Katalog

13 râUSTOS 2004 CUMA CUMHURİYET SAYF> ö\shab(a cumhuriyet.com.tr 11 Butılerce ABD askeri, Iraklı askerlerle birlikte Necefte Şii direnişini kırmaya çalışıyor Büyük salchrı başlachDışHaberler Servisi - ABD ordusu dün sabah. Şiilerin kutsal kenti Ne- cef teci Mehdi Ordusu milislerini yok etmel üzere nihai saldınyı başlattı. Şii rnJisler ise kanJannın son damla- sına kadar savaşmaya ant içti. AyEklanan Şii lider Mukteda EI Sadr.n Mehdi Ordusu milislerini "yok etnıeyi" hedefleyen büyük çap- h saldînnın başladığını, ABD ordusu Denız Pıyadeleri'nden 1. Tabur - 4. Alay Binbaşısı David Holahan açık- ladı. Imam Ali Türbesi'ne ve dev me- zarlığa giden yollar, binJerce askerin katıldığı operasyonda kapatıldı. Ame- rikan askerlen hoparlörlerle Arapça halka seslenerek, "kentin milislerden temizlenmesinin başladığmT duyur- du. Binlerce sivil kenti terk etti. ABD ordusu önceki gün, az eğıtim almış Irak güvenlik güçlerinin önder- liğinde operasyona hazırlanıldığını bildirmişti. Irak nüfusunun yüzde 60'ını oluşturan Şiilerin ABD'ye kar- şı öfkesını daha da kızıştırmamak için Irak güvenlik güçlennin saldında ön- cü rol almasının istendiği kaydedili- yor. 5 Ağustos'ta Necef te başlayan ve tüm Şii bölgelenne yayılan isyanj bas- tırmak için saldınya geçen Amerikan deniz piyadeleri kent merkezinin de- netimini ele geçirdi. Imam Ali Türbe- si'nin yarundaki binalarpatlama ses- leriyle sarsıldığı sırada büılerceAme- rikan askeri, tank ve diğer zırhlı araç- lanyla kente kuzeyden girdi. Bınler- ce asker, milislerin havan topu ateşi alhnda türbe civannı kordon akına al- dı. Görgü tanıklan, tanklar ve Hum- vee tipi araçlarla gelen ve helikopter- lerle desteklenen birliklenn kontrol noktalanna asker yerleştirdiklerini. Şii milislerin Imam Ali Türbesi ve ci- vanna çekildiklerini söylediler. Tür- benin yakınlanndaki mezarlıkta da Necef ağır ABD bombardımanı ajtında ezilirken Basra'da Irak polisleri resmi kıyafetleriyle EI Sadr'ın Mehdi Ordusuna katıkülar. (Fotoğraf: AP) şiddetli çatışmalar yaşandı. EI Sadr'ın evine baskın Necefkentinde, Amerikan askerle- ri Şii lideri Mukteda EI Sadr'ın evine baskın yaptı. Görgü tanıklan, savaş uçaklannm yakınlardaki hedefleri bombalamasının ve Sadr milisleriyle çatışmalann ardından Amerikan as- kerlerinın, kentin merkezınde bulu- nan evegirdiklerini kaydettı. EI Sadr'ın evde olmadığı bildirildi. ABD ordu- su, operasyonda Imam Ali Türbesi ve türbeye Amenkalı askerlerin girmeye- ceğini bildirdi. Irak Içişlen Bakanlı- ğYnın bir sözcüsü milisleri çıkarmak için türbeye sadece Irak güçlerinin gi- rebileceğini söyledi. Şii milisler, mevzilerini savunmaya devam edeceklerine ant içtiler. EI Sadr'ın sözcüsü Ahmet Eşşibani, "ABD'lüerle8gündürsavaşıvoruz. Bir 8gün dahasavaşmz.Saldtrrianpüskürt- meye hazınz" dedi. Savunmaya EI Sadr'ın öncülük ettiğıni belirten Eşşi- bani, "Mukteda askeri ve siyasi operas- yonlan izliyor. Savaşçılanıı moraliçok yüksek" dedı. Eşşibani, saldında beş sivilin öldüğünü, 6 milısin yaralandı- ğını, milıslenn en az iki Amerikan zırhlı aracını tahnp ettığını ve çok sa- yıda Amenkan askenni öldürdüğünü belirtti. Sünnilerden Şiflere destek Öte yandan, Irak Sünni Müslüman Ulema Komıtesi, Irak güvenlik güç- lerine "Necef'teAmerikan güçleriy- le savaşmama" çağnsında bulundu. Komite üyelerinden Şeyh Adnan El- Ani okuduğu bildiride, "Necef'teki çatışmalara kafılanJara bu tehlike- li krizi çözmek için diyalog yoluna gitme ve kentin yok edilmesini ön- leme" çağnsında bulunuldu. Bildiri- de. "Kardeşlerini ve vatandaşlanm öldürmek için işgal güçleriyle iş- birliği yapmak Müslümana yasak- tır'" ifadesı kullanıldı. Bu arada, Irak Savunma Bakanı Ha- zım EI Şalan, radikal Şii lideri Muk- teda EI Sadr'ın milıslen Necefkentı- ni terk edene kadar Amenkan ve Irak güçlerinin operasyonlannın devam edeceğini bildirdi. Öte yandan, Necefkentındeki valı- lik konseyinin30üyesinden 16'sının, kentteki Amerikan güçlerinin ope- rasyonlannı protesto etmek amacıyla ıstifa ettiği bildirildi. Istifa eden üye- leryayımladıklan bildiride "NeceFte- ki Amerikan bombardımanını ve Irak 'taki işgal operasyonlannı pro- testo etmek için bu kararı aldıkla- nnı" belirttiler. Bağdat'ta da çatışmalar Bağdat'ta, Amerikan helikopterle- rinin ve savaş uçaklannm üzennde uç- tuğu Dicle nehri kıyılanndapatlama- lann ve silah seslerinın duyulduğu bildirildi. OlayyenndebulunanAFP muhabiri, 2 ABD tankının Hayfa Cad- desi ginşini kapattığını, bölgede ha- vantopuve top patlamalanrun duyul- duğunu ve siyah bir dumanın her ye- ri kapladığıru belirtti. Bu arada, Şii mi- Iislerın, Bağdat'ın orta kesimindekı bir polıs karakoluna saldırdığı bildirildi. Görgü tanıklan, Şii lideri Mukteda EI Sadr'ın Mehdi Ordusu'na bağlı mı- lislenn, Hayfa Caddesi'ndeki kara- kola tüfek ve RPG'lerle ateş açtığını kaydettıler. Irak polisinın de saldın- ya karşılık verdiği belirtildi. Bağdat'ın Sadr kenti mahallesin- de ıse gece saatlennde sen patiama- lann olduğu, EI Sadr'a ba|lı birlikler- le Amerikalı askerler arasmda çatış- malann yenıden başladığı bildirildi. Necef "tesaldın öncesi çıkan çatış- malarda 25 Iraklı öldü. Amara'da 20, Divaniye'de de 7 kışi yaşamını yitir- dı. Musul'da bırpolısaracınayönelik saldında iki polıs, bırkadın ve bir ço- cuk öldü. Felluce yakmlarında bir ABD helikopterinin düşmesı sonucu iki asker öldü. Iraklı yetkilıler son 24 saat içinde Irak genelinde 173 Iraldı- nın öldüğünü 600'den fazla kişinin de yaralandığını açıkladılar. Dev mezarlıkta çatışma Sıcaktan savaşamıyorlar Dış Haberler Servisi - Necef kentinde günlerdır süren çatışmalann en şiddetlisi kentteki dev mezarlıkta yaşanıyor. ABD işgaline karşı çıkan Şii lider Mukteda EI Sadr öncülüğündeki milisler, 2 milyon kişinin yattığı, dünyanın en büyük mezarlıklanndan birinde günler öncesinden saklanmaya başladılar. Ardından da ABD ordusu desteğindeki Iraklı güçlerin mezarlığa girmesiyle, 8 kilometrekarelik mezarlüc savaş alanına döndü. Mezar taşlannın bazılarının parçalandığı alanda, her taraf top mermileri ve patlamamış roketlerle doldu. Bazı mezarlann altında yeraltı geçitlerinin de bulunduğu mezarlık, ABD güçlenne göre "saklanmak için mükemmel bir yer". AFP ajansına konuşan Yüzbaşı Parrick McFafl, Şii milislerin konuşmalannı duyduklannı, ancak onlan asla göremediklerini söylüyor. McFalI, "Yerarondaki raezarlarda gizkniyorlar. BirbirJerine fisütıyla sesleniyoıiar" diyor. Ajansa göre, "Milyonlarca Müslümanın yattığı Necef mezarhğı, artık Şii milislere, Iraklı askerlere ve ABD güçlenne mezar oluyor". Dış Haberler Servisi - Irak'ta yönetimin devrinden sonra Necefte en büyük direnişle karşı karşıya kalan ABD ordusunun bir düşmanı daha var: sıcaklar. Son birkaç gün içinde, sıcaklıga bağlı yorgunluk ve hastalıklar nedeniyle s ön cepheden geriye alınan ABD askerinin sayısı 10'a yaklaştı. Kentte 55 dereceye yaklaşan hava sıcaklığı, ABD askerlerinin kullandıklan Humvee tipi ciplerin içinde 65 derecenin de üzerine çıkıyor. Ordu, ön cephelerdekileri rahatlamak amacıyla bölgeye konvoylar içinde buz taşıyor. Askeri uzmanlara göre, aşın sıcaklar, sinirleri geriyor ve hata yapma riskini arttınyor. Krampiar ve uyuşukluk nedeniyle tedavi gören bir asker, "Sıcakİar, savaşın en kötü yanı" dedi. Ingiliz Times gazetesiyse askerlerin, güneşten kaçmak için ya ciplerin ve tanklann ya da mezar taşlanmn gölgesine sığındıklarını yazdı. Bir türbe içinde güneşten kaçan ABD'li bir yüzbaşıya göre, "tanunadığı birinin mezanna sığmmak korkunç bir duygn." Askeri uzmanlar, Irak'm işgali öncesinde de ülkedeki sıcaklıga dikkat çekmişti. UT'TA ABD BOMBARDIMANI Çocuklara ölüm yağdı Dış Haberler Servisi - lannın dolduğunu, pek Amerikan uçaklannın dün çok yarahnın koridorlar- sabaha karşı Kut kentine da yerde yattığını, yaralı- düzenlediği hava saldın- lann çoğunun kol ya da sında 75 Iraklı öldü, 148 bacaklanmn kesildığını kışi de yaralandı. söyledi. Irak'm Şii bölgelerin- SaldındayaralananKe- de yaklaşık bir haftadır rim Gadban yaşadıklan- süren ayaklanmayı bas- nı şöyle anlattı: "Kentte tırmak için nihai saldın- elektrikler kesikti, ailece ya geçen ABD ,.„„„_„ damda uyuyor- ordusu, Kufa ^ Çjilprin < *u *i ' Göz'e ™n i da bomba yağ- ** şnvcun. a ç r ,ğ,m d a n a s . dırdı. Amerı- bulunduğu tanedeydim. kan uçaklannın kenti Bombardınıan- Kut'un Şarki- uçaklarla dabirakrabam ye bölgesine v m m A B D ö l d a ı s e k i z i -va " dün sabaha , ralandı. Varala- karşı 02.00'de ordUSU, nanlann dördü başlattığı hava milislerin çocuktu." saldmsı iki sa- yam sira Ibrahim Sıd- at c SÜ ff , nc SİVİUeride tan ise ^Uçak- Saldında 75 ..,,.. ... lann gurultu- lojininyaşamı- oiuurau. süyle yataklan- nı yitirdiğini mızdannıiadık, belirten Kut Hastanesi hemen ardından dabom- Başhekimi Kadir Fadıl bardunan başladL Evim 4rar, ölü ve yaralılann agtrhasargördü,ogfunıöl- ;cğunluğunu kadın ve ço- dü " dedi. îüclann oluşrurduğunu Bombardımandan bir- ;oyledi. Ölenler arasmda kaç saat sonra bir karako- ^ıı lider Mukteda el la saldınp ateşe veren Şii »adr'a bağlı Mehdi Or- milisler, bir polisi öldür- litsu'nun çok sayıda mi- dü, dokuzunu da yarala- is de bulunuyor. dı. Kut'ta önceki gün Şii Bombardıman sona er- milisler hükümet binala- ikten sonra hastaneyeya- nnavekarakollarasaldır- ak akını başladı. Arar, mış ve Irak polisiyle ça- astanenin bütün yatak- tışmaya girmişti. FiUsrin'de sıradan görüntü. Kuşkulu gençkr "toplamyor". (REUTERS) 4yılda 3 bin 553 Filistinli öldürüldü BM'deIsrailbrifingi NEVV YORK (AA) - Füıstın sorununu görüşen Birleşmiş Milletler(BM) Güvenlik Konseyi'ne brifing veren BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın siyasi işlerden sorumlu müsteşan Kieran Prendergast. Ortadoğu banş sürecine dair son aylarda olumlu bir gelışme sağlanamadığmı belirtirken son dört yılda İsrail saldınlan sonucu ölen Filistiniilerin sayısınm 3 bin 553'e ulaştığını söyledi. Ortadoğu'da gıdişatın endişe vericı olduğuna dikkat çeken Prendergast, sadece geçen ay içinde 54 Filistinlinin öldürüldüğünü, 400 Filistinli ile 23 Israillinin ise yaralandığmı söyledi. Prendergast 2000 Eylül'ünden bu yana ölen Filistinli sivil sayısını 3 bin 553 olarak açıklarken bu süre zarfinda ölen israil vatandaşlanrun sayısının 949 olduğuna dikkat çekti. Israil'i aynm yapmaksızm güç kullanmakla ve yargısız infazlar yapmakla eleştiren Prendergast, ölen siviller arasında çok sayıda çocuk olduğunu da kaydetti. USINESS WEEKDERGİSİ Türkiye dönüşümde' Dış Haberler Servia - Şaron hükümeti tara- ABD'deyaymılananBu- fından yalanlanmasına siness Weekdergisi,Irak rağmen Israil'in Kuzey savaşıdolayısıylakaybe- Irak'taki Kürtlere askeri dilenlere Türk-Israil iliş- eğitim verdiği yönündekı kileri ve Amerikan-Türk haberlere Türkiye'nin çok ilişkilerinin de eklenme- öfkelendiğini yazan der- si gerektiği görüşünü sa- gi, bu yalanlamanın ger- vundu. çek olabileceğini, çünkü "TürkiyeDönüşümde" Türkiye ölçeğinde bir ül- başhğı aİtında keye karşı Kürt- birdeğerlendır- ^ n e m i v e k r l e i ş b i r l i & i me yayımlayan .. & J yapmanm Isra- dergi, "İsrail g° r C Irak [\ açısından an- BaşbakanıAri- savaşi lamlı olmayaca- el Şaron'un kayiplanna, ğuu belirtti. ABD'den son- T » v t •, Yazıda, yıl- ra dünyada İs- l u r K " ı ; > r d 1 1 ıa r dı r pek çok rail için Tiirld- v e konuda politi- ye'den daha Türk-ABD kalannıABgö- önemlibirülke ilişkilerini rüşlerine uyar- olmadığınısöy- J u a f r n a ı , lamaya çalışan lemesının uze- , . Turkıyemnbu rinden benüz gerekiyor. eğiliminin Isra- uzun bir süre *" il-Filistin soru- geçmeden,Ortadoğu'nun nunda da kendini göster- bu iki denıokrasisi ara- diği sa\ unuldu. smdaki ilişldler soğudu. Türkiye'nin, ABD'nin Ankara, İsrail ile baa ti- Kuzey Irak'ta bulunan te- cari sö/Jeşmelerini iptal rör örgütü PKK'ye karşı etti" dıye yazdı. herhangi bir şey yapma- Yorumdaİsrairın,zayıf masından rahatsız oldu- kalması için Irak'ta adem- ğu behrtilen yazıda, Tür- i merkeziyetçi bir hükü- kiye'nin de AB üyeliği met istediği, Türkiye'nın sürecine darbe vıırabilece- ıse Kuzey Irak'taki Kürt- ğinden endişe ettiği için bu leri kontrol altında tutacak bölgedeki Kürtlere ope- güçlü bir merkezi hükü- rasyon düzenleyemediği met arzuladığı belirtildi. iddia edildi. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Özel Statünün Tezgâhı; Koşullu Göpüşme Tarihi Taa 1994'ten beri yazıyorum ve anlatmaya çalı- şıyorum; Türkiye adım adım özel statüye doğru gö- türülüyor. Görüşmelere başlama tarihi meselesi de "yumuşak geçişle Türkiye'nin özel statü zeminine tamamen oturtulması"dır. AB muhipleri "koşullugörüşme tarihinin bile" bir milat olduğunu adeta tepine tepine söylüyorlar. Çok doğru, bu bir milat ama kesinlikle "Türkiye'ninAB 'ye girişinin miladı değil". Ya neyin miladı? özel statü- nün, yani Türkiye'nin Batı kapitalizminin yeniden, Os- manlı'da olduğu gibi, bir mandası oluşunun miladı. Neyi garanti altına alıyorlar? Zaten, kısmen oze\ statü içine çekilmiş olan Türkiye'nin 10-15 yıl için- de tamamen özel statü altına alınmasının miladı bu. Onun için patronlar kulübü, hükümet ve Batı'dan destek bekleyen "diğer çevreler" bunu kendileri bakımından bir milat olarak düşünüyorlar. - Türkiye'nin AB'ye girişinin değil ama, "AB'nin Türkiye 'ye girişinin, Türkiye 'yi arka bahçesi haline getirecek sürecin kesinleşmesinin miladı" olacak. Gayri milli sermaye de, Batı'dan Cumhuriyet'e ve ulusal değeriere karşı destek bekleyen diğer çev- reler için de kesinlikle bu bir milat. Kaderierini bu milada bağlamışlar. Oyunun bozulmaması gereki- yor. Hangi oyunun? Geleceğin Avrupa Birieşik Dev- letleri'nde yer almayacak olan Türkiye'nin himaye (manda) altına alınması sürecinin aksatılmaması gerekiyor. Onun için "koşullu görüşmelere başlama tarihi" bunlar için hayati bir önem taşıyor. Bugün de özel statü var 6 Mart 1995'te Gümrük Birliği imzalanırken de yaz- mıştım ve konuşmuştum. "Bu belge diğer adayla- ra uygulanmayan ve Türkiye'yi tekyanlı bağlayan birbelgedir. Içerialınmayacakolan Türkiye'nin tek yanlt bağlanarak özel bir statüye götürülmesinihe- deflemektedir". Ve bütün yazdıklanm 1995'ten beri gerçekleşti. Orgeneral Büyükanıt'ın 28 Mayıs 2004 Harp Aka- demileri'ndeki konferansta da belirtildiği gibi, "eşi benzeri görülmemiş gümrük birliği" Türkiye'yi bu hallere düşürdü. Hangi hallermiş bunlar; - Iç pıyasamız dev Batı şirketleri tarafından işgal edildi. - Türkiye 2001 'de Cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik krizine "sokularak" siyasi, iktisadi ve kül- türel kimliğinin tahrip yollan açıldı; ulusal politikalar terk ettirildi. - Bürokrasi ve siyaset Bruksel'in denetimine girdi. - Şimdilik Kıbns gitti. Güneydoğu ile oynanrnaya başlandı, Fener Patriği, Ermeni Patriği art arda Cum- huriyet'i ve Lozan'ı hedef aldılar - Devlet küçüldü ve sosyal devlet ortadan kalktı. Bu sonuçlarda gümrük birliği en önemli etken ol- du. Bu durum adı konmamış bir "özel statü "dür. llahi Vatery G. D'Estaing... Valery G. D'Estaing, Türkiye'nin nadirdostlann- dan biri. Adamcağız, "Daha ne kadar Türkleri al- datmaya devam edeceğiz, doğruyu söylememiz ge- rekmez mi" diyor ve bizim mandacılann uykusunu kaçınyor. Oyle ya; şirrıdi "koşullu görüşmelere başlama ta- rihi verilecek"; bizim AB muhipleri ve mandacılar da gördünüz mü, AB bizı içine alıyor diye çığırtkan- lığa başlayacaklar; aynen 6 Mart 1995'te Türkiye'yi tek yanlı bağlarken yaptıklan gibi. Gayri milli serma- ye de, hükümet de, Batı'dan destek bekleyen "di- ğerleri" de bir oh çekecekler. - 6 Mart 1995'ten beri devam eden "bağlanma ve özel statü süreci" iyice kemikleşecek ve her şey yerli yerine oturacak. - Türkiye'de 1989'dan beri sürdürüten "SessizDar- be" aksamadan yürüyecek. - Devlet iyice küçülecek ve "devlet olma" niteli- ğini yavaş yavaş kaybedecek. Hükümetler ve "ye- rel hükümetler" öne çıkacak; belediye başkanlan- nın arkasına Brüksel ve VVashington geçecek. - Avrupa ve ABD de Yugoslavya'da kaba kuvvet- le elde ettikleri sonucu, Türkiye'de zamana yaya- rak "koşullu görüşme süreci" içinde halledecekler. Ve sonunda, Türkiye Yugoslavya örneğinde ol- duğundan biraz farklı birbiçimde "çok özel bir sta- tüye" yerfeştirilmiş olacak. - Içeride AB muhipleri ve mandacılar çok mem- nun kalacaklar; Islam Cumhuriyeti mi? Işte oldu di- yecekler. Ordu mu karşı çıkacak? O zaman ordu fa- lan da kalmayacak. Gayri milli büyük sermaye her zamanki gibi dışarıdaki büyük patronlarının emrin- de işleri yürütecekler. Etnik aynmcılar özel statü sa- yesinde "özelamaçlanna" ulaşacaklar. Ya Türkiye? Ya Halk? Ne Türkiyesi, ne halkı on- lar da neymiş diyecekler... iş işten geçtikten son- ra... Işte, görüşmelere başlama "koşullu tarihinin"ba- zılan için milat kabul edilmesi bundan dolayı Isa'nın kutsal topraklara dönüşü gibi bir şey, onlar için... www.istanbul.edu.tr/iktisat/etnanisali 'Nükleer programı tehlikeli' Rumsfeldyine Iran'ı gösterdi BAKÜ (AA) - ABD Savunma Bakanı Do- naMRumsfekL "tran'm nükleersilah geöştirme programının komşula- rı için tehlike oluştur- masının yam sıra nük- leer silahlarm yayılma- sı tehlikesüıi de içerdi- ğmi" söyledi. Çalışma ziyareti için önceki gece geldiği Ba- kû'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ilham Ahjev tarafından kabul edilen ve Savunma Ba- kanı Sefer Abiyevile bir araya gelen Rumsfeld, Iran'ın nükleer silah ge- Iiştirme programının rahatsızlık uyandıran konular arasında yer al- dığını ifade etti. Rumsfeld, "Ulusla- rarası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), ulusla- rarası toplum adma de- netimlerde bulunmak- tadır. Ancak İranlılar ajansuı bu konudaki ta- leplerine tatmin edici bir cevap vermedi. Bu da dünya için bir sorun oluşturuyor" dedi. Rumsfeld, "dünya ül- kelerinin de bölgedeki getişmeleri yakmdaniz- ledigjni" kaydetti.