Katalog

1 3 ASJSTOS 2004 CUMA - I - CUMHURİYET SAYFA ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 ŞJİR<ETLERDEN HABERLER GAIA Irlanda'da sanral kuracak W ANKARA (AA) - Türk şirketi JrAM^. Irlanda'da yap-işlet rr»oda bir santral kurmaya hazutnıyor. 320 milyon Euro'luk projeaJi finansmanı GAMA taırafıdan saglanırken sözlemenin önümüzdeki haftajda sonuçlandınlması bekleiyor. Emtt, Tayland'a elektronik satacak • A1TCARA(ANKA)-Emek Elektrk, Tayland ve Pakistan'dan toplaı 401.1 bin dolarlık sipariş aldı. fcnek Elektrik'ten borsaya göndeilen açıklamaya göre, şirket>47.7 bin dolan Tayla-d'dan, 53.5 bin dolan ise Pakistuı'dan yeni sipariş aldı. Aygzz Ukrayna'dan tamaıtıen çekiliyor • A>KARA(ANKA)-Aygaz, Ukrayıa'da LPG ihraç terminal işletmeciliği yapmak üzere kurduju ve yüzde 50 oranında pay alcığı Limited Liability Company llllchlvsky Gas Trans Shıpping Terminal şirketindeki hisselerinı satıyor. Aygaz'dan IMKB ye gönderilen açıklamaya göre, şxketten bekJenen operasyonel kolaylık ve ekonomik kârlılık saglanamadı. Doğuş Inşaat, Garanti'den çıkıyor • AJVKARA(ANKA)-Doğuş tnşaat ve Ticaret AŞ, portföyünde bulunan Garanti Bankası hisselerinı satıyor. Garanti Bankası'ndan ÎMKB'ye gönderilen açıklamada, Doğuş Inşaat'ın toplam 70 trilyon lira nominal değerli ve Garanti Bankası'nm sermayesinin yaklaşık yüzde 8.51 'ini oluşturan hisselerini, bir ay içinde satmak üzere, CA IB Investmentbank Aktiengesell schaft' ı görevlendirdiği belirtildi. İş Girişim, Step Halı'ya ortak • Ekonomi Servisi - İş Girişim Sermayesi, Step Hah'nın yüzde 30'una ortak oldu. Step Halı Yönetim Kurulu Başkanı Cem Şengör, Step'in Türkiye'de 19 mağaza, 23 corner shop ve 13 bayisi, Moskova'da 2, Lübnan'da da 1 mağazası bulunduğunu kaydederek yıl sonunda 3 trilyon lirası ihracattan olmak üzere 20 trilyon liralık ciro beklediklerini bildirdi. Efes, Sırbistan'da büyüyecek • tSTANBUL (AA) - Efes, Sırbistan'daki bira operasyonunu genişletiyor. Anadolu Efes'in Hollanda'da yerleşik iştiraki Efes Breweries International N. V (IBI), Sırbistan'da geçen yıl satın aliığı Pancevo bira fabrikasından scnra bu kez Zajecar Brewery uıvanlı bira şirketine talip oldu. Aıadolu Efes'in şirketin hBselerinin en az yüzde 55'ini çiğn yolu ıle satın almak üzere tedifte bulunduğu belirtildi. Siz konusu teklif, Zajecar hsselerinin yüzde 100'üiçin yıklaşık 18.5 milyon Euro değer öıgörülerek yapıldı. tys RUs cyuncaktan çekilebilir • Ekonomi Servisi -Toys R Us, \all-Mart gibi perakende zıcirleriyle girdiği kıyasıya rsabet sonrası dün oyuncak sktöründen çekilebileceğini oyurdu. 1.1 milyar dolarlık şiet, geçen yılbaşı 27 milyar olarlık ABD oyuncak pzannın büyük kısmına Aall-Mart (yüzde 20), Irget (yüzde 18) gıbi prakendeciler ağırlığını fcyunca zor günler geçirmeye %şladı. Toys R Us'ın payı xzde 17'de kaldı. Kamu-Sen'in dünya araştırmasına göre Türkiye'de de nüflısun yandan fazlası yoksul olarak yaşıyor Dünyanın derdiyoksullukHACER BOYACIOĞLU ANKARA - Türkiye Kamu-Sen tarafından yapılan açlık ve yoksul- luk araştırmasına göre, Türkiye'de- ki 2.2 milyon memurun sadece 139 bin 932'si yoksulluk sınınmn üs- tünde yaşıyor. Araştırmada, Türki- ye'deki memurlann yüzde 94'ünün yoksulluk sınınnın altında ücretler aldığı vurgulanırken yoksulluğun küreselleşen dünyada büyük bir so- run olduğuna dikkat çekildi. Buna göre, dünyada Çin dışanda bırakıl- dığında bile 1 milyar 200 milyon "çok yoksul" insan var. Türkiye Kamu-Sen, "dünyada, Türkiye'de açnk-yoksulluk" konu- sunu mercek alrına aldı. Konfede- rasyonun aynı başlıklı araştırma- sında şu unsurlara yer verildi: • Dünya Sağlık Örgütü'nün 2003 yıh raporuna göre, bir Japon kız ço- • Türkiye Kamu-Sen tarafından yapılan açlık ve yoksulluk araştırmasında, Türkiye'deki memurlann yüzde 94'ünün yoksulluk sınınnın altında ücretler aldığı vurgulanırken yoksulluğun küreselleşen dünyada büyük bir sorun olduğuna dikkat çekildi. cuğu doğduğunda 85 yaşına kadar yaşam beklentisine sahipken Sier- ra Leone'de aynı kız çocuğu 36 ya- şına kadar sürebilecek bir yaşam beklentisine sahip oluyor. • Küresel eğilimlerin arttığı son 20 yılda dünyada yoksulluk da eşit- sizlik de arttı. BM verilerine göre, 6.3 milyarlık dünya nüfusu içinde en yoksul yüzde 5Tik kesimin top- lam dünya üretiminden aldığı pay, 15 yıl önce yüzde 2.3 iken şimdi yüzde 1.4'e gerilemiş durumda. Aynı dönemde tepedeki yüzde 5'in dünya üretiminden aldığı pay ise yüzde 70'ten yüzde 85'e yükselmiş durumda. • Gelişmiş ülkeler, 1980'den 2000 yılına kadar ortalama ulusal gelirlerini yaklaşık 2.7 kat arttır- mışken gelişmekte olan ülkelerin ortalama ulusal gelirleri neredeyse yan yanya azaldı. • Dünya Bankası, 2000 yılında aşın yoksulluk sınırını kişi başına günlük 1 dolar olarak belirledi. Bu- na karşın Çin hariç tutulduğunda, dünyadaki aşın yoksullann sayısı 1 milyar 200 milyon. 'Memuriar yoksul' • Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin, DlE'nin 2002 yıh Hane Halkı Bütçe Anke- ti'nden yola çıkarak yaptığı araştır- maya göre; Türkiye'de fertlerin yaklaşık yüzde 17.8'i açlık sınınnın altında yaşıyor. Nüfusun yüzde 58.29'u ise yoksul olarak yaşıyor. • Yapılan araştırmaya göre; 2003 yılının Aralık ayı itibanyla Türki- ye'de memurlann yüzde 37'si açlık sının olan 594 milyon 594 bin lira- nın altında bir ücretle cahşıyor. • Çalışan tek kişinin yoksulluk sının olan 768 milyon 712 bin liray- la, açlık sının olan 594 milyon lira arasında çalışan memurlann top- lam memurlara oranı yüzde 57. • Buna göre, memurlann yüzde 94'ü yoksulluk sınınnın altında bir ücretle cahşıyor. Toplam 805 bin 330 memur açlık sınınnın altında, 1 milyon 239 bin 704 memur da aç- lık sınınnın üstünde, ama yoksulluk sınınnın altında ücret alıyor. Me- murlann yalnızca 130 bin 932'si yoksulluk sınınnın üstünde ücretler alıyor. MERAL UYARDI: Sosyal patlama yakın ANKARA (ANKA) - CHP Ankara Milletvekili ve eski Türk-tş Başkanı Bayranı Me- ral, "AKP'nin, hayali. ucuz, günlük poliükalannın Türld- ye'yi yakında bir sosyal parJa- manın eşiğine sürükleyeceğ)- ni" savundu. Meral, CHP Ankara tl Ör- gütü tarafından yayımlanan gazeteye yazdığı makalede, IMF'den gelen talep ve dayat- malann "harfi harfıneuygiüa- narak" sosyal huJcuk devleti- nin ilkelerinın çiğnendiğini kaydetti. Türkiye'deki özellik- le son beş yıllık uygulamala- nn işçı, memur, esnaf, çiftçi ve emeklıleri sömürdüğünü belirten Meral, şöyle dedi: "Hükümet, kamu yaünm- lannı durdurmuş, ülkeye yü- lardır bir çivi çakünıamakta- dır. İşsizlik rekor bir düzeye ulaşmışnr. Dev kuruluşlar özelleşdnne talanı altında işçi haklan, ka- mu yaranna bakılmaksı- an değerinin çok al- tında birilerine alön tepside sunulmak is~ tenmektedir." Hü- kümetin AB'ye üye olmak için her şeyi göze aldığını, ancak işsizlik için çözüm önensi ge- tirmediğini vurgu- layan Meral. "Bul- duklan en iyi çözüm. 1 milyona yakın üyesi olanfOBB'ye ricaederek her üyenin bir Idşiyi işe al- mas" dedi. Rekabet Kurulu karari: Türk Telekom kullanıcıyı yanılttı rulu'nun aldığı karann tedbir niteliğinde ol- duğunu belirten Pek- taş, 14 Eylül'de yapa- caklan toplantıda bu- rada alınacak karann "ceza veriBp verilme- mesi ya da durdurma karan verilip verilme- mesi" şeklinde olabi- leceğine dikkat çekti. Pektaş. söz konusu reklam ve broşürlerin ülke genelinde yayım- ladığı göz önünde bu- lundurulduğunda Türk Telekom'un 44 milyar 975 milyon lira idari para cezasıyla karşı karşı kalabilece- ğine işaret etti. Pektaş, şöyle konuş- tu: "4077 sayıb Tüketi- ci Yasası'na göre hak- sız sözleşnıe şartlan tespit ediUrse Türk Te- lekom aldığı sabit üc- rederi geri ödemek zo- runda kalacaktır. Ba- kanbk olarak 17 mil- yon abonenin her biri için a>n a>n 100'er milyon Bra ceza kese- bileceğiz.'' Sendikalan Konfederasyonu (DİSK), ts- tanburdakibeledhelerieviirütülentoplusözleşmegöriiş- melerinde, kazanılmış haklann yok edilme\e çabşılmasını kitlesel bir gösteriyle protesto etti, AKP'yi ve yerel yöneti- cileri uvardı. DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, "Bu sembotik bir eylem. A\ın 23'üne degûı taleplerimiz karşı- lanmazsa size Türkiye'yi zindan ederiz. Gemileri yakük, arûk dönüş yok" dedL DİSK'e bağn Genel Hizmet Emekçi- leri Sendikası (Genel-İş). tstanbul'daki belediye yönetimleri ile yüriitülen toplu iş sözteşmesi görüşmelerinden sonuç ahnamamasını me>danlara taşıdı. Saraçhane Parkında dün yapılan gösteride, "Kazanılmış haklan geri vermeyiz" yazılı pankartlar taşrvan sendika üyesi işçiler, "Zafer, biıiik, mücadele" sloganı arölar. (Fotoğraf: GÖKÇE UYGUN) ILO verilerine göre, dünya genelinde genç nüfus ara- smdaki işsizlik oranı tarihin en yüksek düzeyine çıkti İşsizlik rekor seviyede Gençlerin geleceği kayıp Ekonomi Servisi- Kü- reselleşme kavramıyla beslenen devlet politi- kalan, gençlerin gelece- ğini ipotek alüna alıyor. Küreselleşmenin dayat- tığı reçeteler dünyada giderek artan işsizliğe çare olamazken, yetişen eğitimli genç nesil bu- nun faturasını en ağır bi- çimde ödüyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafın- dan hazırlanan "Genç- lerde Küresel Istihdam EğJBmleri" başlıklı ra- por, dünya genelinde genç nüfus arasındaki işsizlik oranının tarihin en yüksek düzeyine çık- tığını ortaya koydu. Genç nüfus arasında iş- sizlik oranının yüzde 14.4'le rekor düzeye çıktığını gösteren rapo- ra göre 15-24 yaş grubu gençler, dünya işgücü- nün dörtte birini oluş- turmalanna karşılık, iş- siz nürusun yaklaşık ya- nsını oluşturuyor. "Gençlerin potansive- B verimü bir şekilde kul- lanıhnadığı sürece, ne gençler ne de ekononü- ler parlak bir geleceğe salûp olabtlecekler" ıfa- desine yer verilen rapo- ru hazırlayanlardan Do- rothea Schmidt e göre, "Işlerini kaybetmekte birincisırada gelen genç- ler, iş bulmada ise sonun- cu sıradalar" Geliş- mekte olan ülkelerdeki gençlerin yetişkinlere göre işsiz kalma ihtima- linin 3.8 kat daha fazla olduğunu ortaya koyan rapora göre dünya üze- rindeki 550 milyon çalı- şan yoksulun, 130 mil- yonunu da genç nüfus oluşturuyor. Hayatlannı sürdürmek için kayıtdı- şı ekonominin elverişsiz koşullannda çalışmak zorunda kalan bu genç- lerin çoğu, günde bir do- lann altında para kaza- nıyorlar. Abdüllatif Şener, IMF ile yeni stand-by'm piyasalar istediği için yapıldığını açıkladı Cari açık hedefi revize edildi• Şener, tüm illerde yatmm kampanyalan düzenleyeceklerini açıklayarak bu kapsamda il milletvekilleri, valiler ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin. hemşeri işadamlannı çekmek için toplantılar düzenleyeceğini ifade etti. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Abdüllatif Şener, Uluslararası Para Fo- nu (IMF) ile yeni stand-by karannın pi- yasalar istediği için alındığını açıkladı. Şener önceki gün 12'ncisigerçekleş- tirilen Ekonomik Koordinasyon Kurulu Toplantısı ile ilgili basın toplantısı dü- zenledi. Kurulun bu haftaki gündemin- de kişi başına düşen geliri 1500 dolann altında olan illere \ erilen teş\ik bulun- duğunu kaydeden Şener, yılın ilk 6 ayın- da teşvik için 2 bin 239 firmanın başvur- duğunu belirtti. Bu firmalann 36 ildeki toplam yahnmlannın 182.4 trilyon lira düzeyinde olduğunu vurgulayan Şener, bu yatınmın yaratacağı istihdamın ise 56 bin 982 kişi olduğunu söyledi. Şener, tüm illerde yatınm kampanyalan düzen- leyeceklerini açıklayarak bu kapsamda il milletvekilleri, valiler ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin, hemşeri işa- damlannı çekmek için toplantılar dü- zenleyeceğini ifade etti. Gazetecilerin sorulannı dayanıtlayan Şener, bir basın mensubunun IMF ile 3 yıllık yeni bir stand-by karanna vanldı- ğını hahrlatarak bu karann neden alın- dığı yönündeki sorusu üzerine, "Piyasa- lar istediği için" yanıtını verdi. Cari açığa ılişkin olarak da Başbakan Yardımcısı Şener, cari açıkla ilgili geliş- meleri diğer tüm makroekonomik gös- tergelerde olduğu gibi öteden beri izle- diklerini kaydetti. Can açıkta önemli unsurun finansman olduğunu söyleyen Şener, yıl sonu hedefini de 10.8 milyar dolar olarak revize ettiklerini açıkladı. Şener, dünyanın birçok ülkesinin Tür- kiye ile kıyaslanmayacak düzeyde çok yüksek cari açığı yıllardır sürdürdüğü- nü savundu. ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Tüketi- cinin ve Rekabetin Ko- nınması Genel Müdü- rü ve Reklam Kurulu Başkanı Özcan Pektaş, Türk Telekom AŞ'nin tüm telefon konuşma- lannda yüzde 80'e va- ran indirim yapacak- mış izlenimi uyandıran reklam ve broşürleriy- le ilgili olarak, Reklam Kurulu'nun ihtiyati tedbir niteliğinde dur- durma karan verdiğini bildirdi. Pektaş, Sanayi ve Ti- caret Bakanlığı'nda düzenlediği basın top- lantısında, Türk Tele- kom AŞ'nin abonele- rine gönderdiği bro- şürlerle gazete reklam- lannda, "1 Ağustos 2004 tarihinden itiba- ren Türk Telekom üze- rinden yapılan tüm gö- rüşmelerde sanki yüz- de80oranında indirim yapılacakmış" yönün- de tüketiciyi yanıltıcı reklam yapıldığını söyledi. Reklam Ku- MALİYEYAŞAMINDAN /UUSTAFARAMI'KOĞLU pamukm ' superonline.com 31.7.2004 tarih, 25539 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5228 sayılı kanun ile birçok vergi kanununda önemli ve esaslı değişiklikler yapıl- dı. Biz bu haftadan başlamak üzere getirilen yeni düzenlemeleri irdele- meye çalışacağız. Yabancı Dilde Kayıt Yapılabi- lecek • Isteyen, Türkçe kayıtlar bulun- mak kaydıyla defterlere başka dil- den kayıt yapabilir. • Ödenmiş sermayesi veya Türki- ye'de şubesi bulunup bu şubeye tahsis ettiği sermayesi 100 milyon ABD Doları veya muadili yabancı para karşılığı Türk Lirası olan ve ser- mayesinin en az yüzde 40'ına sahip olan ortağın ikametgâhı, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de olmayan iş- letmelere kayıtlannı sadece yaban- cı dilde tutmaları için Bakanlar Ku- rulu'nca izin verilebilecek. Belgeler de Yabancı Para Biri- mine Göre Düzenlenebilecek Kayıt ve belgelerde Türk para bi- rimi kullanılır. Ancak Türk parası kar- şılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimi ile de düzenlenebilecek. (Bu olanak uluslararası çalışan fir- malann işine yarayacak.) Öte yan- dan yurtdışı müşterilerin düzenle- nen belgelerde Türk parası karşılığı göstermesi şartı aranmayacak. (Ör- neğin ihracatçılann keseceği fatu- ralar.) Beyanname ve Diğer Bilgiler In- ternet Ortamında Verilebilecek Vergi Kanunlarında Önemli Değişiklikler Yapıldı Tüm beyannameler ve diğer ya- zışmalar vergi dairelerine e-mail'le gönderilebilecek. Bu gönderme iş- lemi resmi sayılacak. Tahakkuk fişi- ni de vergi dairesi e-mail'le gönde- rebilecek. Bu çok önemli bir kolay- lık olacaktır. Vergi dairelerinde yığıl- malar ortadan kalkabilecektir. An- cak bilgisayar ortamı ile ilgili teknik altyapının buna ne kadar olanak sağlayacağını yaşayarak göreceğiz. Maliye Bakanlıgı Artık Doğru- dan Mükelleflere Mühlet Vere- bilecek • Zor durumda bulunmalan hase- biyle vergi muamelelerine ilişkin ver- gi ödevlerini zamanında yerine ge- tiremeyecek olanlara, kanuni süre- nin bir katını, bu süre 1 aydan az ise 1 ay Maliye Bakanlıgı mühlet vere- bilecek. Artık mükelleflerin yazılı başvurusu şartına bağlı olmadan bu mühlet verilebilecek. • Mücbir sebep hali ilan edilen yerierdeki mükellefleri afet tarihini rastlayan ödevleri için 1 yıl süre uza- tılabilecek. Vergi Daireleri Gayri Faal Şir- ketlerie Sahte Fatura Düzenleyen Firmalann Mükellefîyetini Terkin Edebilecek Bilinen adreste bulunamayan, başka adreslerde faaliyeti olduğuna dair tespit yapılamayan gayri faal şirketler ile sırf sahte fatura düzen- lemek amacıyla kurulmuş firmalann mükellefıyetlerini vergi daireleri sile- bilecek. Bu, binlerce faaliyetsiz ve vergi dairelerini oyalayan firmalann vergi dairelerinin üzerindeki yükü hafifletmesini sağlayacaktır. Aman Dikkat! Tevsik Edilme- yen Tahsilat ve Ödemeler İçin Ceza Geldi Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri fınans kurumlan veya pos- ta idarelerince düzenlenen belgeler- le tevsik etmeyenlerle her iki tarafa da uygulanmak üzere her işlem tu- tannın yüzde 5'i oranında özel usul- süzlük cezası kesiiecek. Örneğin kasadan 10.000 USD ödeyen bir firmaya (tevsik zorunluluğu 8 mil- yar TL'yi geçtiği için) 500 USD, alan kişiye de 500 USD karşılığı TL tutannda özel usulsüzlük ce- zası kesiiecek. Maliye Bakanlıgı Haciz Uygu- lamalannda Mal Araştırması Ya- pabilecek Bakanlık, kamu alacaklannın taki- binde haciz olunacak mallann tespi- ti amacıyla malvariığı araştırması ya- pabilecek. Neyin var? Neyin yok? Soracak. Bu nedenle ödeme emir- leri karşılığında verilen mal bildirim- lerinin doğru beyan edilmesi gereke- cek. Bunun nasıl olacağı hususunda bakanlık esaslan beliıieyecek. Bu araştırmalar nereden buldun sorula- nna kadar işi getirebilir mi, diye bu düzenlemeleri iyi izlemek gerekiyor. Enflasyon Düzelt- mesi ile İlgili Deği- şiklik • 31.12.2003 tarihi itibanyla aktif toplamı 7.5 trilyon TL ve cirolan top- lamı 15 trilyon TL'yi (her iki şart bir- likte olacak) aşan mükellefler hem 2003 yılı bilançolannı hem de 2004 yıh geçici vergi dönemlerinde enflas- yon düzeltmesi yapmak zorunda- dıriar. • Bu şartlan taşımayanlar beyan- namelerinde enflasyon düzeltmesi yapmadıklannı belirteceklerdir. • Bu şartlan taşımadıklan halde 2004/1. geçici vergi döneminde enf- lasyon düzeltmesi yapan mükellef- ler bu uygulamaya devam edecek- lerdir. Kaynak Kullanımı Destekleme Fon Kesintisi Oranında Değişik- lik Yapıldı 29.7.2004 tarihinden sonra ban- kalar ve finansman şirketlerince ve- rilen diğer kredilere ilişkin faiz tahak- kuklannda KKDF oranı yüzde 0 ola- rak uygulanacak. (Diğer oranlar ay- nı şekilde uygulanacak. Tüketici kre- dilerinde yüzde 10, Türkiye'de yer- leşik kişilerin -bankalar ve finans- man şirketleri hariç- temin ettiği yurtdışı kredilerinde yüzde 3, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal muka- bili ödeme şekillerine göre yapılan it- halatta yüzde 3.) 62 maddeden oluşan ve çok önemli değişiklikler getiren bu kanu- nu ve ilgili tebliğleri irdelemeye de- vam edeceğiz.