Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MAYIS 2004 PAZAR 12 PAZAR KONUGU Ulııslararası Mimarlar BirliğiKongresi öncesinde Brezilyahşehirplanlayıcısı ve mimar Lerner le şehirleri konuştuk S Ö Y L E Ş İ : LEYLA TAVŞANOCLU leyla.tavsanoghı(5 cumhuriyetcom.tr fstanbul 2005 yıh temmuz ayında çok heyecan verici uluslararası bir toplantıya ev sahipliği yapacak. Bu toplantı, Uluslararası Mimarlar Birliği 'nin (UIA) dünya kongresi olacak. Kongrenin slogam da "Yaşasın Kentler". UIA dünya çapında 1OO'denfazla ülkenin mimarlık kuruluşlanm çatısı altında barındınyor. Bugün 1 milyon 200 bin üyesi var. Eğitimden uygulamaya, kentleşme ve imar politikalarından çe\renin korunması ve tarihsel dokuların yaşatılması konularına kadar geniş bir sorumluluk alanı içinde çalışmalarım sürdüriivor. UNESCO ve Uluslararası Amtlar ve Siîler Konseyi (ICÖMOS) gibi kıırumlarla da ortak etkinlikler içinde insanhğın kültürel mirasını sahipleniyor. Çağdaş mimarlık ve günümüzün kentleşme poliükalarında evrensel ilke ve görüşlerin üretilmesine öncülük ediyor. Günümüz insanhğına böylesine zenginlik katmaya çabalayan, bence bu çok önemli örgütün dünya başkanı, bütiln uluslararası mimarlık camiasında "efsane" olarak anılan Brezilyah şehir plancısı, yerel yöneüci, mimar Jaime Lerner, geçen günlerde îstanbul'daydı. Lerner'le UIA dünya kongresinden neler beklediğini, geleceğin kenüerinin nasıl olması gerehiğini, kongrenin İstanbuVda yapılacak olmasının anlam ve önemini konuştuk. 'Şehirlerülkeiçinçözümdür'- Siz Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) Baş- kanı olarak 2005 'te İstanbuVda yapılacak UIA Dünya Kongresi için " Yaşasın Kentler " sloganı- nı attınız. Bunda belediye başkanlığınızın da et- kisi oldu mu ? LERNER-Bu slogaru ben değıl, Tüıkiye Mimar- lar Odası ortaya attı. Ama ben de yaşamım boyun- ca şehirler için daha fazla çalışma yapılması ama- cıyla savaşım \ erdim. Çünkü bütün dünyada şehir- lenn geleceğı konusunda güvensızlik ve karamsar- lık dolu bir yaklaşım var. Üç kez belediye başkan- lığı. iki kez de vahlık yapmış, bütün dünyada pek çok şehırde 40 yıh aşkın bir zaman çalışrruş binsi olarak da şu sonuca vardım: Şehirler bir ülke ıçın sorun degıl. çözümdür. - Peki, neden kimileri için şehirlerin sorun ol- duğunu düşünüyorsunuz? LERNER- Bakın. özelhkle buyük bır şehirde ya- şayan ınsanlannçoğuyla konuştuğunuz zamaa "Aman bizim şehirde yaşamak ne kadar zordur, bikmezsi- niz" dıye yakınırlar. Bütün dünyada bu böyledır. Ba- na göre ıse bır şehn. büyük. orta boy ya da küçük, yoksul > a da zengın olsun. onu yapma ıradeniz var- sa düzeltebılir. sorunlannı en aza ındırebilirsınız 'Her şehrln benzer soruniarı var' - Bunun formülü nedir, o zaman? LERNER - Her şehrin kendine özgü nitelikleri vardır. O şehırlen bırakırsanız ıki yıldan az zaman içinde kendılenne çekıdıizen % enrler. Pek çok ülke felaket projeleri \apıyor. Felaket projesi yaparsanız felaket başınıza gelir "istanbuTda trafik felaket" dersenız bu başınıza gelır. Dolayısıyla enerjinizi bu felaket eğılımini savTişturacak yollan buhnaya har- camahsıruz Her şehrin benzer sonınlan vardır. - Yani? LERNER - Trafik, ulaşım, kanalizasyon, sağhk, çocuk bakımı ve sağhğı. çe\Te. ınşaat gıbi sorunlar Bütun bunlar çözülemeyecek, aşılamayacak sorun- lar değıl Sız bana çözüm formülünü sordunuz. Ben şunu söylüyorum: Her şehrin sorunuve her sorunun da çozüm sağlayıcı denklemi vardır Bir kere şehri değiştirmek için öncelıkle siyası irade. sonra da hem- şenlerledayanışmagereklidir Dayaruşmasözdekal- mamalı. şehri orada yaşayan ınsanlann gözleriyle Şörmeli Bu duyguya mutlaka sahıp olmahsınız Üçüncü olarak, uygulama içinde olmahsınız Sade- ce ihtiyaçlan gidermekle uğraşmamahsınız. - Meden? Bu önemli değil mi? LERNER- Evet de, ihtiyaçlar her gün artar. Ama potansiyele göre davTanmalısınız. buna göre çalışma- lısınız. Böylece ihtiyaç ve potansiyel arasmda ciddi bır bağ kurmuş olursunuz Her şeyden önemlısı de her soruna uygun çözümü bulmaktır. Bundan şunu anlatmak istiyorum Örneğin, ulaşımı ele alalım. Ye- rel yönetım olarak ya metro. ya tamamvyla yeni bir ulaşım sıstemi ya da belediye otobüsü hizmeti ver- mekle Niıkümlusıınüz Ama bunuyapacak paranızyok- tur. Dolayısıyla soruna çok uygun bır çözum üretmek zonındasınız Belediye: ulaşım sıstemiru tasanmlar, koşullannı. nasıl ışlemesı gerektığini, otobüslenn sefer saatlennı ve güzergâhlannı belirler. Ama oto- büs hızmetlenni kamu kaynaklanyla destekleyecek para yoktur Dolayısıyla bu otobüslere kılometre ba- şına belli bu para ödenmesi karan alınır. Parayı kı- lometre başına alacaklan içınbu otobüslerin sorum- lulan daha fazla çahşmak isteyeceklerdir. Böylece şehir halkı da daha i\ ibir ulaşım hizmetıne sahip ola- caktır. Bu sistemı Cuntibada uyguladık. Curitiba sübvanse edilmeyen ama çok yüksek kaliteli beledi- ye otobusü hizmeti veren dünyanrn sayılı birkaç şeh- nnden birisi halıne geldi. - Başka bir örnek verebilir misiniz? LERNER- Tabıi Ben valıyken bizim körfezın te- mızlenmesi içinbır çahşmayapmayı kafama koydum. Rio de Janeiro vılayetı. Dünya Bankası'ndan kredı olarak aldığı 800 milyon dolan Rio Körfezi'nın te- mizlenmesine ayvrmıştı. Bakın. bu hiçbir zaman ka- mu hizmeti değil, mentalite meselesidır. Curitiba'da bizim 800 miryon dolanrruz yoktu. Ama körfezimi- zi temizlemeye başlamıştık bile, BalıRçılar çöp tutuyorlar' - İyi de, bunu nasıl becerdiniz? LERNER-Demindedimya mutlaka sorunlara uy- gun çözümler üretmehsiniz, diye... Biz körfezi temiz- leme karan alır almazyöredeki bütün balıkçılan ça- JAIME LERNER 1937, Brezilya - Curitiba doğumlu. 1964'te Parana Üniversitesi Mimarlık ve Şehir Planlama Fakültesi'nde yükseköğrenimini tamamladu 1971-75,1979-83 ve 1989-92 tarihlerinde Curitiba belediye başkanlığı yaptı. Efsane şehircilik uzmam olarak tamnıyor. 1992'de Rio de Janeiro kentinde düzenlenen ilk Dünya Çevre Zirvesi'ne etkin ev sahipliği yaptı. 1994-98 arast Parana eyaleti senatörü seçildL BM'de şehir planlama damsmam olarak çahştu California-Berkeley Üniversitesi'nde konuk profesö'r olarak görev yaptı. Şimdi Parana Üniversitesi Mimarlık ve Şehir Planlama Fakültesi'nde ders veriyor. Temmuz 2002 'de Beriin 'deyapılan Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) Genel Kurulu 'nda 2002-2005 dönemi için başkan seçildL Pek çok uluslararası ödülün sahibl ğınp onlarla anlaşmayaptık Anlaşma şöyleydı. Ba- lıkçılar balık tuttuklan zaman bu onlara kalacak. ama denızden tuttuklan çöp başına da belediye belli bır para karşılığı bu çöpü satın alacaktı. Zaman zaman balığa uygun olmayan havalar olduğunda balıkçılar bütün gün çöp tuttular. Ne kadar çok çöp tutarlarsa körfezin o kadar fazla temızleneceğıni ve bunun ba- lrkçılık sektörüne yardımcı olacağını gördüler. - Peki, daha sonra bu çöpleri nasıl işlediniz ya da öyle bir şeyyaptıntz mı? LERNER - Aslında bu çöplerin üçte bin yenıden dönüştürme ve yeniden kullanıma uygun maddeler- di. Onlan ayırdık. Üçte bin de organik gübreye dö- nuştüriilebılirdı. Geriye üçte bır mıktannda çöp ka- lıyordu. Bu gen kalan, esas sorunu oluşturuyordu Bupartide her türlü çöp bulunuyordu Bunlann için- de yeniden dönüştürülmeye uygun ohnayan çöpler vardı. Bunlann ayıklanması ise aynca çalışmayı ge- rektiriyordu. Böylece öğrencüere altı ay süreyle sı- nıfta ders olarak çöpleri nasıl birbirinden ayırmala- n gerektığini öğrettik. Öğrencıler de öğrendiklerinı anne babalanna ögrettiler Sonuçta şehir halkının yüzde 70"i çöp ayrrma ça- lışmasına bizzat katıldı Bu da dünyada görülmemiş bır orandı Çünkü ınsanlar bunu neden yapmalan gerektiğiru ve nasıl yapacaklannı artık çok ıyi bili- yorlardı. Böylece bu soruna da uygun bir çözüm bul- muştuk. Dünyada geliştirilemeyecek, sonınlan dü- zeltilemeyecek hiçbir şehir yoktur. 32 yıl önce çev- re sorunlanyla ilk mücadele Hazıran 1972'de ts- veç'ın başkenh Stockholm'de düzenlenen ilk Dün- ya Çevre Konferansı'yla başladı. 32 yıl sonra ise du- rum değışti Dolayısıyla ben, "Eğfliınler kader de- ğjldir'' sözünü çok sevenm. •$ehlrlere önem verllmeH' - Peki, UIA tam şimdi neden şehirler sloganını oriaya attı? LERNER-Bugün bütun dünyada tartışılan konu- larküreselleşme ve dayaruşma. Portekiz"in eski cum- hurbaşkanlanndan Mario Suarez'in bir sözü vardır. "Dayı anjşma\ıküreseBeştirmelrjiz1 "demiştı Şehirler dayanışmanın sığınaklandır Eğer bır ülke şehırleri- ne cömert davranırsa bu o ülkenin halkına karşı çok cömert olduğununbir kanıtıdır. Dünyadapek çok ül- kenin. kendi şehirlenne bu kadar ilgisiz kalmasının nedeninı de anlayabılmış değilim UIA işte bu ne- denle şehırler konusunu ele aldı. lnsanlara verdiği- niz önemı şehirlere önem vermekle gösterirsiniz Çünkü şehirlerin \aşam kalitesi. kimlik, toplumun bır parçası olma duygusunun edinilmesıyle doğru- dan bağlan vardır Gelecek yılki UIA Kongresi'nde şehırleT için yapılacak şenlik. en önemli etkınlik ve binnci öneme sahip konu olacaktır. Bütün dünyadan mümkün olduğunca fazla sayıda katıhm istiyoruz. Ve mutlaka insanlara içinde yaşadüdan şehri çok iyi bilmelerini telkin etmeyi hedefliyoruz; eminim on- lara bunu öğreteceğız - Kentler büyürken güzel büyümüyorlar. Çirkin yapılar daha fazla sayıda ortaya çıkıyor. Bu neden bö'yle oluyor? LERNER -Bunun pek çok nedeni var. Bunlardan bir tanesı kent içinde çok fazla sayıda otomobıl kul- lanılması Eğer siz şehri bireysel otomobıl kullaru- mına göre tasanmlamak istersenız bunu \ apamazsı- nız. Hiçbir şehir böyle bır uygulamaya elverişli de- gildir Bunun çözümü de otomobıle karşı en uygun ulaşım seçeneğini bulmaktır. tkincı olarak. şehırhem birlıkte yaşama hem de birlikte çahşma şapısıdır Pek çok ülkede ekonomık faaliyetler ınsanlann otur- duklan mekânlardan uzaklaştınldığı zaman felaket başladı. Çalıştığınız yerden kılometrelerce uzakta yaşayamaz. bır yerden bir yere ulaşabıbnek ıçın on- ca enerjiyi harca\ amazsınız. Bu olanaksız. Bır kere sağlıklı değıl. Ben ınsanlann bir şehirde yaşamak is- temenin yanında o şehnn dışında N aşamayı tercih et- melerinın nedeninı anlayabılmış değilim - İyi de her gün uzun mesafeleri saatler harca- yarak aldıklarına göre seçtikleri o mekânlardaya- şayabiliyorlar mı sizce? LERNER-Yaşavamıyorlar tabıi ki Benvebenım gibı mimarlar. şehircilik uzmanlan: şehırlenn faalı- yetlenn uyum içinde sürdürüldüğu. gelirlenn enteg- rasyonunun. ınsanlannbır aradabulunmalannın sağ- landığı mekânlar olduklannın bılıncındedirler In- sanlar bır şehirde ne kadar birbırlenyle kavnaşırlar- sa o şehir o denli insanı bır göninümkazanır Zaman zaman kendime. "Geteceğpı şehri nasü olmah" diye soranm. Şehirler mimarlık ve şehırcıhğin aynmının yapıldığı yerler haline getinlmemeli Şehir dediğı- niz zaman tarihte de şehirlerin fonksıyonlan beş aşa- ğıbeşyukanaynı Benbeledi\eba§kanıykeninsan- lann konutlannı hem çalışabilecekleri hem de yaşa- yabılecekleri mekânlar haline getirme\e çahşmıştım. Gerçek icimlllc - Sizce tarihi kentler neden modern şehirlere kı- yasla estetik olarak daha güzel? LERNER - Kimlik, yaşam kalitesinın en önemli unsurlanndan birisidır Ailenize aıt eskı bir fotoğra- fı. bır resmi parçalayabılir misiniz0 O resımde be- ğenmediğıniz birtakrm ınsanlar olsa bıle o fotoğra- fı bu yüzden birkaç parçaya bölemezsıruz Çünkü o fotoğraf sizın gerçekkirnlığinizdır İşte. şehnmiz de bizim aile fotogranrnızdır. Dolayısıyla dakülrürel kök- lenmizi korurken tarihi kentlerimizı de bövle koru- yoruz Çünkü onlar bizim tarihimiz Buna bağlı ola- rak da modern bir kente kimlik atfetmek zor oluyor - Peki, modern bir kente kimlik verilebilir mi? LERNER - Bu mümkün. Ama tanhı bır kente kı- yasla daha zor. Hele de sizın yaşadığrnız bu şehrrde- ki gibi bir tarih olursa... Bu dünyanın en önemli ta- rihlerinden birisi. 24 saat düşünmenizgerekir - Sizin bir de Mexico City maceramz vardu.. LERNER-Evet, Mexico City'ye gitmiştim. Öğleden sonra altı sulannda şehir merkezine in- dim. Aman Allah... Her taraf sokak satıcılan, iş- portacılarla dolu. Şanghay'dan daha kalabalık bir yer. Iğne atsan yere düşmeyecek. Şokakta yürümek mümkün değil. Bana, "Peki, çaresi ne- dir" diye sordular. Bir kere işportacüann ve sokak satıcılannın so- kağa çok daha geç bır saate çıkmalan, tam ışyer- len dağılırken ortalığa yayılıp kalabahğa yeni bir kalabalık eklememeleri,bunun için de saat sınır- laması getırilmesı gerektiğim anlattım. Başka türlü bu sorunla başa çıkmanm yolu yoktu. Aynca daha geç saatlerde ortaya çıktıklan za- man şehir merkezi daha güvenli olacaktı. Böy- lece bir taşla iki kuş vurabilirdiniz. Bir şehri yö- netmek için 24 saat düşünmeniz gerekir. Herke- sin, her şeyin 24 saat içinde kendine düşen gö- revlen. fonksiyonlan \r ardrr. Bir de çocuklar için kreşler, anaokullan olması çok önemli. Curitiba'da 230 böyle anaokuluve kreş var. Bir kere 0-6 yaş grubu çocuklar için bunlar hayati önem taşıyor. Çünkü bir insankarakteri tam o yaş grubundayken şekilleniyor. Her neyse... Döne- lım şehirlenmize. Nüfuslan kaç kişi olurlarsa olsunlar her şehnn koşullan ı\ıleştırilebilrr. Ama- cımız hep çözüm üretmek değil mı? 2005 "teki kongrede sergılemek üzere mimarlar arasında bır de tasanm yanşması açtık. Zaten bütün dün- yadan 500"den fazla şehir Istanbul'daki kongre- ve katılacak. Onay olmadan çiviçakümaz - Türkiye 'de siyasetçüerin kentlere aşın mü- dahale etmelerinden yakınılır. Kentlerde mi- marlar, plancılar değil, siyasetçiler etkili olu- yor. Brezilyo'da durum böyle mi? Bu tür uy- gulamalara karşı ne gibi önlemler alınmalı? LERNER-Eğer halk o şehirde neyin temel- sel, neyin yaşamsal önemi olduğumı bilirse hiç kimse şehir halkının izni olmadan hiçbir şey yapamaz. Şehir halkının kendi şehirlerini çok iyi bılmelen lazımdır Benim şehnmde, yani Cuntiba'da halkın onayı ounadan çivi bile ça- kamazsınız. Bırakın bunu yapmayı, çok önem- li tanhı bır yapının yanma başka bir yapı inşa edemezsinız. - Ya da ormanlan istediğiniz gibi talan edip olmayacak biçimde imara açabilir misiniz? LERNER-Tabii ki hayır. Hatrrlıyorum, >ıllar önce Curitiba'da kişıbaşına düşenyeşil alan ge- nişligiyanmmetrekareydi. Bugün ise 52 metre- kare. Oysa nüfus da üç misli arttı. Bu zaman içinde ınsanlar kendileri için yeşil alanın önemi- ni çok daha iyi kavradılar. Curitiba'da bir ağacı yerinden oyuatamaz, başka bir yere taşıyamaz- srnız. Bunu yapmak isterseniz çok geçerli bir nedeniniz olrnalıdır. A>Tica da o ağacuı yenne he- men yeni başka bir ağaç dıkmek zorundasınız. Artık şehirlerle ilgilı gittikçe daha fazla dıkkat- liyız. Yüzyılın en önemli konusu. şehirlere ve- rilen önem ve gösterilen özen olacaktır. - Yani bu yüzyıl, şehirlerin yüzyılı mı ola- cak? LERNER- Evet. öyle olacak. Sadelik ve basitliğe bağlı olmahsınız - Türkiye'de Mimarlar Odası hep kenti, çev- reyi savunuyor ve hükümetlerle de bu yüzden ça- tışıyor. Bütün dünyada böyle bir olgu yaşanıyor mu? LERNER-Çevreye, tarihe, şehirlere gösterilen özen ve önem gittikçe artıyor Insanlar artık şehir- lerin, yaşamlan ıçın neden bunca önemı olduğu- nu anhyorlar. Yanlış anlamayın. viiksek standart- lı yaşam değil sorun; Brezilya bildiğiniz gibi yok- sul bır ülke Her şeye karşın insanlar yaşadıldan şehirlerin üzerine titriyorlar. Belki öncelen bütün şehırlerde böyle değildi Ama bırbirlerinden gö- re göre benzer davranış biçimlenni benimsedıler. Önemli olan, ışe bir yerlerden başlamaktır. Insanlarbana zaman zaman,"Şehirierde değişj- tnin sım nedir'' dıye soruyorlar. Yaklaşık 10 yıl önce ABD'de Massachusetts Teknolojı Enstitü- sü'nde (Mrr)birtarnşmayakatJİrmştım. Bana. *De- 0ŞBnnast>'apılabttr' sorusunuyöneltmişlerdı. Dın- leyicılere baktım tran'dan Jamaıca'ya. Peru'ya kadar hemen her ülkeden insan vardı "Yönetim sistemkri ülkekre göre farkhhk gösterdiği için bu sorunuzu nasıl yarutlayayım? Ama isterseniz sesli düşünetim" dedim. Tartışma sırasında şöyle bır fi- kır çıktı ınsanlann büyük çoğunluğunu, tasarla- dığınız ve uygun olanbır projenin gereklüığıne ik- na etmeniz lazım. Dolayısıyla bunun gerçekleş- mesinı çok ıstediklenni düşüneceklerdır. - Acaba kendileri için neyin ne kadar iyi ol- duğunu düşünmek istiyorlar mı? LERNER- Düşünmek istiyorlar. Ama pek çok ülkede binlen halkı manıpüle ediyor. Ikıncı ola- rak şunu söylemek, benimkentiminbaşansının sır- nnı açıklamak istiyorum. Bu da sadelik ve basıt- lik. Sadelik ve basitliğe bağlı olmahsınız. Çünkü işe bır yerlerden başlamalısınız. Bundan sonra da her sorunun cevabını bilmedığinizin bilıncinde olmahsınız. Kendınizi, bütün sorulann cevabrnı bi- lecek kadar üstün insan sanmayın - Yoksa bu sorulann yanıtlan yasadıkça mı öğ- renilir? LERNER-Aynen öyle. Bu yanıtlan insanlar, şehir halkı size venr. Örneğin, *Bunu istemi\x)ruz. Şunu istiyonız" dıyeceklerdır. îşte, o nedenkdir İd Curitiba'dakişibaşına düşenyanm metrekarelik yeşil alanın 52 metrekarelik yeşil alana çıkanlması zorunluluğu doğmuştur Bütün dünyanrn üniver- sıtelerınde, her yerde ınsanlar bütün sorulann yarutlannıbilmek istiyorlar. Onlara, "Bütünyanıt- lanbilmekzorundadeğilsiniz'* dıyorum. Deneme yanılma yöntemidrr. Şehirhalkı yaptığınız bir yan- lışı her zaman düzeltebılir. Bence bu da bir şehir- de çahşmanın üıarulmaz güzelhğıdir. A\nca bir yenılik her zamanbaşka bıryeniliği getırir Diyelim ki şehirlerarası bir otobüs termınah var Ama bir şehir içinbu bır otobüsterminalındençokdaha faz- labir şeydır. Bununher an daha fazla sinerji yarat- ması gerekir. Aynca bir şehirdebir iş \r aparken kesin- likle bireysel bır şey yaratmazsınız. Hayal edilip üretilen şey kolektif bir düşün sonucudur. Aynca bu kolektif düşün herkes için istenebilır ve kabul edilebilir olması gerekir İnteralctlf bir süreç - Yani bu yapılan işte herkesin bir sesi, emeği olmaL Herkes yaşadığı şehirde katıhma bir rol oynamah, öyle mi? LERNER -Evet. aynen öyle. Oynanan ortakbir oyun gibidir. Bazen oyunu onlarbaşlatrr.bazen de siz başlatırsınız onlar katıhr, Demokrasikarmaşık bır süreçtir. Diyelim ki siz bir müzik yaptınız. Dinleyenlerin \iizde 20'si de bunu beğenmediğını söyledı. Ama sız bir kere o müziği çalmaya başladığımz için artık yanda bırakamazsınız. Bu çok da interaktıf bir süreç. - UIA'nın 2005 'teİstanbuVda yapılacak kong- resinden neler bekliyorsunuz? Türkiye ve dün- ya için etkileri ve sonuçları ne olacaktır? LERNER-Türkiye Mimarlar Odası'nın ortaya attığı bu kongre fikn olağanüstü güzel. Mimarlık, tarih, kültür uzennekarşılıkh sohbetler yapılacak. Amaç dakaülımcüannaçıkbırtartışmaortamı için- de konulan konuşmalan. Bu gerçekten çok iyi bir önen. Toplantı Kapalıçarşı'dan esinlenerek düzen- leniyor. Düşünün bir kere; katmmcı 10 bin kişi, katümak isteyenher Istanbulluyla karşılıklı görüş ahşverişindebulunacak. Fikirler süzgeçten geçecek. Işinbüyüsü burada. Bu şehirde şehrinkendısi için böyle muazzam bir hareket başlatacak olmamız bütün dünya için büyük önem taşıyor. Bu işi baş- larmak için tstanbul'dan daha uygun bir kent bulunamazdı. Çünkütstanbulbütün dünyakültürü ve tarihi içininanılmazönemve anlamtaşıyan bir kent. -Biliyorsunuz ki İstanbul yüzeyde gördüğün üz harika kent değil Kentin çevresinigecekondular kuşatıyor. Tarihi kent merkezini de gecekon- dular tehdit ediyor. Bu olgulann siyasetçiler- den destek bulduğu bilütiyor. Bu sorunlarla baş edebilmek için siz olsaydımz neler yapardınız? LERNER-Benolsaydrm neleryapardım demeyı hıç sevmem. İstanbul için değil ama genelde bı gıbı sorunlar için görüşlerimi de açıklamak is terim. Birkereher şehrinnasılve nereden başlayaral büyumesi gerektıği konusunda pozisyon sahib olunmalıdır Önceliklerimiz olmalıdır. Ben zaman zaman. "Her şehrin kendiçizgisiy dagpfiçizgSsivanhr'Merirn Tarihbıze zaten bun göstenyor.