkin, tnterfaks Ajansı'na yaptığı açıklamada, hafta sonunda düzenlenen saldınlann ardından Grozni'nin güneyinde düzenlenen operasyonda 12 Çeçen militanın öİdürüldüğünü söylemişti. Rus Vremya Novosti gazetesi ise geçen hafta sonunda Çeçenistan'da meydana gelen çahşmalarda 80 kişinin hayahnı kaybettiğıru yazdı. Ölenlerden 23'ünün Çeçenistan Içişleri Bakanlığı'na bağlı güvenlik görevlisi, 5 Rus askeri, 2 Savcılık Bürosu görevlisi ve kalanlann da sivillerden oluştuğu bildirildi. Moskova'yagideceğini Purin'e iletti. Diplomatik kaynaklar, Pu- tin'in ziyaretinin iki ülke ara- sında ekonomik ilişkilere oran- la geride kalan siyasi ilişkile- rin ivme kazanmasına yol aça- cağını kaydediyorlar. Bu kap- samda Putin ve Sezer'in imza- layacaklan "Dostluk ve Çok Yönlü Ortaklık Deklarasyo- nu"na büyük önem veriliyor. Söz konusu deklarasyon, iki ülkenin 1992 yıünda imzaladık- lan ilişkilerin esaslannı tanım- layan belgenin güncel tehdit- lerin göz önüne alınmasıyla güncellenmesi olarak nitelen- diriliyor. tkı ülke arasındaki güven ortammın güçlenmesi- ni hedefleyen belge, Türkiye ile Rusya'nın terorizm alanında işbirliğini geliştirmelerini de öngörüyor. Söz konusu belge- de, her iki ülkenin birbirlerinin toprak bütünlükleri ve siyasi egemenliklerine saygı göste- recekleri vurgulanıyor. tnsan kaçakçdığı Ziyaret sırasında bazı teknik anlaşmalar da imzalanacak. Bunlar arasında, Karadenız'de insan kaçakçılığı başta olmak üzere yasadjşı eylemlere kar- şı ortak mücadele yapılması anlaşması öne çıkıyor. Bu an- laşmayla iki ülke Karadeniz'de arama-kurtarma konularında da işbirliği yapmayı öngörü- yor. Karadeniz'in diğer kıyı- daş ülkeleri Romanya ve Bul- garistan, NATO'nun Karade- niz'de görevlendirilmesini öner- mişler, ancak bu öneri, asıl so- rumluluğun kıyıdaş ülkelerde olduğunu düşünen Türkiye ta- rafindan reddedilmişti. Ziyaret sırasında iki ülke ara- sındaki askeri ve savunma sa- nayıi işbirliğinin geliştirilme- sı konusunda da anlaşma im- zalanacak. Aynı kapsamda, iki ülkenin ortak istihbaratında yer alan konulann gizli tutulma- sını içeren bir belge daha im- zalanacak. Bu anlaşmalann, Rusya'dan savunma sanayii ihaleleri kapsamında yüksek teknolojiye dayanan know-how satın almaya çalışan Türki- ye'nin, üçüncü ülkelerle pay- laşmamasuıı hedeflediği belir- tiliyor. Ûzerinde anlaşma sağlan- ması durumunda, doğalgazın şehir içi dağıtımına Rus özel şir- ketlerinin de katılımını onay- layan anlaşma da imzalanacak. Enerji işbirliği alanında Türk boğazlanrun tehlilceli madde taşıyan tanker trafığinden kur- tulmasına dönük "Boğaz by- pass projeleri" de ele alınacak. Ziyaret sırasında Kıbns ko- nusunda çok önemli bir geliş- me yaşanması beklenmiyor. Gürcistan ve Dağlık Karabağ sorunlarınm da masaya yatın- lacağı temaslar sırasında, Rus- ya'nın Güney Osetya sorunu- nun "uhısJararasılaştınnnama- sı" yönünde uyanda buluna- cağı kaydediliyor. İstihbarat örgütünün eski-yeni yetkilileri tasanya eleştiri yağdırmakta gecikmedi CIA'yı dağdmâ korkusu sardı • Örgütün başkanvekili McLaughlin CIA'nın bölünmesi planına kesinlikle karşı çıkacağını vurgularken eski başkan Tenet de ulusal güvenliğin "birisi frene basmazsa" uçurumdan aşağı yuvarlanmak üzere olduğunu öne sürdü. Terör alarmı nedeniyle New York'ta polis kuşkulu bulduğu her şeyi dikkatle inceliyor. (Fotoğraf: AP) ABD li cumhuriyetçiler sevilmediJderi New York'ta toplanıyor 75 milyon dolarlık kongre Dış Haberier Servisi - ABD de siyasi çevTeler, 30 Ağustos-2 Eylül tarihleri arasuıda yapılacak Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongresi için Nevv York'un seçilmesinin bir hata olup olmadığını tartışırken kongrenin güvenliği için 75 milyon dolardan fazla harcama yapılacağı bildirildi. Kongrenin güvenliği için harcanacak paranm tamamının vergi mükelleflerinin cebınden çıkacak olması eleştirilere sebep oluyor. Kongrenin yol açacağı hareketlilik sayesinde ıse Nevv York'un 150 milyon dolara yakın bir ekonomik getiri sağlayacağı tahmin ediliyor. Kongre sırasında 10 bin polisin görev yapması planlanıyor. Ancak binlerce göstericinin akın edeceği şehirde, güvenlik ' önlemlerinden dolayı birçok kısıtlamanın olacağına ışaret ediliyor. Irak savaşına karşı çıkanlar, çevTeciler, insan ve eşcinsel haklan savunuculan ve Bush karşıtlannın da aralannda bulunduğu en az 100 bin protestocunun pazar günü kongrenin yapılacağı bölgede yürümesi bekleniyor. Dış Haberier Servisi - ABD'nin Merkezi Ha- beralma Teşkilatı'nın (GIA) başkanvekili John McLaughlin. yeni istih- barat yapılanması süre- cinde ÇIAnın üçe bö- lünmesini de içeren pla- na karşı çıktı. McLaughlin'den önce plana olumsuz yaklaşan, haziran ayında görevden aynlan CLA'nm eski baş- kanı George Tenet oldu. Tenet, ABD'nin ulusal gü- venliğinin "birisi frene basmazsa, uçurumdan aşağı vuvarlanmak üzere olduğunu" savunan bir açıklama yayımladı. Tenet'ın arkasından McLaughlin de bir açık- lama yayımlayarak CIA'nın terorizmle savaş- ta "ön cephe" rolü oyna- dığını ve bölünmemesi gerektiğini vurguladı. McLaughlin, "Dürüstçe söylemek gereldrse ben bütün bu olanların, CIA'nın bölünmesine yol açacağını düşünmüyo- rum. Ben kesinükle böy- le bir harekete karşı çıka- cağnn. Beninı yarguna gö- re bu, geriye doğru bir adımdır" dedi. ABD Kongresi tarafin- dan oluşturulan bağunsız 11 Eylül Komisyonu, ye- ni bir "ulusal istihbarat direktöriüğü" biriminin kurularak diğer istihbarat bırimlerinin bu kuruma bağlanmasını önermiş, Başkan George Bush da öneriyi onaylamışh. Tenet kızdı Yeni plana en sert kar- şı çıkan isim 11 Eylül'de istihbarat hatalanyla ilgi- li eleştirilere hedef olan ve görevinden aynlan CIA'nrn eski başkanı Ge- orge Tenet oldu. Tenet, bir basm açıklaması ya- yımlayarak "İstihbarat işini yanhş anlamak çok tehfikeH" uyansrnda bu- lundu. Tenet, yıllarca sarf edi- len çabamn altını oyaca- ğını savunduğu öneriye ilişkin, "Birisinin arök buna dur demesi laam. Amerikan halkının güven- liği siyasete alet olup uçu- rumdan aşağı yuvaıian- madan önce birisinin fre- ne basmasının zamanıgel- dS" ifadesini kullandı. ma sahip Inguşlar bulunduğunu savun- du. Saakaşvili, etnik çatışmalan önlemek amacıyla Osetlere "geniş özerklik ve merkezi Gürcü hükümetine verimü ka- nhm" önerdiğini de söyledi. Kışkırtıcı faaliyetler Gürcistan Parlamento Başkanı Nino Burjanadze de. önceki gün bazı Rus si- yasetçilerinın Güney Osetya'da halkı kışkırtıcı faaliyetlerine devam ettiğini öne sürmüştü. Burjanadze, Tiflis'te te- maslarda bulunan AB Güney Kafkasya Özel Temsilcısi HeikkiTarvitie ile görüş- mesinden sonra yaptığı açıklamada, so- runlu bölgedekı çatışmalarda Rusya'nın önemli paymın bulunduğunu söylemiş, bölgede görevli Rus banş güçlerinin de banş misyonunu yerine getirmekten uzak olduğunu ıfade etmişti. Gürcistan'ın 1991 'de bağımsızlığmı ilan etmesi üzerine Osetler, Rusya Fe- derasyonu içinde kalan Kuzey Osetya ile birleşmek istedi. Gürcü güçleriyle çıkan büyük çatışmalardan sonra 100 bin kadar Güney Osetyalı. Kuzey Oset- ya'ya sığındı. Rusya. 1992'de imzala- nan banş anlaşmasından sonra bölge- ye barış gücü askerlerini yerleştirdi. Gürcistan'dan tek yanlı bağımsızlık ila: > eden Güney Osetya'da operasyon dü- zenleyen Gürcü birlıkleri geçen hafta bölgeden çekildi. Türkiye 'nin AB üyeliğineşartlı onay verecek Ada'dan veto tehdidi Dış Haberier Servisi - Rum yönerimi lideri Tas- sosPapadopuk», Türki- ye'nin AB'ye olası üye- liğini veto etmeyi düşün- mediklerini söyledi. An- cak Rum basmı Papado- pulos'un tutumunu açık bıraktığı görüşünü sa- vundu. Fîleleftheros gazetesi- ne göre, Rum lideri, Rum Yönetimi'nin Türki- ye'nin AB'den müzake- re tarihi alma talebiyle ilgili nihai tutumunu açık bıraktı. Gazeteye göre, Papa- dopulos şunlan söyledi: "Kıbns (Rum kesimi), Türkiye'nin AB üyeük perspektifine veto koy- mayı arzulamıyor. Ancak AB müktesebatına uy- nıavı kabuledecek ve Kıb- nsta aynnıı ebedileştire- cekpofitika ve taktigi kul- lanmayacak bir Türki- ye'nin AB adayhğuu ar- zuluyoruz. Türidje tara- fından bövie bir poütika- nm ileri götüriiunesini bi- zün pasif olarak izleme- mizi ve Türkhe'nm AB perspektifrv'le Kıbns so- rununun çözümü arasın- da bağlanü kurmayaca- ğmuzı künse bekJemesin. Türkiye'nin Kıbns soru- nuna karşı politikasuun ne olacağını şimdiden kes- tiremeyeceğimiz için ön- ceden taahhüt altına gir- mek doğru olmadığı gibi akılcı da değildir." KTC'YE GERİGÖNDERÎLDÎLER Balıklar 'Yeşil Hat' tüzüğüne takıldıLEFKOŞA (AA) - Yeşil Hat tüzüğü çerçevesinde Kıbns Rum kesimine gön- derilen taze balıktan oluşan ilk parti mal, kabul edilmeyerek KKTC'ye ge- ri gönderildi. Kıbns Türk Ticaret Odası'ndan (KTTO) yapılan yazılı açıklamada, 0001 No'lu menşe belgesi ile deneme mahiyetinde Güney Kıbns'a gönderi- len taze balığın, Yeşil Hat Tüzüğü'nde "Kuzev Kıbns'ta ha\"van sağhğı ile il- gili yeterii bilgi sağJanınca>a kadar, can- h hayvan vehayvansal ürünJerin Güney Kıbns'a geçişi yasaklanmışör" mad- desi nedeniyle Rum kesimi veteriner da- iresi tarafindan kabul edilmeyerek ge- ri gönderildiği bildirildi. Açıklamada şöyle denildi: "Güney Kıbns ile Kuze> T Kıbns'ın aynı denizde bahk avladığı, Kuzey Kıbns'ta veteri- ner senislerinin ve mezbahalann AB ik uyumlaşmasının, ortak denizde yü- zen balıklann sağhğı ile ilgüi olamava- cağı yorumu Ue güneye gönderilen ba- hklarkonusunda, Güney Kıbns'ınfark- h bir yorumu oldu." İSALDIRIRSA KARŞILIK VERECEKLERİNÎSÖYLEDİ Harrazi İsraiPi uyardı 300 kişigözaltında tsrail askerieri yüzlerce Filistinlrvi Batı f Şcria'daki Nablus'ta bir mülteci kanıpının ! okuhına topladı. Dün sabah Askar mülteci j kampuıa giren tsrail askerieri evlerde arama ' yaptı ve sokağa çıkma yasağı ilan etti. (AP) Dış Haberier Servisi - îran Dışişleri Bakanı Ke- mal Harrazi, Israil'in îran'ın nükleer tesisle- rine saldırması durumun- da, karşılık verecekleri- ni söyledi. Yeni Zelanda'yı ziya- ret eden Harrazi, burada basına yaptığı açıklama- da, ülkesinin atom bom- bası üretmekte olmadığı- nı, banşçı amaçlarla nük- leer teknoloj iye sahip ol, manm Îran*ın yasal hak- kı olduğunu söyledi. Harrazi, "Eğer tsrail tesislerimize saldınrsa, Îran harekete geçer. Ken- dimizi savıınma kapasi- tesine sahibiz" diye ko- nuştu. Li