Katalog

7MAYIS2004CUMA CUMHURİYET SAYFA CUMHURIYET'IN 81. YILI 11 Cumhurryefin varoluş nedeni, işlevi Atatürk'ün, Yunus Nadi'nin yaşam, devrimler süreci ile sınıriı kalmryor. Dünden, bugünlere.. bayrağı elden ele ulaşüran Nadir Nadi, Doğan Nadi, Berin Nadi'lerte, Cumhuriyet yazarlan (İlhan Selçuk, Uğur Mumcu'larla..), emekçileri, okuriannın iç içe girnüş kimtikleri, etkUeşimleri ile taşmıyor. Yıllardır değişmeyen, tartışılmayan tek ilke gazetecilik değer ve ölçütlerine tam bağlılık Dünden bugüne, yannlara... CumhuriyetŞÜKRAN SONER YeniGün adıyla yayın yaşamına başlayan. Cumhu- met adı ile cumhuriyet değerlen ile özdeşleşerek ya- yın yaşamını sürdüren gazetemizin geçmışınde yayım- Ianan sayılarına. sayfalanna şöyle bir göz atmak, ke- sin bir yargıya varmak içın yeterli... Cumhuriyet gazetesı. Cumhunyet devrimlerinin, de- ğerlerinin, yaşam bıçimının toplumda algılanması. yer- leştirilmesi. geçerlilık kazanması için yola çıkmış. Bu gerçeği sadece kurucusu, Atatürk'ün yakın arkadaşı Yü- nus Nadi. yazarlannın yazdıklanndan, savundukları değerlerden öğrenivordeğıliz. Gazetenin bütün sayfa- larında, yaşamın heralanına yönelik haberlenn değer- lendirilmesinde. öne çıkanlan gümdemde, hep aynı or- tak kaygı, çizgi var... Cağdaşlaşmaya. gelişime. uygarlığa yüzü dönük bir toplum yaratılabilmesinde araç Cumhuriyet devnmle- rine sonuna kadar sahip çıkılmaklayetinilmıyor. Dev- rimlere kaynak olan tartışmalann, düşünce üretiminin aracı rolünü üstlenıyor. Devnmlerin yasal gerçekleş- mesınin ardından datoplumun yaşamında geçerlıiik ka- zanmasında. devrimlerin evnmleşmesi sürecinde ön- cülük işlevini üstleniyor. BAYRACI ELDEN ELE ULAŞTIRANLAR... Simge bir ömekle kadının çağdaş. gelişmiş Batı top- lumlanndan önce "seçme ve seçüme", "eşit işe eşit üc- ret" haklannı kazanması, şeriat düzenınden çıkmış. eğitimi düşük, geleneklen tutucu bir toplumda, ancak çok güçlü, tartışılmaz bir lidenn öncülük yapması. ağırhğını koyması ile gerçekleşebilmış de\Tİm hareket- leri, kadınlanmızın gerçek yaşamlannda öyle kolay geçerli kılınamıyor. Kadının haklannı kullanabılmesı için "iğneyle kuyu kazıbnasr sözcükleri ile anlatılabı- lecek türünden bir emek, katkı gerekıyor. Öncelikle dev- rimlerin lideri Mustafa Kemal, bunun bilincınde. attı- ğı her adım ile yaşamın her alanında toplumsal örnek oluşturmaya yönelik çok büyük bir çaba göstenyor. Kadınlanmızı toplumsal yaşamın ıçıne sokan. ıkı ayaklan üzerinde durabilen, eğitilmiş, meslek sahibi, siyasetin içinde kılan bu çabalar, Cumhuriyet"in önce- likli haberleri. savunduğu görüşlerle. değerlerle toplum- sal kabul gönüye açılıyor. Cumhuriyet'in varoluş nedeni, işlevi elbette Ata- türk'ün, Yunus Nadi'nin yaşam, devrimler sürecı ile sı- nırlı kalmıyor. Dünden, bugünlere.. bayrağı elden ele ulaştıran Nadir Nadi, Doğan Nadi, Berin Nadilerle, Cumhuriyet yazarlar (İlhan Selçuk, Uğur Mumcular- la..), emekçileri, okuriannın ıç içe girmiş kimlikleri. et- kileşimleri ile taşınıyor. Türkiye'nin, dünyanın. insan- lığın gündemi, öncelıkleri ile bağlantılı, işlevsellik bi- çimleniyor... însanhaklan,demokratik, sosyal işlev, sol açılımlar... Cumhuriyet gündemi ve kimliğinin önce- likleri arasında yerlerini, ağırlıklannı ahyorlar. E N ÇOK BEDEL ÖDEYEN CAZETE Dünden bugünlere değişmeyen, tartışılmayan tek il- ke ise gazetecilik değer ve ölçütlenne tam bağlılık. Daha açık bir anlatırnla. inanç ve amaç birliğı olan si- yasi iktidar, partiler, demokratik örgütlenmeler de söz konusu olsa, gazeteciliğin öngördüğü tarafsız, bağım- sız duruş... Jşte tam da bu nedenle Cumhuriyet, gaze- tecilik ilkeleri, sınırlan içinde bağımsız, tarafsız kal- dığı için, Yunus Nadi döneminden başlayan gazete ka- patmalanna, yargılamalara, yazarlannın tutuklanma- lanna hedef oluyor. Türkiye"de siyasi üctidar uygulamaian demokrasi- den saptığı ölçüde, hele de demokrasiyi kısıtlamak üzere gelen 12 Mart, 12 Eylül gıbi askeri darbeler sü- recinde, Cumhuriyet en çok cezalandınlan, kapatılan, yazarlan, çahşanlan ile bedel ödetilen gazete oluyor. Hiç de rastlantı olmayan bir başka gelişme ise aynı dö- nemlerde Cumhuriyet okuriannın da en çok bedel öde- yenler arasında yerlemi almalan. Yine aynı çarpıcı gelişme insan haklan, demokrasi. • nanç ve amaç birliği olan siyasi iktidar, partiler, demokratik örgütlenmeler de söz konusu olsa, gazeteciliğin öngördüğü tarafsız, bağımsız duruş Cumhuriyet'in temel felsefesi. tşte tam da bu nedenle Cumhuriyet, gazetecilik ilkeleri, sınırları içinde bağımsız, tarafsız kaldığı için, Yunus Nadi döneminden başlayan gazete kapatmalarına, yargılamalara, yazarlarının tutuklanmalarına hedef oldu. Cumhuriyet gazetesini ayakta tutan iki isim_ Berin Nadi ve Nadir Nadi. (Fotoğraflar: CUMHURİYET ARŞtVt) sol gelışimi. Cumhuriyet. laiklik. devrim kazanımlan- nı hedef alan akım ve örgütlenmelerin Cumhuriyet ga- zetesi ile bırlikte okurlannı saldın hedefi, düşman ola- rak algılamalan. Irkçı ve şeriatçı akımlann, terör ör- gütlennin hedefi olan. saldınya uğrayan. dövülen, fa- ıli meçhul cinayetlere kurban olan Cumhunyet okur- lan. yazarlan listesi durumu çok çıplak gözler önüne serivor. S A L D I R I L A R KENETLİYOR... Değerlere yönelik bu saldınlar. elbette ınsana ait de- ğerleri savunanlan da dayanışma, kenetlenmeye yönel- tiyor. Dünyada örneği olmayan bir okur yapısı. gaze- tenin kimliği, çizgisi ile özdeşleşme, aynı zamanda ga- zetenin kimliğı ve yapısını biçimlendirme ilişkisi. Cum- huriyet gazetesi, çahşanlan ve okurlan arasında kuru- luyor. Gazetenin kimliğini yok etmek üzere biri 12 Mart sü- recinde, diğen 1991 yıhnda yaşanan operasyonlarda Cumhuriyet okuriannın Cumhuriyet sahipliği, yazar- lan ve çizgisine gösterdikleri sahip çıkma refleksinin de dünyada benzeri yok. Şimdilerde kendilerine CU- MOK'lar adını takan Cumhuriyet okurlan, okur boy- koru ile gazete içinde yaşanan çizgi sapmalannı eriti- yorlar. En olmaz koşullarda, kapitalizmin olmazsa ol- maz kurallanna aykın olarak bir günlük gazetenin ya- şaması için gereken gücün yaratılmasında belirleyici oluyorlar. 12 Mart sürecinde yazarlan ile Cumhuriyet gazete- sinden aynlmak zorunda kalan Nadir Nadi'nin muh- teşem dönüşü, 1991 Cumhuriyet yazarlannı, çızgısinı hedef alan darbeden sonra. şirketin iflası gıbi bir ger- çek de varken. okurlar, çalışanlar, yazarlar kenetlenme- sinde Berin Nadi ile îlhan Selçuk'un önderliğinde Va- kıf oluşturularak. parronsuz gazete yararma girişimi- nın, medya tekellerinin arasında, iktidar, büyük serma- ye, büyük medya kirli çıkar ittifakının içinde hâlâ ayak- ta kalabiliyor olması.. başka nasıl açıklanabilir? Okunın Cumhuriyet kimliğine bağhhğı, Cumhuriyet çahşanlannın özverileri, Cumhumet de\Tİmleri ve de- ğerlerinin yaşatılmasmın anlam ve öneminin günümüz- de daha da çok önceük kazanması. Yeni dünya sömürü düzeninde,insan haklan, demokrasilerde yaşanan eroz- yon. Biümsei, teknolojik de\Tİm çağında dünya kay- naklannın dini imanı olmayan para güçlerinin, tekelle- rinin eHne geçmesi, emperyal tek kuruplu askeri güç- lerce korunması gerçeği karşısında, ülkemizde ve dün- yada kitlelerin hızla yoksullaşmalan, yoksunlaşmalan- CUMHURIYET KİMLÎCÎ Elbette acımasız. giderek kirlenen kuralsız düzenin, kuralsız savaşlannda yoksullar ve yoksunlar için ön- celikli olmak üzere, insan haklan, demokrasi adına ka- zanılmış ne değerler varsa kayıplar yaşanması gün- demde. Caresiz kitlelerin. beyin yıkama araçlannın yönlendirmelen ile de kendilerini savunma adına ırk ve din başta. her tür alt kimlik eksenli aynmcılıklara sığınmalan kaçınılmaz bir sonuç gibi. Işte bu yeni dünya sömürü düzeninde Türkıye'ye bi- çilen arka bahçe rolünde, Atatürk devrimleri, Cumhu- riyet kazanımlan, değerleri çok anlamlı bir engel oluş- turuyor. Emperyal projelerde, ABD'nin Büyük Orta- doğu vizyonunda, laikliği ılımlı Islam çizgisinde yo- rumlayacak, ulus devlet, Cumhuriyet değerlerinden, Atatürk devrimlerinden sapmalan uygulayacak bir ik- tidar öngörülüyor. Tabii ki Cumhuriyet gazetesi, çahşanlan, okurlan, ye- ni dünya sömürü düzeni yandaşlannı, Türkiye'deki te- tikçilerini, iliştirilmış gazeteci prototiplerini çok fazla rahatsız ediyor. Dünden bugüne, yannlara uzanacak bir Cumhuriyet kimliği; gazetesi, yazan, çalışanı, okuru arasındaki ke- netlenmeye. özdeşlemeye çok daha fazla önem ve an- lam kazandınyor... OKURLARIN COZUYLE Aydınlanmanın sesi hiç susmayacak îstanbul Haber Servisi - Her yaştan ve meslekten okurumuz, Cumuhuriyet'i anlattı. "Cumhuriyet'in aydınlanmanm sesi olduğunu" belirten okurlanmız, gazetemizi laik ve demokratik hukuk devletinin teminatı olarak gördüklerini söylediler. Gazetemizin 81. kuruluş yıldönümünü kutlayan okurlanmızın görüşleri şöyle: Türkân ERKİN (CUMOK Uyesi, dilbilimci): Cumhuriyet gazetesi, küçük yaşlardan itibaren evimizdeydi. Gençlik yıllanmda ve evlendikten sonra da okumayı hiç bırakmadığım gazetem bızlere öğrenün yıllanmızda verilmeyen yurttaşlık bilincini öğretti. Bilincimin kaynağı Cumhuriyet'tir. Bunun için Cumhuriyet'e minnet borçluyum. Cumhuriyet'ten her konuda bilgi aldım. ÇevTemdeki herkese de Cumhuriyet'ten çok şey öğrenebıleceklerini söylüyorum. Cumhuriyet olmasaydı karanlıkta. el yordamıyla yaşardık. Ajparslan BERKTAY (İnsanhakJansavunucusu): Ne Batı'nın uşağı, ne imam cumhuriyetı... Cumhuriyet gazetesınin sesi Cumhuriyetin sesidir, bağımsızlık ve aydınlanmadır. Bu sesi susturamayacaklar. "Bizi mahvetmek istejen emperyanzme \e biri yutmak isteyen kapitalizme". Büyük Orta Dogu Projesi'ne karşı: Se\Tciler, "dahüi ve harid bedbahüar" ortada. Cumhuriyet insanın kendisidir. tnsan tükenmez onu küçümseyenler tehlikeli biçimde aldandılar, yine aldanacaklar. Uşaklık değil, Kuvayı Milliye ruhu! Cumhuriyetle yaşıtız, Cumhuriyet'le daha nice 81 yıllara. Onur BELGE (TSYD Başkanı): lyi ki Cumhuriyet var. Bunu anlaşıldığı gibi her anlamda söylüyorum. Yani hem gazetedir Cumhuriyet hem de Türkiye Cumhuriyeti"dir. Bizim çocukluğumuz. gençliğimiz ve yetişkinliğimiz başka gazeteler için çalışsak bile Cumhuriyet'le geçti. Dilerim Türkiye Cumhuriyet'i ve Cumhuriyet gazetesi daima var olacaktır. Sakıp BAYHAN (Emekli): Okumayı öğrenmeye başladığımız anda Cumhuriyet elimizdeydi. Yaşama dair gereklı bilgiyi, belgeyi Cumhuriyet'ten aldık, zamanı geldi, Cumhuriyet okudugufnuz için dayak yedik, gazetemizin 81. yılıru görmekçokgüzel... Rana Ersöz SETEN (Dekoratör): Türkiye'nin çağdaş, aydınlık yüzü Cumhuriyet gazetesi eminim ki bir 81 yıl daha yaşayacaktır. Gazetemi çok seviyorum. Son yapılan atılımJarla daha da güzelleşen Cumhuriyet'i özellikle gençlerin okuması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'nin geleceği ve bilimin gelişmesi için büyük bir öneme sahip olan Bilim-Teknik eldmizden ise asla vazgeçemem. Hatta cumartesi günleri Bilim-Teknik için iki tane gazete alıyorum. Gazete diyorum çünkü Cumhuriyet, gerçek bir gazete... Fatma OENİZ (EÜ öğrencisi): Karanlığa karşı ışık, yılgınlığa karşı umut ve mutlu bir gelecek için Cumhuriyet okuyorum. Aydınlık Türkiye'nin oluşumuna büyük katkılar sunan gazetem, biliyorum ki tüm gerici baskılara karşın ödün vermeden varlığını sürdürecek. Yaşam, Cumhuriyet'le daha güzel... Togay BAYATLI (TMOK Başkanı): Daha lise çağında gözümü Cumhuriyet'le açtım. Okul müdürümüz Richard Ma>nard bizden Cumhuriyet gazetesindeki Türkçe yaalan Ingilizce anlamıyla ifade etmemizi isterdi. Bu nedenle okul müdürümüzün sayesinde Cumhuriyet gazetesini takip etmek şansına ulaşrım. Ve bir daha da bırakmadım. Cumhuriyet yalnızca siyasi yönden değil, her konuda tarafsız bilgi veren bir gazetedir. Yazarlannın hepsi belli bir eğitim ve kültürden gelmektedir. Bu nedenle de okuduğunuz konudan bilgi kazanır ve olaylan en sağhklı şekilde öğrenmiş olursunuz. Cumhuriyet'in havTan olduğum özelliklerinden biri de spor sayfalan. Hiçbir zaman futbolun tekelinde kalmamışhr. Çok yaşa Cumhuriyet. Izzet DEDE (Emekli ilköğretim müfettişi): Cumhuriyet gazetesinin nice 81. yıllara ulaşmasını istiyorum. Laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleri olan Türkiye Cumhuriyeti'nin Atatürkçü çizgiden saptınlmaması için Cumhuriyet gazetesi yaşmalıdır. Benim isteğim. başka illerde de gazetemizin yaş gününün kutlanmasıdır. Takdir, gazetemiz yöneticileriründir... Lemi ÇELİK (Eski futbolcu): Cumhuriyet, kurulduğu günden bugüne değin Atatürk ilke ve devrimlerinden asla ödün vermeyen, laik, demokratik ve hukuk devletinin koruyucusu çizgisini sürdürüyor. Cumhuriyet gazetesi ulusal bilinci koruma adına muasır medeniyete ulaşmada bize büyük ufuklar açıyor. Gazetemin bu anlayışının devamını diliyorum. Nice yıllara. Gülin ULUSAN (Doktor): Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de Cumhuriyet'in yegâne savunucusu olarak görebildiğim gazetemizin 81. yaşını bir Cumhuriyet çocuğu olan sevgili babamla birlikte kutlamak bana sonsuz mutluluk veriyor. Ben ve benım gibi düşünen Cumhuriyet çocuklan adına 81. yılımızı candan kutluyor, bizler yaşadıkça Cumhuriyetimiz ve Cumhuriyet gazetemiz, ilelebet payidar kalacaktır... ÎJ