Katalog

5MAYIS 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYF/ J V U I ^ J . LJ M\ [email protected] 15 ALLECRO EVtN tLYASOĞLU Metodanesinlenenbale<r«çen hafta tstanbul Devlet Ope- ra e Bales: ABDarmar'ın 'Metro- da .adlı bale yapıtını iki kez sergi- leci- Önümuzdeki mevsımın dağar- cığna girecek yapıt, Türk bale tari- hire yenı bir soluk getirdı. Imris Metıosu, baştaressamlarol- ma: üzere yırminci yüzyılda birçok sarut dalına esın kaynağı olmuştur. Öreğın Utku Varük 1973'tekı bir resnınde metrodan çıkan insanlan ıske<et yığını halınde çizmıştır. Ali Damarda Pans'tekı öğrencilikyıl- lanıda metroda kendı başından ge- çen >ir olaydan esınlenerek Istanbul metoyla tanışmadan yıllar önce ba- le yzpıtını bestelemış. Honegger'in bir tenı anlattığı "Pasifik23Fı gı- bı 'jelecekçi' (ftitüristık), Prokofi- yefıı "RomeoJiUyefigibiroman- tik; iulakta kalan leıtmotıv ezgile- riyledonatılmışbirçalışma. Yeryer soyuianmış Türk folklorunu duyur- sa da. kendi çizgisinden ödün ver- meyan ve dorukJardakj genlımı el- den hrakmayan bir miızık. IN'il Ber- kan'n müzığin önüne geçmeyen korecgrafisi ve Şanda Zapçı'nın özenl kostümleriyleAtatürkKültür Merlezı'nin küçük sahnesinde ser- gilend. Deneyımlı dansçımız Oktay Keresteci ve Şeyda Sofuoğlu rolle- nrıı ö;enJe oynadılar. Gönül ısterkı gelecek yıl büyük sahnenın genış boyutarından yararlanılarak daha etkılenci bır dekor kurulsun. Ve de en önemhsı, müzik teypten değıl de caniı clarak orkestranın seslendın- siyle çılınsın. 'Metroda', amk met- royla anışan îstanbullulara daha gunceJ ve anlamlı gelecek ve çok ses getırecek bır yapıt. Çoksesli Türk müzığınde dans içın özgun )larak yazılmış yapıt çok az- dır. Kımı bestecmın herhangi bir müzığı koreograflarca baleye uyar- lanmış ve o koreografiyle özleşmış- tır. Kırni bestecı, yapıtını dans ıçın bestelejiğini ve koreograflann yo- nımunagöre öyküleşebileceğını söy- lemiştiı. Öyküsüyle bırlikte baştan sona birbale temsilı olarak düşünül- mûş yapıtlar daha da azdır. Ali Dar- maı'm yapıtı bu nedenle ayrı bir özellik taşıyor. Öyküsüyle birlikte dans olarak doğmuş bır çalışma. A li Darmar'ın Paris'teki öğrencilik yıllannda metroda kendi başından geçen bir olaydan esınlenerek bestelediği 'Metroda' balesi Nil Berkan'ın yönetiminde Istanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından geçen hafta ilk kez sahnelendi.'Metroda', artık merroyla tanışan Istanbullulara daha güncel ve anlamh gelecek ve çok ses getirecek bir yapıt. Bestecının beynınde bır senfonık şı- ir ya da opera olarak değil de bale olarak şekıJ bulmuş. 'Metroda' balesinin ılk sahneleni- şı nedeniyle geçmışi hiç de çok es- kıye dayanmayan Türk bale tarihı- ne şöyle bır uzanahm dedık. İlk bale yapıtı Saygun'un 'Bir Orman Masair En eskı bale yapıtımıza bakacak olursak, 1944 te AhmedAdnan Say- gun'un bestelediği ve danslannı Ar- zumanovanın çalıştırdığı 'Bir Or- man Masalı'nı buluruz. Türk bale- sinin kurucusu DameNinettede Va- lois 1948 'de ılk bale okulunu Yeşıl- köy'de açar ve Ingıltere'dekı Krali- yet Bale Okulu'nun programını ör- nek alır; Joy Newton, Margret Gra- ham ve Audrey Knight gibı her bı- ri Londra Kralıyet Akademısi'nden mezun öğrefmenler getirtir. Bu sıra- da okula müzık öğrermenı ve bale piyanistı olarak atanan Bülent Arel bir dızı çocuk balesi besteler: "Es- ki TarzdaBaleSititT, "Nasreddin Ho- ca" gibi. 1950'de Dame Ninette de Valois, Yeşılay ıçin hazırladığı bir gösteride Ulvi Cemal Erldn'in mü- zigıni kullanır ve "KeloğJan" adlı baleyı düzenler. Aynı yıl. Ankara Devlet Konservatuvarfna katılan okula bölüm şefı olarak Beatrice AppIeyard(Fenmen)atanır. 1960'ta Madam Ninette de Valois yeterlı dansçı sayısına ulaşıldığına karar venp ılk bale temsillennı gerçek- Ieşririr. Ve bundan sonra artık Türk bestecilerinın müziğiyle, Türk olan balelersahnelemeyihedefler. 1965'te Metin And'ı baleye uygun müzik bulmak için görevlendirir. O da rad- yoevinden birkaç bant getirip Ma- dam'a dinletir. FeritTözün'ün "Ana- dolu SüWne bayılan Madam, hemen Tüzün ile görüşür, köy meydanında- ki çeşme başında geçecek bir öykü- ye göre bu müziğı uyarlamasını is- ter. Sonuçta, bugün yurtiçinde ve yurtdışında en çok sahnelenen ba- lemiz "Çeşmebaşı'' doğar. Ardından Nevit Kodalh'nın "Sinfonietta"sı, Tarcan'ın "Hançerti Hanım''ı Ma- dam 'ın gözetımınde sergılenir. Daha sonra, Rodrigues Erkm'in "Köçekçe"sıni; GiUoyaAruoba, Tar- can'ın "Deti DumruFunu; Duygu AykaLİIhan Usmanbaşın "Oluşum ve Bulutlar »reye Gider" başîıklı yapıtlannı bale ıçın uyarlarlar. Us- manbaş'ın bir diğer bale yapıtı da "Yurtta Banş, Cihanda Banş" baş- Iıgını taşır NevıtKodalh'nın "Hür- remSultan"ı, "Ajıtigone"sı ve *Gü- zeUeme"sı Oyfun Turfanda. "Eb- m"su ise AJtan Tekin tarafından uyarlanır. Bülent Arel, Amenka'ya yerleştikten sonra Mımmi Garrard dans topluluğu içın "Mimiana I, II ve I ü " başlıkJı elektronık müzik di- zısinı besteler. CengizTanç'ın "Ço- ğul" balesi Duygu Aykal, "YözDön- gii" ve "tnsanın Yükselişi" adlı ba- leleri Oytun Turfanda tarafından sah- nelenir. Çetin Işıközlü'nün "Judjth" başîıklı balesi. Rodrigues'in koreog- rafısiyle Güney Afhka'dan Tokyo'ya dünyanın pek çok sahnesinde gös- terıme gırmiştir. Muammer Sun, Yalçın "Rıra, Ne- jat Başeğnıezler. Ertuğ Korkmaz, Tevfik Akbaş. .\hmetV iirür, Perihan Önder, Kamran înce, Hasan Uçar- su ve Faal Say da bale dağarcığına katkıda bulunmuş bestecılerimizdir. Evet, seksen yıllık Cumhunyet ta- rihimıze ve yetmış mılyonluk Tür- kıyemize göre bale yapıtlanmızın sayısı ortada. Belkı ısmarlama yo- luyla yeni yapıtlar üretmelen ıçın koreograflanmıza ve bestecılenmı- ze çağnda bulunulabılir. Kaynaklar: Adım Adım' - Ninet- te de Valois nın anılan, çev. Necla Çıkıgil; Türk Devlet Balesi' - Jak Deleon; Çağdaş Türk Bestecileri - Evin llyasoğlu; Bale Tarihi-Beatri- ce Fenmen. www:evinihasogJu.com www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 tlyatrooyııneviTüraye Insınınn vazgıs/na (Jaır bır şıır -Vtcdt Styır- Baçan jşaç sıcaklık ve duyariılık ıçıne çeko benı -tmş- ıro r <k /asaflnnızı mufıteşem duyarlı/iK m «ocaman bır yürekte anlattınız -Sîl Criif- He r 'esr ariayacağı Itadaryalın (ıertesınlarklı anla>aca§/ Kadardûşsel •KuıB.- NİHAT CENÇ Y•«>*»• v* Opnyaıı MAHİS GUNŞIRAY C«>Jı MnJk : OZAN I M M M AK5OT ONATSAHIN : AYÇA DAÂKMCI 14 Mayıs Cuma /15 Mayıs C.tesi 20.00 llst.Oevlet Tiyatroları Taksim Sahnesı I Gışt Tc! • 0212.245 25 90-249 6? U İRez;rvasyon: 021 2.251 60 60 le-mal bılg@tıyatroo/unevı cor lwww tiyatrooyunevi.com 1 T C KLLfÜR BAKANLIĞINtN KATKILAfîlYlA E F E S PUsen'in küftür vesanata katkıları artarak sürecek. AKM Gişe W. (0212) 251 56 00/372 Profilo Gişe : (0212) 216 4070 Bilgi Tel : (0212) 291 51 96 SES-1885 ORTAOYUNCULAR İSTÎKLAL CAD. N0.140 TEL; (0 212) 251 18 65-66 FAX: (0 212) 244 45 27 www.ortaoyuncular.com TURNC NKDMNİ İLE SON HAFTA Ferhan Şensoy'un UZUN D0NLU KİŞOT Perşembe - C.tesi Saat: 20.00 ^ - Pazar Saat: 15.00 Wp^t _1R. BAK AKlLlO'NHSt K ATK ILARIVLA SON OYUN Ferhan Şensoy'un BENİ BEN Mİ DELİRTTİM?psi'komik oyun Cuma Saat 20.00 Bilet Satış/Rezenrasyon: Ortaoyuncular Gışesı / 0 212 25118 65-66 İlanlannız İçin (0212)293 89 78 perareklam@perarekbm com tr [email protected] www perareklam.com.rr ISTANBUL CUMHURIYET OKURLARı 7 Mayıs 1824ten buyana Tsk patronsıız sazsta olapak Her gün bız/ere rşık saçan ve sesimizı duyurabildiğımiz tek medya aracı olan GazetemlzJn 80. YıMönüfnü nde saat 10.30da gazetemızın bahçesınde (Cağaloğlu) buluşuyoruz. lletişım ve bilgi: Mursel Atmacalı 0216 368 34 28 0532 302 99 22 PRODUKSIYON ELEMANLARI ARANIYOR ' • i , , ^ - ULUSAL KANAL'ın ProdCksıyon Bofumunde gorevlendınlmelc uzere elemanlar oranmoktadır Sinema-Tv Eğifimi Almış Photoıbop Premlere Pro Final Cui Pn Proçramfannı kulfanabıfön adaytann öıgeçmtşlenm 251 50 47 'nolu fakso göndermelennı rica ederiz ı No 7 ; 7 Beyoğtu 80070 (sfanfcuf Tel 0212 251 50 90(pbx) Faks 0212 251 50 47 *ww uiusakanai corr.îf ulus3'@u!usafkana; com tr 68'Iİ£R DÜYAMŞMA DERIVEGİ iletişim: (0 312) 425 58 73 E-posîa: 68'lıterdayanrsmactemegi'a mynet.com BAĞIMSIZLIK HAFTASI ETKİNLİKLERİ (1 Mavıs - 9 Mayıs) Tanh 5 Mayıs Çarşamba 6 Mayıs Perşembe 7 Mayıs Cuma 8 Mayıs Cumartesı 9 Mayıs Pazar Dış Mekân DıOer Mekân Kırlese! Basın Açıklaması ıle Anma Konuşmacı Gokafp EREN Yef Dolmabahçe Saat 12 30 Cumhunyet Gazetesı'nın Kuruluş Yıldonumu Kutlaması Yer Cağaloğlu Gazete Bınası Saat iloo Fılm Gostersı "Hoşçakal Yarın" (ucretsız) Öettıan ŞİMŞEK Bedn 8AYKAM Yer Beyoğlu Yeşılçam Sıneması Imam Adnan Sokak Beyoğlu/Saat 14 30 Panel Bağımsızlık Mucadelemızde Gençlığın Yen Yonetıcı Gokalp EREN Katılımcılar Esat KORKMAZ Lutfi KALEÜ Yer Şahkulu Dergâhı Goztepe-Merdıvenkoy / Saat 11 00 Cumhunyet Krtap Kulubu Taksım "Gençlık Devınmelennın Özellıklen" AJev COŞKUN Yer Cumhunyeî Krtap Kulubu (TaksBn) Saat 19 00 Anma Toplantısı ve Soyleşı Yoneten Gokalp EREN 6â'liter Bıriığı Vakfı Başkanı Konuşmacılar. Mustafa llker GURKAN Cuneyt AKALIN - Öner YAĞCI - Turan FEYİ2OĞLU Yer Cumhunyet Krtap Kulubu (Taksım) Saat 19 00 "60'lardan Gunumuze Bağımsızlık ve Demokratıklesme" Muzaffer ERDOST Kıtap fmzası Yer: Cumhunyet Kıtap Kulubu (Taksım) / Saat 19 00 "Emperyalızmın Yenı Yuzu ve Gençlık Konferansı" Erol MANİSALI Imza Gunu Yer Cumhunyet Krtap Kulubu (Taksım) Saat 1500 KAPANIŞ Devnmcı MuzıkJer Dınletısı Sunan Sarperözsan Yer Cumhunyet Krtap Kulubu ıTaksım) Saat 15 00 Keskln ve çaman Altan Erbulak Ödülü verildi KuJtvir Servisi - Bu yû 14.'sü venlen Altan Erbu- lak Tıyatro Ödülü, önceki gece Çe\re Tıyatrosu'nda yapılan törenJe sahiplerinı buldu Bugüne dek Rasim Öztekin, Nejat Uygur, Fer- han Şensov; AJtan Erkekii, Erol Keskin. Suna Pekuy- sal, Erol Günaydın, Levent Kırca, Necati Bilgiç, Engm Alkan, Erkan Can, AtiDa Şendil ve IşıJ Kasapoğlu adına Semaver Kumpan- ya'nın aldjğı ödül, tek bır oyun içın değil, sanatçının tüm sanatsal etldnlikleri gö- zetilerekverihyor. Her yıl bır kışiye gıden ödül, bu yıl ilkkez iki oyun- cuya bırden venldı. Fösuo ve SevinçErbulak'ın birlik- te sunduİdan ödülün sahip- len Yedıtepe Oyuncula- n "ndan SunaKeskin ve Ha- di Çaman oldu. Gecede avnca, etkinli- ğe destek v^ren sponsorla- ra vegeceye e\ sahiplıği ya- pan Semaver Kumpan- ya'ya da Altan Erbulak'ın torunu Dağhan Flageç ta- rafından birer anı plaîketi sunuldu. Törenın sonunda ise Ye- ditepe Oyunculan'nın ye- nı oyunu 'SOD Perde' (wv\>\aşkimsiacomir) sah- nelendi. Cahit Atay'ın yazdığı, Hadı Çaman'ın müzikli oyuna dönüştürdügü; bes- telennı Oktay Şenoi'un, de- korunu Güodüz Karul un yaptığı yapıtta, ınternette yaşanan sanal aşklarkomik bır biçımde hıcvediliyor. Oyunda, Suna Keskin, Me- ral Koro, Cenk Sözeri, Dü- şad Boz>iğit Kn'anç Tiner ve Hadı Çaman rol alıyor. GÜZELİNARDCVDAN BERTAN ONARAN 'Günaydın Gece' Rastlantı bu ya, bu yılki Film Şenliği'nde iki Mar- co, Ferreri ile Bellocchio biraradaydı; ama bakma- yın adaş olduklanna, aralannda Himalaya var. Çok gözde, el üstünde olan Ferrerı'nin bütün hü- neri, Büyük Tıkınma gibi, sö2üm ona kentl/teri eleş- tiren; insanlann film boyunca pişınp pişirip yemek ye- dik/eri, sonunda çatladıkları kıçyaprtlar döktürmek- tir. Bellochio, Kalyancagüzel göz demek; Marco'nun gözlerigerçekten güzel mi, bilmiyorum; amacangö- zünün olağanüstü olduğuna kuşku yok: Filmlerinin öykülerini kendisi tek başına ya da birileriyle yaz/yor, kendisi çekiyor, daha önceki büyük ustalan Chap- lin, Welles, Fellini, Visconti, Ermanno Olmi falan gibı. Düşünsel-siyasal geçmişimizle ikjilenenler anım- sayacaktır, (tatya'nın ünlü tutucu siyasetçilerinden Al- do Moro, kendilerini işçi sınrfının temsilcisi-sözcü- sü sayan Kıpkızıl Tugaylar tarafından kaçınlmış; bir süre saklanmış, sonra öldürülüp bir arabanın yüklü- ğünde ortalığa bırakılmıştı. Film bunu anlatıyor; üç oğlan bir kız, bahçe katın- da bır daireyi tutup Moro'yu kaçınyor, getinp oraya tıkıyor. Sonra acıklı güldürü başlıyor İşçi sınıfı adına yar- gılamaya başlıyortar bu 'tek dişi kalmış siyasetçi'yi; hesaplan, toplumsa/ düzende ağırlığı olduğunu san- dıklan bu yaşlı adamı vererek yandaşlanndan zin- dana tıkılmışlan kurtaracak; aynca, egemen sınrfı pazarlığa zoriayarak düşünsel-tinsel bir utku kaza- nacaklar. Ama hesaplar çarşıya hiç uymuyor: Ne Hıristiyan Demokrat Partı yanaşıyor pazarlığa, ne Tann'nm yü- ce elçisi Papa. Bunun üzerine, mantık içın mantık, kendi içindetu- tarlı olmak üzere, daracık bir bölmede, kafalara kar maskeleri geçinp kan ter içınde kalarak, pijamalı da olsa, ayakta ölüm karannı okuyor tutuklunun yüzü- ne. Bellocchio, sizi gerçekten ışıtan, dolayısıyla mut- lu eden bütün büyük ustalar gibı, kendini, insanı en geniş, en derin biçimde tanıyon ve daha da önem- lisi, dürüst, özü-sözü bir Bu devrim çıraklannı en sı- radan, en olağan halleriyle betımliyor. Genç kız, bir kitaplıkta çalışıyor; son derece yakı- şıklı bir çalışma arkadaşı var; şiirler, öyküler, çekimöy- küleri yazıyor; nrtekim filme adını veren film öyküsü- nü, 'Günaydın Gece'yi o yazmış; kız da, kanşıkJık için- de, alıp hücre evine getirmiş. Oğlan kıza baygın, çevresinde dolanıyor; devrim mevrim, doğa işlevlerıni sürdürüyor; çevreyedeçok aykın gözükmeme bahanesiyle, bir pazar kır evine, yemeğe gidiyorlar biriikte. Kızımız kıpkızıl ya. oğlan ve çevresi de açık kızıl, ortaklaşmacı; ve Bellochio burada, bütün dünya devrimciliğinin en zayrf, en çocuksu yanını göster- me fırsatını kaçırmıyor: Hep birlikte en inançlı, en gür sesleriyle söylüyoriar devrimci şarkılannı. Onlar böyle ciğerlenni paralarken, yerleşik düzen- ciler, 365 gün, 24 saat, hersaniye, şu yemek için ya- şatma cenderesinin sürdürülebilmesi için akıllanna gelen bütün önlemlerı alryorlar. Canımın içi Bellocchio, aynrrtilarcfaki inceliği bir an bile elden bırakmamış film boyunca: Bizim kıpkızıl kız yakalanmamak için seğirtirken, merdiven dolu- su jandarma, ona hoşgörü dersleri vermeye çalışan bebek yüzlü delikanlıyı tutuklayıp götürüyor. En çarpıcı sahnelerden, sözlerden biri de, Mo- ro'nun yargıç-celladına şunlan söylediği an: "Beni ve dinimi eleştiriyorsunuz, ama sizın de birdininiz var: Benimsediğiniz şu öğreti, ve o benim dinimden da- ha acımasız." Filmin sonu, gerçek bir insanlık dersi. Ama bugün sağlı sollu bağnazlıktan uzak durma- ya çalışıyorsanız, hapı yuttunuz demektir Sözün tam anlamıyla dışlanırsınız. Italya görmüşterin aktardığına göre, film orada hiç beğenilmemış, alabildiğine eleştirilmiş; en, burada da, o akşam, hemen hemen boş bir salonda izledık. Bunuel, Scola, Fellini, Olmi gibi, Bellocchio da kaç yıkjırfilm çekmiyordu; birilerini razı edebildiğinde, ya/- nız böyle bir yapıta imza atıyor. Sonsuz saygı. sbonaranfo hotmail/yahoo.com KUKLA FESTİVALJ'NDE BUCÜN • FRANSIZKtTTÜR.MERKEZİ nde 10.30 ve 14.00'te Compagnk Des Zonzons - GuignoJ (Fransa) ve 19.00'da TEM Yapım (Türkiye). (0212 234 8740) • ÖZEL SEZtV OKÜLLARI nda 18.30'da O Teatrinto (Portekiz). (0 216 642 00 10) M SES TtYATROSL nda 20.30 da Cario CoOa eFîgH. (0 212 251 18 65) BUGÜN • BOGAZİÇİİMVTRSİTESÎ ALBEKT LONG HALL BİKASFnda 19.30'da HaBI l\ırgav (flüt) ve Hüsejin Sermet (piyano) dinletisi. (0212 28702 32) M CEMAL REŞİT REY'de '4. Uluslararası İstanbul Dans Festrvati' kapsamında saat 20.00 de Bulgar Çağdaş Dans Tîjatrosu gösterisi. (0 212 232 98 30) • İTALYANKLTLTLTlMERKEZİ'nde Borusan Kültür Merkezi işbirliğıyle 19.00'da Kibefe Quartet konseri. (0 212 292 06 55) M BEŞtKTAŞ KÜLTÜR MERKEZt'nde AÜas Festhafi kapsamında 20.00'de lldz Caz Üçlüsü, 20.30"da JoeGaetaCazDömüsü, 21.15'te Cengiz VaJtkaya & EJdad Tarmu Caz Cçlüsü, 22.15'te EffiotCaine Caz BeşHsi ve 22.30'da Avşegü) Yeşilnil Caz AJüüsı konserleri. (Ö 216 454 15 55) • NARDİS JAZZ CLUB'da 21 30 da Emin Fmdıkoğhı & Feyza konseri. (0 212 244 63 27) • YEREBATAN SARMCI'nda 15.00'te 'Bu Ay Aranuzdan Aynlanlar' başîıklı konser. SÖlist: RrfatÇahşkan. (0 212 522 12 59) M ATATİTUCKflAPLJĞrnda 18 OO'de ChariieChapIin'Jn 'AJüna Hücunı' adlı filminın gösterimi. (0 212 249 3819) • KARGART'ta 18 OO'de 'Manufacturing Consent Noam Chomsky and The Media' adlı belgesel filmin gösterinii. (0 216 330 31 51) '