Katalog

24 HAZİRAN 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK ÎSTAN3ÜI E?ENT DİSİ ABDÜLCANBAZ1 'HARÎKÜLAD2 KACEHALAHI TESMIIÎ BÎJÎDEN ftİ< Sosyalist Enternasyonal Komitesi, CHP'nin davetiyle yann Istanbul'da toplanıyor Batı'ya sosyalist mesajBAHAR TAMUSEVER ANKARA - CHP'nin çağnsıyla yann IstanbuJ 'da toplanacak olan Sosyalist Enternasyonal Banş Demokrasi ve Insan Haklan Komitesi 'nin yayımlayacağı bildiri, birkaç gün sonra gerçekleştirilecek NATO Zirvesi için de mesaj olacak. CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, toplantının AvTupa ülkelerinin görüşlennı yansıtan bir forum olacağına işaret ederek, "Sosyalist Enternasyonal'in kararlan daima banştan yanadır. Biz Irak'ta kurulacak demokratikrejiminlaik olması gerektiğini düşünüyoruz" dedi. OnurÖymen, Sosyalist Enternasyonal'üı toplanhsıyla iJgili soruJannuzı şöyle yanıtladı: Ele alınacak konular - Sosyalist Enternasyonal toplanüsuıda hangi konular ele aünacak? - Gündemimızde özellikle Ortadoğu'nun banş, demokrasi ve insan haklanndan uzak durumu ile Irak'taki demokrasi eksikliği var. Aynca BM ve NATO'nun rolü de bu toplantıda ele alınacak. Toplantının sonunda yayımlanacak bildiri veya belge birkaç gün sonra toplanacak olan NATO zirvesi için bir mesaj niteliği taşıyacak. Zirvede, Büyük Ortadoğu Projesi ve Irak konusunda NATO'nun rolüne ilişkin görüşmeler yapılacak. Bu konulardaki kararlan alırken, Sosyalist Enternasyonal'in kararlannı dikkate alacaklardır çünkü bizim toplantımıza katılan siyasi partilerin bazılan Avrupa ve NATO ülkelerinde hükümette olan partilerdir. Bu nedenle toplantı sadece bir sivil toplum örgütü gibi göriilmemeli, Avrupa'daki bazı hükümetlerin görüşlerini de yansıtan bir forum olarak düşünülmeli. CHP aktif olacak' -Toplanö CHP'nin ev sahipliğinde gerçekleştirih'yor™ - Evet, Genel Başkanımız bir konuşma yapacak ve partimizin tüm bu konulardaki görüşlerini anlatacak. Sonuç bildirgesini hazırlama çahşmalanna da aktif biçimde katılacağız. 160'tanfazla sıyasi partinin üyesi olduğu Sosyalist Enternasyonal dünyanın polıtıka oluşturmak bakımından en önemli kuruluşlanndan biri. Bu nedenle Istanbul toplantısı ve oradan çıkacak mesajlar büyük onem taşıyacak. Umut ederim başanlı bir toplantı olacaktır. - Toplanödan nasıl bir mesaj çıkmasını bekliyorsunuz? - Sosyalist Enternasyonal'in şimdiye kadar aldığı kararlar daima banştan yana ve askeri müdahaleye karşıdır. Irak ile ilgili kararlan da bu şekilde demokrasiden yana kararlardır. Daha önce alınan kararlarda bizim tavsiyemizle laıkliğe de atıfta bulunulmuştu. Biz Irak'ta kurulacak demokratık reıımın laik olması gerektiğini düşünüyoruz. Bir Müslüman ülkede laiklik olmadan demokrasinin de olamayacağı görüşündeyiz. Görüşlerimizi toplantıda da ifade edecegiz ve bu doğrultuda kararlar çıkması için çaba sarf edecegiz. - Demokratikleşme konusunda Türkiye model ülke olabilir mi? - Türkiye bugün bölge ülkelerinden aıçbiriyle kıyaslanamayacak bir CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öynıen, "Biz Irak'ta kurulacak demokratik rejimin laik olması gerektiğini düşünüyoruz" dedi durumdadır. Türkiye bölgedeki tek demokratik ülkedir ve bunun da büyük ölçüde laiklik sayesinde olduğunu düşünüyoruz. Laiklik olmasaydı Türkiye'nin demokratik bir ülke olması mümkün olamazdı. O bakımdan Türkiye'yi laiklik misyonunu çıkartarak belki bir ılımlı İslam ülkesi haline getirmek isteyenler çok yanılmaktadırlar. Türkiye bugünkü haliyle bir model ülke olabilirse, bundan mutluluk duyanz. Türkiye'nin insan hakJan, demokratikleşme alanında son yıllarda sarf ettiği çabalar ortadadır. Bunu kimsenın göz ardı etmesi mümkün deSıldır. Türkive artık değildir, Avnıpa'nın da haar olması gerekJr" diyor. Biz aylardır bunu anJatmaya çalışıyoruz. Bize "CHP, AB üvetiğine karşj mı?" diye sorular yöneltildi ama ne kadar haklı olduğumuz şimdi çıkıyor ortaya. Türkiye elinden gelen her şeyi yapsa da AB'nin bazı iç soninlan zaman zaman sıkıntı yaratacak boyutlara ulaşıyor. 'AB İçin geç kalındı' - "Özel statü \a da koşullu müzakere" açıklamalan yapdıyor... - Hâlâ bazı siyasi partiler "tam üyelik vernıeyeüm de, özei statü vereüm*' dıyorlar. Bazılan da "Aralık avında müzakerekr - Siyasi irade çok önemli. Bakın Hırvatistan'ın bırçok göstergesi bizden daha kötü ama tam üyeliğe adaylık karan alınıyor. Hemen ocak ayında müzakerelere başlayacağız diyorlar. Niçin, çünkü orada siyasi irade var. 2007 yılında Bulgaristan ve Romanya ile birlikte Hır\'atistan'ı üye yapacağız diyorlar. Siyasi irade olunca bütün usulleri, yöntemleri, koşullan aşmasını biliyorsunuz ama Türkiye "ye gelince bazı siyasi güçler, bazı Avrupa ülkelerinin hükümetleri, siyasi partileri gerçekten sıkıntı yaratıyor. Bunlar halen Türkiye'nin üyeliğini içlerine sindiremiyorlar ve Türkiye'ye karşı önlem alınması için her gün yeni bir taleple C HP, kendi daveti üzerine Türkiye'de yapılan Sosyalist Enternasyonal toplantısında önemli isimleri konuk edecek. NATO Zirvesi'nden sadece 3 gün önce gerçekleştirilmesi nedeniyle de büyük önem taşıyan toplantıda, "Ortadoğu'da banşın sağlanması" üzerinde durulacak. AB'nin normlanna uymuştur. - Son dönemde uluslararası toplantılarla Avrupa"dan pek çok önemli ismi ağuiayan Türkiye AB'ye üyelik konusunda hangi aşamada bulunuyor? - AB ile üyelik konusunun gerçek boyutu son zamanlarda biraz daha iyi anlaşıldı. Bazılan zannediyorlardı ki Türkiye'nin AB üyelik süreci sadece atacağı adımlara bağlıdır; Türkiye ödevlerini tam yaparsa sorun kalmayacaktır. bütün kapılar açılacaktır.. A\ıısturya'nın yeni seçilen cumhurbaşkanı, "Türkiye'nin girmesi için üzerine düşen her şeyi yapması yeterli olacaksa olsun ama koşullu olsun. Türkiye'nin tam üyeliğe taşınacağı kesin olan müzakereler olmasın, dununa göre bakanz" diyorlar. Türkiye için koşullu müzakere çok olumsuz ve başansız bir gelişme olur. Hükümet koşullu müzakere alırsa çıkıp, "bizim de beklediğimiz buydu" diye bunu başan olarak sunmasın. Bizim ısteğimiz tam üyeliğı getirecek müzakerelerin bir an önce başlamasıdır. Zaten yetennce geç kalındı. Aday oluşumuzdan bu yana 5 sene geçti. Bu kadar süre içinde müzakerelere başlayamayan başka ülke yok. Işin doğrusu şu ki AB siyaseten \ e fikren hazır değil bizim üyeliğimıze. - Bu konuda AB'nin üzerine düşen görev nedir? karşımıza çıkıyorlar. Uluslararası ilişkilerde her söz bir taahhüt anlamına gelir. Helsinki Zirvesi'nde yaptığınız açıklama bir tahahhüttür. Biz ona bakarak gereklerini yerine getirdik. Maçın ortasında, "kale direklerinin yerini değjştiriyoruz'* diyemezsiniz. Bu kural bizi de bağlar, sizi de bağlar... Maalesef hükümette bunu diyebilecek cesareti göremiyoruz. Hükümetln tutumu - Hükümetin bu konuda neler yapması gerekir? - Iktidar farkJı mesajlar verdiği ıçın kamuoyu biraz tereddüte düştü. Işin dogrusu şu kı. Avrupa'da önemli siyasi partı ve Iıderlerin Türkiye'nin üyeliği konusunda göriiş birliğine vardığı söylenemez. Onun için hükümete diyoruz ki bu AB ülkeleriyle yüz yüze konuşun, Türkiye üzerine düşeni yapınca, AvTupa'dan başka engeller gelmemesi için çaba gösterin. Hükümetin yapması gereken ilk iş bunu bütün açıklığıyla halka anlatmak. Halkı kandırmaya, bir hayal dünyasında yaşatmaya hakkımız yok. "Avrupa'da bizi çok destekleyen var ama karşı çıkan da var. Biz onlarla mücadele ediyoruz, ikna etmeye çalışıyoruz ama biliniz ki üzerimize düşen her şeyi yapsak da bu kesin değildir" diyebümeli. Ama bunun yerine sanki üyelik tarihi kesinleşmiş gibi, "Mart'ta, Nisan'da başlayacak" diyorsunuz. Başlamazsa ne dıyeceksiniz veya koşullu bir tarih verilirse bunu nasıl izah edeceksiniz? Türklye'nln hataları - Bu noktaya gelinen süreçte Türkiye'nin ne gibi hatalan oldu? - Baştan itibaren Türkiye biraz yumuşak da\randı, haJdannı çok kollamadı. 2002 sonundaki Kopenhag Zirvesi'nde, "2004 sonunda ancak karar veririz" denilince buna tepki bile göstennedik, sineye çektik. Hükümet "Bizim zaten istediğimiz buydu" dedi. Çok yanlış bir ta\ir, o zaman "Bu bii\ ük bir haksızhk, diğer ülkelere böyle yapmadınız, niye bize yapıyorsunuz?" diyecektiniz. Başta Kıbns olmak üzere her istenene hak \ererek atılan adımlann sonuçlarının yetmediği görüldü. "Türldye'nin üyeliği Lefkoşa'dalti yeşil hattan geçer" deniliyordu, hükümet Annan Planı'nı destekleyerek çok büyük tavizler verdi buna rağmen mesele halledilmiş değil. Demek ki üyelik yeşil hattan geçmiyormuş. Şimdi önümüze başka koşullar çıkartacaklar. Herkesin Türkiye'den bir talebi var. Bunlara karşı çok dıkkatli olmak lazım. Çok ta\ iz vericı. her şeye razı olan bir izlenım vererek AB'ye giremeyeceğimiz anlaşılıyor. Sosyalist Enternasyonal Amıpa'nın önemliisimleri Türkiye f ye geleeek I osyalist Enternas- yonal Banş, De- mokrasi ve Insan Haklan Komitesi'nin yapacağı toplantıda, Irak ve Ortadoğu'daki olaylar ile BM ve NA- TO'nun rolü masaya ya- tınlacak. CHP'nin ev sahipliği yaptığı toplantı, yann ve cumartesi günü Istanbul Polat Renais- sance'de gerçekleştirilecek. CHP Genel Başkanı DenizBaykal'ın açış konuşmasıyla saat 15.00'te başlayacak toplantının ilk günunde "Irak'taki sa- vaşnı gölgesinde Ortadoğu'da banş, demokrasi ve güvenük" ana başlığı altında değerlendirmeler yapılacak. Aynca BM ve NATO'nun rolü tartışı- lacak. Akşam yemeğinin ardından "Anadolu Ate- şi" grubunun gösterisi sunulacak. Toplantının ikinci günü ise Sosyalist Enternasyonal'in Istan- bul'da gerçekleştirilecek olan NATO Zirvesi'ne mesajı açıklanacak ve kapanışın ardından bir ba- sın toplantısı düzenlenecek. Toplantıya Sosyalist Enternasyonal Genel Sekreteri Luis Ayala ve çok sayıda Avrupa ülkesinden siyasi parti temsilcileri katılacak. Toplantıya katılacak olanlardan bazıla- n şöyle: "Albrecht Konecny (Avusturya-SPÖ), Etienne Godin (Belçika- PS), Angeiina Dimova (Bulgaristan-Sosyal Demokratlar), Zoran Mila- novic (Hırvatistan- SDP), Alain Richard (Fransa- PS), Markus Engels (Almanya-SPD), Halid Azizi (Iran- PDKI), Kero Fassinojviarina Sereni, Gi- ovanni Magnotini, Roberto CuiOo (italya-DS), Hamid Ben El Cadı (Fas- USFP), Marije Laffeber ve Nebahat Albayrak (Hoüanda-PVDA). Marit Nybakk (Norveç- DNA), Bassil Jabir ve Ibrahim Tameen (FîBstin-Fatah), Mariana Buzaglo (lsviç- re-SAP), Sadok Fayaia, Tijani Haddad (Tunus- RCD), Oteksandr Moroz, Mtah Shybko. Olek- sandr Dmytruk (Tkrayna- SPIİ), Nadya Radeva (Sosyalist Enternasyonal Kaduı Kohı)." CHP'nin politlkası 'İçbanşın temeltaşlanndan birilaiklik' C HP, parti programını, "toplumsal banş programT diye nitelerken, karşılıklı anla- yış ve hoşgörüyü kurumsallaştıran laikli- ğin iç banşın temel taşlanndan bin olduğunu vur- guluyor. CHP'nin banş, demokrasi ve insan hakla- n konusunda benimsediği temel politikalan şöyle: \/ CHP, uzlaşma ve dayanışmanın, hoşgörü ve banşın, eşitlik ile özgürlüğün partisidir. Partimi- zin programı, toplumsal banş programıdır. CHP'nin "Cumhuriyetçflik'' ilkesi, demokrasi bağlamındaki bir büyük uzlaşmayı da içermekte- dir. CHP programının "etnik duyaruuklara de- mokratik çözüm" ilkesi, ülkemizde kültürel ço- ğulculuğa ve iç banşa açılan penceredir. */ Iç banşın temel taşlanndan birisi laikliktir. La- ikliğin temel özellıği, toplumun bütünlüğüne kat- Ja yapmasıdır; toplumun inanç aynlıklan üzerin- den bölünmesine engel olmasıdır. Banşı ve karşı- lıklı anlayışı, hoşgörüyü kurumsallaştırmasıdır. Laildik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayn tutulmasıdır. Laiklik, toplumdaki farklı inançla- nn banş içinde birlikte yaşama yöntemidir. Inanç dünyasım, eğitimi ve siyaseti laiklik karşıtı saldı- nlardan korumak CHP'nin öncelikli görevidir. \/ CHP, dış dünyada ve çe\Temizde oluşmakta olan gelişmeler karşısında, ulusal güvenliği geliş- tirici adımlardan ödün vermeksizin Atatürk'ün, "yurtta banş, dünyada banş" anlayışına dün ol- duğu gibi bugün de sahip çıkmaktadır. ^ Devlette, işyerinde, belediyelerde, üniversite- lerde ve mümkün olan her ortamda, katılım, te- mel bir yaklaşun olacaktır. Toplumsal dayanış- ma, halkın yönetim sorumluluğunu üstlenmesiy- le, dengeli ve hakça gelir dağılımıyla ve vergile- meyle, yaygın sosyal güvenlikle, kamusal hizmet kuruluşlanyla, gönüllü sivil toplum örgütleriyle sağlanır. CHP demokratik, laik, sosyal hukuk devletini, "örgütlü shH toplum yapısının" güven- cesi olarak görmektedir. \/ Birey, devlet vesayetinden çıkanlmalıdır; dev- letin bu vasiliği vatandaşın demokratik haklannı ve insan haklannı sınırlamaktadır. Insan haklan çerçevesinde her düşünce konuşulabilmeli, yazılabilmeli, örgütlenebilmelidir. Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığım koruma ve geliştirme hakkına sahip olmalıdır. Özgürlüklerin özü olan insan haklanna her düzeyde sahip çıkıl- malı, bu haklann ihlaline kesinlikle son veril- melidir. Kadın-erkek eşitliği temel bir ınsan hak- kı olarak kabul edilmelidir. Mizah yazan arkadaşımız Cihan Demirci'nin annesi SEVİM DEMİRCt'nin vefatını üzüntüyle öğrendik. Arkadaşımıza, ailesine başsağlığı ve sabırlar dileriz. CUMHURİYET ÇAUŞANLARI