Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25NİSAN2004PAZAR 10 D I Ş H A B E R L E R dishab<a cumhuriyet.com.tr Verheugen Kuzey'e yardım yapılacağını açıkladı, Washington da ambargoyu gevşetme hazırlığında ABD veABRumlaraö&eliBRÜKSEIVİSTA-NBLJL (Cumhuri- yef)- Kıbns'ta dün refera«ıdumda Rum- lann yüzce 75"ınin çözrümü öngören Annan Planı'na "hayır" demesi ABD ve Avrupa Birliğı'nde büyük hayal kı- nklığuıa \e tepkıye yol açtı. U'ashing- ton'ın referandumda Ru*n kesımınden "hayır". Türk tarafından "evet" çıkma- sının ardından KKTC V e ambargoyu gevşetebıleceği bildınliyor. ABD. halkoylaması öncesinde üzenn- de çahşma>a başladığı Türk tarafinın du- rumunu iyıleştirmeye yönelık planı uy- gulamaya hazırlanıyor. Planda, KKTC ile hava bağlantısı kurulrnası, Türk ta- rafinın mallannın dünyacia satılmasına olanak sağlanması gibi önlemler yer abyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ric- hard Boucher da. Rum kesiminin ağır- lıklı olarak "hayır" demesının Was- hington'da büyük hayal kınklığı yarat- tığını belirterek Türk tarafını \ e "evet" diyen Rumlan da cesaretlerinden ötü- rü kutladı. Boucher şunlan söyledı: JVumlann büyük çoğunluğunun referandumda "hayır" demesi, Washington yönetimini ve AB'yi hayal kınkJığına uğrattı ve kızdırdı. ABD'nin Kuzey'e yönelik planında KKTC ile hava bağlantısı kurulması, Türk tarafinın mallannın dünyada satılmasına olanak sağlanması gibi önlemler yer alıyor. "Rumlann çoğunluğunun planı reddet- mesi bi/j diiş kınklıgına uğratmıştır. Re- ferandumun Rum kesinıinde başansız- lıkla sonuçlanması çözünı isteyenlerin umutlannı yıkmışnr. Planı onay layanla- n, özellikle de Kıbnslı Türkleri cesaret- lerinden ve çözüme evet demelerinden dolayı kutluyoruz." Ekonomik yardımlar gündemde AB de, Rum Yönetimi'ne sert eleş- tiriler yöneltti. AB'nın genişlemeden sorumlu üyesı Günter Verheugen, GKRY'de ortaya çıkan tablonun "sonde- recetatsız bir durum" yarattığını bildir- di. Verheugen ekonomik yalıtılmışlığı- nuı ortadan kaldınlması için "Kuzey'de- ki Türk tarafina" yardun yapılacağını bildirdi. Rum hükümetine eleştirilerini yıneleyen Verheugen. "Kuzey'in ekono- mik yalıtılnuşlığının ortadan kaldınl- masına yönelik olarak Türk tarafına ekonomik yardımlar yapdması umuhı- yor" dedi. Rum kesiminin AB'ye 1 Mayıs'tagı- rişı için teknik ya da hukuki bır sorun bulunnıadığını belırten Verheugen, "An- cak ortaya çıkan durum son derece tat- sız" dedı. Referandumda "evet" oyu kullanıla- rak Kıbrıs'ın bürünleşmesi için iyi ne- denlen bulunduğunu anlatan Verhe- ugen, "Hedeflerimizden biri bölgedeki iki halkın barış içinde birlikte yaşayabi- leceğine ilişkin olumlu bir sinyal almak- n. Aynı zamanda Avnıpa bütünleşme- sini engelley en bir mührü ortadan kal- dırmaktı** dıye konuşru. AB Dönem Başkanı İrlanda'nın Baş- bakanı Bertie Ahern yaptığı açıklama- da. "1 Mayıs'ta birleşmiş bir Kıbns'ın AB'ye giremey ecek olnıasından Uzüntü duyuyoruz" dedi. AB Komısyonu da resmi açıklamasında, halkoylamasında Rum tarafından çıkan sonucu derin üzüntü ile karşıladığını bildirdi. Açıklamada, Rum halkının demok- ratik seçımine saygı gösterildıği ancak Kıbns'ta çözüm yolunda tarihi bir fır- satın kaçınlmış olduğu ifade edildi. Ko- misyon, "evet" oylan için Türk tarafrnı kutlarken Kuzey Kıbns'ın çözüm yolun- dakı nıyetinı ortaya koyduğunu açıkla- dı. Ortaya çıkan bu yeni durumun yann Lüksemburg "da yapılacak Genel Işler ve Dış İlişkıler Konseyı'nde ele alına- cağını bildiren komisyon, Türk tarafinın ekonomik gelişmesine ilişkin çözümJer üretmeye hazır olduğunu da vurguladı. Straw: üzüntü duydum İngiltere Dışişleri Bakanı JackStraw, referandumda Rumlann "hayır" deme- lerinden dolayı "üzüntü duyduğunu" açıkladı. Straw, "Rumlann çoğunluğu- nun planı reddetmesinden üzüntü duy- dum. Ancak yine de Rum seçmeninin ter- cihine saygı duyuyoruz" dedi. Türk ta- rafinın ıse Annan Planı"nı destekleme- sınden memnuniyet duyduğunu ifade eden Straw. bu sonucun "son yıllarda Türk toplunıu içindeki köklü da\raıuş değişikl^ğini'" gösterdiğinı kaydetti. DESOTO BM bürosunu kapatacak LEFKOŞA (Cumhuriyet) - BırleşmışMilletler(BM) Genel Sekreteri Kofi AJinan'ın Kıbns Özel Temsılıcısi AKaro de Soto. adada banş yönünde tanhı bır fırsatuı kaçınldığını belirterek BM'nın Kıbns'takı bürosunun kapatılacağını açıkladı. De Soto, ara bölgede düzenlediğı basın toplantısında, Annan'ın referandum sonuçlarına yönelik değerlendirmelennı aktardı. Sonuçların kendisinı hayal kınklığına uğratıp uğratmadığı sorulan D e Soto, şunlan kaydetti: "Kıbns halkına kendi geleceklerine ilişkin değerlendirme fırsaa verildiği için metnnununı. Önümüzdeki günlerde bir dizi veda görüşmesi yapacağım. Daha sonra New York'a dönüp Genel Sekreter'e raporumu sunacağını. Burada kurulan büromuz da kapaülacak- Ben ve arkadaşlanmuı Kıbns'ta çanşmaktan muttuluk duy duğumuzu aktarnıak isterim." De Soto, planın yeniden T müzakere edılip arihi bir edilmeyeceğinın fırsatın sorulması kaçınldığını üzerine, Rum belirten kesiminin zaman De Soto, içinde denn bir Türk değerlendirme tarafinın, vapacağına olmayanbır g ö r ü ş l e r i l l i durumun hatırlattı ve bedelini kendisınin bu ödememesi konuda başka bir gerektiğini yorum söyledi. yapmayacağmı söyledi. Annan Planı'nın dengeli, adil ve sürdürülebilir bır plan olduğunu belirten De Soto, adada banş yönünde tarihi bir fırsat kaçınldığını söyledi.. Kıbns Türk halkının olumlu yönde oy kullanmasına karşuı, Rum kesiminden "hayır" oylan çıkması sonucu. kurucu anlaşmanın yürürlüğe gırmesinın mümkün olmayacağmı ifade eden De Soto. Genel Sekreter'in iki karara da saygılı olduğunu \urguladi. De Soto, birkaç yıldır devam eden çabalann hedefine ulaşamadığını kaydetti ve "Tarihi bir firsat kaçınldı. Bu sonuç ile adanın bölünnıüşlüğü. askerlerin varhğı devam edecektir" dıye konuşru. Belli ödünler veriyor olmastna karşın, Türk tarafinın planı kabul etmesinın takdirle karşılandığmı belirten De Soto, şöyle devam ettı: "Buna karşuı, AB've katılımın yararlannın paylaşılamıyor olnıasından üzüntü duyulmaktadır. Türk tarafi, kendi hatası olmayan bir durumun bedelini ödememeli, uluslararası toplum bunun için çaba göstermeli." Tepkileri yumuşatmak isteyen Yunanistan, ABD'ye '2. referandum' mesajı veriyor Athıa hiç zaman kaybetmedî Oüney Kıbns'tan yüksek oranda hayır çıkması üzerine harekete geçen Yunanistan hükümeti, ABDveAB'den gelecek tepkileri yumuşatmak için sonbaharda yapılabilecek yeni bir referandumdan söz etmeye başladı. MURATtLEM ATİNA - Kıbns 'ta dün yapı- lan referandumda Türk tarafi- mn "evet" oyuna karşıhk Rum tarafından çok yüksek oranda "hayır" oyu çıkması Atinayı harekete geçirdi. Başbakan Kostas Karamanlis, referan- dum karanna tüm uluslararası kuruluşlarla ülkelerin saygılı olması gerektiğıni belirtti. Baş- bakan, Rum yönetimine ver- dikleri desteğin devam edece- ğini de ifade etti. Hükümet sözcüsü Teodoros Rusopuios da "Kıbns halkının karanna herkes saygı göster- melidir. AB çerçevesinde, her- kesin çıkan için. Kıbns Rum- lan ile Türkleri arasındaki ya- kınlaşma çabası devam etnıeü- dir" dedi. Rusopuios, "Kıbns (Rum) hükümetini destekleme- ye devam edeceğiz. Kıbns (Rum) hükümeti ile işbirliği içinde, çözüm çabalannuz sü- recek" şeklinde konuşru. Rumların "hayır" demesi üzerine, ABD ve AB'den Rum kesimine yönelecek tepkileri yumuşatmak isteyen hükümet, yoğun bir çalışma başlattı. Ya- nndan itibaren Dışişleri Baka- ATLNA'DAKI HAY1RCILAR- Yunanistan'daki hayır yanhlan, sandıklann kapanmasından sonra Arinadaki ABD büyükelçUiğinin öniinde toplandılar. Yaklaşık 200 kişilik gnıp, Güney Kıbns'taki "hayır" oylaruun sayısı arttıkça se\inç sloganlan atnlar. (Fotoğraf: AP) nı Petros Monv^atis'm, ABD ile AB'ye yönelik diplomarik gi- rişimlerde bulunması bekleni- yor. ABD'deki Rum-Yunan lo- bisini de harekete geçiren Yu- nanistan, Washington'ın tep- kilerini iki ülke ilişkilerini boz- madan yumuşatmaya çalışıyor. Atina'dan Washington'a gön- derilen mesajlarda, referandum sonuçlanrun çözüm çabalannın sonu olmadığı, sonbaharda ya- pılacak yeni bir referandumla Rumlann da evet demesinin sağlanacağı belirtıliyor. Papadopulos'a davet AB nezdinde gizlilik içinde yürütülen çalışmalarda da tep- kilerin sert olmasının Rum hal- kının "hayır" oylannın kemik- leşmesineneden olacağı belir- tihyor. Bu çerçevede yeni bir re- ferandum girişiminin başlama- dan biteceği tehdidi de ima edi- len temaslarda, AB yetkılileri- nin Rum yönetimine yönelik tepkilerinde mümkün olduğun- ca yumuşak ifadeler kullanma- sı tavsiye ediliyor. Referandumda Rum tarafın- dan "hayır" çıkacağmı öngö- ren Yunan hükümeti, Rum li- der Tasos Papadopulos'u önce- ki gün Atina'ya davet etti. Sa- lı günü Atina'ya gelecek olan Rum lıder, Yunanistan ile or- tak strateji saptamaya çahşacak. Görüşmeler sonrasında referan- dumun mümkün olan en kısa zamanda tekrarlanabileceği mesajının verilmesi bekleniyor. 1 Mayıs 'ta AB 'ye girecek olan Rum Yönetimi'nı katılım töreninde kötü sürprizlerin bek- lediği de Atina'ya ulaşan bil- giler arasında. Papadopulos, ağır bir ortamda yapılacak törende AB yetkililerinin cid- di suçlamalannı göğüslemek zorunda kalacak. Rumlann Annan Planı'na 'hayır' demesi, Kıbns'la ilgili tüm parametreleri değiştirdi 40 yılhk sorun AB'ye taşındı AYTİANŞtMŞEK ANKARA - Rumlann Annan Pla- nı'na güçlü "hayır", Türklerin "evet" demesi, 40 yıllık Kıbns sorununun çö- zümünde tüm parametreleri değiştir- di. Güney Kıbns Rum Yönetimi'nin (GKRY) 1 Mayıs'ta tek yanlı olarak AB'ye üye olacak olmasıyla, sorun bundan sonra birlik platforumuna taşı- nıyor. Rum yönetiminin yeni strateji- si, "KıbnsCumhuriyeti" adıyla AB'de konumunu güçlendirerek Türk tarafı- nı kendi tezleri doğrultusunda bir çö- züme zorlamaya çalışmak olacak. Türkiye ise diplomatik atak başlata- rak "Kıbns Cumhuriyeti'nin Türkleri temsil etmediğmi" anlatacak ve Kıbns Türklerinin izolasyonuna son \ erihne- sini ısteyecek. İlk aşamada KKTC'ye ticaret, havacılık, sosyal ve sportif alan- larda sınırlamaların kaldınlması için girişimlerde bulunulacak. Ardından ge- lişmelere göre KKTC'nin siyasi tanın- ması için çaba gösterilecek. Türkiye nin girişimiyle şubatta yeni- den başlayan Annan Planı tenıelinde Kıbns sorununa çözüm bulma çabala- n, Rumlann "haftir" oyu vermesiyle ba- şansızlüda sonuçlandı. Dışişleri Baka- nı Abdullah Gül. dün üst düzey diplo- matlarla bir araya gelerek çeşitli senar- yolan \ e Türkiye'nin atacağı adrmlan değerlendirdı. rişimlerde bulunmaya hazırlanıyor. Ankara'da, GKRY'nin 1 Mayıs'ta AB üyeliği sonrasında, Güney ile ne şekil- de ilişki kurulacağı da değerlendirili- yor. Rum kesiminin kendi sınırlanyla tanınması seçeneği konuşuluyor. Çözüm için "tarihsel firsat" olarak değerlendi- rilen sürecin başansız olmasının ardın- /lumlar 1 Mayıs'ta tek yanlı olarak AB'ye girecek. Adanın bölünmüşlüğü derinleşecek. Türkiye, uluslararası alanda Kıbns Cumhuriyeti'nin Türkleri temsil etmediğini, tecride son verilmesi gerektiğini anlatacak. Diplomatik kaynaklar. Türkiye'nin ilk aşamada AB ülkeleri ve ABD'den başlayarak yapacağı ginşımlerde. "re- ferandum sonuçlanrun gösterdiği gibi Kıbns Cumhuriyeti'nin Kıbns Türkle- rini temsil etmediğini" anlatacağını, Türklerin tecridine son venlmesini is- teyeceğini belîrtiyorlar. Ankara ilk aşa- mada ticaret, havacılık, sosyo-kültürel ve sportif alanda uygulanan uluslara- rası ambargolann kaldınlması için gi- dan, adanm bölünmüşlüğünün kalıcı- laşmasmdan da söz ediliyor. GKRY, Kıbns Cumhuriyeti adıyla ve hukuken adanın tümünü temsilen 1 Ma- yıs'ta AB üyesı oluyor. Bundan sonra GKRY'nin hedefi, Türk tarannı kendi tezleri doğrultusunda bir çözüme zor- lamak olacak. Rum tarafi, Türkiye'nin müzakere tarihi beklediği aralıktaki AB zirvesine kadar geçecek süreyi ken- di avantajı olarak görüyor. Ancak referandumda Türk tarafının "evet", Rum tarafinın "hayır" demesi, Kıbns Cumhuriyeti'nin Türkleri tem- sil ettiği iddiasını çürütmüş oluyor. LTuslararası toplumun da desteğini alan Annan Planı. Türk tarafinın "self-deter- minasyon" hakkmı içeriyor. Bu yeni meşruiyet ortammın Türk tarafinın si- yasi tanınmasına kadar gidebilecek bir süreci başlatabileceği düşünülüyor. Siyasi tarunma süreci çeşitli zorluklar içeriyor. Azerbaycan, Paldstangıbi Tür- kiye'ye yakrn ülkelerin KKTC'yi tanı- masının olumlu olacağı ancak BM nez- dinde tanınmasının daha önemli olduğu belirtilıyor. KKTC'nin tanınmasındaki en önemli engel BM Güvenlık Konse- yı'nın 17 Kasun 1983 tarihli, 541 sayı- lı karan. Tarunma gerçekleşmesi için yeni karar çücanlması gerekıyor. Türk tarafinın bu süreçte ABD, AB ve BM Güvenlik Konseyi üyelerine dö- nük yoğun diplomasi izlemesi ve refe- randumdan elde edilecek kazanımlan siyasi alana taşımaya çalışması bek- leniyor. Referandum sonucları Gül: Bu defter kapandıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye, adadaki referandum sonuçlanna dönük resmi tepkisini Dışişleri Bakanı Abdullah Gül aracılığıyla verdi. Gül, Rumlann "çok güçlü bir hayır" dediklerini, bundan sonra BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın ıfadelenyle "bu defterin kapandığınr belirterek, başta Avrupa Birliği, ABD ve dığer önde gelen ülkelerden KKTC'ye uygulanan haksızlddann ortadan kaldınlmasını isteyeceklerini söyledi. Gül, Türk askennin adadan çekilmesinın söz konusu olmadığını kaydetti. Gül. referandum sonuçlannı dün akşam düzenledıği basın toplantısıyla değerlendirdı. Rumlann "hayır" demesinden üzüntü duyduklannı belirten Gül. "Burada önemli bir nokta, ilk kez bir referandum söz konusu oldu ve adada her iki taraf adeta self- determinasyon (kendi kaderini tayin) hakkını kuİİanarak karar \ crdiler. Rumlann hayır", Türklerin e\ et" demeleri, 30 senedir uzlaşmaz diye bilinea çözümden kaçan suçlanan Türk tarafi ve Türkiye'nin bunlan hak etmediğini ortaya çıkarnuşor. Çözümü kimin istediği. kinıin önünü ükadıgı ortaya çıkmışûr" dedi. 'AB bu ters durumu incelesin' Referandum sonucunda "yeni bir durumun" ortaya çıktığını ifade eden Gül, KKTC'ye uygulanan ekonomik ve siyasi ambargolann kaldınlmasını istedi. Rum kesiminin referandumda "hayır" demesiyle AB açısından "ters bir durumun" ortaya çıktığını vurgulayan Gül. "ÂB, her iki tarafi kendisine üye olmaya davet etmiştir. Bu davete "evef diyen Türk tarafi AB'ye kaOlamayacaktjr. Hayır' diyen Rumlar ise katüacaktır. Eminim ki AB kendi ilkelerini gözden geçirecektir ve bu ters durumu irdeleyecek ve Türklere yapılan haksızİüdara son verecektir. Bu konuda Türkiye olarak her türhı gayreti göstereceğiz" diye konuşru. Gül, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın ıstıfasınm gerekip gerekmediği yönündekı bir soruyu, "Bu KKTC'nin iç meselesidir, kanşmak istemem" dıyerek yanıtladı. Başbakan Erdoğan 'KKTC Denktaş'a yanıt verdi' Dış Haberler Servisi - Kıbns ta yapılan referandum sonuçlannı değerlendiren Başbakan Recep T ^ i p Erdoğan, Kuzey Kıbns Türİderinın artık "tecrit pohtikasına tabi tutulamayacağmı" belirterek "Güney Kıbns bana göre kaybetmiştir" dedi. Referandumun sonuçlannm alınmasının ardından İstanbulda basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş' m istifa etmesi konusunda dolaylı mesaj \erdi. Erdoğan, "Benim Sayuı Denktaş'a saygun var. Fakat şu ana kadar bu referandum sürecindeki uy gulamalarla ilgili kanaatlerimi açıkladnn. KKTC halkı ortaya bir kanaat koydu. Bu kanaati Sayin Denktaş nasıl değeriendirir, onu ben bilemem. Bu konuda herhangi bir karar verme yetkim yok. Fakat Sayın Denktaş bu süreçte bir iddiada bulundu. Kuzey Kıbns halkı da bu iddiaya karşı bir değerlendirme yapü. Benim değertendirme yapmanıa gerek yok" dedi. Yeniden bir referandum olmaz Erdoğan, Güney Kıbns'ta yeniden bir referandumun olmayacağını, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'm da bu yönde açıklamalan bulunduğunu anımsattı. Bundan sonraki süreçte Türk cumhuriyetleri ve Islam ülkelerinin KKTC'yi tamyıp tammayacağınm sorulması üzerine Erdoğan. "Ülkelerin böyle bir karar almasına mani bir hal yoktur. Yani Azerbay can böyle bir karan alabilir. Böyle bir karan aldığı zaman da KKTC, 'Niçin böyle bir karar alıyorsun" demez" yanıtını verdi. Güney Kıbns'm "adil ve kalıcı bir çözümün oluşmasma" katkıda bulunmayarak "aülan iyi niyet adnruru heba ettiğini" belirten Erdoğan. "Esasen Güney Kıbns bana göre kaybetmiştir" dedi.