Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 HA2İRAN 2004 PERŞEMBE 14 J v U J L l UM\ kultungcumhuriyet.com.tr • • Universitelerde Türkçe öğretiminin tartışıldığı kurultayda verilen bildiriler yakmda kitaplaşıyor KüteseDeştneyekaışınTüıkçeECE BAKTIAYA Geçen günlerde Yıldız Teknik Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi ve ÇYDD'nin işbırligıyle 'Ünhersiteterde Tûrk Dffi Öğretimi Kurultayı' düzenlendi. Türk dili dersi okutan öğretim üyelerinin birer bildiriyle katıldığı kurultayda, dünyanın 'küreseUeşme' serüveni içinde giderek yozlaşan ve kültürel bir kimlik taşımaktan uzaklaşan dilimizin öğretimiyle ilgili sonınlar tartışıldı ve çözüm önerileri getirildi. Kurultayın koordinatörü, Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim görevlisi Hikmer Alünkaynak (*) ile kuruJtay ve sonuçlan üzerine konuştuk. TürKçe nerede öflretHtr? - Türk Dili Kurultayı düşüncesi nasıl oJuştu? HÎKMET ALTEVKAYNAK - Fikır bu dersın amacı, konusu ve işleniş yöntemlerinin eskidiği, bunun yerine yenilerinin konulmasının gerektiği noktasından çıktı. Dersin öğretim elemanlan bir araya geldiklerinde hep bu sorunlan konuşuyorlardı. Geçmişte ÇYDD ile Prof. Dr. Türkan Saylan'ın, Beyoğlu Şube Başkanı dilci yazar Oya Adah'nın da içinde olduğu bir grupla, 26 Eylül 2003 'te 'Toplumsal Değişim ve Dfl' konulu başanlı bir panel düzenlemiştik. Bunun üniversite içinde değerlendirilmesi sırasında üniversitemizin öğretim işlerinden sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ertuğrul Eriş, Türk dili öğretimi konusunda da benzer bir çalışma yapılmasını önerdi. Oya Adalı da benzer çalışmalan sürdürelim arzusundaydı. Gerçi YTÜ'de benzer çalışmalar hep yapılıyordu. 1999 Eylülü'nde 'Türkçenin Zenginleştirilmesi KurultayT yapılmış, büyük yankılar yaratmıştı. Bunu rektörümüz Prof. Dr. Ayhan Alkış'la da paylaşıp yine ÇYDD ile işbirliği yapmaya karar verdik. Bu arada düzenleme kuruluna aldığımız dilci yazar arkadaşım Wsuf Çotuksöken de bizim üniversitede olsun dedi ve ortaya bu kurultay çıktı. - Kurultayın üzerinde durduğu üreselleşmenin etkisi Türkçenin sözdiziminin bozulması; etkin, güzel kullanımının parçalanması; yabancı sözcüklerin istilası olarak kendini gösteriyor. Ama köklü bir geçmişe sahip olan dilimizde bir yandan uluslararası düzeydeki şair ve yazarlanmızla gücünü gösteriyor, kanıtlıyor. Yani küreselleşmeye pabuç bırakmıyor! öncelikli konıüar nelerdi? ALTINKAYNAK - Kurultayı üç oturumda gerçekleştirdik: 1. Türk dili öğretiminde yaşanan genel sonınlar, 2. Türk dili öğretiminde farklı uygulamalar, 3. Türk dili öğretiminde çözümler ve sonuç bildınsi. - Türkçe konuşulan bir ülkenin üniversitelerinde hâlâ Türk dili dmlerinin olmasu ünhersiteye kadar olan eğitim sisteminin yetersizliğinin bir yansıması mı? O zamana dek temeti oluşmamıs Türk dili. ünhersitede ne kadar öğretilebilir? ALTINKAYNAK - tşte asıl sorun da bu yaî Zaten bu dersin amacında, yani YÖK'ün 1983 'te kabul ettığı amaçta, ortaöğrerimde öğrenciye dilimizin gerektigi gibi öğretilemediğı dikkate alınıyor ve eksiklijji bu ders aracılığıyla tamamlayalım deniliyor. Ne var ki aradan tamı tamına 20 yıl geçiyor, hâlâ ortaöğretimden bunun tamamlandığı yönünde bir bilgi gelmiyor. Eksiklik sürüyor. - Türk dili derslerinin uygulamasında yaşanan sonınlar neler? ALTINKAYNAK - Her şeyden önce ders saatinın yetersiz oluşu. Bir yanyılda 24 saat olmak üzere iki yanyılda 48 saat aynlmış. Bu ortaöğretimden gelen eksiklikleri tamamlama, sonra da akademık düzeyde bir dil kullanımı sağlamada yeterli değil. Çünkü bu ders bılgı aktarmaya yönelik değıl. beceri (anlama ve sözlü- yazılı anlatma becerisi) geliştırme dersi olduğundan, kalabalık sınıflarda verimli olmuyor. Dersler 50-200 kişilik sınıflarda yapılıyor. Bunun ideali 15-25 kişilik sınıflar. Öte yandan öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı kimı universitelerde 500'e kadar çıkıyor. Haftalık ders yükü 30-40 saat. Böyle olunca da ödevlerin bire bir değerlendirilmesi imkânsızlaşıyor. - Dilimizi en fa/Ja tehdit eden etken olarak küreselleşmeyi gösterebflir miyiz? Sizce başka ne gibi etkenler dilimizi yozkşönyor? ALTINKAYNAK - Elbette gösterebilıriz. Küreselleşme yalnızca dıhmızı değil, aynı zamanda 'somut olmayan kültürel miras' dediğimiz folklorumuzu da tehdit ediyor Bilmecelerden halk masallanna, türkülerinıizden ağıtlanmıza, geleneksel düğün törenlerimize vanncaya kadar tehdit ediyor küreselleşme... Ama en önemlisi, Türkçenin sözdiziminin bozulması; etkin, güzel kullanımının parçalanması; yabancı sözcüklerin istilasıyla karşı karşıya olması geliyor. Ama köklü bir geçmişe sahip olan dilimizde bir yandan uluslararası düzeydeki şair ve yazarlanmızla gücünü gösteriyor, kanıtlıyor. Yani küreselleşmeye pabuç bırakmıyor! Yeter ki dil bilincı toplumda yaygınlaşsın! Etklnlllcler sürecek - Kurultay, söz konusu sorunlara ne gibi çözümler ya da çözüm önerileri getirdi? ALTINKAYNAK - Kurultayda sonınlar kadar çözüm önerileri de paylaşıldı. Ancak tüm bunlar üniversite yönetimlerinin olanaklanna bağlı olarak çözülecek sorunlar. Öğretim elemanlannın bilgi alışverişleri gerçekleşti. Kısa bir süre sonra kurultayda sunulan bildınler kitaplaşacak. Onlar tüm üniversitelerin Türk dili bölümlerine ulaştınlacak. Bundan sonrası her ünıversitenin benimseyeceği yol haritasına bağlı. Kurultayın yarannın büyük olacağına inanıyorum. - Önümüzdeki günlerde de Türk dili üzerine etkinlikler düzenlenecek mi? ALTINKAYNAK - Evet o yolda istek var. Sonuç bildirgesinde de buna yer vererek, 26 Eylül Dil Bayramı'nı içine alan 3 ya da 5 günlük bir çalıştay yapalım istiyoruz. Bazı üniversitelerden birlikte yapalım çağnsı da var. Bu çalıştayda YÖK'ün 1983'te benımsediği 'Çerçeve Program, ele alıp güncelleştirmek, öte yandan dil bilinciyle ilgili daha büyük etkinlikleri planlamak, ilk akla gelenler olabilir. Burada ilgilenen okurlannıza Türkçe Platformu'nun e-posta adresini vermek isterim: turkceplatformu(âyahoo. com. Dileyenler bu ışbirliğine kahlabilirler. (*) Öğr. Gör. Hıkmet Altınkaynak, YTÜ Rektör Danışmanı, Universitelerde Türk Dili Öğretimi Kurultayı Koordinatörü (e-posta: haltin(â yildiz.edu.tr) 'Güldüğüme Bakma' adlı kitap ünlü sanatçının yaşamını, çocukluğundan günümüze kadar en ince aynntıya kadaranlatıyor 'Güleryüz'lü oluşuma aldanma ANGORA • Ayşegül Sönmezay'ın söyleşi olarak hazırladığı Mehmet Güleryüz'ün yaşamöyküsü, geniş bir yelpazede çeşitli türde çalışan birçok sanatçının başansına, başansızlığına çekinmeden değinen bir sanat ansiklopedisi, daha doğrusu "sanatçı ansiklopedisi" gibi diye nitelenebilir. Okul Öncesi Yayınlan Yeni Müfredata Uygun Yepyeni Kitaplar! iBRAHtMERSARAÇ Türkiye İş Bankası Kül- tür Yayınlan'ndan çıkan "Güldüğüme Bakma" adh kitap. Ayşegül Sönmezay'ın söyleşısı olarak gelışen, bir Mehmet Güleryüz yaşa- möyküsü.Öyle bir yaşamöy- küsü kı sanatçının, çocuklu- ğundan günümüze kadarge- niş bir yelpazede yaşamı. en ince aynntıya kadar an- latılıyor. Mehmet Güleryüz. ço- cuklukanılannda: "Pirinçpi- lavından nefret «liyordunı: çünkü hep taşçıknıoıthı için- den! Bulgurpilavınıseviyor- dum. Halbuki bulgurdan daha çok taş çıknıaz mı?". dıyor. Hayahnda hep taşlar- la karşılaşrruş Mehmet Gü- leryüz! Sanki "güldüğüme bakma" soyadımla bir çe- lişiyor der gibiydi. Trokybüs Biletçisi. 1970,İstanbuLtuval üzerine yağhbcya Erken Çocukluk Dönemı Programları'nda yapılan en son değışıklıklere uygun olarak hazırlanan çok sayıda kitap ve eğıtım materyali JJilgı içın: _ Özveren Sok. No 32/1 Demirtepe-ANKARA • Tel: 0 312 231 73 74 Faks: 0 312 231 73 79 • angora@angoraltd com tr Reslmden tivatrova... Sayfalan çevirdikçe sanatçı olarak sadece resimde değil, plastik sanat- lar eğitiminde, galericılikte, oyun- culuktan kostüm tasanmcılığına ti- yatro ve sinemada, sosyal ve siyasal tavirahşlarda sıvri diliyle değerli eleş- tirmen NuruOahAtaç'ı anımsattı ba- na!.. Ataç, bir yazısında "şürden anla- mak, Abdülhak Hamit'işairdensay- mamakJabaşlar''diyordu. Şaşırmış- tım! Güleryüz de doğru bildiğini ne- reye gider diye sonucuna bakmadan rahatça söylüyor ve yazıyor!.. 1938 yılında İstanbul'da doğan sa- natçı. 1958'de girdiği İstanbul Dev- let Güzel Sanatlar Akademısi Re- sim Bölümü'nü 1966 yılında birin- cıhkle bitirmış 1958 yıhndan baş- layarak okuldaki tiyatro çalışmalan dışında Haldun Dormen Cep Tiyat- rosu, Güner Sümer Sahne-Z, Aka- demi Tiyatrosu ve Beklan Algan- Aktör Stüdyosu'nda çahşmalannı geliştirmiş. Asaf ÇiğUtepe'nin yö- nettiği Arena Tiyatrosu"nda profes- yonel oyunculuğa başlamış. 1970-1975 yıllan arasında devlet bursuyla gittiği Paris'te yüksek re- sim ve litografi uzmanlık çalışma- sını tamamlamış. 1975-1980 arası istanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resım Bölümünde ders vermiş. 1980 yı- lında bu görevinden istıfa ederek 1980-1984 arası New York'ta yaşa- mış. 1984'te Brüksel'e giderek heykel vegra\iirçalışmalan yapmış. 1985 "te Istanbul'a dönmüş. 1985 "ten 2000"e kadar BÎLSAK'ta sanat eğitunı veren Güleryüz 1986'da "KaJuT adh sanat dergisini yayım- lamaya başhyor. 1990-1995 yıllan arasında *Votre Beaute" dergısi için "Güleryüzhı Sohbetler" söyleşi di- zısini yapıyor. 1991 de Ankara She- raton Oteli Atrium'u ıçınon dört re- simden oluşan "Karşı Riugâr" di- zisiru; 1992'de ise Polat Rönesans Oteli lobısi ıçın bu tipte 7 par- çadan oluşan resim dizisini gerçekleştınyor. 1991-1992 yıllan arasında Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği Ku- rucu Başkanlığı"nı üstleniyor. Sanatçı, yönetlcl, öğrfetııi6iı,,, 2000 yılında UPSD Baş- kanlığı'na, 2001 'de Doğu Av- rupa Başkanlığı'na, 2002'de IAA Avrupa Ikinci Başkanlı- ğı'na ve Dünya Yönetim Ku- rulu üyeliğine seçiliyor. Halen Bilgi ve Yıldız üni- versitelerinde ders vermekte- dır. 1963'ten bugüne sayısız ki- şisel ve karma sergiye kanlmış- tır. 1966'daMezuniyet Yanş- masıBirincilikÖdülü. 1979'da Sedat Simavi Vakft Ödülü, is- tanbul Devlet Güzel Sanatlar Festivali Altm Madalyası, 1995 Nokta Dergisi Dorukta- kiler Plastik Sanatlar Odülü. 2000- 2001 Yılın Sanatçısı, Ankara Sanat Kurulu 2003 Resim Onur Ödülü, Beykent Üniversitesi ödülleri var. Mehmet Güleryüz, Akademide Adnan Çoker, Özdemir Altan, Dev- rim Erbil, Dinçer Erimez, sonralan Komet, Doğança>; Baykam, Kabaş vb. sanatçılarla olan ilişki ve sanat- lanna yönelik eleştirilerle birçok göndermede de bulunmuştur. Mehmet Güleryüz'ün "Güldüğü- me Bakma" adh kitabı, geniş bir yelpazede çeşitli türde çahşan birçok sanatçının başansına, başansızlığı- na çekinmeden değinen bir sanat an- siklopedisi. daha doğrusu "sanatçı ansiklopedisi" gibi diye nitelenebi- lir. tçinde adı geçen birçok sanatçının Güleryüz'ün eleştirilerine karşı ta- kınacaklan tavn ve yanıtlannı merakla bekJerken, nehir söyleşi- yı yorucu bir çalışma ve büyük bir titizlikle oluşturan Ayşegül Sönme- zay'ı candan kutluyoruz. 'Söz Vermiş Şarkılar' • Kültür Servisi - Şair \ e yazar Murathan Mungan'ın şiirlerinden bestelenen şarkılar 'Söz Vermiş Şarkılar' adh albümde bir araya getirildi. Ada Müzik tarafından piyasaya çıkanlan albümde Ayten Alpman, Aylin Aslım, Cem Karaca. Teoman, Ajda Pekkan, Candan Erçetin, Nükhet Duru, Sezen Aksu, Hümeyra, Göksel, Zerrin Özer, Gülden Karaböcek, Müslüm Gürses, Deniz Türkali, Zuhal Olcay ile müzik topluluklan Mor ve Ötesi, Athena ve Rashit'in yeniden yorumladığı şarkılar yer alıyor. Türk pop müziğine kazandırdığı yapıtlardan ötürü Murathan Mungan'a saygı amacıyla hazırlanan albümün tasanmını Zebra Design yaptı. Albüm için hazırlanan Murathan Mungan göriintülerini ise Nihat Odabaş çektı. (0 212 296 69 10) Kültürel Anlayış Kongresi • Kültür Servisi- AIESEC İstanbul tarafindan bu yıl 10. kez düzenlenen 'Matolıa Kültürel Anlayış Kongresi". 9-11 Temmuz tarihlennde Kumburgaz Marin Princess Otel'de yapılacak. Kongreye. AIESEC'in uluslararası staj değişim programı kapsammda Türkiye "de bulunan yabancı stajyerlerle 40 farklı ülkeden 200 üniversite öğrencisi katılacak. Dünya gençliğine Türk kültürünü tanıtmak amacıyla yapılacak olan kongrede, 'Türkiye' ve •Lluslararasıhk' adında iki ana tema üzerinde durulacak. Kongrenin ilk gününün sonunda Türk geleneklerinin tanıtılacağı "Türk Gecesi', ikinci gününün sonunda da tüm öğrencılerin kendi kültürlenni tanıtacağı 'Uluslararası Gece" gerçekleştırilecek. ^i*n: aiesec.org. tr) Nicole Kidman'dan yeni nim • Kültür Servisi - Ünlü oyuncu Nicole Kidman, 'Birth' adındaki yeni filminde ölen kocasının bedeninde yeniden can bulduğuna inandığı lOyaşındaki bir çocukla tutkulu ilişkiler yaşayan bir kadını canlandınyor. içinde Kidman'la 10 yaşındaki çocuğun öpüştüğü bir sahnenin de yer aldığı filme izleyicilerin göstereceği tepki, yapımcı şirket Nevv Line Cinema'yı endışelendiriyor. 54 mılyon dolarlık bir bütçeyle çekilen 'Birth'ün tanıtımını üstlenen halkla ilişkiler şirketi ise filmin tanıtımlannın kâbus gıbı olacağını belirtti. Ustalarm yaprtları müzayedede • LONDRA (AFP) - Izlenimci resmin ve modern sanatın ustalan Pablo Picasso, Pierre , Auguste - Renoir, Vincent Van Gogh ve Amedeo Modigliani'nin Londra'da açık artırmayla satışa sunulan bazı yapıtlan toplam 92 milyon Euro'ya alıcı buldular. Modigliani'nin 1918 tarihli 'Garçon a la Veste Bleu' adh tablosu, bir tablo için en yüksek kabul edilen bir edere, 6.165.000 pounda alıcı buldu. Satışa sunulan yapıtlardan Vincent Van Gogh'un 'Deux Crabes'i de 5.157.600 pounda satıldı. Şehir liyatrolapı'nda yeni kadro • Kültür Servisi - istanbul Büyükşehir Belediyesı Şehir Tiyatrolan'nda yönetim ve repertuvar kurullan üyeleri belirlendi. Şehir Tiyatrolan'na Abdullah Kaplan müdür olarak atanırken; Nurullah Tuncer Genel Sanat Yönetmenliği, Mustafa .\rslan, Kemal Kocatürk, A. Nejat Birecik ve S. Bora Seçkin Genel Sanat Yönetmen Yardımcılığı göre\lerini sürdürecekler. Aynca Nilgün Kasabaşoğlu, Volkan Sağırosmanoğlu ve Hülya Karakaş da yeni yönetim kurulunda görev yapacak isimler arasında. Şehir Tiyatrolan'nın Repertuvar Kurulu üyeliklerini İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolan Kültür îşleri Daire Başkanı Prof. Dr. Iskender Pala ve istanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sanat Yönetmeni Nurullah Tuncer ile birlikte Ahmet Kot, Savaş Aykılıç, Turgay Nar \t Bensu Orhunöz yürütecekler. Halk danslarının 'Turuncu' rengi • ANKARA. (ANKA) - Kültür ve Tunzm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Devlet Halk Danslan Topluluğu 'Turuncu' adh gösterisiyle kına gecesi, köjoin delisi gibi geleneksel temalan müzik ve dans eşliğinde halkla buluşturacak. Topluluk gösteride, Şamanızm döneminden kalan inanç motifierini de koreografık bir düzenlemeyle sunacak. Güzel Sanatlar Genel Müdürü Bayram Bilge Tokel, yeni dönemde Genel Müdürlük'e bağlı toplululdarla yeni projelere hazırlanıldığını söyledi. Tokel. bunlardan biri olan De\-îet Halk Danslan Topluluğu'nun eylül ayındaki 'Turuncu' adh gösterisiyle Karagöz-Hacivat gibi seyirlik oyunlann. kına gecesi, köyün delisi gibi geleneksel temalann dans ve müzikle harmanlanarak sahneleneceğıni belirtti. "Tunıncu'nuı, ilk olarak Ankaralı sanatseverlerie buluşacağını da söyleyen Tokel, daha ;onra Anadolu'nun çeşitli yerlerine turneye gidüeceğini ekledi.