Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 HA2İRAN 2004 PERŞEMBE
NATOISTANBUL DORUGU 2004
Aybar: Türkiyemiz, Atatürk'ün ölümünden sonra Batı'nın etkisine girdi ve uydusu haline geldi
Wan toprağı işgalaltindaALEVATEŞ
UĞURCANKOÇAK
-2-
Turkıye îşçı Partısı Genel Başkanı
MehmetAliAvbar'ın7Kasım 1965 te
TBMM'de yaptığı konuşmanın devamı
şoyledır
Ataturkçulüğun, Ataturk dış polıtıka-
smın en kısa fakat en doğru tanımı,
Turkıye'de herhangı bır yabancı oton-
teye meydan venlmeyecek bırpolıtıka
ızlemektır Kurtuiuşsavaşımızıntanh-
sel nedenlen \ e butun Ataturk devnm-
lennın temel hedeflen hep budur Ya-
nı Turkıyemızı yabancı etkısınden, bu
ıster polıtık, ıster ekonomık, ıster kul-
turel nıtelıkte olsun daıma korumaktır
Olaylara bu açıdan bakılınca, huku-
met programunın bu bolumunu de soz-
lerle oz arasında çelışır gormekteyız
Herkesın bıldtğı gıbı Turkıyemız, Ata-
turk'un olumunden sonra gıttıkçe hız-
lanarak Batı dunyasının etkısı altına
gırmış \e uydusu haline gelmıştır Ge-
rekçesı ne olursa olsun boyle bır polı-
tıkanın Ataturkçulukle hıçbır ılışkısı
bulunmadığı. tersıne \taturkçuluğe
karşı bır hareket olduğu kuşkusuzdur
Bugun Turkıye'de 35 mılyon metreka-
rehk\atan toprağı \BD'nın egemen-
lığı altinda bulunmaktadır
AMERIKANIN USLERİ
Turkıv e Cumhunyetı ıle ABD arasın-
da ımzalanan ıkılı anlaşmalar. \BD'ye
Turkıye'de 35 mılyon metrekarelık top-
rağı us olarak kullanma yetkısı \ ermış-
tır Ikılı anlaşmalarla Amerıka'nın us-
len halıne getınlmış bu \atan toprak-
lanna, Amenkalılann ıznı olmadıkça
de\ let kademelennde hangı yen ışgal
ederse etsın, hıçbır v atandaşımız ayak
basamaz Yurdumuzdakı Amenkan us-
lenne Turk zabıtası gıremez, Turk su-
bayı, Turk komutanı, Turk hâkımı gı-
remez, mılletın \ekıllen gıremez, Turk
bakanlan gıremez Bu uslerden hava-
lanacak uçaklar fûzeler bızım haben-
mız olmadan, Buyuk Meclıs'ın onayı
alınmadan, yurdumuzu her an ağır teh-
lıkelerle karşj karşıya bırakabıhr
AYRICALIKLAR...
Yurdumuzdakı Amenkan asken ve sı-
vıl personelı dıplomatık dokunulmaz-
lıklara benzer ayncalıklarla donatılmış-
lardır Mıllı bağımsızlığımızın temel
unsurlanndan bın yargı bağımsızlığı-
mız ve ozgurluğumuz gozlenmızın
onunde çığnenmektedır Amenkalıla-
ra, hukumetın çağnsı uzenne ıçışlen-
mıze kanşmak, vatandaşlara karşı Ame-
nkan SılahJı Kuvvetlen'nı kullanmak
hakkı bıle tanmmıştır Bağımsızlığımı-
zın\etoprak butunJuğumuzun ve cum-
hunyetımızın başlıca dayanağı, koru-
yucusu Sılahlı Kuvvetlenmızın bu an-
laşmalarla hareket serbestısı ıyıce sınır-
lanmış bulunmaktadır
Kıbns bunalımı sırasında Amenka-
lılarla eşıt olmayan ıttıfaklara gırmış
olmamızın bızlere nelere mal olabıle-
ceğını açıkça gorduk Hukumet prog-
ramında Ataturk dış polıükasının hedef-
len belırtılırken ulusal guvenlığımızın,
her şeyden once kendı gucumuze da-
Aybar, konuşmasında Türkiye ile ABD arasında
imzalânan ikili anlaşmalann sonuçlarına dikkat çeker:
Bııgün Türkiye'de 35 milyon metrekarelık vatan
toprağı ABD'nin egemenliği altinda bulunmaktadır.
Anlaşmalarla Amerika'nın üsleri haline
h getirilmiş vatan topraklarına, Amerikalılann izni
n olmadıkça devlet kademelerinde
~ ~ hangi yeri işgal ederse etsin,
hiçbir vatandaşımız ayak
basamaz. Bu uslerden
havalanacak fuzeler haberimiz
olmadan, yurdumuzu her an
Kapitalizmin
ağır tehjikejgı^,^
**•"
m
"TSFşTicarşıya
bırakabilir.
yandınlması gerektığı ışaret edılı-
yor Ve bunu gerçekleştırme
aracı olarak \taturk dış po-
lıtıkasının kolektıf gu-
venlığeyoneldığı soy-
lenıyor Kavramlan
tarıhı çerçevelerı
ıçındeanlamakve
değerlendırmek
zorundayız Ata-
turk devnnde ko-
lektıfguvenlık, dost-
luk ve saldırmazhk
haklan şeklınde, sava-
şın kanun dışı ılan edılme-
sı şekluıde, saldırganlığın ya-
sal tanımının yapılması şeklınde ve
saldırgana karşı MılletlerCemıyetı ara-
cılığıyla zorlayıcı onlemler alınması
şeklınde gerçekleşmıştır Butun bu su-
re ıçınde asken ıttıfaklar v e bloklar kur-
mak suretıyle kolektıf guvenlığın sağ-
lanmasınaaslagıdılmemıştır Tersıne as-
ken ıttıfak ve bloklann guvenlığı yok
edeceğı ınancı uluslararası ılışkılere
hâkım olmuştur
KOLEKTIF CUVENUK
Bu ınanç ve uygulamaya karşı ılk
adımlan mıhver dev letlenn (Ikıncı Dun-
ya Savaşı sırasında Muttefıklere karşı
Almanya, Italya ve Japonya onderlı-
ğınde kurulan ıttıfak) bır asken ıttıfak
ımzalamalanvjabaşlamıştır Ve bunun
sonucunda kolektıfguvenlık anlayışı
ve sıstemı tanhe kanşmıştır
Yanı uygulama bu merİcezde olmuş-
tur Oysa hukumet programında aske-
n ıttıfaklar, yanı NATO ıttıfaJa ve Ame-
nka ıle ımzalanmış olan ıkılı anlaşma-
Amerikan filosunu protesto için
yürüyüş yapan gençler Bevazıt
Meydanı'nda.- (Fotoğraflar
CUMHURİYET ARŞÎVl)
lar zıncın, bır kolektıf guvenlık onJe-
mı olarak gostenlmekte ve bu ters an-
lamda kullanılan kolektıf guvenhğın,
Ataturk dış polıtıkasının hedeflennden
bınnı oluşturdugu ve ıçenğını yukan-
da açıkladığımız kolektıf gu\ enîık ka\ -
ramıyla eş anlamda olduğu kanısı uyan-
dınlmaya çalışılmaktadır
Bunun gıbı, Ataturk dış polıtıkasının
temel dayanağı bulunan mıllı guvenlı-
ğımızı kendı gucumuzle sağlamak go-
ruşu de hukumet programında ters şe-
kılde yorumlanmaktadır Sılahlı Kuv-
v etlenmızın yuksek emır \ e komutası
Amerika'nın elınde bulunan NATO ve
CENTO (ABD ve Ingıltere taraftndan
Iran-Turkıye-Irak-Pakıstan arasında
kurulmuş bır orguttu U C ) ıttıfaklan
ıçınde yer alması, mıllı guvenlığımı-
zın kendı gucumuzle sağlandığı
anlamına gelmedığı pek açık
bır gerçektır Kuşkusuz
butunvarlıklargıbı.ge-
nel değışım yasalanna
bağlı olan toplumla-
nnpolıtıkalandabu
değışıme uymakta-
dır Bundan dolayı
hukumet, Ataturk'un
yaşadığı yıllarla bu-
gun ıçınde bulunduğu-
muz koşullann bırbınne
benzemedığını ve bundan do-
layı Ataturk dış polıtıkasının uy-
gulanışında, zorunlu değışıklıklerya-
pıldığını ılen surebılır Ancak boyle bır
savunmanın gerçeğı, yanı Ataturk dış
polıhkasına sırt çevırdığımız gerçeğı-
nı de asla değıştıremeyeceğı ortadadır
Çunku ulkeler arasındakı ılışkılen du-
zenleyen ekonomık ve sosyal yasalar,
buyuk v e guçlu dev letlerle kuçuk ve guç-
suz dev letlenn asken ıttıfaklar yapma-
lan halınde, kuçuk devletın son bır tah-
lılle buyuk dev let yaranna ve çıkanna
hızmet ettığmı gostermektedır Bu ger-
çek Ataturk dev nndekı değennı bugun
de korumaktadır Aslında bundan do-
layıdır kı Ataturk hıçbır dev letle aske-
n ıttıfak ımzalamamış v e ulusal bağım-
sızlığımızı, toprak butunluğumuzu v e
cumhunyetımızı her şeyden once ken-
dı ulusal gucumuze dayanarak koru-
mayı amaç bılmıştır
_ (_ )
Yarın: Behice
Boran'ın konuşmaları
Hukumet programında Sov-
yetler Bırlığı ıle ılışkılen-
nuzın "Bağımsı/ük ve toprak btitün-
hıgunesavguhakeşiflığivvkarçmaz-
hk ilkeleri çerçevesinde' dev am et-
tınleceğı ve gerçekleştınleceğı be-
lırhlıyor Otekı komşu dev letlerle
de aynı ılkelere uygun olarak ılış-
kılenmızın gehştınleceğı ıfade edı-
lıyor TtP bu goruşlen memnun-
lukla karşılar Komşulanmızla ılış-
kılenmızın normalleştınlmesınde,
her ıkı taraf ıçın buyuk yarar var-
dır Ancak bır nokta uzennde dur-
mak ıstenz Hukumet, komşulan-
mız ve Sovyetler Bırlığı ıle ılışkı-
lerunız konusunda bağımsızlığı-
mız, toprak butunlugumuz v e ıçış-
lenmıze kanşmama ılkelen uze-
nnde pek haklı olarak tıtızlıkle dur-
duğu halde, acaba neden aynı uya-
nıklık ve htızlığı Amenka ıle ıhş-
kılenmız konusunda gostermemış-
tır Çunku bıraz once belırttığımız
gıbı bu ıhşkılenn bağımsızlığımı-
zı, egemenlık haklanmızı zedele-
dığı bır gerçektır
Turkıye îşçı Partısı'ne gore ba-
ğımsızlığımızı, egemenlık hakJa-
nmızı herkese karşı aynı tıtızlıkle
ve kıskançlıkla korumak zorunda-
yız Bundan dolayı bız butun de\-
letlerle olan ıhşkılenmızde aynı ol-
çulenn tıtızlıkle uygulanmasmı ıs-
tenz Amenka ve Sovyetler Bırlı-
ğı ıle ılışkılenmızın ulusal bağım-
sızlığımızı konıma bakımından ay-
nı uyanıklık ve aynı tıtızlıkle ayar-
lanmasım ve bu ıkı buyuk devlet-
le ılışkılenmızın aynı mesafede bu-
lunmasmı ıstenz Bızım ıçın ba-
ğımsızlığımız pahasına bır tercıh
yapmak soz konusu olamaz Bız
Turkıye îşçı Parhhler olarak, daıma
Turkıye'yı tercıh edenz Ne Ba-
tı'nm ne de Doğu'nun uydusu ol-
mayadayanamayız Turkıye'de yal-
nız Turk bayrağı dalgalanır, yalnız
Turk halkının egemenliği yurur
Turkıye Turkıyelılenndır
Uluslararası ıhşkılenmızde kıs-
kançlıkla savunduğumuz bu ba-
ğımsızlık anlayışı kuşkusuz bızı
yalnızlığa mahkûm etmek anlamı-
nıtaşımaz TÎP, Amenka dahıl bu-
tun dunya ulkelenyle eşıtlık, kar-
şılıklı saygı esaslan çerçevesınde
tam bağımsız ılışkıler kurup gehş-
tınlmesını ıstemektedır Bızım gıbı
Ulusal Kurtuluş Savaşı v ererek ba-
ğunsızhklanna kavuşmuş ve emper-
yalıst ve kapıtalıst dunyaya karşı
koymakta dev am eden uçuncu dun-
ya devletlenyle yakın ılışkıler ku-
rulmasında her bakımdan büyuk
yarar gormekteyız
Berlin Duvarı'nın ardından Kuzey Atlantik Paktı'nın varlık nedeni sorgulandı ancak ittifak sürdü
Duvar yıloldı^ NATO giiçlendiCUNEYTAKALIN
Sovyet
Bloku'nun
dağılmasının
ardından
yenıden
düzenlenen
NATO'ya
"uluslararası
güvenlıği
tehdıt eden"
unsurlara
karşı savaşma
görevı venldı.
Batı,
Rusya'ya
karşı sopa ve
havuç
polıtıkası
uyguladı; bır
yandan sılah
gösterdı, öte
yandan NATO
ıle dıplomatık
ılışkı kurması
telkın&hldı...
•2-
1970'h yıllarda, Batı nın gelıştırdığı Helsın-
kısurecınde NATO onemh bır rolo>Tiadı Ba-
tılı emperyalıstler Sovyet Bloku'nu NATO ıle
tehdıt edıp sopa sallarken, "insan haklan" pa-
ketıyle ıdeolojılerını Doğu'ya taşıdılar Sovyet-
ler' ı kaldıramayacağı bır sılahlanma yanşının ıçıne so-
kan Batılılar, "Kob/hamburger", "cin-tişört" ıdeolojı-
sıyle Sovyetler'ı, ozellıkle Doğu Avrupa'yı altust ettı-
ler Kısacası, Sovyet Bloku'nun yıkılması surecınde NA-
TO aktıfrol oynadı
BERLİN DUVARI SONRASI NATO
Berlin Duv an'nın yıkılışı Batılı emperyalıstlenn onu-
nu açtı Polonya, Çekoslovakya ve \îacanstan, oncele-
n yapılan sıyasal ve ekonomık reformlarla onceden ka-
pıtahzm yoluna sokulmuştu îkı Alman devletının 3
Ekım 1990'da bırleşmesının ardından Almanj a, Bulga-
nstan ve sert çatışmalardan sonra Romanya da avnı jo-
la ıtıldı Berlin Duvan'nın ardından N\TO'nun varlık
nedeni haklı olarak sorgulandı Sovyetler Bırlığı yıkıl-
dığına, yanı Avrupa'ya yonelık tehdıt kalktığına gore NA-
TO'ya gerek kalmış mıydı0
NATO dağıtılmalı mıydı17
Bunun çok naıf bır soru olduğu kısa surede anlaşıldı
1990 Temmuz'unda Londra da toplanan N4TO Zır-
vesı, ıttıfakın surdurulmesını karar altına aldı tttıfak ye-
nı bır guvenlık kavramı çerçevesinde uygun bıçımde
donuşturulecek, gıderek artan uluslararası ıshkrarsızlı-
ğa, goç dalgası tehlıkesıne v e uyu^turucu tıcaretıne kar-
şı onlemler alacaktı NATO'ya "uluslararası guvenüği
tehdh eden" unsurlara karşı savaşma gorev ı v enldı
Bu kntık bır gorev dı, çunku Sov\etler Bırhğı'nın elın-
de çok sayıda nukleer sılah bulunuvordu Rusya bu sı-
lahlan ne yapacaktı1
Batı'ya karşı bır tehdıt aracı ola-
rak kullanacak mı>dı7
Sonuçta Batı Rus,ya\a karşı so-
pa ve havuç polıtıkası uyguladı, bır >andan sılah gos-
terdı, ote yandan NATO ıle dıplomatık ılışkı kurması tel-
kın edıldı 1990'da Irak'ın Kuveyt'e mudahalesıvle pat-
lak v eren Korfez Knzı sırasında gorev yapan Koahsyon
guçlen doğrudan NATO şemsıyesı altinda faalıvet gos-
termedıler, ama gelışmeler NATO^ıı gerektığı ve ıhtı-
yaç duyduğu anda aktıf hale getırdı Antlaşmanın 5
maddesınde belırtılen "toplu savunma" yukumluluğu-
nun bır ıfadesı olarak ve Korfez'dekı durumun Turkı-
ye'nın guv enhğıne yonelık bır tehdıt oluşturması olası-
lığına karşı Çevık Guç, Incırhk'e gondenldı NATO
"Türkij e')i birfikte savnnacağız" mesaj ı v enyordu ama
o sureç Turkıye'nın gunevdoğusuna vonehk tertıplenn
yoğunlaştığı surecın başlangıcı oldu
NATO'NUN BUGÜNÜ...
NATO gunumuzdekı bıçımını 1991 'de almaya başla-
dı Yenı NATO konseptı Kasım 1991 'de Roma'da dev-
let-hukumet başkanlan zın esınde oluşruruldu Atlantik
sıstemımn Doğu Avrupa ve eskı Sovyet cumhunyetle-
nne karşı bakış açısını netleştıren venı stratejık konsept
"Banş \e İşbiıüği Bildirisi" ıle dun\ aya ılan edıldı Stra-
tejık konsept şunlan ongoruyordu
• NATO'nun "kolektif savunma>eteneği''nın korun-
ması, yanı NATO'nun asken gucunun korunması
• NATO'nun Doğu Avrupa ulkelenyle "diyaloğa ve
işbirliğine dajah" genış kapsamlı guv enlık ılışkılen v e
>eru ortaklıklar kurması
i/ NATO'nun uluslararası planda aktıf gorev alması,
kıtle ımha sılahlannm yayılmasının onune geçmesı
• Guvenlık ve savunmanın yanı sıra sıyasal, ekono-
mık, sosyal ve çevresel konulara da eğılmesı
\/ Avrupa Guvenlık ve Savunma Kımlığı'nın NATO
bunyesı ıçmde çozume kavuşturubnası
Yenı stratejık konsept, yenı Avrupa'nın (Sov\et Blo-
ku'nun kalıntılanndan anndmhTiış. neo-hberal) karşı
karşıya bulunduğu sorunlarla tek bır kuruma dayanarak
başa çıkamayacağını ıfade ederek, Atlantik kurumlan-
nın bırleşnnlmesını v e uyumlulaştınlmasuıı ongoruyor-
du BukurumlarBM,NATO,AGİT,BABveABıdı Bu
noktada, AB'nın NATO'nun yenı konseptının avnlmaz
parçası olduğunun altını çızmek onem kazanıyor
Bunun anlamı şudur Sovyetler Bırlığı'nın dağılma-
sından sonra NATO feshedılmeyecek, Atlantik îttıfa-
kı'nın bellı başlı sıyasal. asken orgutu olarak koruna-
caktı Orta ve Doğu Avrupa'da (kapıtalıst) yenıden ya-
pılanma hızlandınldı Yogun temaslarla Doğu Avrupa
kulturunun yenne Batı kulturu. kapitalizmin lıberal bı-
reycı değerlen egemen kılındı NATO bunyesınde ku-
rulan Kuzey Atlantik Işbırhğı Konseyı, Batı'nın Doğu
Avrupa'yı yutmasının bır aracı oldu
NATO 1994 Bruksel Zırve Toplantısı'nda Banş tçın
Ortaklık çalışmalan başlatıldı Dığerbır deyışle. Kuzey
Atlantik Işbırhğı Konseyı zaman ıçınde Avrupa-Atlan-
tık Ortaklık Konseyı'ne donuştu Gınşımın başını çeken
ABD Başkam Clinton, Sovyet devletınden kopan tum
devletlen "ortak bir girvenlik sjstemi"ne katılmaya da-
v et edıyordu Polonya bu sureç ıçınde adım adım ABD'nın
Doğu Avrupa'dakı başlıca "partner"ı oldu
Yarın: Yugoslavya
operasyonunun getirdikleri
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Kapitalizm ve Atmosfer
Kuresel kapıtalıst sıstemı bugun ayaktatutan fil
ayağı'nı, sürekli büyüme zorunluluğu oluşturu-
ruyor, yanı sıstemın sürdürülebilırliği, "sureklı
buyume"ye bağlı
Kuresel kapıtalıst sıstemı donemsel knzlere so-
kan, buyumedekı kesıklıkler, aksaklıklar, bazen
karşılaştığı çeşıtlı sınırlamalar ve sınıriardır
Ancak kapitalizmin veya kuresel ekonomık sıs-
temın bugune kadarkı bılınen knzlen çok da onem-
lı değıldır Bazı yazarlar bu knzlen, durgunluklan vb.
kapitalizmin çıkmazlan olarak nıteler ve buralarda
çokuş emarelen arar ve gorur
Hıçdeo kanıda değılım
Bınncısı, Kapitalizm, 100 yılı aşkın uygulamada
edındığı deneyımlerle bu krızlen yonetme bece-
nsı elde etmıştır
Ikıncısı, bu krızlerın, kapitalizmin donemsel sa-
lınımları olduğu ortaya çıktı Bu salınımlar, kuçuk
veya buyuk, sıstemın doğasında variar
Bu açıdan, kuresel ekonomık sıstemı, atmosfe-
nk yapıya benzetıyorum Atmosferın, kaotık yapı-
sı ıçınde yıne de bır duzen vardır (Kaosun, duzen-
sızlığın duzenıi) Atmosferın (ve kuresel ekonomık
sıstemın') kaotık yapısı, çok gırdılı ve buyuk hacım-
lı olmasından kaynaklanır Kendısıne ozgu yapısı,
kurallan vardır
Fakat her ıkısı de "knzler" sonucu belırlı salınım-
larla dengelennı bulur veya çok buyuk salınımlar-
da yenı dengelerıne kavuşur
• • •
Atmosfenn çok buyuk salınımı ıç yapısındakı bı-
leşenlerdekı değışımlerden kaynaklanabılır, bu du-
rumda yenı bıleşenlı ve ozellıkte bır atmosfenk ya-
pı ortaya çıkabılır Yerkurenın tarıhı bunun ornek-
lerıyle dolu Bu, ıklımde farklı ozellıktekı dongule-
re neden olur Araştırmalar, yerkurenın 10 bın yıl-
lık, 100 bın yıllık, 250 bın yıllık (belkı mılyonlarca
yıllık
1
) ıklımsel dongulerın egemenlığıne gırdığını,
bu dongulerın de bıtkı yapısını hayvan populas-
yon ve yapısını etkıledığını, sıcak ve soğuk çağla-
rı çağırdığını gostenyor
Kuresel ekonomık sıstemın de ana gırdılen de-
ğıştığınde oz ve bıçım değışıklığı kaçınılmazdır
• • •
Ancak kuresel ekonomık sıstemle atmoferık ya-
pının çok onemlı bır farklıiığı var Açıklık ve kapa-
lılık'
Atmosfenk sıstem, dıştan çeşıtlı etkılenmelere
açık ancak kendı ıçınde "kapalı" bır ozellıktedır
Kapalılığını, yerkabuğu ıle yerkurenın etkın sınıria-
n belııier, varlığı ve gelecegı bu sınıriar arasında-
kı yaşam alanı ıçındededır Bu "kapalılık" onun bır
tur "hayat garantısi"dırde' Çunku, atmosfer, dış
koşullar elverdığı surece bu kapalı alan ıçınde
sankı sonsuz dongude yaşar
1
Eğer, dunya atmosferının orneğın ust kısımlann-
da bır "kaçak kapı" veya "delık" olsa, atmosfer
oradan uzaya kaçsa bu ış burada bıter
1
Şımdılık,
ılk elde, yerkurenın manyetık yapısında bır değı-
şıklık (veya uzaysal bır olay
1
) olmadığı surece, bır
sorun yok
özetle, atmosferık yapı, kendı kendıne yetertı-
dır, buyume gereksınımı ıçınde değıl, bulunduğu
alan kendısıne yetıyor'
• • •
Ancak, kuresel ekonomık sıstem, yapısal olarak
açık bir sisteme benzıyor Sıstemın bu açık ya-
pısının nedeni, sureklı buyumeye endekslı olrna-
sıdır Büyüme sürdükçe. sıstem gelışmekte ve
ayakta kalmaktadır
Kapitalizm ortaya çıktığından bu yana, her açı-
dan, coğrafı sermaye, yenı teknolojıler, yenı buluş-
lar, tekelleşme yayılma kıtlesellık, pazar, tuketıcı
vb buyudubuyudu bugunku kuresel ozellığıne ka-
vuştu "Dünya kuçuk bir köy" deyımı, bunu an-
latır
Burada tayın edıcı soru şudur Buyumenın sınır-
ları yok mu, bu sınıriar neresıdır'?
Kapitalizm, açık sisteme, yanı sureklı buyume-
ye dayandığı ıçın, bu soruların yanıtı da açıktır
Buyumesının sınırları vardır ve sınırian tabıı kı fı-
zıksel koşullar, sınıriardır
1
Dolayısıyla, sıstem o sınırlara gelınce, "kendı ıçı-
ne, uzenne çokme donemı" başlamalıdır
1
Yanı bır
"çökmeye mahkûm olma hali" soz konusu!
• • •
Neden? Çunku, açık sıstem olduğu ıçın, "uza-
ya kaçma" olasılığı guçludur
1
Tabıı, kurduğumuz
bu teze göre, kuresel ekonomık sıstem "kendı-
sını kapatabılır", "kendı kendıne yetehı, kapalı bır
sıstem"e donuşebılırse, varlığını surdurebılır
özetle surdurulebılırlığı, oldukça, "sureklı bu-
yumek"ten "vazgeçmesıne" bağlıdır
Sureklı buyume zorunluluğunu "lyı bırşey" sa-
nıyoruz Hıçde değıl Buyume zorunluluğu, hemen
hemen yaşadığımız kuresel butun sorunların kay-
nağını oluşturuyor, bıle denebılır
1
Sureklı buyume, ehlıleştınlebılır, ınsana, toplum-
lara, doğaya, dunyaya dost bır nıtelık kazanabılır-
se
yennı çok genış anlamda "sürdürülebiliıiik"
kavramına bırakabılırse sorunlar çozulebılır Yanı
kapıtalıst sıstem, mantığıyla surduruleblır değıldır
Evet, konu uzadı Soru ortada kaldı Kapitaliz-
min mezar kazıcısı Ortadoğu olabılır mı, dıye sor-
muştuk, oncekı ılk yazıda (Kapitalizmin Mezar Ka-
ZJCISI Kim? 17 Hazıran, Perşembe)
Buradan kasıt, Ortadoğu halklan değıldı tabıı, pet-
roldü Çunku, petrol sıstemın sureklı buyume zo-
runluluğunun fıl ayağıdır, temel dayanağıdır
Şımdı, bu açıdan petrolu ınceleyeceğız
obursali(â cumhuriyet.com.tr
MECİTÖZÜ ASLhT HUKÜK
MAHKEMESİ'NDEN
2000 181 Es 2003 116k
Davacı SSK Genel Mudurluğu vekılı tarafuıdan da-
valılar Cafer Dagdelen \e Ra\ Sıgorta alevhıne açılan
rucuan tazmınat davasının vargılaması sonucunda
Davalı Rav Sıgorta hakkındakı da\anm reddme da-
valı Cafer Dagdelen hakkındakı da\anın kabulu ıle
7 333 675 542 -TL nın 25 12 1998 tahsıs onav
16 781 250 -TL'mn 19 02 1998 sarf tedıve tanhlenn-
den ıtıbaren ışlevecek vasal faızı ıle bırlıkte olmak
uzere toplam ~ 350 456 792 -TLnın davalı Cafer
Dağdelen'den tahsılı ıle da\acıva venlmesme karar
venlmış olup
Karar davalı Cafer Dagdelen e tum aramalara rağ-
men teblığ edılemedığınden ılanen teblığıne karar \e-
nlmış o'up ışbu karar ozetımn vavımından ıtıbaren
15 gun sonra teblığ edılmış sa\ılacağı ılanen duvuru-
lur Basın 29307