Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 NİSAN 2004 PAZARTESİ OLAYLARVE GORUŞLER AÇI MUMTAZ SOYSAL Piyasa ONLAR oyle dıyor dıye hep oyle mı olmalıdır? Dahadoğrusu, oyle olmasına musaade mı edılme- lıdır? "Onlar" dedığımız, Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın "hanka çocuklan"d\r Genellıkleotuzyaş dolaylannda, ulkenın yabancı dılde eğrtım veren okul- larını bıtınp Amerıkalarda MBA denen ış yonetımı, fînans falan gıbı konularda hsans-ustu dereceler ala- rak donen, dondukten sonra da borsaya yerleşıp "piyasa "yı oluşturan gençler. Piyasa, kıtaplarda klasık ıktısatçılann tanımladı- ğı, rasyonel tercıhlenn ve rekabet ortamının oluş- turduğu alışverış dunyasının toplamı demek değıl- dırartık Pıyasayı, bu bılımsel tanımlamalarve bun- lara dayalı olçumler değıl, "onlar" belırter Pıyasa- nın "düşmesı, çokmesı, çıkması, yükselmesı" on- lann elındedır Onlar, ulkenın ve dunyanın sıyasal havasını koklar, hangı olayın pıyasayı duşurmesı ya da çıkarması gerektığıne onlar karar venr Ne kadarı doğrudur, ne kadarı spekulasyondur, bılemezsınız Bılmenız ıçın, onların kapalı dunyasına gırmenız gerekır O da kolay sayılmaz Boyle olunca, orneğın bırcumhurbaşkanının elın- dekı anayasa kıtapçığını masaya sertçe bırakışı yuzunden pıyasanın nasıl olup da duştuğunu, muş- mula suratlı bır Cermen dıplomat Turkıye'yı övücu sozler soyleyınce pıyasada neden buyuk yukselış yaşandığını, Kıbns sorununun falanca aşamasın- dakı filanca gelışmenın pıyasaya nıçın olumlu ya da olumsuz etkı gosterdığını kestıremezsınız Onlann onunde olaylann sıyasal ve ekonomık konjonkturu nasıl etkıledığını gosteren hassas ba- rometreler mı vardır? En yetkılı yorumculara baş- vurup soz konusu olayın uzun vadelı etkısını mı sor- muşlardır^ Hayır Hatta, boyle bır etkının gerçekten olup olama- yacağı da onemlı değıldır onlar ıçın Etkının oldu- ğuna ya da olmadığına onlar karar venr, endeks- len bu kararlarına gore yukseltır ya da alçaltırlar Pı- reyı deve yapmak onların elındedır Medyada bırılerının çıkıp o dunyanın ıçyüzünu anlatması gerekmez mı? Hanka çocuklann olaylan algılamaları ne olçude ıçtenlıklıdır"? Deger- lendırmeler gerçekten akılcı ve nesnel mıdır^ Yok- sa, "Hah, ışte bu olaydakı şu gelışme pıyasayı du- şurme-yukseltme ve belırlı satışları-alışları dur- durma-kamçılama ıçın elvenşlıdır, onu buyutelım de şu ya da bu yonde kâriı ortam yaratalım" dıyen oyuncular mı ağır basmaktadır^ Kabul etmelısınız kı, bugunun Turkıyesı'nde bu çeşıt sorulara dogru yanıt bulma olanağı pek yok- tur Gazetelerle televızyonların, bankalarla şırket- lerın belırlı ellerde sarmaş dolaş olduğu, sorgula- yıcı habercılığın olduğu, kalemlerın cuzdanlara mahkûm edıldığı ortamlarda borsa-pıyasa ılışkıle- nnı açığa çıkarmak, kımın neyı, nıçın yaptığını an- lamak ve anlatmak kolay değıldır^ Köy Enstitüleri'ni Yeniden Kurumlaştırmak FEYZULLAH ERTUGRUL Eskı TOS ıe EĞÎT. DER Genel Başka 5 1 kuruluş yıldonumu do- layısıyla 18Nısan 1997'de Berlın'de duzenlenen bır panelde Koy Ensntulen 'nın dayandığı temel ılkelen sı- ralamjş, koy çocuklannın, bu ku- rumlarda yaşam bıçımıne donuştur- duklen bu ılkelere yaşamın her ala- nında bağlı kaldıklannı vurgulamış- tun Soz konusu ılkelerden bın "sa- vaşmıcuıkilkesr\dı \e Koy Enstı- tulen 'nın kuruluşunda da bu ılkeye dayaruldığına değınıp geçmışım av - nca SavaşuncıhkOkesi'ru şoyle tanım- lamıştım "Savaşım, kendıni ınsana zorla kabul ettirengerçekhğı/koşullanaş- ma veyeni bir gerçeküğe ulaşma ça- basdır.Başkabirdeytşle.varolan bir gerçek8ğihenüzvarolma>anbirger- çekliğe dönuştürme çabasıdır. \ar edflenbuyenigerçekkk; bınym,top- hımun, ülkenin ve insanhğm yaran- na bir şey de olabilir, zaranna bir şeyde- Köy Enstitüleri'nde savaşuncdık kapsamına giren her şey, bu ıki so- nuçtanflkmiüretnuştir.'" Oyleyse o değınıde, salt Turkı- ye'de değıl dunyada da bu- benzen gönılmeyen bu kurumlann savaşım- cı bır ruhla, bıreyın, toplumun, ul- kenın ve ınsanlığın > aranna "yenibir gerçekfik" olarak var edıldıklennı soylemış oluyordum Ama bızlenn şımdıye değüı aynı ruhla, var olan koşullarda Koy Enstıtulen temelın- de yenı bır kurumlaşma> a gıdılme- sı tasanmı ve gmşımınde bulundu- ğumuz, bılebıldığım kadanv la so> - lenemezdı Oysa bır karşı devınım sonucunda Koy Enstıtulen'nın ışle- v ını yıtırme surecıne sokulması ne- redeyse 60 yıl, kapatılmasrv sa yanm yuzyıl olmuştu ve Koy Enstıtulen us- tune o zamandan bu yana >azılıp çızılenler, belkı de bır kutuphane dolusu ya> uı oluşturu\ ordu Bunla- nn ıçenğınde Koy Enstıtulerı'nın yeniden açılmasını ıstemenın dışın- da bır ıstem ve onen bulunmaması- na oteden ben uzulenlerden kendı- ni de bu konuda sorumlu sayanlar- danbımdım Neden sonra ve ancak geçen yıl (vayunlanan) bır onende buhmmuş- tum Ardmdaa Başbakan Sayın Tay- yçErdoğan'ın 11 Evlul 2003 gun- lu Ulusa Seslenış konuşmasındakı sozlen uzenne bu onenmı yınelemış- tım Başbakan bu konuşmasında Ko> Enstıtulen'ne de değınmış \e şunlansovlemıştı *_YalnETürkeği- üm tanhı bakımmdan değü. dunya eğıtinı tarihı bakunından da çok ori- jinal bir ginşim olan Kö\ Enstitusü uygulamalannı büinısel bır anaüze tabı tutmalannı ve bu deneyımdea, bugun,ozeüıkle bıhşım \ç genetikta- nrnteknoJojilennıeksenalarak. Bız nasıl yararlanabdınz' dhearaştırma- lannı istedim." O jazımda Başbakan'ın bu soz- lennın gereğı, AKP hukumetının yururiuktekı eğıtım dızgesı ve ku- rumlannda ıyıleştırmeler yapabıle- ceğını, kım bılır belkı de Ko> Ens- tıtulen temelınde bır kurumlaşma- va gıdebıleceğını sakıngan (ıhtıv at- lı)bırbıçımdebelırtmış budurum- da, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğı- dm Vakfi. Yeoı Kuşak Köy Ensütu- leri Derneği v e Eğitim-Sen le bırlık- te de çalışılması gerektığını vurgu- lamıştım Aynca Kov Enstıtulen temelındekı olası bır kurumun ozel- hklenyle ılgılı duşuncelenmı de ozetlemıştım Bu bağlamda soyle- dıklenmden bırkaçı satırbaşlanvla şunlardı Kapitaist kûreselleşme - Kuruma tercıhen kurulduğu > o- renın koylennde ve bu kovlerden goç ederek kentlenn varoşlannda nı vaşavan \oksul aıle çocuklan alın- malıdu" - Bu kurumlar Koy Ensütulen'nın korunması gereken felsefı temelı ve ılkelen gereğınce ışletılmelıdır - Bu kurumlarla semamyenm ve emeğınkureselleşmesı >onunde hız- la değışen dun>a koşullannda ulu- sal yurttaşlıktan (ınsandan) evrensel vınttaşlığa (ınsana)doğruevnlea kır- sal \aşamı (kuresel koşullarda) kent- sel yaşama donuşturme bılgısı ve becenlen\le donanmış ınsan tıpı amaçlanmalıdır Yazıvı sonuncu paragrafuı ku- ramsal da\ anağını da kapsayan şu duşuncelerle bıtıreceğım Çagımız sanavı çağının makıne teknolojılen çağı değıl bılgısayar ortamlannın sınır tanımayan uretım teknolojılen çağıdır Oyleyse gûn- cel tartışmalanmızın odağındakı kû- reselleşme gerçekte kapıtalızmın değıl, teknolojının, onun ışlevı olan uretımın kureselleşmesıdır temel- de Nedırkıuretımıdağıtım,değış- tokuş (mubadele) ve tukeüm boyut- lan> la orgutleyen, tanhın bu evTe- smde emek değıl kapıtalızmdır Onun ıçındır kı "kapitafet küresefleşme" denılıvor bu evrede uretımın kure- selleşmesıne Sermaye baş dondurucu bır hız- la kureselleşen uretımı orgutleye- bılmek ıçın aynı hızla kureselleşıyor ya da ulusal kımlıklennden annı- vor dunya çapında Bu gerçeklığı artıkenyakınımız- da, kendı coğraryamızda olup bıten gelışmelere tanık olmaklada kavra- \abılı\oruz Oyleyse. gıderek hu- kumetler duzeyınde bıle kabul gor- me\e başlayan Koy Enstıtulen'nı değıl sadece, onumuze gelen ve ge- lecek olan başka her sorunu da. ku- resel bır bakışla da duşunebıhnelı, bu surecın ulusal ınsanı evrensel ınsana donuşturme gızılgucu (po- tansıyelı) ıçeren yanını da gorebıl- melıy ız Hele neolıberal ekonomı ortam- larında ınsansal boyutu daha da za- yıf olan kapıtalıst kureselleşmenın dunyanın gelışmış ulkelen ve yore- lenyle sınıriı tutulduğu, bu duru- mun kapsam dışı bırakılan coğraf- yalarda yaşayanlann zaranna so- nuçlar doğurduğu bılım çevrelenn- ce dıle getınlmekte ve bu sonuca. o coğraryalann, bılışım teknolojısıy- le sağlanan "küresdyerleşmelerağr dışında bırakılmasıyla ulaşıldığı be- lutılmektedır Oyleyse Koy Enstıtulen temelın- de duşunulen kurumlann yerleşme alanlan olacak olan kırsal alanlan- mızın, kuresel yerleşmeler ağı dışın- da bırakılması olasıdır Başbakan Tayyıp Erdoğan'm yukandakı soz- lenyle "biüşim vegenetiktarun tek- noJojtsi"ne gondermede bulunma- sı, bu olasılığı onlemeye yetmeye- bılu" Daha da onemlısı, adı ne olur- sa olsun Turkıye'nın, dunyanın de- ğışen koşullanna uyarlanmış Koy Enstıtulen'nın yeniden kurumsal- laştınlmasıyla tarsal Turkıye'nın, kentlenmızı kuşatan varoşlardakı yoksul ınsanlanmız ıçın çeknn ala- nına donuşeceğı, boylelıkle ustelık kentlenmızın de ferahlayacağı ka- muoyunda yetennce kabul gorme- yebılır Bu olası engellenn aşılabılmesı, Koy Enstıtulen'nın "bflgi çağı"nın gereklenne uyarlanarak \ enıden ku- rumsallaştınlması ıçın, başta yuka- nda anılan ılgılı kunıluşlannuz ve ılgılı bılım çevrelen olmak uzere, sıyasal yelpazenın lıberal'demokrat sağından komunıstlere değın uzanan kesımındekı ılgılı her kumluşun \e herkesın gereklı çaiışmalara bırlık- te, tez elden koyulmasını dılıyorum Çunku kamu yonetımının, kuresel- leşmeyle ve bu 4 ^asanm"la da ılgı- lı y enıden yapılandınlması surecı hızla ılerlıvor 'Eş Hedü Enne Adam Simith Veliyyullah! GEMEREK SULHHUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya No 2003 305 Mahkememızın yukanda esas numarası yazılı bu- lunan dosyasında Gemerek ılçesı Bahçelı Mahalle nufiısuna İcayıtlı Mecbure Dogan terekesıne mumes- sıl tayın edılece|ınden mırasçılar aynı yerde nufusa kayıtlı bulunan Nezır oğlu 1944 dogumlu Nezır Do- ğan ve Bayram kızı 1952 doğumlu Fatma Doğan'ın adreslennın tespıt edılememesı nedenı ıle duruşma gununu ve saatını bıldınr teblıgat yapılamaması se- bebı ıle duruşma gunumuz olan 16 07 2004 tanhı saat 09 OO'da duruşmaya katılmalan ya da kendılen- nı bır vekılle temsıl ettırmelen, aksı takdırde yargı- lamanın gıyaplarında yapılarak karar verıleceğı meşruhatlı davetıye yenne geçmek uzere ılanen teb- lığ olunur Basın 17444 Dr. Ömer Nasuhi BİLDİK I slam âlemı Batı uygarlığı karşısında nıçın ge- n kaldı, nıçın yenık oldu 9 Işte bu soruya her Musluman cevap aramış, bulduğu cevaplar da kar helvasından oteye gıtmemıştır' Kanımca bu mağlubıyetın teşhısı >asreddin Hocamısalı yuzu- ğun kaybedıldığı bodrum venne dışanda aranmış ve saıkler değışmedığınden batış da surmektedır Islam âlemı bılınçaltından bılınç avdınJığına geçememıştır ve halen daha büınçaltında >aşamak- tadır Aslındabutunpeygamberlennkomunıstbı- rer devnmcı olduğunu hay kırmak ıstıv onım ama oncelıkle şunu vurgulamak gerek Kımse kendı- ni kandırmasın, aslında Islam ıyıdır. kutsal kıta- bımız mukemmeldır de Muslumanlar ıçınde bo- zuk kımseler olabilir ozrune sığınmasın Kım ne olduğunu ıddıa edıyorsa dın de kutsal kıtabı da odur' Islam olduğunu ıddıa edenın y aşam tarzın- dan başkaca bır Islam olmaz, teonde butun btap- lar mukemmeldır, mukemmelıyetlen de kunım- sal (teonk) bazda kntık edılır, kıyas edılır Ben kı- tabı mensubıyet ıddıa edenın yaşantısından oku- rum >oksa raftakı kıtap kutuphanenın obur kı- taplanyla kntık edılır 1 Defalarca gezıp gorduğum Islam âlemınde ben kapıtalızmden başkaca bır dın goremıyorum, Eş- hedu Enne Adam Sımıth Velıyyullah 1 tespıtını doğrulamayacak bır seçenek (alternatıf) goremı- yorum' Adalet ve Kalkınma Partısı mı farklı 1 Behey kapıtalıstler nereye gıdıyorsunuz 0 dıye sormak gelıyor ıçımden' Islam âlemını yeniden ımana dav et etmemız gerek y alancı pey gamber- len redderek Hazreti lbrahim'ın. Hazreti İsa'nın. Hazreti\akup'unve Hazreti Muhammed Mus- tafa'nın(aleyhımusselam)Allah ınaçağırmamız gerek Bugun boyle bır Eba Zeml-Gıfan yok, boyle bır Hazreti AK (radıyallahu anhum) yok ama umanm Hazreti Mehdı ıle savaşmazlar 1 Çun- ku Muslumanım ıddıasındakıler bındıler bır ala- mete gıdıyorlar kıyamete' Bılınçaltı yaşam tarzının sosyolojık karşılığı Bedev ılığın bılınç ay dınlığındakı yaşam tarzı olan karşılığı medenıyet ıle gınşeceğı bır savaşta ka- zanma şansı yoktur' Hazreti Muhammed (as) kendısıne ıletılen Bılgı ıle Yesnb'e hıcret ettıkten sonra orayı aydınlatıp medenıyetın beşığı anlamı- na gelen Medıne yaptı ve ıçınde Kâbe bulunma- sına karşın Bedevılığın, yanı cahılıyye karanlığı- nın hukum surduğu Mekke'dekı kapıtalıst şırket (ortaklığa) hucum ettı ve orayı fethettı' tslamlık bılınç ay dınlığından bılınçaltı karanlığına gomul- dukçe Batı uygarlığı gorece olarak galebe çaldı Hakıkatte bır kararma olduğu halde Batı uygar- lığı geceye donen Musluman yaşam tarzına kı- yasla hâlâ daha fersah fersah ılen bır doğruluk. aydınlıkıçınde Ancak Mesıhlsa'ın(as) ruzuluv- le karardığı muşahede edılebılecektır, pekı ya Muslumanlann kân zuğurt tesellısınden başkaca nedır 0 Mekke kokuşmuş bır kapıtalızmın zıftı ıçınde boğulmaktadır bugun' Insan haklanna say gı yok- tur, çevre kırlılığı ve egzoz dumanlanna boğul- muştur, esnafi çoklukla, sahtekârdır. ahlak bıtık- tır denebılır Beytullahı bırlıkte tavaf ettığımız ProfesorMehmet Aydm'dan soruyorum. sozlenm yalan mıdır Sayın Bakan" 7 Geleceğiniz için tutmaktan ne yapıyorsunuz? Doğum gununuzde mumlara doğru eğılırken aklınızdan neler gecıyor7 Çocuklarınızı ıyı okullarda okutmak başarılı ınsanlar olduğunu gormek mı'? Geleceğm sızden bır şeyler goturmek yenne, kuçuk mutluluklar getırmesı mı7 Yoksa artık yavaş yavaş belırmeye başlayan getecek kaygısının uçup gıdıvermesı mı7 Pekı bu hayallennızı gerçekleştırmek ıçın dılek tutmaktan başka ne yapıyorsunuz7 Kendınıze bır dogum gunu hedıyeşı verın Hem bugun hem de gelecekte yanınızda bulacağınız guvenılır bır kurumla tanışın AK Emeklı olun Hayalını kurduğunuz emeklilık AK Emeklilik'te. Çunkü sadece biz emekliliğin onune AK güvencesinı koyuyoruz. 2323 meklilikwww.akemeklilik.com.tr CUMHURİYET'TEN OKURLARA İBRAHİM YILDIZ Kıbrıs'ta Relerandum 24 Nısan'da referandum var Kıbns halkı geleceğı ıçın sandık baştna gıde- cek Turk tarafı da Rum tarafı da yoğun baskılar altında 'eveV ya da 'hayır' dıyecek Çetın bır sureç yaşandı, yaşanıyor Annan Plam'nı tam olarak bılen, okuyan, tartı- şan yok Yine de planın ıpuçları her ıkı toplumu nelerın bekledığını ortaya koyuyor 1 Mayıs, Rum tarafına AB kapısını zaten açı- yor Çeşıtlı varsayımlar uzenne kafa yoruyoruz Tartışmalar, sataşmalar, bıtmek bılmeyen suç- lamalar suruyor Işın doğrusu nedır dıye sorsan doyurucu bır ya- nrt almak olanaksız Bu nedenle oylamadan çıkacak sonuçlan bır kez daha yorumlayalım Türk tarafı 'evet', Rum tarafı 'hayır': Guney Kıbrıs, "Kıbns Cumhunyetı" adıyla, adanın tumu adına 1 Mayıs'ta AB'ye gırecek. AB açısından 1 Mayıs'tan sonra, çozum ıçın "Doğu Almanya" formuluyle Kuzey Kıbns'ın Kıbns Cumhunyetı'ne eklemlenmesı formulu one çıkacak Türk tarafı 'hayır', Rum tarafı 'evet': Bu so- nuç, Rum tarafmın "Kıbrıs Cumhunyetı" adıyla 1 Mayıs'ta AB uyesı olmasını engellemeyecek. Rum tarafı masada olduğundan AB-Turkıye ılışkılen gerılebılecek Rumlar, sorunu Turkıye ıle AB ara- sında bır sorun halıne getırmeye çalışacak Türk tarafı 'hayır', Rum tarafı 'hayır': Annan Planı, garantor ulkelenn karanna gerek kalmadan "hukumsuz" olmuş sayılacak Rumlar, "Kıbns Cumhunyetı" olarak tum ada adına AB uyesı ola- cak BM, ABD ve AB, yenı referandum dahıl çe- şıtlı seçeneklen devreye sokmaya çalışacak Türk tarafı 'evet', Rum tarafı 'evet': Garan- tor ulkeler Turkıye, Yunanıstan ve Ingıltere, ıç onay ışlemlennı 29 Nısan'a kadartamamlayacak Işlemlerın ardından Bırleşık Kıbrıs Cumhurıyetı uye olacak Onay ışlemlennın tamamlanmaması durumunda, plan hukumsuz olacak. • • • Kıbrıs konusunda AKP ıktıdarının acelecılığını, eleştırıye kapalı oluşunu anlamakta zorluk çektı- ğımızı de vurgulayalım KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş uzerınde kurul- mak ıstenen baskı bunun bır gostergesı. Yine Denktaş'ın TBMM'de yaptığı konuşma- yı Başbakan Erdoğan'm ısraria, dınlememek ıçın kendıne ış yaratmasını da bır tepkı koymak şek- lınde anlıyoruz • • • Cumhunyet gazetesı geçen hafta okurlarımızın dıkkat ettığı gıbı Kıbrıs'la ılgılı tum gelışmelen ha- berleştınrken taraflara soz hakkı vererek objektıf gazetecılığını surdurdu Yine once Genelkurmay Başkanı Orgeneral Özkök'un ardından Cumhurbaşkanı Sezer'ın ko- nuşmalannı manşete taşıyarak kamuoyunu bıl- gılendırdık Manşetlenmızı oluştururken haber değerı goz onune alındı Her ıkı manşetımız de otekı gazetelenn on plana çıkarmadığı ırtıca tumcelerıydı "Laıklıkte tarafız", "llımlı Islam ırtıca modelıdır" saptamaları, özkok ve Sezer'ın konuya goster- dıklen duyarlılığı vurguluyordu. Iyı haftalar. DÜZHJFV1E: Ganı AŞIKın 18 Nısan Pazar gunku "CHP, Yaralı Ceylan" başlıklı yazısında CHP'nın oyunun yuzde 6'ya ındığı gorulduğu ıfadesınde oran yuzde 9 olacaktır Duzeltır ozur dılenz CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ NİSAN AYI ETKİNÜKLfltİ TÜRKİYE YAZARLAR SBIDİKASI Öykü Ustalarımız: 6 LEYLA ERBİL * Leyla Erbil'den bir öyküsü * Selim lleri'den Leyla Erbil * Söyleşi ve kitap imzası 19 Nisan Pazartesi (Bugun) Saat: 18.00 Yer Cumhunyet Kjtap Kulubu, Istıklal Cad, Zambak Sok,No 4, D 1-2, Beyoğlu Tel 0212/2523881-82 Kafeteryama pazar dahıl her gün saat 10.00 - 21 00 arası açıktır TC ISTANBUL UNİVERSİTESİREKTÖRLUĞU AYDINLANMA SÖYLESİLERI2003-2004 DÖNEMI NO.7 Konu DEMOKRASİNİN GELİŞİMİ VE DÜNYADAKİ UYGULAMASI Sunuş ve Yonetım Doç. Dr. Tonguç GÖRKER Konuşmacı Dr. ALEV COŞKUN Yazar v e Sıyaset B I m Uzmanı Gun 21 Nısan 2004 Çarşamba Saat 14 30 Yer IÜ Fen Fakultesı (Veznecıler) Ord Prof Dr Cemıl BİLSEL Konferans Salonu Aydınlık yannlar ozlemı ıçındekı tum yurttaşlanmız davetlıdır. Gınş ücretsızdır. J U Ba&r natoa şcer ^enoeAton TeL 02124400000