Katalog

İ2HAZİRAN 2004 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomig cumhuriyet.com.tr 13 Yoksulluk sının 277 ile 488 milyon lira arasında değişiyor. Ortalama emekli maaşı 400 milyon lira Kesinti emekliyi öldürür İsci ve memur tepkili: Servete vergiyok, emekçiye var • Emekli maaşlanndan vergi alınması önerisi sendikalan ayağa kaldırdı. DtSK Başkanı Çelebi "çıldırmış bunlar" dedi. KESK Başkanı Evren de emekçiye yüklenilmesini eleştirdi. HACER BOYACIOĞLU ANKARA - IMF'nin ardından Dünya Banka- sı' nın (DB) da, hazırladı- ğı raporda, emekli maaş- lannın azaltılması ve emeklilik yaşının yüksel- tilmesini ıstemesi; sendi- kalan ayağakaldırdı. Ra- poru değerlendiren konfe- derasyon başkanlannın görüşleri şöyle: KESK Başkanı Sami Evren: IMF ve Dünya Bankasfnın art arda yansıyan raporlan, eko- nominin iyiye gitmediği- nigösteriyor. Servetye- rine maaştan vergi ahn- masının gündeme getiril- mesi dikkat çekici. Aynı Dünya Bankası bir başka raporunda; dünyanınya- nsuun günlük 2 doların altında bir maaşla çalış- tığına dikkat çekmişti. Açlık sının bu kadar or- tadayken maaşlann çok olduğu iddiası nasıl gün- deme getınlebılır? Türk-tş Başkanı Satih Kıüç: Bu raporu hazırla- yanlara kim akıl veriyor- sa Türkiye'de yaşamıyor demektir. Bahse konu SatihKıbç Sami Evren Sükyman Çeiebi yaptıklan maaşlarla Türkiye'de önce yaşamaya çalışsınlar, ondan sonra böyle bir rapor hazırla- smlar. Sosyal güvenlik sisteminin kurtuhışu, emeklilik yaşı veya maaşından geçmiyor. Emek- lilik yaşı ise, sınıra gelmiş durumda. Yapılacak yeni bir düzenleme mezarda emekliliği getirir. DİSK Başkanı Süleyman Çelebi: Bunlar çıl- dırmış. Bu raporuyazanlar, hükümetin belirledi- ği açlık sınırını görmüyor mu. Böyle bir rapora önce hükümet karşı çıkmalı. Önerileri gayri cid- di olarak yorumluyorum. DB ise reformda ısrarlı IMF Türkiye mesaîsini uzattı ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - 8. gözden geçirme çalış- malannın 19 Hazi- ran'da tamamlanaca- ğını açıklayan IMF heyetinin Türkiye'de- ki mesaisi, gündemde olmasuıa karşın yaşa- ma geçirilmeyen yapı- sal reformlar nedeniy- le uzadı.MF'liyetki- lilerin bu haftaya sar- kan 8. gözden geçirme çalışmalarında; vergi reformu, sosyal gü- venlik reformu ve ka- mu borcunun azaltıl- ması konulannı görüş- tüğü belirtildi. IMF'nin gidişi ko- nusunda net bır açıkla- ma yapılmazken; IMF'ye yakın kaynak- lar bu hafta içinde he- yetin Türkiye'den ay- nlacağını belirtiyor. Hafta sonu Devlet Bakanı Ali Baba- can'la bir araya gelen IMF heyeti, vergi re- formu. bu reform çer- çevesinde marjinal vergi oranlannın indi- rilmesi, sosyal güven- lik reformu, kamu borcunun azaltılması, özelleştirme, sürdürü- lebilir kamu borcu po- litikası ve büyümeye dönük önlemleri gö- rüştü. IMF'nin gidiş tari- hindeki ertelemeye de bu konularda halen hükümetle net bir uz- laşma sağlanmamış olmasının neden oldu- ürkiye'den dün aynlması beklenen IMF heyeti gündeminde olmamasma karşm yapısal reform çalışmalan nedeniyle kalış süresini uzattı. ğu belirtüiyor. Öte yandan sosyal güvenlik sistemindeki aktif sayısının yetersiz olduğunu, çok cömert bir emeklilik sistemi- nin bulunduğunun al- tını çizen Dünya Ban- kası Türkiye Direktö- rü Andrav Vorkink, gerek emeklilik yaşı, gerekse prim katkı oranlannın aşamah olarak yükseltilebile- ceğini söyledi. Vorkink, sosyal gü- venlik sisteminde re- forma hemen başlan- maması halinde siste- min, 15-20 yıl içinde iflasa süriiklenebile- ceğini, önlemlerin he- men alınması halinde ise sistemin 10-15 yıl- da dengeye geleceğini vurguladı. OLCAY BÜYÜKTAŞ IMF ve Dünya Bankası yetkili- lerinin memur ve işçi emekli ma- aşlanndan kesinti yapılmasını is- temesi, çalışanlann büyük tepki- sine yol açarken gözleri de OECD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerin- deki emekli maaşlan ve uygula- malanna çevirdi. SSK ve AB tstatistik Bürosu (Eurostat) verilerine göre, çalı- şanlann yıllık ücretleri 13 bin ile 41 bin Euro arasında değişen AB ülkelerinde farklı emeklilik uy- gulamalan söz konusu olmasına karşın en düşük emekli ücreti 1.250 Euro ( 2 milyar TL). Fran- sa dışında emekli ücretlerinden kesinti yapılan ülke yok. • Avrupa Birliği ülkeleri arasında emekli ücretleri 1.250 ile 2.500 Euro arasmda (2-4.5 milyar TL) değişiyor. Türkiye'de 500 Euro'yu aşmayan ücretlerden kesinti yapılması istenirken Fransa dışmda emekli aylığından kesinti yapılan ülke yok. Türk-tş Sosyal Da- yon Bra olan emekli ayhklannın nışmanı Celal Tozan, Dünya Bankası'nın aynı teklifi 1999'da bir kez daha yaptıgı- nı hatırlatarak "Odönemdede ay- nı şeyi istedfler. Bağ-Kur ve SSK yasası değişti, emekli avhklan, ça- hşüklan zaman aldıklan ücretin yüzrie 75'inden yüzde 35'e çeldl- di." dedi. O günkü reçetenin du- rumu daha kötüye çevirdiğini sa- vunan Tozan, "Ortalama 399 mil- nesinden ne kesecekler" diye sor- du. Bazı AB ülkelerindeki emekli- lik uygulamalan şöyle: Belçika: Çalışanlar ortalama yıllık 32 bin Euro (57 milyar TL) ücret alıyor. Evliler çahşırken al- dıklan ücretlerin yüzde 75'ini, bekârlar yüzde 60'ını emekli üc- reti olarak alıyor. Emeklilik yaşı 65 olmasına karşın küçük kesin- tilere razı olanlar 60'tan itibaren emekli olabiliyor. Emekli ücretle- rinde herhangi bir kesinti yok. Almanya: Ortalama ücret 36 bin Euro (64 milyar TL). Yüzde 60'ın üzerinde emekli ücreti alı- yor. Emekli yaşı 65. Binde 3 ile yüzde 18 arasında bir kesintiye razı olması halinde 62 yaşından itibaren emekli olabiliyor. Emek- li ücretinden kesinti yapılmıyor. Fransa: Ortalama ücret 27 bin Euro (48 milyar TL). 60 yaşından itibaren emekli olabiliyor. Emek- li aylığının miktan, prime esas üc- retin yansından fazla olamıyor. Üç çocuk yetiştiren erkek ve ka- dınlann ücreti yüzde 10 artünh- yor. Emekli aylığından yüzde 2.8 Genelleştirilmiş Sosyal Katılım Vergisi kesiliyor. 1 Temmuz'daki artış sonrası milletvekili maaşı 6 milyar lirayı aştı Memura yüzde 6Tık zam ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet memurlan, memur emeklileri ve kamuda- ki sözleşmeli personel ücretle- ri, 1 Temmuz'dan itibaren yüz- de 6 arttınlacak. 2004 yılı Bütçe Kanunu ile belirlenen artış çerçeve- sinde halen 454 milyon 150 bin lira olan en dü- şük memur maaşı, 481 milyon 400 bin liraya ulaşacak. Böylece ta- bandan maaş alan bir devlet memurunun eline 27 milyon 250 bin lira daha fazla para geçecek. Ge- nel müdür maaşındaki artış da 147 milyon 900 bin lira ola- cak. Aylık maaş artışı, işe ye- ni başlayan bir öğretmen için 36 milyon 150 bin lira, 8'in 3'ündeki bir doktor için 48 milyon 950 bin lira, 1 'in 4'ün- deki bir avukat için de 52 mil- yon 850 bin lira düzeyinde bu- lunacak. Memur maaşı ile birlikte milletvekili maaşlan da yüzde • Yeni düzenleme ile Başbakan'ın maaşı 6.5 milyar liraya, milletvekili maaşı 6.3 milyar liraya çıkarken 27 milyon 250 bin lira zam alan memurun eline 481 milyon 400 bin lira geçecek. 6 oranında artacak. Halen 5 milyar 940 milyon lira olan milletvekili maaşı, 1 Tem- muz'dan itibaren 6 milyar 296 milyon 400 bin liraya çıkacak. Halen 6 milyar 150 milyon li- ra olan Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan'ın maaşı da yüz- de 6'lık artış sonrası 6 milyar 519 milyon liraya yükselecek. 2004 Bütçe Kanunu ödenekle- ri ile Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer' in yıllık ortalama maaşı ise 11 milyar 750 milyon 958 bin 333 lira olarak be- lirleniyor. Memur maaşla- nna yılın ilk yan- smda yüzde 6 zam yapılırken ikinci yandaki yüzde 6'lık zamla birlikte, kümülatif artış yıllık yüzde 12.4 olacak. Emekli öğretmenin maaşı da 682 milyon 850 bin liradan 723 milyon 900 bin liraya yük- selecek. Maaslar ne olacak? Unvanlar Müsteşar Genel Md s . Memur öğretmen Kaymakam Hakim Başkomiser Polis Memuru Doktor Hemşire-lise Müh.(Şantıye) Profesör Araştır.Göv. Temmuz Maaşı (BinTlj 2.878.700 2.606.350 499.300 769.200 1.039.700 1.03&200 1.038.950 838.850 862.350 12/3 585.500 1/4 943.500 1/4 2.191.500 7/1 757.100 YUNANİSTAN'A DAVA Ilaç fiyatları artacak ŞULEKÖKTÜRK ı •_ Eczacı alacağının peşinde Eczacılar, kamu kurumve kuruhış- larma verdikkri ilaçlann ödemele- rininv-apümasıisteğhle.Başbakan- hk ve Malhe Bakanhğı'na ve Türk Eczacılar Birüği'ne telgraf çekti. Sirkeci Büyük Postanesi önünde toplanan eczacılar, kamu kurum ve kunıhışlanna verilen ilaçlann öde- melerinin gecikmesini protesto etti. tstanbul Eczacı Odası Başkanı Za- fer Kaplan veeczacılar bir araya ge- lerekBaşbakanbkveJVlaliyeBakan- hğırun ödeme zamanlarma uyma- sını takp etti. tdeaüst Eczacılar Der- neğiBaşkanı Nezih Bayındır dayap- bğı açudamada, Yeni ilaç Fiyat Ka- rarnamesi ileilaç fıyatianııdaki dü- şüşün ardmdan,eczacılarm yüksek fîyattan aldıklanflaçlandüşük fiya- ta satmak zorunda kaldıklan için, zarariannın karşılanmasmı istedL (Fotoğraf ALEV TUNCEL) Sağlık Bakanlığı'nca hazırlanan ve üaçta yüzde 1 ila 76'ya varan indirimi öngören yeni tlaç Fiyat Kararname- si'ne göre fiyatlar Avrupa'da en ucuz ilacı satan Yunanistan'ın fıyatlanna en- dekslendi. Ancak, paralel ithalatla, çok ucuza ithal ettiği ilacı ihraç ederek kâ- ra geçen Yunanistan'a, bu uygulaması nedeniyle Avrupa Komisyonu'nda da- va açıldı. Bu ay karara bağlanması bek- lenen dava sonuçlanırsa Yunanistan'da artacak ilaç fiyatlan Türkiye'ye de yansıyacak. Istanbul Eczacılar Odası Başkanı ZaferKaplan. "YunanistanlOEuro'ya ithal ettiği Uacı 20 Euro'ya satiyor. Bu yolla her yıl \5 mih^ar dolarük ithalat yapıyor. Haziranda davanın sonuçlan- ması bekleniyor'' dedi. Sadece Zocor isimli kolesterol düşürücü ilacın yüz- de 76 ucuzladığını belirten Kaplan, "Geriye kaldı 3 bin 500 ilaç. Bunlar AB'ye endeklenince daha da pahahla- şacak" diye konuştu. Kısa sürede çok sayıda raylı sistemin yapılamaması en önemli etkenlerden biri Otobüsler fiyatta hız kesmediEkonomi Servis- Özel havayo- lu şirketlerinin devreye girmesi- nin ardından, Devlet Demir Yol- lan'nın sabah-akşam karşılıklı hızlı tren seferlerine düzenli ola- rak başlaması, gözleri otobüs fı- yatlanna çevirdi. Ancak söz ko- nusu gelişme karayolu taşımacıla- nnın fıyat politikalannda değişik- liğe yol açmadı. Yüksek sezona girdiklerini di- le getiren sektör temsilcileri kâr- zarar hesabıyla hareket ettiklerini, kış sezonunda fiyatlan yüzde 20 düzeyinde geri çektiklerini anla- tarak mayıs itibanyla fiyatlann yükseltildiğini ifade ettiler. Söz konusu gelişmelerin bugün faaliyet gösteren 570 civanndaki otobüs firma sayısıru düşüreceği- ni ancak büyük firmalann ayakta kalacağını ileri süren temsilciler, Türkiye'nin kısa sürede uzun ray- Itsisteme kavuşamayacağı konu- sunda da hemfikir. Ne özel havayolu ne de hızlı tre- nin seferlere başlamış olmasının kendi fıyatlannda bir değişikliğe yol açmayacağını ileri süren kara- yolu taşımacılan, zamanla tren fı- yatlannın da uçak fıyatlannın da yükseleceğinden yana. şiden fazla olunması halinde yüzde 20 grup indirimi uygula- myor. Varan Genel Müdürü YiısufBo- layniı, dünyadaki gelişmelerin Türkiye'de de yaşanmayabaşladı- ğını belirterek "tren yeni bir baş- langıç, etkileri ne olur bilinmez, • Hızlı trene göre, Ankara- İstanbul fiyatlan iki katuıa çıksa da karayolu taşımacılan, fiyat politikalannda şimdilik bir değişiklik yapmayı planlamıyor. Halen Istanbul-Ankara arası Varan, Ulusoy gibi firmalarla 40-46 milyon lira, Kamil Koç ise normal 22 milyon, indirimli 20 milyon liraya yolcu taşıyor. TCDD'nin Ankara-tstanbul için uyguladığı fiyat tek gidiş 24, gi- diş dönüş 38 milyon lira. 14 ki- bekleyip göreceğjz" dedi. Şimdi- lik, fıyat politikasında bir deği- şikliğe gitmeyeceklerini, yeni oto- büsleri sefere çıkardıklannı An- kara'ya 50 kişi yerine 36 kişilik otobüslerle yolcu taşıdıklannı an- latan Bolayırlı, özellilde işadam- lanna yönelik, çalışmalanna ola- nak tanıyan konforlu seferler yap- tıklanm belirtti. Ulusoy, trenle ügili Ulusoy Genel Müdürü Musta- fa Yüdmm da zaten bir haksız re- kabete maruz kaldıklannı, hava- yolu şirketlerine ucuz yakıt veri- lerek kolaylık sağlandığını buna karşın bazı havayolu şirketlerinin zam yapmak zorunda kaldıklan- m söyleyerek şirket olarak orta vadede raylı sisteme ilgi duyduk- lannı açıkladı. Vagon ya da loko- motif edinmenin ve işletmenin koşullan belirlendikten sonra da- ha somut adımlar atacaklanm söyleyen Yıldınm, otobüs fiyatia- nnda ise şimdilik bir değişiklik yapmayacaklannı söyledi. Yıldınm, Türkiye'nin kısa sürede uzun ve değişik bölgelere raylı sistem yapma şansı olmadığım vurguladı. İ^CMNEVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Şaka mı Kaka mı? Gazetemizin dünkü manşetinde IMF'den sonra Dünya Bankası'nın emeklilik haklarınnın budanma- sına ilişkin önerileri karşısında söyleyecek söz bu- lamayan arkadaşlarımız, "Şaka gibi" tanımlaması- nı koymuşlar. Kasrtlan elbette,"/ca/(a anlamında bir soğukşaka". Emeklilik yaşı bizde yıllardır yaz-boz tahtası. Bir- çok kez doğrudan IMF, Dünya Bankası adresli, ka- mu çalışanlannın sayısının düşürülmesi, toplu, zo- runlu emeklilik için erkene alındı. Zaten iktidara ge- len her yeni parti, militanlarına yer açmak için, ba- zen popülist politikalar adına, erken-zorunlu emek- lilikleri gündeme getirdiler. Sosyal güvenlik sisteminin güvenilirliği, ayakta kalmasının olmazsa olmaz koşuları, çalışanlann haklan, dönebilirlik hesaplan hak götüre. En son Dünya Bankası önerileri ile Türkiye gerçekleri ara- sındaki çelişkilere girersem, bu köşe yazısına baş- lıklan bile sığdıramayacağımın bilincinde olarak, Er- doğan Hükümeti'nin icraatlan üzerine birtartışma- yı yeğlerim: Ekonomi yönetimini geçmiş iktidartarı mumla aratacak boyutlarda IMF ve Dünya Banka- sı'na teslim etmiş iktidar gerçekten bu istenenleri de yerine getirecek mi? İşçi sendikalan, emekli ör- gütleri, işveren sendikalan nerede duracaklar? Aslında çok daha acil olarak, Erdoğan Hüküme- ti'nin iktidara geldiği günden bu yana, sağlık, sos- yal güvenlik sistemimizin tümüne ilişkin, sistemi att- üst eden, tümden çökertebilecek boyutlardaki, çok tehlikeli işlerin üzerinde durmak gerek. Bir tek sağ- lık çalışanlan, TTB ve sendikal örgütleri, üç büyük direnişleri, "beyaz eylemleri" ile de kamuoyunu uyarmaya çalıştılar. Büyük medyanın sansürü sa- yesinde halkımız ne olupbittiğini bile anlayamadı. Bir anketle, halkın algılamasını ölçmeye kalksak, çoğunluk Erdoğan Hükümeti'nin sağlık ve sosyal güvenlik sistemi, SSK'de çok olumlu işler yaptığı- nı söyleyecektir. Oysa Erdoğan Hükümeti koşar adım zaten çöküşte olan kamu sağlığı, sosyal gü- venlik sistemlerini tümden çökertme, özelleştirme, paralı hale getirme operasyonu içinde. Hani uzak- tan davulun sesi hoş gelir. Halkımız şimdilik yeter- siz kamu sağlığı hizmetlerinin özel hastaneler, labo- ratuvarlardayaptınldığı, ilaç alımının kolaylaştırıldı- ğı, ilaç kuyruklannın, hastane çilelerinin bitirilmek is- tendiği yalanlan ile aldatılmakta. özünde kamunun servet yatan yatınmlan, has- tane olanaklan, yedek parça, malzeme, onarım, personel sağlanmayarak işletilmez, kapalı tutulur- ken, kamudan, sosyal güvenlik sistemlerinin büt- çelerinden akıl almaz büyük rakamlaria para trans- feri ile özel hastane ve laboratuvarlar beslenmek- teler. (Elbette siyasal kollama, çıkar ilişkisı, yolsuz- luklar katlanarak geçerii kılınmış olarak.) Bır tek SSK hastanesinde çalıştınlmayan tek kansertedavi mer- kezi yüzünden başka hastanelere aktanlan aylık te- davi giderini duysanız, dudağınız uçuklar. SSK'nin kendi hastanelerinde çekemediği MR, tahliller için günlük özel kliniklere akan para miktan hakkındaen küçük bir fikriniz var mı? Bu söylediklerim hep sorundu. AKP iktidarında, bilinçli, ideolojik seçim nedeniyle, bir yılda 3-5'e katlandı. Sıra ilaca gelmiş. Bu kafayla kuyruklann biteceği çok doğru. Sigortalının sağlık hizmet hak- kı elinden alınmış olarak. Uzmanlar ilacın özel ec- zanelerden verilmeye kalkışılması halinde SSK'nin defterinin tümden dürüleceğini boşu boşuna kamu- oyuna anlatmaya, uyarmaya çalışıyoriar. Rakam kullanmıyorum, bol sıfıriar kimsenin ka- fasında anlamlı bir kavram oluşturamıyor. Dünya Bankası bugünkü SSK, sosyal güvenlik sistemleri- nin dönebilirlik hesaplarına bakıp, emeklilik yaşının yükseltilmesi, emeklilik ödemelerinin düşürülmesi gibi önlemlerde diretirken, 3-5 ile katlanan açıklar karşısında ne önerir dersiniz? En iyimser tahmin, hastanın ilaç için, tedavi için ödeyeceği paylann birkaç katına çıkanlması. Erdoğan Hükümeti'nin icraatlannın tek anlamı, yakın gelecek için, "Paran yoksa tedavi de yok, ilaç da" olacak. Çalışanlann haklannı korumakla yü- kümlü sendikalar ne mi yapıyorlar? En yetkili ve so- rumlu olduğu için işte size fürk-lş'ten bir örnek: önümüzdeki hafta işçi sınıfını, sendikalan SSK yönetiminde temsil edecek yönetici belirienecek. YasayetkiyiTürk-lş Yönetim Kurulu'navermiş. Ora- da çokdişli, sorunlan bilen, SSK'nin kurtanlması sa- vaşımını verecek uzman bir sendika başkanına ge- reksinim var. Türk-lş yönetimi tabandan unurtuk, başkanlar kurulu ölçeğinde bile seçime gitmeden, sendikaların eğilimine bakmadan, Erdoğan Hükü- meti'yle yakınlık ilişkileri, elbette uyum içinde, el al- tından, son dakika oldubitTisi ile bir temsilci yolla- maya hazırlanıyor. Işçilerin emeklilik, sağlık haklan üzerine böylesi- ne kolay, haksız, büyük oyunlann oynanabilmesi- nin nedenleri çok açık değil mi? sonerfr* cumhuriyet.com.tr Hazır giyimcilerden cağrı. Engeller kalkarsa ihracat coşar Ekonomi Servisi - Hazır giyim sektörünü temsil eden 12 sivil toplum kuruluşundan oluşan Türkiye Hazır Giyim Platformu "Ye- rinde Iş ve Aş için Ey- km Plam''nı açıkladı. Planda asgari ücrete ilişkin olarak hükü- metten şu taleplerde bulunuldu: "Ücret ar- ûşlan yüda bir kez ya- pıhnab. Ücret arbşı enf- lasyonun üzerinde ol- manıalı. SSK tabanı ile eşit olmalı. Bölgesel as- gari ücret uygulaması- na geçilmeli. İstihdam sayısma göre kademeli vergi indirimi uygulan- mah." Sektör temsilcileri, önerilerinin gerçekleş- mesi durumunda hazır giyim sanayisinin 2010 yılında toplam cirosu- nu 67.5 milyar dolara, ihracatmı ise 34.8 mil- yar dolara çıkarmayı taahhüt ettiler. 'Asgari ücrete zam yapıhnasın' Asgari ücrete yapıla- cak zammı taşıyacak durumda olmadıklan- m belirten Türkiye Gi- yim Sanayicileri Der- neği Başkanı Umut Oran "Zam yapıbna- mah. Yapüacaksa bu muüaka devtetçe karşı- lanmabdır" dedi. " Bizim aslave asla i§- çimizin alın terinde, al- dığı parada gözümüz yoktur" diyen Oran, iş- çinin aldığı paranın ya- nsına devletin ortak ol- masının ana problem olduğu drte getirdi.