Katalog

7HAYIS2004CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishabgcumhuriyet.com.tr Ifeclis ABD'yi knadı • %NKARA (Canhuriyet Bürosu) - TIMM Insan Haklannı îneleme Komısyonu Bafcanı Mehmet Ellatmış, Irak'ta ABD askrrlerının Iraklı tutıklulara yaptıklan işkocelen kınadı. Elktmış, Celal Talbani'nin "İşkence iddalannı fazla abatmamak gerek" denesıni de -> temsil ettiği kitlye nasıl davrandığının itiran" olarak niteledi. Elktmış, dün Meclis'te konisyonunun Irak bildrisıni okudu. Bilûiide şu önlemlerin aJınnası istendi: "îşple son verilerek yönfcünin Irak halkına deviîdilmesi... Ebu Garib ve bıtün gözaltı merlezlerinin denetime açılrıası... SorumJulann ulusararası ceza maruemesinde yarglanması." Batâ'dan garip açıtlama • AVKARA (Cunhumet Bürosu) - Azenaycan, Avrupa Konsryı Parlamenterler Meclsfnde (AKPM) Kıbn; Türklerine temsil hakkı sağlayan oylamaya katılnayan vekillenn hükünetin tutumunu yansırnayacağını savladı. AncaL Strasbourg'daki oylarraya katılmayanlar arasınia iktidar partisinin millet.ekilleri de vardı. BakâAKPM'deki oylarrayla ilgili iiçüncü açüdaTiasını Dışişleri Bakarlığı aracılığıyla yaptıgı açıklamada,. KKTC yerine Kıbns Türk toplurau ifadelerinin tercih edildiği dikkat çekti. ABDKKTC'de agırkk koyacak • WASHINGTON (AA) - ABÖ Dışişlen Bakaaığfnın Kıbns Özel Koordmatörü Tom Weston, Kuzey Kıbns'm ızolasvonunun sona erdirilinesi yönünde Avrupa Birliği'nin önemli adımlar artığını, ancak burüann yeterli olmadığını belirtti. VVeston, "AB, Kazey Kıbns :Ie ilgili önemli adımlar attı. Ancak bunlar. izolasyonu sona erdirmekte yeterli değil" dedi. VVeston, ABD'nin, lek tarafh" eylemlerde de bulunacağını söyledi. ABD'nın bu yöndeki sotnut adımlan ne zaman atmayı planladığı ^nündeki bir soru ûzerine Weston, "Burada haftalardan bahsediyoruz, zylardan değil. Siyasi anacımız, Kuzey Kıbns'ın izolasyonunu htırmektir" dedi. Kıbrıs'la Girît fcirbirine karışü |DUBLLN(AA)-AB conem başkanı tlanda'nın bastırdığı, AB'nin genişlemesini tmsil eden pullarda Iıbrıs Adası'nın "ciddi «ekilde Girit'i andırması" ürtışmalara neden oldu. fiılda, Kıbns Adası'nın, %ıanistan'ın güneyinde •<e gerçekte olduğundan üha uzun ve ince psterilmesi, "pulu lazırlayanlann Kıbns'la ^onanistan'ın Girit ^dası'nı kanştırdıklan" ilenimini veriyor. (üney Kore'den rak ertelemesi |SEUL(AA)-Güney t>re, Irak'a asker pnderme planlannı, Irbıl'de konuşlanmalan iın gereken Kürt esteginin yetersizliği ve ;3D askerlerinin esirlere ;ıptığı işkenceye ilişkin teşîiriler nedeniyle rteleyecek. Bir Savunma îıkanlığı yetkilisi işkence ıtoğraflannın ;jyunlanmasının rindan, asker sndermelerine ilişkin ruhalefetin de nnandığııu acıkladı. ABD askerlerinin Iraklı tutsaklara yaptığı işkence Beyaz Saray'da huzursuzluk yarattı Bush,Rumsfeld'i azarladı• ABD Başkanı Bush, Irak'taki işkence olaylanyla ilgili olarak kendisine bilgi vermediği için Rumsfeld'e sert çıktı. Bush dün yaptığı açıklamada Iraklılardan özür diledi. Dış Haberler Servisi - Irak'taki Ame- nkan askerlerinin tutsaklara yaptığı iş- kencenin fotoğraflannın gazetelerde ya- yımlanmasıyla patlakveren skandal, Baş- kan GeorgeBush ile Savunma Bakanı Do- nald Rumsfeld'in arasını açtı. VVashing- ton Post, işkence fotoğraflannın, askeri istahbaratın emriyle tutsaklan aşağıla- mak için çekildiğıni yazdı. Washington Post ve New York Times gazetelerinegöre Bush, Rumsfeld'i, Ebu Garib Cezaevi'nde çeldlen işkence fotoğ- raflanyla ilgili olarak kendisine bilgi ver- mediği için azarladı. Gazeteler, önceki gün Bush'la Rumsfeld'in Beyaz Saray'da- ki Oval Ofis'te baş başa görüştüğünü ve Bush'un fotoğraflarla ilgili hoşnutsuzlu- ğunu dile getirdiğini bildirdi. Üst düzey bir yetkilı, Bush'un ABD askerlerinin Iraklılara yaptığı ışkencenın ulaştığı bo- yutlan gazetelerden öğrenmek zorunda kaldığını, kendisine önceden bilgi veril- mediği için sinirlendiğini söyledi. Ancak yetkili, Bush'un Rumsfeld'in istifa etme- sini istemediğini belirtti. New York Ti- mes gazetesı, haberin Bush'un izniyle ya- yımlandığını belırterek Başkan'ın ilk İcez kabinesinin üst düzey bir üyesinden hoş- nutsuzluğunun basına yansunasına izin verdiğıne dikkat çektı. Bush özür diledi ABD askerlerinin Irak'ta mahkumla- ra yaptığı kötü muamele dolayısıyla dün yaptığı konuşmada uygulamalan eleş- tiren ancak özür dilemeyen Başkan Ge- orge Bush,dün özür diledi. Bush. Ür- dün Kralı Abdullah ile Beyaz Saray'da Kıbns Rum Keslml Tanımaya 'sınır' koşulu • Türkiye'nin Kıbns Rumlannı Yeşil Hat'ın güneyindeki sınınyla tanıması seçeneği üzerinde duruluyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın geçen cumartesi yaptığı açıklamalarla alevlenen Kıbns Rumlannı tanıma konusunda çeşitli seçenekler oluşmaya başladı. Bunlardan en çok öne çıkanı ise KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın önceki gün dile getirdiği "Runılann mevcut sınırlanyla sadece Güney'de tanınnıasr olasılığı. Ankara da da bazı çe\Teler bu görüşü desteklerken, bu yöndeki siyasi ve hukuki çalışmalann sürdüğü kaydedildi. Ankara'nın bu yönde tanıyacağı Rumlann bu formüle sıcak bakmalan beldenmiyor. Rumlar, uluslararası toplumca bilinen "Kıbns Cumhuriyeti'' olarak tanınmak istiyorlar. Kıbns Cumhuriyeti, ülkenin hem kuzeyini hem de güneyini kapsıyor. Dolayısıyla bunun da Türkiye taranndan kabul edibnesi mümkün değil. Ankara bu karmaşık durumdan çıkmak için gerekli siyasi ve hukuki çalışmayı Dışişleri aracılığıyla yürütüyor. Dışişleri 'nde, Rumlara dönûk tanımanın Yeşil Hat'ın güneyindeki egemenlikleriyle suıırlı olması ağırlık kazanıyor. Annan Planı'nın Rumlann yüzde 75'lik oranla hayır demeleriyle geçersiz kahnasuıın ardmdan Ankara. uluslararası toplumda tüm adanın temsilcisi olarak görülen Rumlann artık bu statüsünün geçersiz olduğuna dikkat çekiyor. Kıbns Rumlannın adanın tek temsilcisi olarak AB'ye girmesine karşın Kıbns Türklerini temsil edemeyeceklerini öngören Ankara, bu nedenle bundan sonraki girişimlerini de bu hukuki gerçekliğe dayandırabilecek. Denktaş da önceki gün, Türkiye'nin Rumlan mevcut sınırlanyla tanımasmdan memnun olacaklannı kaydetmişti. Denktaş, bu durumun adanın bölünmüşlüğünü ve Kıbns Türklerinin kendi egemenlik alanlannda kendi kendilerini temsil edeceklerinin göstergesi olacağnıı da bildirmişti. gazetecilerin karşısına çıktı. Bush, ga- zetecilere yaptığı açıklamada, "mah- kumlara ve ailelerine yönelik aşağı- lamalardan dolayı özür dilediğini Kral Abdullah'a söylediğini" belirtti. Washıngton Post dün, yeni işkence fo- toğraflan yayımladı. Gazetenin 1. sayfa- sında, kadın er Lynndk England'ın Ebu Garib'de çıplak bir erkeğı boynuna bağ- lanan köpek tasmasıyla çektiği görülü- yor. lç sayfadaki 3 fotoğrafta da, grup ha- linde yere yannlmış ya da tek olarak bağ- lanmış, başına iç çamaşın geçirilmiş çıp- lak erkekler bulunuyor. Gazete, fotoğraf- lann askeri istihbarat yetkililerinin iste- ğiyle çekildiğıni belirtti. 'Ebu Garib kapaülsııT gjrişimi Amerikalı bazı Demokrat ve Cumhu- riyetçi senatörler. ABD Sa\aınma Ba- kanlığı'ndan (Pentagon) Bağdat'taki Ebu Garib cezaevinin yıkılmasını ıstedi. ABD Senatosu İstihbarat Komıtesi Baş- kanı, Cumhunyetçi Senatör Pat Roberts, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkila- tı (CIA) ve Pentagon yetkılıleriyle gö- Bagdaftayine intiharsaldırısı Irak'ın başkenti Bağdat'ın merkezinde dün bomba yüklü araçla düzenlenen intihar saldınsında, biri Amerikan askeri obnak üzere 7 kişi yaşamını \itirdi. Işgal yönetiminin karargâhının bulunduğu "Yeşil Bölge"nin girişi yakuunda meydana gelen patlamada 23 Iraklı shiL, 3 poBs ve 2 Amerikan askeri de yaralandı. Bağdat'ın merkezinde meydana gelen ikinci patlamada da 2 Iraklı yaralandı. Bakuba'da da, IKYB binasında meydana gelen patlamada 4 kişi yaralandı. Bağdat'ta Şiilerin yaşadığı Sadr semtinde dün gece Şii Kder Mukteda el Sadr'a bağü Mehdi Ordusu müislern. le ABD askerleri arasmda çıkan çanşmada 10 nıilis öklü, 1 Amerikan askeri yaralandı. Kerkük'te ise tanm müdürü ve şoförii öldürüldü. (AP) rüşmesinin ardından basına yaptığı açık- lamada, "Bu cezaevini yerle bir etme- miz gerektiğini düşünüyorum" dedi. Demokrat senatör Ben Nelson da bu cezaevinin yıkılmasıyla dünyaya güçlü bir mesaj göndenleceğini belirterek, Amerikan Silahlı Kuvvetleri'ndeldbir- çok arkadaşuıın da kendısi gibi düşün- düğünü kaydetti. Nelson. Pentagon'un harekete geçmemesi halinde, bu konu- ya Kongre'ye sunulacak 2005 yılı sa- \oınma bütçesi planında değıneceğini belirtti. Acaristan lideri, yürütülen pazarlıklar sonucunda görevini bıraktı Abaşidze iilkesiııi teı*k etti • Gürcistan Cumhurbaşkanı Saakaşvili, istifanın ardından yaptığı açıklamada birlik vurgusu yaptı. Saakaşvili'nin böylece Güney Osetya ve Abhazya'ya da mesaj gönderdiği belirtiliyor. Dış Haberier Servisi - Acanstan li- deri Asian Abaşidze, Acar hallandan ve Tiflis yönetiminden gelen baskılar sonucunda Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nın "istifa ve sür- gün" tekhfini kabul ederek Batum'dan aynldı. Abaşidze, Rusya ve Gürcistan yönetimleriyle yaptığı pazarhklann sonucunda, dün sabaha karşı yanına oğ- lunu ve bir bakanı alarak Moskova'ya gitti. Saakaşvili'nin "Gürcistan'm birleş- mesiaçısmdanönemtaşı\wr" dediği ıs- tifamn ardından. Batum'da Tiflis yan- lılan sevinç gösterileri yaptı. Gürcis- tan BaşbakanıZurab Jvanha, haziran ayında Acaristan'da başkanlık seçimi yapılacağını acıkladı.Gürcistan'ın, ocakta iktidara gelen yeni yönetimini tanımayan ve kendi askeri gücünü oluş- turan Abaşidze, geçen hafta sonunda. Acaristan özerk bölgesini Gürcistan"a bağlayan köprüleri yıkmıştı. Saakaş- vili Acar lidere Tiflis'in egemenliğini tanıması için 10 günlük süre vermiş, ardmdan Abaşidze'nin istifa edip ül- keyi terk etmesi durumunda, iade ta- lebinde bulunmayacaklannı söylemiş- ti. Abaşidze. önceki gece Batum'da Gürcistan Başbakanı J\aniya ve Rus- ya Güvenlik Konsevi Başkanı Igorİva- nov ile görüşmesi öncesinde de gaze- tecilere istifa etmeyi düşünmediğini Abaşidze'nin istifasmm ardından Gürcü gmenbkgüçleri Batunı'a geldl Acar üderin e\inin yağmalandığı da bildirildi (Fotoğraf: AP) söylemışti. Görüşmede karar değıştı- ren Abaşidze, İvano\" ile birlıkte, özel bir jete binerek ülkeden aynldı. Tele- %'izyondan yaptığı açıklamada Acar li- denn bölgeyi terk ettiğini söyleyen Sa- akaşvili "Gürcüler, Aslan kaço. Aca- ristan arük özgür" ifadelerini kullan- dı. Saakaşvili, "ülkenin birfiği" vurgu- su yaptığı açıklamayla Güney Osetya ve Abhazya'ya da mesaj göndermiş oldu. Gürcistan Cumhurbaşkanı, "Bu- nun birkşme sürecinin başlangıç nok- tası olmasını umut ediyonınr dedi. Dışişleri Bakam Salome Zurabişvi- H, Acaristan'daki krizin banşçıl yol- lardan çözümünde Rusya'nin oynadı- ğı "çok büyük" rolden memnun ol- duklannı belirtti. Türkiye. Gürcistan"daki sorunlann banşçı bir şekılde çözülmüş olmasın- dan memnuniyet duyduğunu bildirdi. Dışişlen Bakanlığı açıklamasuıda şöy- le dendi: "Gerginliğin. Gürcistan hü- kümetinin sağdu\nlu tutunıu savesin- de banşçı bir şeküde çözülmesi mem- nunnetie karşılanmışör." Vvashington, Tiflis'in, Acaristan"da otoriteyi banşçı bir şekilde yeniden kurmasından memnun olduklannı bildirdi. Yunan Başbakanı Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine destek verdi Erdoğan Karamanlis'le buluştu MURATtLEM yadis karşıladı. Karşılamada, Tür- dı. Erdoğan'ınAtina'yagelişindenön- kiye'nin Atina Büyükelçisi Yiğit Al- ce açıklama yapan Karamanlis, Yu- ATtVA - Başbakan Recep Tayyip pogandahazır bulundu. Başbakan Er- nan hükümetinin Erdoğan'ı ağırla- Erdoğanüç günlük bir ziyaret için dün doğan ile eşi Emine Erdoğan. Dev- maktan "büyük sevinç duyduğunu" akşam Yunanistan'ın başkenti Ati- let bakanlan Beşir Atalay, Mehmet vurgulayarak "Erdoğan ile karşıhkh na'ya gitti. Erdoğan, löyılaradanson- Aydın ve Kürşat Tüzmen, Dışişleri güventemeüüzerineinşaedflmişbiriş- ra Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk ve Başbakanlık bürokratlan, işadam- birliğiiöşkisi kurmuş olduklannı'' kay- Türk başbakan oldu. 1986'da Turgut lan ve basm mensuplan da Atına'ya detti. Ozal başbakan olduğu dönemde Ati- geldi. Erdoğan, havaalanından Yuna- Karamanlis, "Türkiye'nin Avrupa na'ya gitmiştı. Gezisinin son günün- nistan Başbakam Kostas Karaman- Birh^yöneKmimd^stekliyoruz.Dişld- de Batı Trakya'ya geçecek olan Erdo- lis'ın Rafina'daki villasına hareket et- lerimizde yeni bir sayfa açmak istiyx>- ğan, Gümülcine'de Türk toplumunun ti.Erdoğan burada Karamanlis'in ken- nız. AB çerçe\esinde, Avrupa flke ve liderleriyle görüşecek. disi ve eşi Emine Erdoğan'ın onuru- değerieritemefindebirdosthık,i\ikom- Başbakan Erdoğan ve beraberinde- na vereceği aile yemeğine katıldı. şuluk ve işbirliği iüşkisi kurmavi arzu- kileri getiren Diyarbakır uçağı, saat Tl-iririvp'vi Hp«fpHKnni7 luyoruz'' dedi. Yunan Başbakan, "ar- 21.00'deEleftheros Venızelos hava- ü g g ^ y aesıeKuvoru/ zulannınbölge>iTürkw\^ınanhalk- alanınaindi. Erdoğan'ı burada Yuna- Karamanlis, Erdoğan'ın Atına zi- lan için bir banş, istikrar ve güvenlik nistan Dışişleri Bakanı Petros Moliv- yar£tiru "se\inçle beklediğini'' bıldır- \-ahasi yapmak olduğunu" belirtti. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Öğrenciler Sömürüye Karşı... Genç Mülkıyeliler Başkanı Ünal Vural arayıp ha- beri verdiğinde benim için sürpriz olmuştu. Anka- ra Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencile- rınin oyları ile yılın iktisat yorumcusu seçilmiştim. Benim yaptığım yorumlartelevızyonlarda ve gaze- telerde söylenen ve yazılanlardan çok farklıydı. Alı- şılmışın dışında şeyler yazıyor ve söylüyordum. Medyada yorum deyince anlaşılan şuydu: - Kur iner mi çıkar mı? - Borsa önümüzdeki hafta beklenen olaylardan nasıl etkilenecek? - ABD'nin faizleri çıkarması bizim faizcileri olum- lu mu, yoksa olumsuz mu etkiler? - Falanca kurumun "Türkiye'ye verdiği not" ne olacak? - Türkiye'ye kim borç verecek? - Soros bugün ne söyleyecek? Oysa ben bu yorumcuların her gün yaptıkları yo- rumlaria hiç ilgilenmemiştim. Düşünce ve değerten- dirmelerimi Türkiye'nin makro gelişmeleri ve dün- yanın gidışı üzerinde yapıyordum. - Iktisadi politikaların uluslararası iktisadi ve si- yasi ilişkiler üzerindeki sonuçlarını değerlendiriyor- dum. - Gümrük Birliği benzeri kurulan tek yanlı kurum- sal ilişkilerin büyüme, sanayileşme, dış denge, is- tihdam üzerindeki sonuçlarına bakıyordum. - Ulusal piyasaya çokuluslu şirketlerin nasıl ve han- gi amaçlarla sokulduğunu bulmaya gayret ediyor- dum. - Soğuk Savaş sonrasında gayri milli büyük ser- mayenin kurduğu dış bağlar ile çiftçiyi, ulusal sa- nayiyi ve dış politikayı nasıl etkilediğini araştırıyor- dum. - Batı kapitalizminin Türkiye'yi bazı büyük serma- ye çevreleri ile işbirliği yaparak nasıl sömürgeleş- tirmekte olduğunu göstermeye çalışıyordum. Bu konular televizyonlarda ve gazetelerde her gün konuşan ve yazan "iktisatyorumculannın" hiç ilgilenmedikleri konulardı. Söz konusu iktisat yorum- culan borsa, kur, faiz üçgeni içine kilitlemeye ça- lıştıkları Türkiye'yi IMF'nin, VVashington'un gözlü- ğü ile yorumlayan kişilerdi. Türkiye'yi. sanki onlardan biriymiş gibi, dışanda- kilerin gözü ile yorumluyorlardı. Halbuki Türkiye Batı kapitalizminin içinde değil- di. Onun, dışa iterek sömürdüğü bir kimliğe doğru hızla sürükleniyordu. Borsa, faiz, kur tahlilleri, gü- neye giden bir geminin güvertesinde kuzeye koş- maktan başka bir anlam taşımıyordu. Esas meseleye girmeden olmaz... Yorumlarla esas meseleye girmeden, yani "ge- minin yönünü belirtemeden" güvertede aksi yön- de koşmak, halkı kandırmaktan başka bir anlam ta- şımaz. Sevgili öğrencilerin beni seçmesi, kendilerinin "televoleciler tarafından kandınlamadığını" gös- termesi bakımından önemlidir. "Esas meseleyi" görmüş olmalan bakımından değerlidir. İktisat biliminin "insan için" olduğunu, insanla- rın mutluluğu için kullanılması gerektiğini kabul et- tiğiniz zaman "siyasi iktisada" zaten adımımızı at- mış oluruz. Otomobilin motoru "iktisat" ise direksiyonu da işin "siyasetidir". Motoru tamır etmek iktisadın sa- dece bir bölümüdür. 0 motor kullanılarak hangi yö- ne gidıleceğini direksiyondakiler belirler. Türkiye için konuşuyorsak burada, - gelir bölüşümünün tartışılması gerekir, - büyümenin ve istihdamın hedeflenmesı kaçınıl- mazdır, - uluslararası iktisadi ve siyasi ilişkilerde karşılık- lılık ilkesinin gözetilmesi gerekir. Ve bunlar için de toplumsal (ve toplumcu) demok- rasinin işletilmesi zorunlu olur. Oysa bizim televo- le yorumculanmız kur-faiz-borsa üçgenine kilitle- dikleri Türkiye ekonomisini, bir mavna gibi Batı ka- pitalizminin yedeğine vermek istiyorlar. İktisadi yorumculuk adı altında siyasi sömürge- cilik pazarlıyorlar. - Yaşasın çokuluslu şirketlerin egemenliği, - Yaşasın Batı kapitalizminin emrindekı Türkiye, - Yaşasın IMF, Dünya Ticaret örgütü ve bize "not veren" kurumlar. Içimizdeki Danımarka'nın düşünceleri bunlar, Ba- tı'nın içimizdeki uzantıları olarak. öğrencilerin beni seçmiş olmasını "birtepki" ola- rak görüyorum. Içimizdeki Danimarka'nın televo- lecilerinin halkı aldatmalarına karşı bir başkaldın... Soğuk Savaş sonrasında daha da vahşileşen Batı kapitalizmine ve emperyalizmine öğrencilerin verdikleri tepki çok anlamlı. Bu yolda kol kola bir- likte yürüyeceğiz, başka bir seçeneğimiz bulun- muyor sevgili öğrenciler. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Dünya Ermeni Kongresi Türkiye'den toprak ve tazminatistemi ERÎVAN (AA) - Ermenistan'ın başkenti Envan'da toplanan "Dünya Ermeni Kongresi"nde, sözde soykınmdan ötürü Türkiye'den maddi tazminat veya toprak tazminatı talep edilmesi ile ilgili görüşler ele alınıyor. Dün başlayan kongrede, sözde soykınm iddialannnı dünyanın çeşitli ülkelerinde tanınması girişimlerinın koordinasyonu da görüşülüyor. Kongre başkanı olan ve aynı zamanda Rusya Ermenilen Birliği'nin başkanlığını yürüten Ara Abramyan. amaçlarunn, sözde soykınmın "tüm dünyada bürünüyle tanınması" olduğunu söyledi. Konferansa merkezi Moskova'da bulunan Ermeni Uluslararası Hukuk ve Siyaset Enstitüsu de yer alıyor. Konferansa katılan uzmanlardan Andranik Mugranyan, toplantının gündem maddeleri arasında, "Türkiye'nin Azerbaycan'a desteği, Türkiye- Ermenistan ilişkilerinin" de yer aldığı kaydedildi.