Katalog

15 ARALJK 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA T T UADFDT t1 T C •* i f l . dishab(â cumhuriyet.com.tr 11 AVRUPA BASINI Dış Habcrier Senisi Avrupa basını, Türkiye'nin AB üyeliği sürecine ilişkin 17 Aralık'ta alınması beklenen kararlarla ilgili değerlendirme ve yorumlara geniş yer vermeyi sürdürüyor. ExpreSSen Isveç'te yayımlanan Expressen gazetesi, AB'nin tarihinin en önemli kararlanndan birini alacağım belirterek Türkiye'nin üyeliğinin Avrupa'ya 21. yüzyılın Batı'yla İslam arasında oluşan duvannı yıkma firsatını sunduğunu yazdı. "AB liderieri çok da gönüllü olmadan Türkiye'ye yeşil ışık yakacaklar" ifadesini kullanan gazete, genişlemeyle ilgili kaygılara dikkat çekerek "Eski Avnıpa'daki birçok kişi, Türkiye'nin üyeliğinin daha fazia bütünleşme rüyasını sona erdireceğinden endişe ediyor. Fakat bir noktayı gözden kaçınyorlar. Her şeyden önce AB bir banş projesidir. Türkiye'nin üyeliği bize 21. yüzyılın duvannı, Baü'yla İslam dünyası arasındaki duvan yıkma firsab sunuyor. Türkiye'de son iki yılda yaşanan dönüşüm AB'nin tarihindeki en büyük başandır. Eğer AB, demokrasi ve refahı yaymak ve dünya siyaset sahnesinde önemli roller üstlenmek istiyorsa anahtar, genişlemedir" diye yazdı. A\Tupa'nın Türkıye ile müzakerelere başlamasının önünde bir engel kalmadığını belirten Fransız Le Monde gazetesi, "Avrupa kapdannı Türidye'ye açmaya haar" yorumunu yaptı. Müzakerelerin tarihinin akşam yemeği sırasında sap'tanacağını kaydeden Le Monde, daha geç bir tarih isteyen Fransa'nın tutumuna karşın müzakerelerin 2005 yılının ikinci yansında açılacağınuı anlaşıldığını da ifade etti. T V P T P A P r t gazetesi, Türkıye ile l ı t ı 1 İ V J İ 1 1 1 U ABD arasında Irak savaşı konusunda yaşanan göriiş aynlıklanna karşın Washington'un Türkiye'nin AB üyeliğine "sarsılmaz" desteğini sürdürdüğünü yazdı. Washıngton'da "kutlama" bildirisinin şimdiden hazır olduğunu belirten gazete, "Eğer \Vashington'un desteğinin değişmediği bir konu varsa o da Ankara'nın AB üyeliği konusudur" dedi. Le Figaro, Fransa Dışişleri Bakanı Michel Barniernin "Müzakereler sırasında Ernıeni soykınmın tanınmasının isteneceği" sözlerini değerlendirirkense "Paris, eski bir yarayı kanatma riskini ahyor" yorumunu yaptı. Gazete konuyla ilgili daha önceki girişimlerin Türkiye'nin şiddetli tepkisiyle karşılandığını hatırlattı. dergisi Hıristiyan Demokrat ve Hıristiyan Sosyal Birlik partileri liderieri Merkel ve Stoiber'in Türkıye aleyhindeki girişimlerinin bu partilerin içinde ve diğer partilerde tepkiyle karşılandığuıı yazdı. Konuyla ilgili yorumda, CDU Parlamento Dış Polıtika Sözcüsü Volker Rühe'nin, "CDU'ya acil olarak Türkiye'nin AB üyeliği konusunu seçim kanıpanyasında konu yapma fikrinden vazgeçmesini öneriyorum. Eğer bu hafta Turkiye ile müzakerelerin başlamasma karar verilirse Birlik (CDU) konuya muhalefet etnıekten vazgeçmeü ve daha sonra hükümet olduğunda yapıcı ve eleştirel bir şekilde eie alman" dedığı belirtıldi. Haberde Yeşıllenn Eş Başkanı Claudia Rotfa'un "Birlik partikrinin tutumunun haçlı anlayışına benzemeye başladığını ve bu partilerin zaman zaman kendilerinin de şekUlendirilmesine katkıda bulunduklan 41 yılhk Türkiye politikasını sorumsuz bir şekilde eleştirdiklerini" söylediği aktanldı. Başbakan Erdoğan Kıbns koşuluna karşı koyamayınca Rumlar tanınmaya tarih sınırı getirdi 'Hazirana kadar \mn isteııri ANKARA (Cumhuriyet BOrosu) Hükümet, AB'nin müzakere tarihi için öne sürdüğü Kıbns koşuluna olumlu işaret verince, Rumlar daha ağır bir taslağı gündeme getirdi. Rum yönetiminin öne sürdüğü yeni taslak, Türkiye'nin Kıbns Cumhuriyeti admı taşıyan Rum yönetimiyle "üdB ibşküerini" gelişrirrne taahüdü vermesini öngörüyor. Önceki taslakta Türkiye'den yalnızca, AB ile ilişkilerini düzenleyen Ankara Anlaşması'nı yeni 10 üyeyi kapsayacak şekilde uyumlandırması isteniyordu. Rumlann öne sürdüğü taslakta Türkiye'nin bu adımı 2005 yılı Hazıran ayına kadar tamamlaması gerektiği vurgulamyor. • Başbakan Erdoğan'ın, Ankara Anlaşması'nı 10 yeni üyeyi içerecek şekilde imzalanacak bir protokolle güncellemesi konusunda "müzakere edilebilir" mesajının ardından Rumlar, gündeme getirdikleri yeni taslakla Türkiye'nin bu adımı 2005 Haziranı'na kadar atmasını istiyor. AB'nin Türkiye konusunda alacağı ve 17 Arahk'ta açıklanacak karar öncesinde pazarlıklar Kıbns konusunda yoğunlaştı. 1 Mayıs'ta,tüm adayı temsil iddiasıyla ve Kıbrıs Curnhuriyeti adıyla AB'ye üye olan Rum yönetimi, müzakerelerin başlamasına açıktan karşı çıkmıyor. Ancak Rumlar, Türkiye'yi Kıbns Cumhuriyeti'ni tanımaya zorluyor. AB Dönem Başkanı Hollanda'nın hazırladığı 17 Aralık zirve sonuç bildirisi taslağında, Türkiye'nin AB ile ilişkilerini düzenleyen 1963 tarihli Ankara Anlaşması'nı, 10 yeni üyeyi içerecek şekilde imzalanacak bir protokolle güncellemesi öngörülüyordu. Başbakan Recep Tayip Erdoğan, geçen hafta Brüksel'de yaptığı temaslarda, AB liderlerinin zirvede Türkiye'nin kabul edebileceği bir tarihi benimsemeleri durumunda, Türkiye'nin bu protokolü "müzakere edebileceği'' mesajını verdi. Yeni koşullar daha ağır Erdoğan'm bu geri adımının ardmdan harekete geçen Rumlar, AB içerisinde daha ağır koşullar içeren şu yeni taslağı gündeme getirdiler: "AB Konseyi Türkiye'nin Kıbns Cumhurtyeti ile ilişkilerini Udh" Uişkilerin kurulması ve Türkiye'nin AB Komisyonu taraündan ffletilen protokoWeki\Tİkümlülüklerirıi2()05 yıhndakj Bahar Zirvesi'ne kadar yerine getirmesini içerecek şekildeAB'nin kurucu ilkelerinden olan uzlaşma, aynmcıhk yapmama, işbirEği ve dayaruşmaflkeJeriyieıryum içerisinde tuzh bir şekilde geBştirme taahüdünü memnuniyetk karşılar." Türkiye'den Ankara Anlaşması'nı yeni 10 üyeyi içerecek şekilde genişletmesinin istemesi, tanıma tartışmasını da beraberinde getiriyor. Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin çözüm olmadan Güney Kıbns Rum Yönetimi'ni tanımasının söz konusu olmayacağını vurgularken. protokol imzalansa bile bunun da "resmi diplomatik tanım a " anlamına gelmeyeceğini vurgul uyorlar. Ermenüer ilan verdi DışHaberierServisiGeçen günlerde ABD'de düzenlenen bir Türk gecesi öncesi Türkiye aleyhinde protesto gösterileri yapan Ermeniler, Fransa'da gazete ilanlanyla Türkiye'yi şikâyet etti. Ermeni Sosyalist Partisi Taşnaksütyun, Liberation gazetesine verdiği ilanda, Fransa Devlet Başkanı Jacques Chirac'a bir açık mektup yayımlayarak Türkiye'nin AB'ye aluımamasını istedi. Chirac'a, 17 Aralık'taki kararla "hem Avrupa'nın hem de kendi ülkenizin geleceğini eddleyecek bir karar alacaksuuz" diyen parti, Türkiye'nin Avrupa standartlanndan hâlâ çok uzak olduğunu belirterek AB'ye girmeye hazır olmadığını iddia etti. 24Nisanl915'teki Ermeni soykınmı iddialanna gönderme yapan Taşnaksütyun şu görüşleri savıındu: "90 yıl sonra, Türkiye hâlâ bu büyük hatayı kabul eünemiştir. Fransa'daki Türkiye Büyükelçiliği Fransız medyası aracıhğıyla soykmm gerçeğini hiçe sayıyor. Yazık ki 2004 Ekim'de çıkanlan Yeni Ceza Yasası'nuı 305. maddesine göre de Ermeni soykınmımn tanınması 10 yıl hapisle cezalandınlacak. Türkiye Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Fransız televizyonlanna çıkıp bu maddevi hiçe sayması doğalmMür?" Taşnaksütyun mektupta şu iddialan da sıralayarak Türkiye'nin üyeliğine karşı çıktı: • Türkiye 30 yıldır Kıbns'ı işgal ediyor. • Azınlık haklan her zaman ihlal ediliyor. • Türk hapishanelerinde her zaman işkence var. • Erkekler ve kadınlar arasında eşitlik ilkesi hiçbir zaman gözetihniyor. • "Namus cinayetfcri" Türkiye'deki kadınlara sürekli uygulanıyor. Mektubun sonunda "Saym Devlet Başkanı, 17.\rahk'tal0büı Fransız Brüksel'de toplamp Avnıpa Konseyi'nin karannı izleyeceğiz*' denilerek "Aynca 60 miKon Fransız da alacağmız tavn izüyor olacak" uyansında bulunuldu. aşnaksütyun sahnede Atatürk böyle tanıtmıştı Hollanda televizyonu, Atatürk'ün isteğiyle 1926 yıhnda Baü'ya düzenlenen bir tanıüm gezisini anlatan k> sa bir belgeseti yayımladL "Başka Zamanlar" adh programda, 1926 yıhnda Karadeniz Gemisi'nin 3 ayhk Avrupa gezisi anlaöldı. "Türkiye 1926'dan bu yana Avnıpalı olmak istiyor" başhğryla yayımlanan belgeselde, Türkiye'nin AB'ye üyelik başvunısuyla değü, Cumhuriyeün kunıiduğu ilk yülardan bu yana çağdaş Baü değenerini benimsemiş bir ülke olduğu göriişüne yer verildL Belgeselde, Türkiye'nin Karadeniz Gemisi ile başlayan tanıüm gezisinde Baü ik arasındaki bütün engeOeri kaldırmak istediği, bunun için "Seyyar Sergi" adıyla 1926 yılında 12 ülkenin 16 limanına uğradıgu bunlar arasında Amsterdam'uı da yer aldığı anlaüldı. Hollanda'dan 1924 yüuıda ahnan Karadeniz Gemisi, 1926 yıhnda üç ayhk bir süre için dönemin tanuumş sanat ve külrür adamlan ve Türk ihraç ürünlerinin yer aldığı bir sergiyle Avrupa ülkeleri tunına çıkmış. Ziyaretler sırasuıda, gemideki sergi gezUıyor ve akşamlan balo düzenleniyonnuş. Cumhurbaşkanhğı Senfoni Orkestrası eşliğinde dans edilmiş. Ziyaret edilen kentin ileri gelenleri bu balolara katdmış. Atatürk de tanıüm turuna bir ara Mudanya'dan kaülmış ve Bandırma'da inmiş. (Fotoğraf: AA) HNANCIALHMES ^ AB büyükelçilerini ağırlayan Başbakan, beklentilerini hatırlattı baskısmda Türkiye'de sanayicilerin AB üyeliğine verdikleri önemi aktaran bir makale yer aldı. Makalede TÜSİAD yetkilileriyle yapılan görüşmelere dayanılarak sanayicilerin AB ile müzakereler konusundaki görüşlerine yer verildi. Dİe W e l t gazetesinde konuyla ilgili haberlerde Birlik partilerinin tutumu geniş yer alırken Dışişleri Bakanı Fischer'in görüşlerine de yer verildi. Fischer'in, "amacı sulandırmaya yöneük her girişim Türkiy e'deki başanh yenilenmeyi önler" dediği belirtildi. D ıeTageszeitung'da y er aiaıj^uyorumda, zirve toplantısında Türkiye ile müzakerelerin başlamasına karar verilmesi halinde Birlik partilerinin Türkiye düşmanı tutumlannın da işlevsiz kalacağı savunuldu. ~ 9 ılgılı habennde Kıbns sorununu ele aldı. Kıbns'ın veto kullanmasına pek olumlu bakılmayacağı, Aimanya ve îngiltere'nin yanı sıra "anavatan" Yunanistan'ın da bunu sıcak karşılamayacağı belirtilerek Kıbrıs'm dolaylı tanıma anlamına gelebilecek bir durumla yetinmesi gerektiği savunuldu. JyllandS POSteil Danimarka gazetesi Jyllands Posten da Türkiye'nin Kıbns Cumhuriyeti'ni tanımasının önemli bir tartışma konusu olduğunu belirterek Kıbnslı Rumlarm bu yöndeki talebine dikkat çekti. Posten, "Kıbns sorunu çözülmeden Kıbns'uı AB'ye ahnması büyük bir hatay dı. Kıbns sorunu ancak adadald iki taraiin uzlaşmasıyla çözülebiKr. Adadaki Türklerin, Türkiye'nin baskısıyia çözüm konusunda Önemli adımlar atnıasına rağmen Kıbnsh Rumlar buna birieşmeyi reddederek yanıt verdiler. Yeni üye Kıbnsh Rumlar, şimdi hiçbir şey yapmadan Türkiy e'yi rehineleri yapmak istiyorlar. Kıbns sorununda ektiğüıi biçen AB, Kıbns'm kuklası olmamah" diye yazdı. Dİe PreSSe koalisyon hükümetiyle muhalefetin Türkiye konusunda bölündüğünü vurguladı. Ancak gazete yıllarca ihmal edilen bu tartışma için geç kalındığına dikkat çekti Eleştiriden öteye gidemedi • Başbakan Erdoğan, AB büyükelçilerine verdiği yemekte, 17 Aralık karar taslağında yer alan 'kalıcı önlemleri' eleştirdi. AB Dönem Başkanlığı. bu eleştirilerin ardmdan Erdoğan'ı ikna için bugün Ankara'ya mektup gönderiyor. Mektupta, kalıcı önlemler ifadesinin önlem alma hakkınm kalıcı olacağı anlamına geldiği, uygulamada sürenin sınırlı olacağı savunulacak. AYHANŞİMŞEK ANKARAAB Dönem Başkanı Hollanda, Başbakan Recep TayyipErdoğan'ı 17 Aralık karar taslağında yer alan "kahcı önlemlere" ikna etmek için Ankara'ya mektup gönderiyor. Başbakan Erdoğan'ın dün AB büyükelçilerine verdiği yemekte AB'nin öngördüğü kalıcı önlemleri eleştirdiği, dönem başkanlığının da bunun üzerine bugün Ankara'ya yazılı bir açıklama göndereceği öğrenildi. Dönem başkanhğı, kalıcı önlemler ifadesinin önlem alma hakkının kalıcı olacağı anlamına geldiğini, uygulamada ise sürenin sınırlı olacağını savunacak. Ancak AB içerisinde Aimanya ve Ingiltere gibi Türkiye'nin tam üyeliğime destek veren ülkeler de kalıcı Cüney Kıbrıs'ta mlting Rumlar veto için yürüdü REŞATAKAR LEFKOŞALefkoşa'nnı Rum kesimindeki uluslararası fuaralanında düzenlenen "Vetoya evet" mitinginde, Kıbns Başbakanhk konutundaki AB büyükelçUerine verilen yemekte neşeü anlar yaşandı. (Fotoğraf: AA) Cumhuriyeti'ni resmen tanrmayan Türkiye'nin kiye, kendi ayaklan üzerinde duliştiğini ve hukuksal tartışma yaönlemlere, "imtiyazh ortakhğa" rabflecekbir ülkedü" dediğinı beveto edihnesi istendi. ratacak nitelikte olduğunu ifade kapı araladığı için karşı çıkıyor. lirten yetkililer, sorular üzerine 17 Rum hükümetinin ederek eleştirdi. AB'nin Kıbns Erdoğan, AB'nin Türkiye ile büyük ortağı Komünist çözüm sürecinde kalıcı derogas Aralık'tan önce Kıbns konusunmüzakerelere başlama konusunda da bir açılımın söz konusu olmaAKEL ile ana karar alacağı 17 Aralık zirvesinin yonlara (istisnalara) karşı çıktığıyacağının da AB büyükelçilerine muhalefetteki DİSİ'nin nı ammsatan Erdoğan, "Bunun hemen öncesinde AB ülkelerinin destek \ermediği şimdi Türkiye için öne sürülmesi aktanldığını söylediler. Başbakanbüyükelçilerine öğle yemeği verni kabullenmekte güçHik çektiği lık kaynaklan, Erdoğan'ın, AB'nin mitinge bazı küçük di. Cumhuriyet'in sorulannı yaKıbns'a ilişkin protokol talebinin mizi beHrüneliyim'' dedi. partilerin yanı su"a nıtlayan AB'li yetkililer, Başbakan ise "müzakere karanndan sonra" kilisenin de destek Erdoğan "a yemekte "Türkhe'nin Kabul edflemez ifadesi yok ele alınabıleceğinı söyledığıni kayverdiği gözlemlendi. kırmızıçizgilerinin'' sorulduğunu. ancak Erdoğan'ın Brüksel'de yaRum Yönetimi Başkanı AB Dönem Başkanlığı kaynak dettiler. pacagı görüşmeler öncesinde elin lan, Başbakan'ın son taslak belTasos Papadopulos'un Hollanda'nın Ankara Büyükeldeki kartlan açmak istemediğini lideri olduğu Demokrat çisiSjoerdGosses, Erdoğan'aAB ge üzerinde eleştiriler yönelttiğikaydettiler. Erdoğan'ın, müzake ne, ancak hiçbir ifade için "kabul Parti (DİKO) adına Dönem Başkanhğı'nı temsilen relerin 2005 yılında koşulsuz baş edilemez" ifadesi kullanmadığıAsbaşkan Nikos kravat hediye etmek istedi. Başbalaması ve tam üyelik hedefinin Kleanthus, hükümetin kan'a biri bej, diğeri lacivert iki krana dikkat çektiler. vurgulanmasını istediği. kararda küçük ortağı EDEK Başbakanlık kaynaklan ise Baş vat gösteren Gosses, Erdoğan'dan "ucuaçıkmüzakere","kalıcısjnırpartisinin lideri bakan Erdoğan'ın yemekte 17 Ara bunlardan birini seçmesiniricaetlamalar" ve müzakere süreci için Yannakis Omiru ve hk konusunda uyanlarda da bulun ti. Başbakan'ın yanındakiler; Erkıstaslar (benchmarks) öngörül duğunu kaydettiler. Erdoğan'ın doğan'a Fenerbahçe'nin rengini onursal başkanı Vasos mesini ise eleştirdiği öğrenildi. çağnştıran lacivert renk kravatı alLissarides mitinge büyükelçilere "17 Arahk'ta kabul Erdoğan, AB'nin Türkiye için ka edemeyeceğimiz koşullar ortaya masını önerdiler. Ancak Başbakatılanlara hitaben birer lıcı sınırlamalar öngörmesini, bu konulursa Türkiye AB'ye hayır kan Erdoğan, ikisini birden ahnak konuşma yaptılar ve nun birliğin kendi kurallan ilpçe demekten çekinmeyecektir. Tür istediğini söylerek kravatlan aldı. u Türkiye'nin, Kıbns'tan asker çekmesini istediler. Konuşmacılann hemen hepsi, "Türkiye'nin üyeliği Kıbns'tan geçer" mesajı verirken EDEK lideri Omiru, "Türkiye 17 Arahk'ta da bugüne kadar olduğu gibi uzlaşmaz tutumunu sürdürürse Kıbns ve halkmm ııhısal çıkarlannın savunuhnası için veto bir araçür" dedi. Mitinge, ÇevTeciler Hareketi Genel Sekreteri Yorgos Perdikis de destek verdi. DtitO Başkanvekili Nikos Kleanthus ise, dün akşamki miting öncesinde yaptığı açıklamada, Ankara'nm demokratik bir tutum içerisine girmesi ve Kıbns Cumhuriyeti'ni resmen tanıması ve tanımanın gereklerini yerine getirmesi koşuluyla partisinin Türkiye'ye müzakere tarihi verihnesine karşı olmadığını söyledi. u ŞronrfurtcrAllftfmeittc g^tes, konuyıa i