Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 NİSAN 2004 PAZAR 14 JVLJJ-JJ. LJlx kultur@cumhuriyet.com.tr Yazar ve sanatçılar Yapı Kredi olayını sanata - kültüre karşı saldın olarak değerlendiriyorlar 'Politikakültürü ele geçirdi'NENAÇALİDİS Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık AŞ Murahhas Üyesi Enis Batur'un işi- ^nTTy^Stfyörietinı taraftndan son veril- mesinin yankılan sürüyor. Enis Ba- tur'un YKY'deki görevinden alınma- sının ardından yayınevinin yayın yö- netmeni Ayfer Tunç ve editörü Cem Akaş da görevlerinden istifa etmişti. Ayfer Tunç'un yaru sıra, Yapı Kredi ve diğer yayınevlerine bağlı yazar- lardan bu alanda yaşananlan değer- lendirmelerini istedik. AYTER TUNÇ - Bu olanlara tep- kisiz kalmamak lazım. Benim sordu- ğum soru şu: Enis Batur olmasaydı bu yayınevi olur muydu. Yayımlanan 2 bin kitaba demek ki bu ülkenin ihti- yacı yok.. ya da onu tarihe gömmek istiyor. Yapı Kredi Yayınlan, her kesim in- sanın nefes aldığı entelektüel ortam yaratmış bir yayıneviydi. Yapılanlar Yapı Kredi Yayınlan 'nın damannı kesmek, bu entelektüel ortamın aldı- ğı havayı azaltmak anlamına geliyor. Türkiye'de kitap denen nesne Yapı Kredi sayesinde Batı'yla eşdeğerde ol- du. Sektöre çok büyük yenilikler gel- di. Yapı Kredi Yayınlan bundan son- ra eski performansı gösteremez. Enis Batur sadece bilgi bırikimi açısından değil, çalışkanlık, üretici- lik, bir ülkenin kültür yaşamına ger- çekten yapıt bırakmak adına yetenek- li ve çok çalışmış bir insan. Telif öde- me geleneğini başlattı. Türkiye'de ilk defa editörlük sistemini sistematize ederek kurdu. Sorum şudur: Bu adam hizmetten başka ne yaptı? Bence me- seleburadadüğümleniyor. Gönderil- me biçimi de hiç hoş değil. Gerçekten bir devir kapandı. Edebiyata karşı bir hareket' CENGİZ BEKTAŞ (Türkıye Ya- zarlar Sendikası Başkanı) - Türk ay- dını artık her şeye hazırlıklı olmalı. Bü- tün kurumlanmıza polıtik saldınlar ar- tarak gerçekleşecek. Artık ölü topra- ğını üzerimizden atmalıyız. HIFZITOPUZ-Enıs Batur 15 yıl- da 2 bin kitap basan bın. Kafası çok iyi çalışan bir insan. Enis Batur'un Ya- pı Kredi Yayınlan 'ndan aynlmasına çok üzüldüm ve bunu bir kayıp ola- rak görüyorum. Enis kültürlü, fayda- Fa,apı Kredi Bankası'nın BBDK'ca atanan yeni yöneticilerinin Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Murahhas Üyesi Enis Batur'u görevden alması, yazar ve sanatçılar tarafından 'politikanın kültür ve sanata el koyma girişimi' olarak nitelendi. 'Bu tür saldınlann artarak gerçekleşeceği, Türk aydınının artık her şeye hazırlıklı olmasının gerektiği' belirtildi. lı ve çok az bulunan insanlardan. tLHAN BERK - Bır çılgmlık. Her şeyden önce Türk edebiyatının bü- yüklerine karşı bir harekettir bu. Yal- nız Türk edebiyatına değil, dünya ede- biyatına da yapılan bir harekettir. De- ğil mi ki Türk ve dünya edebiyatı ge- nelde Yapı Kredi'ce yapılıyordu. Akıl alacak bir şey değil. Öte yandan ban- kanın kurucusu Kazım Taşkent'e kar- şı da bir harekettir bu. LEYLA ERBtL - Yaşananlar, po- litikanın kültürü ele geçirmesi olarak nitelenebilir. Enis Batur, önemli bir kültür adamı. Bu son olanlan bir kül- tür yuvasının bozulma teşebbüsü ola- rak görüyorum. MEHMET GÜLERYÜZ - Olayın bizi ilgilendiren yönü Yapı Kredi Ban- kası'nın uzun bir süredir Türk kültür dünyası içinde önemli bir rol oynama- Yazarlardan ortak acıklama: açıklansınYapı Kredi Yayınlan'yla çalışan yazar, çevirmen ve hak sahiplen perşembe günü ortak bir acıklama yaparak 'gelecekteki yayınevi-yazar ilişkisinin sağlığı açısından' Enis Batur'un görevine hangi gerekçelerle son verildiğinin aydınlatılmasını istedi. Tepkilerini dile getiren 48 yazann isimleri şöyle: Adnan Binyazar, Ahmet CemaL, Ahmet Güntan, Ahmet Oktay, Ali Teoman, Artun ÜnsaL, Ayfer Tunç, Aykut Derman, Aysel Bora, Ayşe Sansayın, Ayşe Selen, Ayşegül Çelik. Canan Erzenj, Cavit Mukaddes, Celal Şengör, Celal Uster, Cem Akaş, Doğan Kuban, Ferit Edgü, Filiz Aü, Fünızan, Gülten Akın, Güzin Dino, Hamdi Koç, Hulki Aktunç, Hüseyin Peker, İbrahim Vıldınm. İlhan Berk, Kayhan Yükseler, Lale Müldür, Levent Şentürk, Mahir Oztaş, Mehmet H. Doğan, Mehmet Taner, Metin And, Mine Söğüt, Nasuh Mahruki, Nermi Uygur, Nezihe Meriç, Özden Çankaya, Pryele Madra, Sadık Yalsızuçaniar, Sencer Dhitçioğlu, Sevin Okyay, Şadan Karadeniz, Şehsuvar Aktaş, Tahsin Yücel ve Yaşar KemaL sındaydı. Enis Batur bir kültür adamı- dır. Hem yayıncılık, hem de plastik sa- natlar açısından önemli işlere imza atmış bir insandır. Ümit ediyorum böyle bir yanlış düzeltilir. Kültür adamlan yaşarlar.. kurumlarla birlik- te olmasalar bile. NERMİ UYGUR - Son yaşananla- ra aklım ermiyor. Enis Batur'la uzun süredir birlikte çalışan bir kişi olarak onun nasıl bir kişiliğe sahip olduğu- nu biliyorum. Keşke görevinin başın- da daha fazla bulunsaydı. SADIK KARAMUSTAFA-Ben ve tasanm ekibim 8-10 aydır Yapı Kre- di Kültür Sanat Yayıncılık şirketiyle çalışıyoruz. Bu çalışma süresince Enis Batur'un tasanm yaratıcılanna müt- hiş bir güveni ve hoşgörüsü olduğu- nu gördüm. Enis Batur'la uzun süre birlikte çalışmayı çok isterdım. TAHSİN YÜCEL - Bu karar BDDK'nin atadığı yeni yönetım ku- rulunun karan olması gerekir sanı- yorum. Bırbakıma, birdönem muha- lefet gazetesi olan Star'ın hükümeti destekleyen gazeteye dönüşmesi gi- bı bir durum. Onaylanacak bir tarafı yok. Ortada birtutarsızlık var. Yeni yö- netım başa gelir gelmez, incelemeden. Enis Batur'un görevinden alınması- nı insan anlamıyor. 'Başarılı bir yönetlclydl1 ÜSTÜN AKMEN (Uluslararası PEN Türldye Merkezi Genel Başka- nı) - Yapı Kredi Kültür Sanat ve Ya- yıncılık şirketi yönetim kurulunun murahhas üyesi ve kuruluşumuzun da değerlı üyesi yazar, şair Enis Ba- tur'un. 'fildr aynhğı' gerekçesiyle 15 yıl emek verdiği Yapı Kredi Yayınla- n'ndan kopanlması, PEN camiasın- da da ciddi kuşkular yarattı. Yapı Kre- di yaymlannı bu övünülecek düzeye getiren, aydın insanlanmıza özel ya- yınlar kazandıran, tümü gerçekten birbirinden değerli iki bın kitap yayım- layan. devletin bile gerçekleştireme- diği onlarca serginın gerçekleşmesi- ni sağlayan, Türkiye'de editörlük ku- rumuna yeni işlevler kazandıran ba- şanlı bir yöneticiye işinden el çektir- menin altında başka çapanoğullan ol- duğu kuşkusu içindeyim. Yapı Kredi yönetirninin bu konuda acıklama yap- maması tedirginliğimi daha da arttı- nyor. Yapı Kredi bundan böyle sana- ta karşı tavır mı alacak ya da mevcut yozlaşmaya teşne mi olacak! Ne ya- lan söyleyeyim, doğrusu korku için- deyim. Feridun Kamkaya 76yaşında kalbineyenikdüştü. Ünlü oyuncu içinyann Şehir Tıyatroları 'nda bir tören düzenlenecek Sanat dünyası Cilalıİbo 'sunuyitirdiKfittûr Servisi - Istanbul Büyükşehir Beledi- yesi Şehir Tiyatrolan'nın usta oyunculanndan olan ve sinemada unutulmaz 'Cilah İbo' karak- teriyle hafizalarda yer eden Feridun Karakaya dün 76 yaşında kalp yetmezliği sonucu yaşamını yi- tirdi. Karakaya için yann saat 11.3O'da İstanbul Bü- yükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolan'nın Harbi- ye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde bir tören düzen- lenecek. Sanatçının cenazesi, daha sonra Teşvi- kiye Camii'nde kı- hnacaköğlena- mazmın ar- dından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek. 1928 îstanbul doğumlu olan Feridun Karaka- ya, 1944'te İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda 'JülSe- zar' adlı oyunla sahneye adım attı ve sürekli ola- rak bu kadroda yer aldı. Yaş haddinden 1995'te emekli olana kadar de- ğişik komedilerde oynayan, emekli olduktan son- ra da konuk oyuncu olarak sahneye çıkan Kara- kaya, son olarak 'Fotoğrafçı' ve 'Sanpınar 1914' adlı oyunlarda rol almıştı. Sanatçı, tiyatroya yaptığı hizmetlerden ötürü 'İsmail Dümbüllü Ödülü'ne, 'Scape'nin Dolap- lan' adlı oyundaki performansıyla da 'Legion D'Honneur' ödülüne değer görülmüştü. Sanatçının rol aldığı diğer oyunlardan bazıla- n şunlar: 'Deli Sarayh', 'Kasunpaşa-Maçka', 'Ka- dıköy İskelesi', 'Buzdolabı', 'Peer Gynt', 'Dünya Mah Dünyada Kalır', 'Bu Gece Başka Gece', 'Kahvehane', 'Bir Ziyaret', 'Fettan Kız', 'Baş Sayfa', 'Çılgın Dünya', 'Fazilet Eczanesi', 'Fermanlı Deli Hazretleri', 'Döne Döne', 'BalabanAğa', 'Pusuda', 'Lûtfen Dokunma- ym', 'Sabu- ve Sebat', 'Şinuti Sırası mı?', 'Çöpçatan', 'Kerpiç Mehmet'. 20Q'ü agkın fllmde oynadı Muzu-, dili tam dönmeyen, saf, hafif argo konuşan ve adeta özdeşleştirildiği 'Ci- lah ibo' rolüyle uzun süre figüranlık yap- tığı beyazperdede de yıldızlaşan Karakaya, sinemada 12 Cilalı İbo olmaküzere 200'ü aşkın filmde rol aldı. Karakaya'nın oynadığı filmler başlıca şöyle sıralanabilir 'Karakoyun', 'Berduş', 'Be- yaz Mendil', 'Görünmeyen Adam Istan- bul'da', 'Cilah İbo CasusİarAraşmda', 'Ci- lah İbo Teksas Fatihi', 'Cilah İbo Yüdız- lar Arasmda', 'Cilah İbo ve Tophane Gü- lü', 'Cilahİbo'nun Çflesi', 'Cilahtbo Zo- rald Baba', 'Cilah ibo Rüyalar Âlemin- de', 'Cilah İbo Kızlar Pansiyonunda", 'Cilah İbo PeriH Köşkte', 'CÜah İbo ve Kırk Haramiler', 'Mıar'dan Geten Ge- lin', 'CUab İbo Almanya'da', 'Cttah İbo Yetimler Meleği', 'Aman Karun Duymasm'. Karakaya son olarak Sinan Çe- tin'in yönettiği 'Banka' fılminde ve 'O^ür KE' reklam filminde oy- namıştı. Dostları, usta oyuncuyu anlatıyor 'Hayat dolu bir insandı' ASLANALTIN- Benim 57 yıllık arka- daşımdı. Onunla bir- likte çocuk tiyatro- sunda oynamıştık. Ondan sonra da tı- yatro alanında ken- dimizi yetiştirdik. Fe- ridun'un iyi bir ko- medyen olacağı 17- 18 yaşlanndan bel- liydi. Tiyatrodaki zirve- sı 'Scape'nin Dolap- lan' oyunuyla olmuş- tu. Paris'te bir Fran- sız aktörden bu o\oı- nu izleyen bir eleş- tirmen, Feridun'un bu oyunu oradaki ak- törden daha iyi oy- nadığını yazmıştı. Ti- yatroya karşı büyük bir sevgisi vardı, öy- le ki Scape'nin Dolaplan oyununda yer alan ipli bir sahne vardı. O sahnedeki ipler kop- muştu ve Feridun kolunu kırmıştı. Ona rağ- men oyunu bırakmadı. Oyun perde kapattı, Fendun hastaneye gitti. koluna alçı yapıldı ve yeniden tiyatroya gelip oyuna bıraktığı yer- den devam etmişti. Öyle ki bu hareket İcar- şısında MuhsinErtuğrul gelıp onu sahnenın arkasında gözyaşlanyla izlemişti. FİKRET HAKAN - 50 yıldır dostluğu- muz var. Hiç birbınmızi kumadık. Çok iyi arkadaşımdı. Hayat dolu bir insandı. Öldü- ğüne inanamıyorum. SALTUK K.\PLANGİL - Türk tıyatrosu için büyük bir kayıp. îyı bir sanatçı ve dost- tu. Çocuk tiyatrosu ve Şehir Tiyatrosu'na bü- yük hizmetleri oldu. SİNAN ÇETİN - Büyük bır sanatçıydı. Herkesin unuttuğu günlerde 'Banka' filmin- de ve 'Hazn-Kart'ta oynattım. Bu şekil- de unutuhnamasını sağladım. Bunu dü- şünerek bir şekilde teselli bulmaya çalı- şıyorum. Feridun Karakaya bile ölü- yor. Bunu düşün- mek lazım. Ölüm hepimiz için. SUNA PEKUY- SAL - En güzel ar- kadaşundı. Beraber tiyatroya adım artık. Satırlar alır mı onu anlatmayı. Dostlu- ğumuz çok iyiydi. 1947'deben tiyatro- ya girdiğimde o \ar- dı. Çok üzgünüm, ailesine ve evlatlan- na baş sağhğı diliyo- rum. TORON K\RACAOĞLU - Çok iyi bir ar- kadaş ve dosttu. Türk tiyatrosunun kaybet- tiği iyi komedyenlerden biriydi. Yeri doldu- rulamaz bir insandı. Daha önce bildiğiniz gi- bi önemli bir hastalık geçirmişti \e iyileş- mişti. İyileştikten sonra da onunla 'Sanpı- nar 1914"te aynı sahneyi paylaştık. ZİHNİ GÖKTAY - Son olarak onunla 'Sa- npmar 1914' oyununda aynı sahneyi paylaş- mıştık. Bugün oynadığım 'Kanh Nigâr'ın matinesinde Feridun Abı için saygı duruşu yapacağız. Feridun Abi sahnede İcendiru ha- rap ederek oynuyordu. Benim de öraek al- dığım bir isimdi. Komediyi anlamak açısın- dan önemli bir insandı. Çok üzgünüm. Ar- kasından güzel bir insan olan ve bizle bir- likte Şehir Tiyatrolan'nda çalışan oğlu Cem'i bıraktı bize. Seyirci aşkı ile yanıp tutuşan bir insandı. 'Cilah İbo Teksas Fatihi' filnıinden. DVD / VCD Yenller ASLI SELÇUK The War of the Roses (Güllerin Savaşı) / Yön: Danny DeVito / Oyn: Michael Douglas, Kathleen Turner, Danny DeVito / 1989, renkli, 116 dakika / 20th Century Fon-Tiglon. VVarren Adler'ın romanından, oyun- cu-yönetmen D. De- Vito'nun yönetip oy- nadığı film, 19 yıl- lık evlilikten sonra görkemli malikâne- len yüzünden kan- lı bıçakJı olan Oli- ver'laBarbaraçif- tinin traji-komik öyküsü üstüne. Tutkulu bir aşk- la birbirlerini sevip evlendikten sonra Oli- ver işkolik bir avoıkat olur, Barbara da ken- disini yalnız kocası- na, çocuklanna adar. Zenginleşince düşleri- ni kurduklan evi alır- lar. Barbara bu saray yavrusunun her şeyiy- le en ınce aynntısma dek ilgilenir, yapıla- caklar bitince kendini boşlukta hisseder, ha- zır yemek işine giri- şir. Bu konuda Oli- ver'dan destek değil, köstek görünce de bo- şanmak ister; fakat or- tada paylaşılması ge- reken görkemli bir mülk vardır. Bu başanlı kara ko- medide birbirlerinin baş düşmanı kesilen kan- koca arasındaki ölümcül savaşı ilgiy- le izleriz. ••• Big Trouble (Belanın Böylesi) / Yön: John Cassavetes / Oyn: Peter Falk, Alan Arkin, Beverly D'Angelo / 1985, renkli, 93 dakika / Columbia Pictures-Sony. Büyük bir sigorta şirketinde küçük bir memur olan Le- onard, yetenekli üçüzlerini müzik öğ- renimi için Yale Üniversıtesi 'ne gön- dermek ıster ama gücü buna yetmez. Karşısına zengin ve egzotık Steve ve Blancheçiftıçıkar. Leonard'a kap- samlı bir kaza sigor- tası yaptıran Steve, trenden düşüp ölürse Blanche 5 mılyon do- lar alabılecektır. Bir- likte sigorta şirketıni dolandırma planları yaparlar. Orta sınıf memur Leonard, üçüzlerini okutmak ıçın her şeyi göze alır, artık uyum kabuğunu kırmış, is- yan bayrağını çekmiş- tir. Kazanm düzmece olduğu ortaya çıkınca, olaylar adamakılh sar- pa sarar. Amerikan bağımsız sinemasının öncüsü, unutulmaz oyuncu-yö- netmen J. Cassavetes, bu entrikalı komedi- sinde soyut durumlann yarattığı yoğun karga- şayı yine ustalıkla be- timlivor. Yunan Fotoğraf Günleri' sürüyor • Kültür Sevisi - Selanik Fotoğraf Merkezi ve Fotoğrafevı kurumlanrun ortaklaşa düzenledikleri Yunan Fotoğraf Günleri' FotoğrafeNi-KoçAllianz Galerisi'nde sürüyor. Dogtzidis Stavros, Mamoglu Çhryssoula, Mouratidis Efthimıs, Palaıologos Fotis. Raptis Thanassiss'in katılımıyla gerçekleştınlen etkinlikler kapsamında fotoğraf sergısı, dıa gösterilen ve söyleşiler yer alıyor. Daha sonraki yıllarda geleneksel bir şekle dönüştürülmesi planlanan ekinlikle Türk- Yunan dostluğunun geliştirilmesi, ortak kültür ve geçmişe sahip iki toplumun karşüıklı kültür ve sanat alışverişinin güçlendirilmesi amaçlanıyor. Etkınlik 30 Nisan'da sona erecek. 'MTV Fılm Ödülleri' adayları • Kültür Servisi - 2004 MTV Film Ödüllen'nın adaylan belli oldu. 'Yüzüklerin Efendısı: Kralın Dönüşü', 'En İyi Film' ve 'En İyi Aksiyon Sahnesi' olmak üzere iki dalda, 'Karayip Korsanlan' altı dalda aday gösterildi. "En İyi Erkek Oyuncu' dalında Jim Ca\iezel (Tutku: Hz. îsa'nın Çilesi). Tom Cruise (Son Samuray), Johnny Depp (Karayip Korsanlan), Bill Murray (Lost in Translation) ve Adam Sandler (50 First Dates) aday olurken; 'En İyi Kadın Oyuncu' dalında Drew Barrymore (50 First Dates), Queen Latifah (Bringing Down the House), Halle Berry (Gothika), Uma Thurman (Kıll Bill- 1) ve Çharlize Theron (Çani) yanşacak. 'En İyi Çıkış Yapan Kadın Oyuncu" dalında ıse Scarlet Johansson ile Keira Knightley çekişecek. Sony Music'te değişim rüzgârlan • Kültür Servisi - Türkiye müzik piyasasında 10 yılı aşkm bir süredir bulunan Sony Music, yoluna yeni bir genel müdürle devam etme karan aldı. Kuruluşundan bu yana şirkette 'finans dırektörü' olarak görev yapan Şemsettın Göktaş, 01 Nisan 2004günü Sony Music Türkiye Genel Müdürü olarak göreve başladı. Yapılan açıklamada "Sony Music, yeni yönetim anlayışı ile bundan önce olduğu gibi bundan sonra da yenilikçi, kaliteli ve büyük yapımlara imza atarak müzik piyasasına yön vermeyi sürdürecek" denildi.