Katalog

1 f NİSAN2004PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABFRLER BABA MİRASI Sakıp Sabancı, babalarından aldıklan en büyük mirasın, fırsatları iyi değerfendirebilme başarısı olduğuna inanryordu... 71 yıllık yaşamına ışadamlığının yanı sıra pek çok sivıl toplum örgütünde aldığı görev ve sorumlulukları, sosyal sorumluluk gereği yapılan işlerı de sığdırmayı başaran Sakıp Sabancı'nın Dünya Işadamları Kurultay Başkanlığı, Adana, Kocaeli Ticaret ve Sanayi Odaları, TÜSİAD Başkanlığı ve TÜSİAD Yüksek Istişare Kurulu Başkanlığı görevleri, yürüttüğü başkanlık ve üyeliklerden yalnızca birkaçı... TraktördenCadillac'aEkonomi Senisi - Iş dunyasın- da Ağa umanıyla anılan ender sa- nayıcılerden bın oldu Sakıp Saban- CLAltı çocuklubıraılenın ıkıncı oğ- lu olarak dunyaya geldı, ortaokul ve lıse > ıllannda uç kez kısa aralık- larla zaturree olunca lıseyı bıtereme- dı ama bugun kendı yazdığı 14 kı- tabı kaldı Sakıp Sabancı"nın Bırde son derece rerîkh bır kışıhğı ve ka- lemı Kendı yazdığı kıtaplanndan v e anılanndan oğrenıyoruz kı, 'şans, kader, kısmet' dıye bır şey \ ar ha- yatta Sakıp Sabancı"ya gore, Sa- bancı Aılesf nın. bugunku çızgıye ulaşmasında mutlaka 'şans, kader, ktsmet'ın bır payı olmuştur Sonu- cu, faktorler değıl, bu faktorlerden ÇoCUkluğu yokSUİIUkla geçti Altı çocuklu bir ailenin ikinci oğlu olarak dünyaya gelen Sakıp Sabancı, yoksul bir çocukluk geçirdi. Babasının Adana'da başladığı pamuk ticareti işi, çırçır fabrikasına ortak olmasıyla büyümeye başladı Hatta öyle bir aşamaya gelindi ki evde bir Cadillac varken Sakıp Ağa'nın Pontiac marka araba isteği kabul edilince, eve ikinci araba alınmış oldu. Fabrika bahçesinde düğün yaptılar Babası ve annesi, teyzesinin kızı Türkan Civelek ile evlenmesini uygun gördüğünde itiraz etmiyor ve aynı yıl fabrikanın bahçesinde yapılan bir düğünle evleniyorlar. yararlanabılme becensı tayın edı- yor 'Şans,kader,kısmet'yadaAna- dolu deyımıyle 'firsat' etrafta bellı olmayan zamanlarda, bellı olmayan şekıllerde behnyor Becen, bu or- taya çıkan firsatı en akılcı bıçımde değerlendırmek Buçerçevedenba- kıldığında Hacı Omer Sabancf nın pamuk ışçısı olarak Adana'ya ayak bastığı tarıhten olumune kadar ge- çen donemde, karşısına çıkan firsat- lar, onunla bırlıkte olanlann da ya- rarlanabıleceklen firsatlardı Ancak babasının başansı, bu firsatlan baş- kasından daha ıyı kullanmasmda yatıyor Sabancı, kardeşlenn babadan al- dığı en buyuk mirasın firsatlan ıyı şekılde değerlendırebılme başansı olduğunu yazıyor KAYSERI DOCUMLU Sakıp Sabancı'nın 'İşteHayaonV \ e "BırakOğım Yerden Hayaüm' ad- b kıtaplanndan oğremyoruz kı Kay- sen'nın Akçakaya koyunde dun- yaya gelıyor Ama aıle, babanın ılk 1921 yılında pamuk ışçısı olarak çalışmaya gıttığı Adana'da oturuyor Ka> sen'dekı aıle yazlan zıyaret edı- lıyor Yoksul bır çocukluk donemı geçınyor Sakıp Sabancı, ancak ba- basının bır çırçır fabnkasına ortak olması bunu başka ışlenn takıp et- mesı, durumun duzelmesıne neden oluyor Ancak, çocukluk yıllannda sırtlannda pamuk taşıdığı çok olu- yor çocuklann Genç yaşta yaşadığı hastalıklar okulu bıtırmesıne ızın vermıyor Sa- kıp Ağa'nın 0 da babasına yaşı buyuduğu ıçın okula devam etmek değıl çalışmak ıstedığım soyluyor, babaanlayışlakarşılıyor Çırçır fab- nkasında, Akbank'ta, Bossa'da ça- lışıyor 1948'den ıtıbaren Akbank'ta stajyer memur olarak çalışmaya baş- lıyor Bankada yazı makınesı, hesap makınesı kullanmayı, tahsıl fışını, makbuz kesmeyı oğrenıyor Sonra Bossa Un Fabnkasf nda ça- lışıyor 1957 yılında da fabnkanın tekstıl bolumunde umum mudur muavınlığı gorevıne başlıyor Mu- dur muavını olduğunda Adana'da bır Amenkalı askerden PonOac mar- ka kullanılmış araba almak ıstıyor Sabancı Ama, babası'KzdeCadfl- lac var, işe birlikte gidivoruz, ikinci arabaya gerekyok' dıye reddedıyor Annesının v ardımıyla baba ıkna edı- lıyor ve araba alınıyor Tutumluluk aıleden gelen ozel- lık Sabancı'ya gore Ilk çocuğu 1964'te dunyaya gelıyor Sabancı- lar'ın Çocuklannın olmasını çok dıledıklen ıçın Dilek adını koyuyor- larkıza Ayaklanndabırsorunlado- ğuyor buyuk kız 0 zamanlar akra- ba evhlıklennın yol açtığı sakatlık- lan bılmıyorlar henuz Neyse b yapılan teda- vılerle Dıleİc, yardımsız yuruyebılır hale gelı- yor tkıncı çocuklan Metin 1970'te doğu- yor Ancak onun so- runu çok daha bu- yuk 'Spastik' dıye yazıyor Sakıp Saban- cı 'Bizeuzakbirkav- ram, beyin özürlu de- mekmiş. Hareketierini kontroiedemiyoıf Tum yerlı ve yabancı dok- torlann yaptığı tedavı bır ışe yaramıyor 1973'te de uçun- cu çocuğu Sevil dun- yaya gelıyor Neyse kıdı- yor Sabancı, 'Sevü'de her- hangi bir rahatsızhk yok\ Sanayıde 60 yıl çızgısıne ulaşmış olmanın se\ıncını yaşadıklannı anlatıyor Turk sermayesıyle en buyuk lastık fabnkasını kurduklannı anla- tıyor Sabancı "Ve sonra tuğla- lar üst üste geldi. de\ bir Saban- cı Topluluğu ortaya çıkn. Bu başa- n 30 bin çahşanın başansı. Amacı- mız daha çok, daha sağlıktı üretim. Böylece daha çok Turk insanına iş, daha çoktencereye aş vereceğimize inanı- yonız." SIRKETLER 32 BIN KISIICINIS KAPISI Ekonomi Senisi - Türkiye 'nin en büyük sanayi vefı- nans gruplanndan biri Sabancı Topluluğu, sekiz grup başkanlığı altında organize edilen ve kendi alanlannda lider konumundaki 74 şirketi ile banka ve sigortacılık, otomotiv, tastik ve takviye malzemeleri, kimya, çimento, gıda ve perakendecilik, tekstil, dış ilişkiler, kâğıt ve am- balaj, bilgi teknolojileri, sigara ve tutüncUluk ve turizm konulannda hizmet veriyor. İş alanlan ülke sımrlarını aşan topluluk, konulannda başarılı olmuş uluslararası şirketlerle ortak olarak, onların teknolojik bilgi ve dene- yimlerini, kendiyerelpiyasa bilgi ve deneyimi ile birleş- tiren bir büyüme stratejisi izliyor. Sabancı Topluluğu 'nun çoğunluğu ileyüzde 50-50 ortakhk kur- duğu dünya devleri arasmda Bridgestone, DuPont, To- yota, Philip Morris, Kraft Foods International, Bekaert, Danone, Heidelberger Zement, IBM, BSP, Dresdner Bank, Carrefour, Koch-Saba, International Paper veAr- cadia bulunuyor. Topluluğun şirketlerinde 32 bin kişiye istihdam sağlanmamn yanı sıra düzenlenen teknik ve yönetim konulanndaki eğitim programları ile üstün niteliklere sahip iş ve beyin gücü yetiştiriliyor. 2000 yılı sonunda cirosu 11.7 milyar dolara ulaşan topluluğun 2003 net kârı 9 aylık bilançolarına göre 168 trilyon lira, ödenmiş sermayesi 1 katrilyon lira. w Laüdik oksijendir, olmadan yaşanmaz' İSTANBUL(AA)-Turk ozel sektorunun VehbiKoç'la bırlıkte efsane ıkı lıdennden bın kabul edilen Sakıp Sa- bancı. ulkenın knzlere gırdığı donemlerde bıle ıyımser- lığı \ e yatınmlan ile moral kaynağı olurken kendıne has sevımlı uslubuyla yaptığı açıklamalarla da kamuoyunun ılgı odağı halıne gelmıştı Sabancı'nın guncel konula- ra ılışkın yaptığı konuşmalardan bazı kesıtler şoyle • Vazgeçemeyeceğımız tek şey demokrasıdır Laık- lık oksıjenımızdır O olmadan Turkıye'de yaşanmaz • Adam teşviki aldı, hedefe varmadıvsa. alnına yumruğu vuracaksın babam. Nive hedefe varma- dın? Cezası ile geri alacaksın. • Talıhkuşuomzumuzakondu,bızburadabağırdık haykırdık, kış kış kış. kuşu uçurttuk Bu kuş uçtu • Seçinıe 1 av kala hükümeti 'indirelim, bindire- lim' dije gündeme bir şejler getirmenin ne gereği var. 1 a) sonra zaten halkın buzuruna çıkacağız. • Ben onemlı değılım, vatanım onemlı Fırmam onemlı değıl, Turkıye'dekı tum fırmalann sağlıklı ol- ması lazım • Kalkınma trenine veniden binmek mecburive- ri var. Binmezsek, fukaralık treninde vola devam edersek vazık olur. • Susurluk'unortulmesıkonusundakaygıtaşıyorum Herkes gıbı ben de dıyorum kı mçın netıce yok° • Türkiye'de de doğu, batıva göre genelde daha geri kalmıştır. Fakat batıda da ö\le iller ve şehirler vardır ki doğudakinden geri kalmıştır. • Her konuda denetleme ıstenm. ama ozellıkle bu- konu dersen bankacılığı denetle denm • Büriin liderler padişah gibi. zat-ı âliniz de dahil. • Yuzde 40 daha fukara olduk Bundan daha beter bır şey var. moral yok, moral • Butıin fırmalar kâr etsin, iyi kişnesin, büyû- sün. dışa bağımhüktan kurtarüsm. • IMF neden Fransa'yaıkıdebırreçeteyazmıyor9 Neden senın memleketıne gelıyor9 Sen gıdışatı rezıl et- mışsın %/ Bu memlekette bir kıvafet kanunu var. Ya var va da voktur. Varsa kim. ne zaman uygulavacak bu kanunu? Sabnmız kalmadı. • Dıkkat çekıcı ıddıalar ortaya atılıyor, ama sonra unutuluyor, 'unutmay^hm" dıyorum • Hazuiadığun raporla, benim de bölge sorununun çözümune katkım olsun istedim. Ayaktakiler (soldan sağa): Şevket Sabancı, Ihsan Sabancı, Hacı Sabancı. Oturanlar (soldan sağa): Erol Sabancı, Özdemir Sabancı, Sakıp Sabancı... Zatürree oldu> liseyi bitiremedi# 1933 7 Nısan I933'te Haa Ömer Sabana ve Sadıka Sabancf nın ıkıncı çocuğu olarak Kaysen'nın Akçakaya koyunde doğdu # 1948 <\kbank'ta 25 lira aylıkla "stajyer me- mur" olarak çalışmaya başladı # 1950 Lç yıl ust uste zaturree hastalığı geçır- mesı nedenı ile hseyı bıtıremeden okuldan ay- nldı ve aynı yıl kurulan BosSA Un Fabnkası'nda 50 lira aylıkla v eznedar oldu # 1956 Teyzesinin kızı Türkan Crvelek ile BosSA fabnkasının bahçesinde yapılan bır du- ğun torenı ile e\ lendı BOSSA tekstıl fabnka- suıda Genel Mudur Yardımcısı olarak gorev yap- maya başladı # 1964 Buyuk kızı Dilek doğdu Adana Tica- ret Odası Yonetım Kurulu Başkanı oldu # 1966 Babası Hacı Omer Sabancı Istanbul'da vefat ettı I967'de kardeşlenyle bırlıkte Hacı Omer Sabancı Holdıng AŞ'yı kurarak Yone- tım Kurulu Başkanı oldu # 1970 tkıncı çocuğu Metin dunyaya geldı Zı- hınsel ozurlu olarak dunyaya gelen Metin Sa- bancı'nın tedavısı ıçın Amenka ve Avrupa'da pek çok hastaneye başvuruldu Bu hastalıktan mustanp gençlere yardım ıçın 1976 yılında Erol Sabancı Spastik Çocuklar Tedavı ve Eğı- üm Merkezı ile 1996 yılında Metin Sabancı Spas- tik Çocuklar ve Gençler Eğıtım Uretim ve Re- habılıtasyon Merkezı kuruldu # 1973 Kuçuk kızı Sevil dunyaya geldı # 1974 O donemler Sabancı Holdıng Genel Ko- ordınatoru olarak gorev yapan TurgutÖzal'ın ısran uzenne Sabancı Holdıng tstanbul'a taşın- dı Izmıt Kosekoy'de LasSA kuruldu # 1981 Turk sermayesi ile yurtdışındakı ük ban- ka Akınternatıonal Bank (Sabancı Bank Plc ) Londra'da kuruldu # 1985 "İşteHayaanT ısımlı ılk kıtabı yayım- landı Mımar Sınan konusunda Sorbonne Unı- versıtesı'nde konferans verdı # 1986 TUStAD Yonettm Kurulu Başkanlığı # 1987 Şımdı Belçıka Kralı olan Prens Albert Istanbul'a gelerek, Sakıp Sabancf ya "Belçika Krali) 7 etISişanı*nıtakdımettı Sabancı ve Du- Pont ortaklığıyla ılk >ıızde 50-50 "joint ventu- re" şırket DuSA kuruldu TÜSİAD Yuksek Is- tişare Konseyı Başkanı oldu # 1989 Babası Hacı Omer Sabancı zamanın- da toplanmaya başlanan Resım ve Hat kolek- sıyonlannın sergılenmesı ıçın SSCB Kultur Bakanhğı'nın daveü uzenne Moskova'dabır ser- gı açıldı Bu, sonrakı yıllarda dunyanın en onemlı muzelennde sergılenecek "AİtınHarf- ler. Sabancı İ niversitesi Sakıp Sabancı Müze- si'nden Osmanlı Hat-Resim Koieksrvonu Ser- giâ" ıçın bır mıhenk taşı oldu % 1992 Japon hukumetı taramıdan Sakıp Sa- bancı'ya "Kutsal Hazine Alün ve Gümüş Yıl- dız Nişanı" takdım edıldı # 1993 Sabancı Genter açıldı # 1994 Japon Toyota ve Mıtsuı ile yüzde 50- 50 ortak olarak ToyotaSA fabnkası Adapaza- n'nda açıldı # 1996 Kardeşı Ozdemır Sabancı, Sabancı Çenter'dakı saldında yaşammı yıtırdı # 1997 Turkıye Gumhunyetı Cumhurbaşkam tarafından "Deviet Üstün Hizmet Madah-ası" ile onurlandınldı Gıda devı Fransız Danone ile yuzde 50-50 ortaklıkla DanoneSA kuruldu Fransız Hıpermarket zıncın Carrefour ve Sa- bancı ortaklığı ile CarrefourSA Hıpermarket Zın- cın kuruldu # 1998 "Alün Harfler" Nevv York'ta Metropo- lıtan Muzesfnde sergılendı Boylece Metropo- htan Muzesfnde sergılenen ılk ozel koleksıyon unvanına sahıp oldu DuPont fırması ile ortak- laşa Arjantın ve Brezılya'dakı endustnyel ıplık vekordbezıfabnkalansatuıahndı Kardeşı Ha- cı Sabancı vefat ettı # 1999 170 mılyon dolarlık yarınmla, Saban- cı Unıversıtesı Istanbul'da açıldı Çukurova Umversıtesı tarafından onbınncı onursal dok- torası takdım edıldı # 2000 "Aran Harfler" Pans'te Louvre Mu- zesfnde sergılendı 9 2001 Sabancı \ e DuPont'un yuzde 50-50 or- taklığıyla 4 kıtada toplam 16 fabnka ile faalı- yet gosteren DupontSA ve DuSA hıternatıonal şırketlen kuruldu Sakıp Sabancı ve aılesı ABD Başkanı Bill Clinton'ın davethsı olarak Beyaz Saray'agıttıler Fransız Hukumetı,"AltmHarf- ler" koleksıyonunun LouvTe Muzesfnde ser- gılenmesını gerçekleştırerek Fransız-Türk kul- tur ılışkılenne \ aptığı katkılar v e Fransa'nın ön- de gelen şırketlennden Danone, Carrefour ve BNP ile surdurduğu başanlı ortakhklanndan do- layı, Elysee Sarayı'nda yapılan torenle, Fran- sa Currîhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından Sakıp Sabancı'ya "Legion d'honneur" şeref nışanı takdım edıldı