Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 AĞUSTOS 2004 PERŞEMBE 14 KULTUR kulturirt cumhuriyet.com.tr Mustafa Kemal'in 'Ben inkılap ruhunu ondan aldım' dediği büyük ozanm 89. ölüm yıldönümü Tevfık Fikret - Atatürk özdeşliğiAZİZ NACİ DOĞAN Bugün, büyük şair Tevfîk Fikret'in 89'uncu ölüm yıldönümü. Aslında bu tanımlama bir hayli eksik oldu. Yavan da... Yetkin bir tanımı yine yetkin bir insanda. Mustafa Kemal Atatürk'te, O'nun şu sözlerinde buluyoruz: "Ben Fikret'e yetişemedim. onun sohbetinden istifade edemedim; bunun için kenditni bedbaht sayarım. Anıa bütün eserlerini okudutn, birçoğu da ezberimdedir. O, henı büyük şair, hem de büyük insandır." Atatürk, Cumhunyet dönemınde her fırsatta Fikret'i övmüş, toplantılarda şıirlerini okumuş ve okutmuş, yurtseverliğinin ve uygarlık tutkusunun gençlere örnek olmasmı istemiştir. Gençlerle bir söyleşisinde onlara şöyle bir soru yöneltir: "Bu yurdun ve ulusun uygar dünya ulusları arasında ün ve onurla yaşayabilmesi için gereken her şeyi düşünen, yazan, bu uğurda yaşamını feda eden şair kimdir?" Gençlerden, "Namık Kemal", "Hâmit", "Ziya Gökalp" gıbı farklı yanıtlar gelır. 'Fikret be çocuklar Atatürk, zaman zaman diline çalman o tath Rumeli ağzıyla, beklediği yanıtı gençlere kendisi verir: "Fikret be çocuklar, Fikret be çocuklar, Fikret be çocuklar! O, bizden çok ilerisini görebilen bir insandı. Yazık ki ona hâlâ yetişemedik." Şimdi, bu tarihten biraz daha geriye, 19 Agustos 1918'egidelim. Anafartalar Kahramanı, Türk ulusunun biricik umudu (ya da Tevfik Fikret'in o ölümsüz "Doksan Beşe Doğru"sundaki deyişiyle "ümmid-i bülendi") Mustafa Kemal Paşa, şairin ölümünün 3'üncü yıldönümünde Âşiyan'ın dik yokuşunu tırmanmaktadır. Yanındaki, Harbiye'den manej hocası olan Enıin JJ ugün, büyük şair Tevfik Fikret'in 89'uncu ölüm yıldönümü. Aslında bu tanımlama bir hayli eksik oldu. Yavan da... Yetkin bir tanımı yine yetkin bir insanda, Mustafa Kemal Atatürk'te, O'nun şu sözlerinde buluyoruz: "Ben Fikret'e yetişemedim, onun sohbetinden istifade edemedim; bunun için kendimi bedbaht sayanm. Ama bütün eserlerini okudum, birçoğu da ezberimdedir. O, hem büyük, şair hem de büyük insandır." Bey'e şunlan söyler: "Ben inkılap ruhunu ondan aldım. Ziyaret edeceğim yerlerin başında elbette Âşiyan gelir." Yukanda, Âşiyan'da onur defterine şu tümce yazılır. "Tavaf-ı tahattüründe bulunmakla mübahi perestişkâran-ı Fikret." Yani, "Anısını tavaf eylemekle şeref duyan Fikret'in sevenleri"... Bugünün diline bu güzel uyarlayış, Sait Faik Abasıyanık'a aıttır ve 1946'da yayımlanmış olan Âşiyan Müzesi röportajından ahnmıştır. O tümcenin altında Mustafa Kemal'le birlikte Süleyman Nazif ile kardeşi Faik Âli'nin de imzalan vardır. Atatürk'ün yine Cumhunyet yıllannda ayn ayn zamanlarda söylediği şu iki sözü de anımsamakta ve anımsatmakta yarar görüyorum: TYS. TÜM YAZARLARI VE YAZIN DOSTLARINI BULUŞMAYA ÇAĞIRDI 'Sis' şairiÂşiyan'daanılıyor Tevfik Fikret ölümünün 89. yıhnda Âşiyan'da anılıyor. Türkiye Yazarlar Sendikası'nın (TYS) düzenlediği anma bugün saat 11 .OO'de TYS Yönetim Kurulu üyelerinin saygı duruşuyla başlayacak. Âşiyan'ın kapısına kırmızı karanfiller bırakılmasının ardından, günün anlamı üzerine kısa konuşmalar yapılacak. Türk yazımnda yenileşme atıhmlannın öncüsü, düşünceleriyle Türk devrımine esin kaynağı olmuş Tevfik Fikret'i anmanm günümüz gelişmeleri açısından önemine değinilen TYS açıklamasında, tüm yazarlar ve yazın dostlan bugün saat 11 .OO'de Âşiyan'da buluşmaya çağnhyor. "Biz onu mektep sıralarında okurduk. Ondaki heybet, ondaki vakur âhenk hiçbir şairimizde yoktur... Onu iyi tamyanlar, onu iyi tanıyacaklar bugün benim yapmak istediklerimi kavrayacak kimselerdir." îşte Türk Aydınlanma Devrimi'nin büyük önderi yüce Atatürk'ün bu boyuttaki saygısını kazanmış olan Tevfik Fikret, bugün ölüm yıldönümlerinde bile hiç ammsanmaz olmuş. çağdaş ve ilerici düşünceleri "aşın" sayılır olmuş, neredeyse "tekinsiz" sayılmaya başlanmış Tevfik Fikret! Başta TRT olmak üzere yazıh-görüntülü tüm basın-yayın organlarından dışlanmış Tevfik Fikret! 'Acı sevler... 1909-1910'daki 16 aylık müdürlüğü döneminde çok şeyler kazandırmvş olduğu Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lısesi) çevresinde bile gereğınce sahiplenilmeyen Tevfik Fikret! Kısacası unutulmaya yüz tuhnuş, unutturulmak ıstenen Tevfik Fikret! Büyük şaire nazireyle söylüyorum; acı şeyler, faİcat gerçek... Dostlar, gelin bugün bu özel takvim yaprağında Rumelıhisan sırtındaki Âşiyan'da buluşahm. O dik yokuşu tırmanırken, bütün ömrünü yalnızca ve yalnızca yurdunun, ulusunun mutluluğu yolunda özverinın en büyüğüyle tüketmiş olan "fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür" bir şairin ayak izlerini görmeye çalışalım. Onu bir düşünce önderi bilmiş ve hep saymış olan Atatürkümüzün de! Türk ulusu değerbilir bir ulustur. "Sis" şairini "unutma denizinin azgın dalgaları"nda yazgısma terk etmeyecektir. Bilecektir ki, eğer buna izin venrse, gerçekte, boğulacak ve "manevi öksüzlüğe" tutsak olacak olan. kendisidir... Yönetmenliğini ve koreografisini Ayşe Emel Mesci'nin yaptığı oyunda Can Şahin, Tunç Aksak, Sinan Cebecigil, Ahmet Doğan, Devrim Soylar, Zafer Özkan, Pınar Karaaslan, Özge Karaaslan, Hira Selma Kalkan, Nagihan Gürkan, Ashhan Azeri ve Murat Havzalı rol alıyor. Oyunun müzikleri ise Naci Gündoğdu ve Güney Yapar'a ait. İKİR VESANATESERLERİ YASASI Korsan kitaplar yüzde 30'a indi • Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Metin Celal Zeynioğlu, "Yasal yetki ve görev verilen belediye zabıtası, jandarma ve emniyet güçleri yetkisini kullanmazsa korsanm artarak karşımıza çıkması sürpriz olmayacaktır" dedi. Hacı Bektaş Veli'yi Anma Şenlikleri Doğ güneşim doğl..Kültür Servisi - Hacı Bektaş Veli'yi Anma Şenlikleri'nin konuklanndan biri, ÎTÜ Oyunculan'ydı. Topluluğun oyunu 'Doğ Güneşim Doğ', Hacıbektaş Kültür Merkezi'nde pazar akşamı sahnelendi ve büyük ilgi gördü. Aziz Nesin'in aynı adlı öyküsünden Ali Berktay'ın oyunlaştırdığı 'Doğ Güneşim Doğ'un yönetmenliğini ve koreografisini Ayşe Emel Mesci yapıyor. Can Şahin, Tunç Aksak, Sinan Cebecigil, Ahmet Doğan, Devrim Soylar, Zafer Özkan, Pınar Karaaslan, Özge Karaaslan, Hira Selma Kalkan, Nagihan Gürkan, Aslıhan Azeri ve Murat Havzalı rol alıyor. Oyunun müzikleri Ali Naki Gündoğdu ve Güney Yapar'a ait. Oyun, şenliklerde, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül'ün maddi ve manevi desteğiyle ve Gündönümü Tiyatro Şirketi'nin işbirliğiyle yer aldı. Sangül, oyun sonrası bir konuşma yaptı ve Ayşe Emel Mesci'ye "sanata katkılanndan dolayı" bir plaket sundu. Mescı, Hacıbektaş'taki seyircinin oyunu çok iyi algıladığını ve oyunun tüm mesajlanna tepki verdiğini belirtti. "Bunu gördüm ve çok mutlu oldum. Hacıbektaş yolculuğu bizim için çok değerliydi. 'Karanlığa karşı aydınlık' felsefesini, aydınlanma devrimini anlamak anlamına geliyor bu. Ülkemizin ve dünyanın aydınlannıası düşüncesini de..." tstanbul Haber Servisi - Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Metin Celal Zeynioğlu, 12 Mart'ta yürürlüğe giren Fikır ve Sanat Eserleri Yasası ile ilgili diğer yasalarda yapılan değişikliklerden sonra korsan yayınlann 2003'e göre yüzde 60'lardan 3O'lara gerilediğiıji belirtti. Metin Celal Zeynioğlu yaptığı yazılı açıklamada, yeni yasal düzenlemelerle yaklaşık 500 trilyonluk yayın sektörü ıçinde korsan kitaplann payının 300 trilyon liradan 125-150 trilyon liraya kadar düştüğüne dikkat çekti. Ancak bu tür durumlann her yeni yasal düzenlemenin ardından gerçekleştiği uyansında bulunan Zeynioğlu, "Geçmiş uygulamalar gösteriyor ki, uygulamadaki gevşeklik zamanla korsanı neredeyse serbestleştiriyor. Yasal yetki ve görev verilen belediye zabıtası, jandarma ve emniyet güçleri bu yetkiyi kullanmazsa, korsanın artarak karşımıza çıkması sürpriz olmayacaktır" dedi. Zeynioğlu, yeni düzenlemelerle sokakta kitap satanlara 3-250 milyar lira arasında para cezalan ve hapis cezası öngöriildüğünü anlatarak, korsan yayınm organize suç kapsamma aluıdığını belirtti. Yasada açıkça yasak getirmesine karşın açık alanlarda kitap satışına izin verilmesi nedeniyle korsan yayının tekrar çoğalmasından korkulduğunu söyleyen Zeynioğlu, eylül ayında okullann açılmasıyla korsan ders kitaplannın satışa çıkacağından endişe duyduklannı sözlerine ekledi. -* Weaver ve Pattrovv buluştu • LONDRA (BBC) - Sıgourney Weaver ve Gwyneth Paltrow "Every Word is True' adlı filmde rol alacaklar. Film, ABD'H yazar Tnıman Capote'un yaşamını konu alıyor. Paltrow, filmde efsane caz şarkıcısı Peggy Lee'yi, Weaver, Capote'un arkadaşlanndan birini canlandıracak. Yönetmen Doug McGrath, senaryoyu George Plimpton'ın 'Truman Capote' başhklı yaşamöyküsünden uyarladı. Filmde, Mark Wahlberg ve Sandra Bullock da rol alacaklar. Toby Jones, Truman Capote'u canlandıracak. Filmin çekimlerine 2005 Ocak ayında başlanacağı açıklandı. Taş heykel sempozyumu • ISPARTA (AA) - T. Uluslararası Isparta- Eğirdir Taş Heykel Sempozyumu' başladı. Sempozyumun açış konuşmasını, düzenleme kurulu başkanı Hacettepe Üniversitesi Öğretim Uyesi Prof. Dr. Remzi Savaş yaptı. Sempozyumla ilgili bılgi veren Prof. Dr. Remzi Savaş, sanatla uğraşanlara sahip çıkılması gerektiğini dıle getirdi. Sempozyuma 5 Türk heykeltıraş ile Bulgaristan, Ekvador, Italya, Japonya, Mısır, Fransa ve Israil'den 7 heykeltıraş katılıyor. Isparta Valisi tsa Parlak da zor bir etkinliğin büyük bir bölümünün başanyla tamamlanmasından dolayı Eğirdir Kaymakamlığı ve Eğirdir Belediyesi'ne teşekkür etti. Parlak, Isparta'nın kültür, tarihi ve coğrafya açısından büyük zenginliklere sahip olduğunu belirterek sempozyumun amacının, öncelikle bir sanatsal etkinlik olduğuna dikkat çekti. Sempozyum 15 EylüFe kadar sürecek Kopenhag Fılm Festivali başlıyor • KOPENHAG (AA) - Danımarka'nın başkentı Kopenhag'da düzenlenen '2. Kopenhag Film Festivali', perşembe günü başlıyor. Hollywood sinemasından daha çok film üretmesıne karşın büyük bütçelı Amerikan filmleriyle gişede yanşamayan Avrupa sınemasının 'vitrini' olmayı amaçlayan festivalde, 10 gün boyunca, 12'si uluslararası yanşmada olmak üzere. toplam 112 film göstenlecek. Festivalde büyük ödül 'Altın Kuğu' adını taşıyor. Festival yöneticisı Janne Viese, "Yılda 600 filmle, 500 fılm üreten Hollywood'dan daha çok fılm üreten Avnıpa sinemasının \ itrinı olmak istiyoruz. Amerikan fılmlen beyazperdeyi tamamıyla işgal ediyor. Bu tam anlamıyla haksızlık" dedi. Viese, bu 600 filmin tamamımn başyapıt olmadığını, ancak birçoğunun sinema salonlanna çıkmayı fazlasıyla hak ettiğıni vurgulayarak fılm dağıtım şirketlerinin tercihlerinı ağırhklı olarak ticari başansı yüksek olması beklenen Amerikan filmlerinden yana koymalanndan yakındı. Etkinlik, 29 Ağustos'ta sona erecek. Avrupa Modasının Uç Yüzyılı • Kültür Servisi - Sakıp Sabancı Müzesi'ndeki 'Paris - St. Petersburg, Alexandre Vassiliev Koleksiyonu'ndan Avrupa Modasının Üç Yüzyılı' adlı sergi, yoğun ilgi nedeniyle 25 Ekim tarihine kadar uzatıldı. Moda sergilerinin ülkemizdeki ilk örneği olan sergiyi, 12 Mayıs'ta açılmasından bu yana 25 bin kişi gördü. Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi ve Beymen'in işbirliğiyle düzenlenen sergide. Alexandre Vassüiev'in koleksiyonunda yer alan 1770 - 2000 yıllan arasındaki döneme ait 150 kadın. erkek ve çocuk giysisi ile Avrupa \e Rus şapkalan, eldiven, şemsiye ve yelpaze gibi 300 aksesuvar yer alıyor Sergide Tourville Markizi, II. Nikolas'ın kuzeni Düşes Marie Pavlovna, Calveyrac Kontesı, Alcantara Kontesi, Rus Prenses Mane Liodorovna Orloff gibi çeşitli hanedan mensuplan ve Nina Tikhanova, Ekaterina Geltzer. Elizateva Gundobina, Anastasia Vyaltseva, Olga Baclanova, Tatyana Nalbandova, Maya Plissetskaya gibi ünlü isımlenn de gıysileri var. (0 212 277 22 00) BUCUN • BAHARİYE CADDESÎ ALTIYOL'da 'Yapı Kredi Sokak Etkinlikleri' kapsamında 19 00 da Lila Düşler Tiyatrosu ndan 'İki Adam' (0 212 252 4 7 00) • İFSAK'ta 19.30'da Ali Nabi Kıran'ın 'Deprem' adlı kısa filminin gösterimi. (0 212 292 42 01)