Katalog

2E2HAZİRAN2004SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER <M* cumhuriyet.com.tr 11 laıgiliz askeri de işkenceci LO.\DRA(AA)- tısgiltere'de yayımlanan TBıe Guardian gazetesi, Irrak'ta geçen ay çatışmalar sırasında ölen 7 JrakJının otopsilerinde işfcence izlerine ra^tlandığını ve cersetlenn parçalandığına dauir iddialann ortaya ataldığını yazdı. Sı»çlamalann odağında Ingiliz askerlerinin buflunduğunu kaydeden gazete, askeri polisin soruşturma başlattığını belirtti. Gazete, Irak'ın güneyindeki Macar El Kaibir kentindeki çatışmalann ardından, muıhabirleri tarafindan ele geçirilen kentteki hastanenin ölüm belgelerinin iddialara kayTiak oluşturduğunu bildirdi. Basra'daki ordu sözcüsü iddialan "saçma" olarak niteledi. 0 Murkin'in yerine eski polis RİYAD(AA)-E1 Kaide'nin Suudi Arabistan'daki üstdüzey sorumlusu olduğu iddia edilen ve Suudi güvenlik güçlerince öldürülen Abdülaziz El Mukrin'in yerine eski bir polis olan Salih Muhammed El Ufi 'nin geçtiği ileri sûrüldü. Suudi Arap sermayesiyle Londra'da basılan Eş Şark El Avsat gazetesi, Suudi Arabistan polisinin en çok arananlar listesinde yer alan 38 yaşmdaki El Ufi'nin El Mukrin'in yerine "El Kaide'nin Suudi Arabistan'daki lideri" olduğunu yazdı. Gazeteci 'istenmeyen kişi' KUDÜS(AA)-Israil, "nüldeercasus" Mordehai Vanunu'nun »fşa ettiği sırlan yayımlayan Ingiliz gazeteciyi "istenmeyen kişi" ilan etti. Içişleri Bakanı AvTaham Poraz'ın, Peter Hounam adlı Ingiliz gazetecinin Israil'e gümesini yasakladıgı duyuruldu. Karann gerekçesi olarak "Israil devletinin güvenliği" gösterildi. Kerry'ye şaibeli W\SHTNGTON(AA) -ABD'deDemokrat Parti'nin başkan adayı John Kerry'nin, Güney Kore "nin eski başkanlanndan birinin yakın zamanda tutuklanan oğlundan bağış kabul ettiği ve Güney Kore için VBD'de lobi jluşturmaya çalışan bazı gruplarla temasta bulunduğu ortaya çıktı. Amerikan basınında yer alan haberlerde, K.erry'nin, seçim kampanyası için 1997 vılında rüşvet suçuyla hüküm giyen eski başkan Chun Dooh Hwan'ın vergi kaçakçısı oğlu Chun Jae Yong'dan :000 dolarlık bir çek ddığı bildirildi. Cerry'nin sözcüsü çeki :eri gönderdiklerini çıkladı. feçim kayıt lüposuna saldırı KANDAHAR(AA)- ıfganistan'ın üneyindeki Kandahar yaletinde, motosüdetli jahlı kişiler, bir seçim ayıt bürosuna saldın lizenledi. Saldında 1 fgan askeri öldü, 1 'i ıralandı. Hükümet :tkilisi, eylemın "Eylül anda yapılacak •çimlerle ilgili ızırhklan baltalamak ın yapıldığını" belirtti. VTnin Afganistan msilcisi, seçimlerden ıce acil olarak daha k NATO askerine :ıyaç olduğunu yledi. New Yorker: ABD'nin Irak'ta başansızlığa uğradığını düşünen Tel Aviv yönetimi 'B Planı'na geçti İsrail 'Kiirt karbnı' oynuyorNew Yorker'ın Pulitzer ödüllü muhabiri Hersh'e göre, Israil askeri ve istihbarat unsurlan Iran, Suriye ve Irak'ta Kürtlerin bulunduğu bölgelerde faaliyet içerisinde. îsrail'in Kuzey Irak'ta Kürtlere komando eğitimi verdiğini yazan Hersh, Türkiye'nin gelişmelerden duyduğu rahatsızlığı da vurguladı. Dış Haberter Servisi - ABD'de yayımlanan New Yorker dergisinin Pulitzer ödüllü mu- habiri Seymour Hersh, ABD'nin Irak'ta yetersiz kaldığına inanan ve Iran'ın nükle- er kapasitesinı geliştirmesinden kaygı du- yan Israil'in, Kuzey Irak'ta Kürtlere koman- do eğitimi verdiğini öne sürdü. Israil aske- ri ve istihbarat unsurlannın Iran, Suriye ve Irak'ta Kürtlerin bulunduğu bölgelerde et- kin olduğunu ve gizli operasyonlar düzen- lediklerini kaydeden Hersh, Türkiye'nin bu durumdan rahatsız olduğunu kaydetti. Ebu Garib Cezaevi'ndeki işkence skan- dalını ortaya çıkaran gazeteci Hersh, New Yorker dergisinde dün yayımlanan yazı- sından bir gün önce de CNN televizyo- nunun konuyla ilgili sorulannı yanıtladı. Israillilerin, yaklaşık 6 ay önce, Irak'ta du- rumun kötüye gittiğı sonucuna vardığını belirten Hersh'e göre Israil, Washington IRAKTA OLUP BİTENLERİ ÇOK YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ' Gül, haberiyalanlamadı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, ABD'de haftalık yayımlanan New Yorker dergisinin, îsrail'in Kuzey Irakta Kürt peşmergelere özel savaş eğitimi verdiğini belirten yazısını yalanlamadı. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül dün, dergide yayımlanan ve Israilli askeri ve yönetiminin, bütün uyarılara rağmen "lran'ın,Irak'takidirenişçikredestekve- rerek çoksakürgan bir rol oynamasııu ye- terince kavrayamadığını" düşünüyor. Hersh endişelerini Beyaz Saray ve ABD Savunma Bakanlığı nezdinde anlatama- yan îsrail'in, sonunda yüzlerce askeri ve istihbarat yetkilisini, operasyonlar için bölgeye soktuğunu anlattı. Suriye\te de parmağı var Haberini asıl olarak îsrail, ABD ve Tür- kiye'den eski ve şimdıki istihbarat görev- lilerine dayandıran Hersh'e göre îsrail'in en gizli komando bınmi olan Mistaravim ile *aynı tarz ve aynı etküîlikte" operas- yonlar yapması için eğitilen Kürt koman- istihbarat uzmanlannın, Kuzey Irak'ta Kürtlerle birlikte operasyonlar düzenlediği şeklindeki haberiyle ilgili gazetecilerin sorulannı yamtladı. Haberleri yalanlamayan Bakan Gül, "Biz Irak'ta olup bıtenJeri çok yakmdan takip ediyoruz. Zaman zaman çeştth' bilgiler ve haberler geHyor. Bunlarla ilgili gerekti uyanlan do birimleri, "Amerikan komandolannın yapamadığı biçimde", Irak'taki Şii ve Sünni direnişçilerin liderliklerine sızmak, istihbarat toplamak ve sonrasında da lı- derleri öldürmeleri için eğitiliyor. îsrail'in amacının, Irak'ta Şiilerin gü- cüne karşı durabilecek bir Kürt askeri gücü oluşturmak olduğunu yazan Hersh, Israil güçlerinin, Suriye'deki Kürt ger- ginliğinde de parmağı bulunduğunu sa- vundu. Hersh, Israillilerin, Kürtler tara- findan Iranın muhtemel nükleer bölge- lerinin yakınlanna götürüldüğünü ve bu ülkenin nükleer faaliyetleri konusunda bilgi topladıklarmı kaydetti. îsrail'in Kuzey Irak'labağlantısınınye- ni olmadığı hatırlahlan haberde, 1960 ve ve itinayı çok yakmdan gösteriyonız" şeklinde konuştu. Dergide, Seymour Hersh imzasıyla yayımlanan haberde, Israil ordu ve istihbarat birimlerinin Kuzey Irak'ta Kürt peşmergelere özel savaş eğitimi verdiği, bunlan Irak'ın yanı sıra Iran ve Suriye'de örtülü operasyonlarda kullandığı öne sürülüyor. 7O'li yıllarda, Tel Aviv yönetiminin, Or- tadoğu'da Arap olmayanlarla işbirliği çer- çevesinde etkîn olarak Kürt aynlıkçılan desteklediği vurgulandı. Türkler rahatsız Hersh "le konuşan bir Türk yetkili, Kürt- leri destekleyerek îsrail'in, kendisini Tür- kiye'den uzaklaştırdığını belirtti. Yetkili, "Bölünmüş bir Irak ortaya çıkarsa bu Or- tadoğu'ya kan ve gözyaşı getirecektir. Bu- nun sorumlusu İsrail olacakür" dedi. Der- gıye göre Türk yetkili şöyle konuştu: "Kürtlerin bağnnsızfağı felaket olacakür. Yiıgoslavya'dan alınan derste olduğu gibi, bir ülkeye bağımsızhk verince herkes ba- ğunsızük isteyecektir. Kerkük, Irak'ın Sa- raybosna'sı olacakür. Bu olursa krizi önk- mek inıkânsı/Jaşacakür." Bir başka Türk yetldlisinin, "Israilsavaş- tanöncebö^edeaktifti,halendeaktif. Irak'ı bölünmüş görmek istemiyoruz. Pire için yorgan vakanz" sözlerine dikkatçeldldi. Ge- İışmelerin, Türkiye ile Israil arasındaki gerginliği arttırdığı kaydedilirken Türkpo- litikacılann sert açıklamalar yapmasına yol açtığı vurgulandı. Olaylann, Kürt nü- fusun bulunduğu ülkelerolan Türkiye, Iran ve Suriye arasında yeni bir ittifak yapısı- nın önünü açtığı da iddia edildi. Hersh'le konuşan eski bir Israil istihba- rat yetkilisi ise îsrail'in daima Kürtleri, Makyavelist bir yaklaşımla eski Irak lide- ri SaddamHüseyin'e karşı destekledığini, Kürtlerle aynı çizgide da\Tanan îsrail'in, Iran, Irak ve Suriye'de "göz ve kıüaldara sahip" olduğunu kaydetti. Hersh'e göre eski Israil Başbakanı EhudBarak da ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'ye, "Irak'ta kaybettüüz. Bundan sonraki me- sele ne kadar aşağılanacağınızı seçmekola- cak" dedi. Hersh, ABD'nin başansızlığı karşısında Israıl'ın geçen temmuz ayında eski bir istihbarat görevlisinın 'B Planı' olarak adlandırdığı plana geçtığını yazdı. Bûyûkelçilik yaJanladı Israil'in Washington Büyükelçiliği Sözcüsü Mark Regev, Hersh'ün yazısı çıkmadan, iddialan yalaniayan bıraçık- lama yayımladı. Hersh ise Regev'i ta- nıdığını ve yalanlamaya şaşırmadığını söyledi. LOS ANGELES TIMES Ankara dan ozerklığe yeşıl ışık <KuZ eyimvta ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükü- met, Irak'ın siyasi birliği ve toprak bütünlü- ğünün korunması koşuluyla Iraklı Kürtlerin özerk statüsunü tanımaya hazırlanıyor. Tür- kiye'nin hak özel temsilcisi Büyükelçi Os- man Korutürk aracılığıyla geçen hafta Irak- lı Kürt lider Mesud Barzani'ye bu yönde mesaj veren Ankara, bugün de Irak Kürdis- tan Yurtseverler Birliği (IKYB) lideri Celal Talabani ye görüşlerini aktaracak. Talaba- nı'ye "Kazanılmış statünüze Irak'ın toprak bütüniüğüiçindekaonasıveanayasada tanın- ması kaydıyla karşı çıkmayız. Ancak Irak'ın srvasi biiiiğini tehlikeye atacak manevralann karşısında dururuz" mesaj ının verileceği öğrenildi. Ankara, Irak'ta egemenliğin Irakhlara de\'- redileceği 30 Haziran sonrasında bir kaos ortarrunın ortaya çıkması ve Kürt gruplann olası tek yanlı hareketlerine karşı önceden ha- rekete geçti. Iraklı Kürt gruplara mevcut sta- tülerini tamyarak ilişkileri geliştirmek iste- diği mesajını ileten hükümet, Irak'ın bütün- lüğünü bozacak ve Kerkük"te bir oldubitfi ya- ratacak adımlara ise kayıtsız kalamayacağı uyansını yapıyor. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Irak Türk- men Cephesi Başkanı Fanık Abdurrahman ile görüşmesinin ardından gazetecilerin so- rulannı yanıtladı. KDP lideri Mesud Barza- « „ „ . , ,». ni'nin "Türkiye'nin Irak'ın kuzevinde fe- deratif bir yapılanma- ya artık karşı çıknıadı- ğı" sözlerinin anımsa- ülması üzerine Gül, bu- nun doğru olmadığını savundu. Irak'ın top- rak ve siyasi bütünlü- ğünü koruyacak şekil- de, "Irak'uı nasıl bir IrakoiacagmaIrak hal- kuun tamaımnınkarar vereceğinin'' altını çi- zen Gül, şunlan kay- detti: 'Türkhe'nin mu- hakkak ki en önem \er- diği konulardan birisi şudur: İleride bölün- meiere,parçalanmala- ra yol açacak yapılan- malar, bunlar çok tehlikelidir. bunlan tasvip etiniyoruz." Gül, Türkiye'nin Kerkük ile il- gili hassasiyetini de vurgularken "Oralarda herhangi bir oldubitu'ye kesinlikle müsaade edümeyecegini bunun en ivi şeldlde herkese söylemiş vaziyetteyiz" diye konuştu. Gül, ABD'nin PKK/Kongra-Gel'e karşı görünür bir gelecekte operasyon düzenlemeye sıcak bakmadığının hatırlatılması üzerine de "Te- rör örgütü olaraktanımlanan birörgütekar- şı Irak'ta otorite durumunda olan bir ülke- den gereku' adunlann atılmasını her zaman beklediklerini'' dile getirdi. Talabani: PKK'yi kınıyorum Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) lideri Talabani Ankara'ya gelişinin ardından yapüğı açıklamada "Türkiye'ye karşı düzen- lenen herhangi bir silahh eylemin Kürt hal- kma bir çeşit ihanet etmek olduğunu düşün- düklerinT söyledi. Talabani, "Bu,Kürtierin çıkarlarına, demokrasiye ve Türkive'nüı AB sürecine da aykındır. Bölgede Türk hükü- metine karşı düzenlenen tüm eylemleri açık \e net olarak kuuyoruz" diye konuştu. Tala- bani, Amerikan basınında çıkan, "İsrail'in Irak'ın kuze>inde Kürt komando birimkri- ni eğittiğine ve bunun İran'a karşı kullanıla- cağuıa" ilişkin haberlerin sorulması üzerine, bunlann doğru olmadığını söyledi. Hükümet, Irak'ın siyasi birliği koşuluyla Iraklı Kürtlerin özerkliğini • tanıyacağı mesajını Barzani'nin ardından Talabani'ye iletecek. Talabani'nin temaslan bugün başlıyor. <M bir devlet bütün bölgenin çıkanna f Irak'ta kaçınlan Kim'üı babası Kim Jong-kyu ve annesi Şin Ybung Ja, oğullarına yapılan ölüm tehdidine karşuı Irak'a asker gönderme karanndan vazgeçme\T en hükümeti protesto için düzenknen gösteriye katıJdı. Oğrencilerin mumlar yaköğı, "Irak"a asker göndermek ûldürür" pankartlaruun taşuıdığı »lemde, acılı anne ve baba oğullan Kim için nıum yakû. (Fotoğraflar: AP) Güney KoreKler Seul'e karp Dış Haberler Senisi - Irak'ta ka- çınlan bir Güney Korelinin "ba- şının kesflecegı'* tehdidine karşın Seul yönetimi ülkeye 3 bin asker gönderme planlaruıda bir değişik- lik yapmayacak. Ülkede düzenle- nen gösterilerde de Irak'taki asker- lerin çekihnesi çağnsı yapıldı. 33 yaşmdaki Kim Sun Jl'i kaçı- ran "Cemaat El Tevhid ve Cihad" grubu militanlan, Seul hükümeti- nin işgal yönetimiyle işbirliğini sona erdirmesüıi istemişti. El Cezire televizyonunda ya- yımlanan görüntülerde militanlar, talepleri yerine gelmezse 24 saat TIR ŞOFÖRÜ TOPRACA VERİLDİ MEHMET ALİ SOLAK ANTAKYA - Irak'ta ABD askerlerinin açtığı ateş sonucunda öldürüldüğü bildirilen Türk TIR şoförü FaysalDemir'in (35) cenazesi Hatay'ın Reyhanh ilçesinde toprağa verilirken bölgedeki nakliyeciler endişe içinde. Ramadi yakınlarında 18 Haziran'da öldürülen, Reyhanlı 'daki Muşluoğlu Nakliye Şirketi'nde görevli 6 çocuk babası Demir'in cenazesi, Kavalcık Köyüne getirilerek köy mezarlığında toprağa veriidi. Cenazede, Faysal Demir'in annesi Suphiye, babası İbrahim, eşi ve çocuklan gözyaşlannı rutamadı. Törene, Belediye Başkanvekili Abdurrahman Cemiloğtu da katıldı. NaJdrveciler endişeü Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Narin, Musul bölgesi de dahil herhangi bir sıkıntı yaşanmadığını, ancak Musul'un güneyindeki bölgelerde zaman zaman sorunlarla karşılaştıklannı söyledi. Narin, "Yaşanan olaylar bizleri son derece üzmektedir. Irak pazaruun kay bedilmesini istenuyoruz" diye konuştu. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Hatay Sorumlusu tahsin Rende de Türkiye'nin en büyük TIR fîlosuna sahip ili Hatay'ın bu konuda zarara uğradığını söyledi. içinde rehinenin "başını kesecek- leri" tehdidinde bulunurken, Kim'in "Koreli askerler, buradan gidin. Ölnıek istemi>orum, ölmek istemiyorum" dediği görüldü. Gö- rüntüde, militanlardan biri, "Ko- re'ye mesajımız: Töpraklannuz- dan askerierinizi çeknıenizL daha fada asker göndermemeniziistry o- ruz. Yoksa bu Korelinin kafasuu, ardından da askerlerinizin kafala- nnı göndeririz" diyor. Güney Kore Dışişleri Bakan Yar- dımcısı Çoi Young Jüı, Cumhur- başkam Roh Moon HjTin'un baş- kanlığmda dün yapılan Ulusal Gü- venlik Konseyi toplantısının ar- dından hükümetin, "banş ve Irak'm veniden j apjlaıurasma kat- kı sağlamak amacıyla" bu ülkeye asker gönderme konusundaki tav- rrnda bir değişiklik yapmayaca- ğını duyurdu. Kim'in serbest bırakılması ko- nusunda elden gelen her şeyin ya- pılacağını belirten Çoi, Kim'in ça- lıştığı şirketin başkanmın, hükü- mete bilgi vermeden militanlarla ilk görüşmeyi yaptığını söyledi. Kim Sun II, ABD ordusuna hiz- met veren Gana Trading Company adlı şirkette Arapça çevirmeni olarak çalışıyordu. Dış Haberler Servisi - Irak'ta kurulacak bir Kürt devletinin bölge için en uygun çözüm olduğu, bu- nun için ABD'nin Türki- ye'yi ikna etmesi gerekti- ği ileri sürüldü. Los Ange- les Times gazetesinde dün yayımlanan "Irak'ta bir Kürt devleti bölgeveyarar sağtor" başlıklı ve Henri J. Barkey imzalı makale- de, a Tü>İdye'yeSünni-Şii Arap koaüsyonunu den- geleyecek yeni bir federal ohışumun korkulacak bir şey olmadığını anlatmak gerektigi'' vurgu- landı. ABD'de Lehigh Üniver- sitesi uluslarara- sı ilişkiler bölü- mü başkanı olan Barkey, 1998- 2000 arasında ABD Dışişleri Bakanlığfnın politika planla- ma bölümünde görev yapmıştı. Barkey, ABD'nin aslın- da 30 Haziran'da egemenliğin dev- rinden sonra bir- leşik ve demok- ratik bir Irak'ın oluşmasını tercih ettiğini, ancak ül- kenin Sünni ve Şii Arap- lar ile giderek daha fazla "ABD jşbirökçisi" olarak görülen Kürtler arasmda bölünmesinin olası oldu- ğunu yazdı. K. Irak'ta güç- lü bir federal Kürt devle- tinin ABD için bir avan- taj olabileceğine dikkat çeken Barkey,Türkiye'nin Irak'ta bir Kürt devletine karşı son derece hassas olduğunu anımsatn. Barkey, Türkiye'nin Türkmenlere desteğinin "yeni" olduğunu ileri sü- rerek bunun Washington v e Irak'ta şüphe yarattığı- nı belirtti. "Türldye'ye Kürt nevraljisini aşması için yarduıı edilmesi ge- refeagmi" vurgulayan ya- zar, Iraklı Kürtlerin çoğu- nun Ankara'yı "potansiyel en iyi nıüttefik" olarak gör- düğünü belirtti. Barkey, Kuzey Irak'ta- ki özerk bir Kürt varhğı- nın iki nedenle Ankara'nın çıkanna olduğunu yazdı. Los Angeles Times gazetesinde yayımlanan yorunıa göre Kuzey Irak'ta özerk bir Kürt varlığı aslında Ankara'nın çıkanna. Ancak önce ABD'nin Türkiye'yi ikna etmesi gerekiyor. Buna göre: "Böylesi bir federal devletile kurulacak güçlii bir dostluk sayesin- de Ankara, Türkiye'deki Kürtlerin öfkesini hafifle- tebilir. Türkiye Kürtleri, sınınn ötesindeki kardeş- leri ve onların kurduğu devleti tehüke>eatmamak için daha fazîa çaba sarf ederler." Yazar, bu konu- da eski Cumhurbaşkanı TurgutÖzal'ın da benzer bir projeye sahip olduğu- nu hatırlattı. Barkey'e göre Türki- ye'nin böyle bir oluşuma destek \ ermesinin bir di- ğer gerekçesi de Kürtlerin Şii ve Sünni Araplara göre daha laik yapıda olmalan olabılir. Barkey, 12 yıldır ABD koruması altm- da yan bağımsız bir biçunde ya- şayan Kürtlerin demokrasi ve egemenlikkonu- lannda büyük ılerlemeler ka- tettiğine dikkat çekti. Yazar ABD'nin Türki- ye'ye verdiği "İran sımrı ya- kmianndakiKu- uey Irak dağlannda ban- nan Kürt is>ancılarla uğ- raşma" sözünü tutması gerektiğini belirtti. Negroponte Ankara'ya uğramalı Türkiye'nin güçlü as- keri kurumlannın, Islam- cı hükümetten olduğu ka- dar Türkiyeli ve Iraklı Kürtlerden de çekindiği- ne dikkat çeken Barkey, ABD'nin Türklerin Irak'ta yeniden söz sahibi ohna- sı için gerekli adımlan ala- bilecek tüm taraflarla iyi ilişkilere sahip olduğunu \urguladi. Barkey, bu çer- çevede. ABD'nin yeni hak büyükelçisi John Neg- roponte'un göre\ine baş- lamadan önce Ankara'ya bir sohbet için uğraması- nı ve demokratik bir Irak üzerinde ortak bir ABD- Türkiye şemsiyesi üzeri- ne konuşmaktan çekin- memesini önerdi. Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. KAZIMESEN