Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 HAZİRAN 2004 CUMA 8 DIZI ' Sosyal demokrasiyibile sulandınyorlar'CHP Parti Meclisi Üyesi Örsan K. Oymen: Sol konusunda solcularda bile bilinç ve duygu eksikliği var BARIŞDOSTER \ Örsan K. Öymen: "Sol dinamikleri CHP'ye daha fazla yönlendirmek ve ak- tarmak, CHP'yi solun bütünleşme adresi olarak desteklemek gerekiyor. Türkiye'de sol lehine bir şeyler değişecekse ve bir şeyler gerçekleşecekse, bu yine CHP sa- yesinde olacak." SDP'li Uğur Cankoçak: Emekçiyi ikddara C HP Parti Meclisi Üyesi Yard. Doç. Dr. Örsan K. Oymen, Türkiye'de merkez sol partilerde siyaset yapan birçok ınsanın, sol konusunda hem ideolojik, hem de duygu- sal bir bilinç sahibi olmadığını söyledi Öymen, "Soldüşünceyi,solidealİeriyü- reğinde hisseden, sol ideale tutkuyla bağh olan, bu tutkuyu da ideolojik bir süzgeçten geçiren siyasetçi sayıs yetersiz" dedi. İDEALİZM KÜÇÜMSENİYOR Sıyasetin gereğınden fazla profesyonelleş- tığinı, sol söylemlerin rutıne dönüştüğünu, ru- tıne dönüştükleri içın de eylerne dönüşme ola- sılıklannın azaldığını anlatan Öymen, "IdeaMzm neredeyse küçümsenen bir şey haline geldL Muhafazakâr sağ ve kapitabst kesünde böyle otanası normal de antikapitatist bir mücadele veren solda bunun oknaması gerekir. Sol ide- afizminden ve romantizminden bir şey kaybet- mediği. dûzene karşı mücadeie ettiği sûrece sol olabüir. Aksi takdirde soL profesyonel siyaset gerçeği içinde nıtin bir iş ohnakla kahr, sıra- danlaşır, monotonlaşır" diye konuştu. Türkiye'de merkez sol partilerde siyaset ya- panlann bırçoğunun, solun ideolojik kökü sa- yılan Marksızmden bile habersiz olduklanna dıkkat çeken Oymen, "Oysa Marks ile hesap- laşmadan, Marksokumadan soku olunamaz. Sol siyaset yapmanın önkoşıılu elbette Mark- sist olmak değüdir, nitekün sosyal demokrasi de Marksist bir siyasaJ düşünce değildir. An- cak kökeninde Marksizm vardır" dedi. KoMÜNİZM VE ÖNYARCI Oymen, Marks'ın sözünü ettiği komünizmin ise sınıflann olmadığı, kapıtalıstlenn öne sür- düğü gibı herkesın aynı olduğu değıl, herke- sın eşıt ve özgür oldu|u, ınsanların kendıleri- ne, başkalanna ve üretöklenne yabancılaşma- dığı bir düzen olduğunu anlattı "Böyle bir düzenin kötii bir düzen olduğu- nu söylemek olanağı yok" diyen Öymen, yıl- lardır yapılan "SoğukSavaş" propagandalann- dan, önyargılardan, komünızmi Sovyet dıkta- törlüğü ile özdeşleştırme geleneğınden ann- manın önemine işaret etti. Oymen, günümüz koşullannda, komünizmin pratiğe geçme olasılığının, oldukça güç göriin- düğünü söyleyerek "Kapftatizm ile komünizm arasmda sentez yapmak gereği de zaten bura- dan doğuyor. Komünizm köhî bir düzen oidu- ğu için değil. pratikte ulaşüması güç bir düzen olduğu için, belki de ütopik olduğu için, sentez yapmak gereği, kötükrin iyisiyle yetinmekge- reği doğmuştur" diye konuştu. D E R V İ Ş ' İ N GÖRÜŞLERİ "SosyaHiberal sentez" gereğinden söz eden CHP îstanbul Millervekilı Kemal Derviş'in görüşlennin belırsızlığine dikkat çeken Oymen, "Bununla zaten bir sentez olan sosyal demok- rasiyi mi kastedi)or. yoksa, sol düşüncenin da- ha da sağa çekilerek, sosyal demokrasi ile ka- pitatizm arasmda bir sentez yaraüimasıgerek- tiğmden mi,yani yeni birsentezden mi, >anika- pitalizm lehine daha da fazla bozulan bir den- geden mi söz ediyor? Eğer birincisini kastedi- yorsa, yeni bir şey söylemiyor; çünkü CHP de- mokratik solu, sosyal demokrasiyi bir kûntik olarak zaten 1965'ten sonra kabul etmiştir ve bunaparalel olarak, Ataturk devrimleri ile sos- yal demokrasi arasmdaki sentezi de zaten ger- çekleştirnüştir, ikisini zaten bağdaşürmıştır. Eğer ikincisini kastedryorsa, Derviş'in samimi bir soku olduğunu iddia etmek olanakh değil- dir'' dedi. Solun, sosyal demokrasınin gerek- leri yerine gelmeden, örneğin, sosyal adalet ko- nusunda ilerleme sağlanmadan. gehr dağılımın- daki dengesizlik ortadan kalkmadan, ücretsiz ve nitelikli eğitim, sağlık hizmetleri verilme- den, sendikal hareketler güçlenmeden, özel- leştirme fetişizmi ortadan kalkmadan, işsizli- ğe çözüm buJunmadan, dar gelırlinın vergi yükü hafifletılmeden, sosyal demokrasiyi bi- le sulandırmaya kalkmanın, kapitalıst düzene tamamıyla teshm olmak anlamına geldiğini vur- gulayan Oymen şöyle devam etti: CHP'DE MÜCADELE "CHP'deki mesele, sadece Derviş mesekside degftonun gibi düşünenbaşkalanda var. CHP içinde, geçnüşte olduğu gibi, hâlâ, sol kanat ile düzen kanadı arasmdaki mücadele sürüyor. Ancak bu tarihsel savaşum solun lehine çevir- mek için de oldukça karmaşık bir yapısı olan CHP'yi yüzeysel biçimde geneüemekten ka- çınmak, sol dinamikleri CHP'ye daha fazla y önkndirmek, CHP'yi solun bütünleşme ad- resi olarak desteklemek gerekiyor. Türkiye'de sollehinebirşeylerdeğişeceksevebirşeylerger- çekleşecekse, bu yine CHP sayesinde otacak." Evren: SoL, sistemi eleştirmeli toşunakgerek E mekli sendikacı ve Sosyalist Devrim Partisi (SDP) Yürütme Kurulu Oyesi Uğur Cankoçak, Türkiye'nin günü- müzdeki ihtiyacırun antikapitalist ve antiemperyalist mücadeleyi birlikte yurüten, emekçi halkı ikndara taşıma- yı hedefleyen ciddi bir sosyalist parti oldu- ğunu vurguladı. Cankoçak. "Bu koiay bir iş değfl. Öncetikle inanmak,cesurolmakve sab- retmek gerekir. Bu da küçük burjuva ay dın kesimmde en az bulunan şeydir" dedi. TlP'İN BASARISIRAHATSIZ ETTİ Sol deyince, kapitalizmin koltuk değneği olan solu değil, sosyalist solu anlamak ge- rektiğinin altını çizen Cankoçak, Türkiye Iş- çi Partisi'nin (TÎP), kitleselleşip TBMM'ye girmesini, dünyadaki konjonktürle açüda- maya çabşan küni bilimadamlan olduğunu, fakat bu görüşün gerçeği yansıtmadığını söy- ledi. Kendisi de eski bir TlP'li olan Canko- çak, "TÎP'in başansı, ülkemizin iç dinamik- leriveTtl > 'in ogünkü yönetiminin doğnı po- Htikalarmdan kaynakiamr. TİP, antikapita- Kst ve antiemperyalist mücadeleyi birtikte verdiğiiçjn tutuldu ve başanlı oldu" diye ko- nuştu. Cankoçak, TÎP'in bu başansının, hem ABD'yi hem de SSCB'yi rahatsız ettiğini anımsatarak Sovyetler Birliği'run, kendi dü- men suyunda yürümeyen bir sosyalist partı- ye tahammül edemediğini ifade etti. NiFAK SOKTULAR... "Bu iki süper güç, TtP icine nifak soktu- lar.partiyibölerekza- yTflatnlar.TtP'inan- tkmpery^üst müca- deleyi emekçi halkla bnüktevermepofiti- kasL küçük burjuva ve sabırsız birtakım insanlar taraondan doğndtusundan sap- tmldıvegençlikhare- keti haline dönüştü- rüldü" diyen Canko- çak, bu yapılanlann çokönemlibirtuzak olduğunu ve emekçi halkın gözünde sosya- listlerin, durmadan polisle ve askerle çanşan gruplar haline getirildiğini anlattı. KüRESELLEŞME... '90'lardan sonra özellikle SSCB'de rejimin çökmesi ve 12 Eylül darbesinin açrığı yara- lar nedeniyle sosyalistlerin çoğunlukla sağa savrulduklanna işaret eden Cankoçak şöyle devam etti: "Emperyalizınin küreseOeşme adıyla öncdUde kültürel ve ideolojik saldın- laruıın etkisi Türtdye'deld sosya&stlerin üze- rinde fazla etkih' oklu. Kurulan partiler Idt- leseDeşemedL Çünküemekçihalkıiktkiara la- şjmak, sosyaKzmi birliktekurmakgibi birni- yetkriyoktu- 'Yeni sol' drve,asfanda kapita- lizmin koltuk değneği şekhndeki ideolojiye saplandılar.emeğiveemekçiyi dikkate ahna- dan, toplumdaki marjinal kesimleri bir ara- ya getirerek potttika üretmeye çahşolar, do- ğal olarak da başansız oldular." Sol gelecegiııi arıvorio K ESK Genel Başkanı Sami EvTen, siyase- tin toplumsallaşması, toplumun da siya- sallaşması için Türkiye'de ortamın uygıın olduğunu vurgulayarak solun düzen ve sıstem eleştinsı yapamadığı içın güç yı- tirdiğini söyledi. Sami E\Ten, herkesin bulunduğu yerden bir sol tanımı yaptığına dıkkat çekerek "EVIF po- ütikalan uygulayan hükümederin. ekonomide- ki sorunlan çözemedikleri, açhğa, işsizUğe, yoksulluğa çare bulamadıklan görüldü. Bu yüzden, ülkemizde sol için malzeme çok. Ama sol, gerekli olanak ve birikime sahip ol- masına karşm bunu kullanamıy or. Solda bu işi yapmaya çalışanlann da iktidar takbi yok" diye konuştu. Sosyal demokratlann sistem eleştirisinden ziyade, mevcut bürokratik düzenı ve hantal devlet yapısını korumaya çalışhklannı anlatan Evren, sosyalistlerin ise ideolojik sorunlannı çözemediklerini, bu nedenle hem sosyal de- mokrasiyi, hem de toplumu etkileyemedikleri- ni ve savıınmada kalıp eleştın yaptıklanru ifade etti. Ö 6 AKP, lıalkısermayeraııinsafinaterketti' KESK Başkam Sami Evren, bugüne dek toplumun önünde "sol aduıa" söz söylemiş, siyaset yapmış birçok insanın, örgütleri içinde inisiyatif kay bedince, örgüt îçi muhalefete başladıklarnu, sonuçta da bölünmelerin, yeni partilerin ve sürekU iç kavganm öne çıknğmı anlatarak "Bu insanlar arük, hiçbir yere aday ohnadıklarmı samimiyetle açıklamah, emekten, demokrasiden yana bir düzen istedikkrini, kendi çıkarian için muhalefet yapmadıklaruu söylemetiler. Bunu yapmazlarsa, güven veremezkr" diye konuştu. Solun, tüm dünyada kafa kanşıkhğı yaşadığuu, neoUberal poütikalarm farkh rüzgârlarla dünyayı etldlediğmi, klasik sol değerlerin bulunduklan yerlerde "statüko" oluşturduklarmı ifade eden Evren, solun ideolojik sorunlanndan ve kafa kanşıkhğmdan kurtuhnası, alternatif programuu sunması gerektiğme işaret etti. Evren, Emek Platformu'nun hazırladığı programın referans olabileceğine dikkat çekerek şöyle devam etti: "Üretim süreçlerini beürleyen emektir. Türkiye'de sistemin çürüdüğünü beurtip seçenek sunacak olan soldur. AKP'nin halkı, sermayenin ve piyasanın insafına terk ederken bunu bir sistem değişiknği olarak gösterdiği bir ortamda, sol öncetikle bu yalanı ortaya çıkarmahdır" dedi Avcılar Belediye Başkanı Değirmenci: Kendimizi eleştirmekten, iş yapmaya zaman kalmadı 'Ortak aklı devreye sokmalıyız' vcılar Belediye Başkam Mustafa Değirmenci, so- lun kendıni çok fazla eleş- tirmekten, iş yapmaya za- man ayıramadığını belır- terek "Ülkemizde, solun bölünmüşlüğü ve aynı düşün- ceyi savunan insanlann farkh ketimeter kullanması,solun gü- cünü zayTflaOyor" dedi. Türkıye'de solun, Atatürk- çülüğün, bağımsızlığın, çağ- daşlığın adresinin CHP oldu- ğunun altını çizen Değirmen- ci, "Elbette özeleştjri yapalım ve bunun sonrasmda da ohım- hı önerDerle,eksiklerimia gide- relim. Birbirimizi daha fazla yıpratmanın anlanıı yok. Dü- şüncelerimizve frekanslanmız aym" diye konuştu. CHP'nin solda bir parti olduğunu, ama oyunu yükseltmesı içın, sağ- dakı seçmenden de destek al- ması gerektığini anlatan De- ğirmenci, partisinin. çözüm önerileri ve projeleriyle toplu- mun farkh karmanlannı ku- caklaması gerektiğini belirtti. ZAIkMANSIZ ÇIKIŞLAR "CHP'de bunu yapacakener- ji ve sinerji fazlasıyla var. Ama paıtiiçindekiuyumsuzlukveza- mansızhareketlOikdoğnı sonuç getirmiyor. Parti içi muhalefe- tin zamansız çıkıslan partiye zarar veriyor" diyen Değir- menci, koşullar olgunlaştığın- da ve zamanı geldiğinde, par- tideki değişimin gerçekleşece- ğinı, zemininin de kurultay ol- duğunu ifade etti. Değirmen- ci, Türkiye 'deki seçmen profi- lüıin değiştiğine işaret ederek bu tablonun 28 Mart yerel se- çimlerinde çok net biçimde gö- rüldüğünü anımsattı. Partisinin, ağırhklı olarak yüksek eğitimli, kentli ve var- sıl seçmenlerden oy aldığına değınen Değirmenci, "Ama bu CHP'ye yetmez. Halkı kucak- layacak bir örgüt yapısı, buna uygunpartipontikalan,insan- lan aktif ve üretken hale getirecek, siyasete çekecek bir parti modeB şart Ortakakhve büikimi devTeye sokmanuz şart" dedi. RCÜTLENME ENCELLENİYOR' "Toplum, kendi sorunlanndan uzak yapıla- ra mesafeb'dir" diyen Evren, sendikalarda ve demokratik kitle örgütlerinde örgüt- lenmenin ciddi en- gellerle karşılaştığı- nı, bu nedenle emek- tan yana partılenn, çalışan kesımlerle bağ kuramadıklannı belirtti. Demokratik kıtle örgütlerının güç ve üye kaybettikleri- nin altını çizen Ev- ren, "Orgünenme öz- gürtüğü, siyaset yap- ma özgürhığü oüna- yınca, 2 milyondan fazla kamu çahşanı siyasette devTe dışı kahyor. Bu doğal olarak solun önünü ükıyor" dedi. CEÇICI ÜSTÜNLÜK KURUYORLAR Sami Evren, AKP iktidarının toplumsal so- runlan çözecek politikalar üretemeyeceğini, çünkü kapitalizmin yeniden yapılanma süre- cınde çokuluslu şirketlerin ve onlann örgütle- nnin projelerini eksen aldığını, bunu da "deği- şim" olarak sunduğunu vurguladı. Hükümetin, geçici bir üstünlük kurmuş gibi görüldüğüne işaret eden Evren, "Sol siyasal seçeneklerin or- tada olmaması, AKP'yi gündemde tutuyor" diye konuştu. Evren, solda bırlik tartışmalannın anlamını yitirdiğinin altını çizerek "Birtik olmak. ortak davranmak elbette önemli. Ama bu iş. güçsüz- lerin birtiğine dönüşmemeu. Üretilen bir sosyal program çevresinde birlik sağlanmah. Kimi gnıp ve partilerin kendi aralanndaki birtik, toplumu bûieştirmez. Sol, iç ve dış politikada net çözümler ortaya koynıalı. Bunun için de öncelikle iç siyasal yapısını deınokratikleştir- meti. Aksi halde tophıma demokrasi sözü veremez" dedi. Yarın: Ressam-yazar Bedri Baykam ile siyaset bilimci Deniz Tansi neler diyorlar?