Katalog

3EKİM2OO4CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 AfiBabacan: lepkiler olumhı • NEWYORK(AA)- DeUetBakanı Ali Babacan, AB Komisyonu Tüıkıye llerletne Raporu'nun fınans çevrelennden son derece olumlu tepkiler aldığını söyledi. New York'ta yatınmcı ve fınans kuruluşlan ile görüşmelerini sürdüren Babacan, "AB üyelik süreci artık. Türkiye'yi diğer gelışmekte olan ülkelerden hızla ayıracak" dedı. TOBB: Esas viptf 17Arahk r ta • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - tlerleme Raporu'nun yankılan sürüyor. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu. Türkıye'nın şu anki olumlu ortamı iyi kullanması gerektiğini söyleyerek "Esas viraj 17 Aralıkta" dedi. Türkiye Işveren Sendikalan Konfederasyonu ise rapordaki olumlu görüşlere karşın müzakere sürecinin açık uçlu olmasının. 'ahde vefa' ilkesine uymadığını açıkladı. Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kemal Şahin de müzakerelerin bir an önce başlatılmasını istedi. Raponda Uzandavar • ANKARA (ANKA)- tlerleme Raporu'nda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) bağımsızlığına dokunulmaması istendi. "Uzan Grubu'nun sahip olduğu bankanın fonlannın zimmete geçirilmesinin farkına erken aşamalarda vanlamamasının ardından BDDK, yönetimi ağır biçimde eleştirilmişti" denilen raporda benzer durumlardan sakınmak için hükümetin BDDK'nin bağımsızlığına saygı göstermesi gerektiği kaydedildi. 17 Aralık zirvesi öncesi 1 milyar 650 milyon dolarlık 36 Airbus için anlaşma imzalanacak Erdoğan'dan Airbus jesti• Başbakan Erdoğan, AB'nin kilit ülkelerinden Fransa'ya karşı koz olarak kullanmayı planladığı uçak alımına ilişkin anlaşmayı Brüksel Zirvesi'ni beklemeden imzalayacak. Anlaşma imzalanırsa THY'nin açtığı uçak ihalesinin yüzde 75'ini Airbus almış olacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, AB nin kilit ülkelerinden Fransa'ya karşı koz olarak kullanmayı planla- dığı 36 Airbus'ın alımına iliş- kin anlaşmayı 17 Aralık Brüksel Zirvesi'ni bekleme- den imzalamaya karar verdi. Erdoğan, 26 Ekim'de Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chi- rac ile 1 milyar 650 milyon dolarlık anlaşmaya imza ata- cak. Erdoğan'ın "AB karan ileAirbus'ı birbimie itişküen- dirmeyetim. Dürüst ohnakla- znn" dediği öğrenildi. Başbakan, temmuz aymda Fransa'ya yaptığı ziyaretin en önemli dosyalanndan biri ha- line getirdiği "Airbus anlaş- masma" ilişkin stratejisini de- ğiştırdi. Türkiye'nin AB üye- liğine soğuk bakan Fransa'yı Airbus kartı ile ikna etmek is- teyen Erdoğan, gelişen süreç- te bu tutumundan vazgeçti. Erdoğan, son dönemde Türkiye'nin AB üyeliği için halkoylamasına başvurma tartışmasında ipi çeken Fran- sa Cumhurbaşkanı Chirac'ın olumsuz tutumuna karşuı 17 Aralık Brüksel Zirvesi'ni beklemeden Airbus anlaşma- sına son noktayı koymayı ka- rarlaştırdı. Erdoğan'ındanış- manlanna, "Airbus anlaşma- sı ile AB karan arasında iBş- ki kurmak yanbş ohır. Ön pro- tokoiünü 21 Temmuz'da im- zaladığmuz Airbus anlaşma- sını imzalayahm. Deviet adamhgı ciddiyet işidir ve dü- rüsthık gerektirir. Verilen söz- ler turulmah. Biz bunu savu- nuyonız" dediği öğremldi. Boeing ağırfağı bitrvor Erdoğan, bu nedenle 26 Ekim'de Fransa- Almanya arasında periyodik olarak ya- pılan devlet başkanlan zirve- sine katılacak ve Airbus an- laşmasını imzalayacak. Burada Fransa Cumhurbaş- ABD ÎLE AB ARASINDA BOEING-AIRBUS SAVAŞI 7 FRANKFUKT (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'nin AB'yi Airbus tekeline milyarlarca dolar "usuJsüz" kredı desteği verdiği gerekçesiyle mahkemeye vermesinden sonra, AB de, ABD hükümetini Boeing firmasına Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallanna aykın destek verdiği gerekçesiyle mahkemeye vermeye hazırlanıyor. DTÖ ise taraflan uzlaştırmaya çalışıyor. Boeing firmasının da ABD'nin AB aleyhine mahkemeye başvurmasını uygun bulduğu belirtildi. Boeing firmasının başkanı Harry Stonecipher. ABD ile AB'nin büyük uçaklar için yaptıklan ticaret anlaşmasımn artık pazann koşullanna uygun düşmediğini belirterek ABD hükümetinin görüşlerini paylaştığını ve AB'nin Airbus'a yardımının kesilmesi gerektiğini belirtti. Airbus firmasının bağlı olduğu ana şirket European Aeronautic Defence and Space (EADS) tekelinin bir sözcüsü ise davanın bir hükümet işi olduğunu belirterek ABD ile kendılen arasında eşit rekabet koşullan için çaba harcadüdannı söyledi. tki ülke arasındaki çatışmanın temelinde 1992 yılında yapılan sübvansiyon anlaşması yer alıyor. Brüksel ve Washington, bu tarihte uçak sanayiine araştırma ve geliştirme alanlannda destek verilmesi konusunda anlaşmışlardı. Bu nedenle bu alanda yüzde 33'e kadar uygun krediler kullandınlabiliyordu. Böylelikle ABD, NASA ve askeri programlar aracılığı ile ulusal ticari uçak yapımına dolaylı destek olabiliyordu. kam Jacques Chirac ile görü- şecek olan Erdoğan, AB ller- leme Raporu'ndaki tavsiye karannın dikkate alınarak 17 Aralık Brüksel Zirvesi'nde Türkiye'ye müzakere tarihi verilmesini isteyecek. Erdo- ğan'ın anlaşmayı imzalama karan almasuıdan Chirac'ın memnuniyet duyduğu öğre- nildi. Anlaşmasımn imzalan- ması ile THY'nin açtığı uçak ihalesinin yüzde 75'ini Air- bus almış olacak. THY, Al- man-Fransız ortak yapımı 1.5 mılyar dolarlık 36 uçağı Aır- bus'tan, 900 milyon dolarlık 15 adet Boeing- 737 tipi uça- ğı da ABD'den alacak. Bu alımlann ardından THY'nin Boeing ağu-lıklı fi- lo yapısı değişecek. THY'de- ki Airbus ile Boeing sayılan eşitlenecek. Türkiye'nin AB'ye üyeliğine verilen destek, kâr ve yatınm patlamasına bağlanıyor Üyelik Almanya'ya yarayacak En önemlimüza ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Türki- ye Ziraatçılar Derneği Başkanı tbrahim Yet- Idn, tanmda AB ile Türkiye arasında birkaç yılda giderüemeyecek farklılıklar olduğuna işaret ederek "AB, 2010'a kadar pirinçtc müdahale fiyaünı yüzde 50 azattacak, bakfi- yat üretimini 1.4 milyon hektarla suurlaya- cak. Tütün, zeytin yağu sofrahk zeytin ve pa- mukta üretime bağh prinı ödemeierini 2010 yıhna kadar azaltacak, 4 ydhk geçiş dönemi- nin ardından da tamamen kaldıracak" de- di. Etki Raporu'ndaki "Türkiye'nin 39 mil- yon hektar alana yayrian tanm sektörü, mü- zakere sırasında en önemli böliimü oluşturu- yor. Bu rakam, AB ülkekrinin yüzde 23'üne tekabül ediyor" saptamasına işaret eden Yet- kin, müzakere sürecinde çiftçiyi yeni şokla- nn beklediğini kaydetti. OSMANÇUTSAY FRANKFURT - Türkiye'nin AB üye- liğinden en kârlı çıkan ülkenin Almanya olacağı bir kez daha vurgulandı. Özellik- le bu yılın ilk yansında Almanya'dan Türkiye'ye yapılan ihracatta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50'ye varan oranda tam bir patlama yaşanma- sı, bu sürecin Alman ekonomisine bölgede yeni kapılar açacağına bir ömek olarak değerlendirildi. Alman Sanayiciler Birliği Başka- nı Michael Rogmvski, Türkiye'nin tam üyeliğinin Almanya'ya daha çok güvenlik, çok istikrar ve refah getirebi- leceğini kaydederek "Alman sanayii için Türkiye, yüklü bir potansiyele sahip bü- yüyen bir pıyasadır" dedi. Alman Sanayiciler Birliği tkinci Baş- kanı Arend Oetker de "Bu süreç Türki- ye ve Almanya'daki vaünmlar üzerinde olağanüstü olumlu etkide buhınacakür* 1 dedi. Alman Toptancılar ve Dış Ticaret Fe- deral Birliği Başkanı Anton Börner ise AB ile Türkiye'nin zaten ekonomik açın- dan iç içe geçmiş durumda olduğunu be- lirtti. Türkiye'nin dış ticaretinde Alman- ya'nın yüzde 30'lara varan birpayı oldu- ğunu anımsatan Börner, "AB eğer Tür- kiye'ye kapıyı kapaürsa tslam ülkele- rindeki reform harekederinin acil gereksinim duyduğu bir ortak, bir aracı ve bir örnek olarak da ortadan kalkar. Si- yasi açıdan köktendincilik tehlikesi\1e ekonomikaçıdan da petrol ikmati üzerindeki olum- suz etküeriyle karşı karşıya kahnz" de- di. Alman Sanayi ve Ticaret Odalan Bir- liği Türkiye UzmanıPeterPresber, "Al- manya yıhn ilkyansında Türkiye'ye yap- fjgı ihracattaki yüzde 50'Iik arüşla en önemli ticari ortak olarak konumunu da- ha da geUştirmiş oldu. Bu süreç Alman- va'daki \^aürunlan artûracakûr'' dedi. AB özelleştirmede hız istedi PHIL PH1UP MOfUIIS/SABANCI DUYURU ŞİRKETİMİZİN TORBALI SİGARA FABRİKASI'NDA İMAL EDİLEN MURATTI AMBASSADOR, MURATTI AMBASSADOR LIGHTS ÜRÜNLERİNİN PERAKENDE SATIŞ FİYATLARI, 15 EYLÜL 2004 ÇARŞAMBA GÜNÜNDEN İTİBAREN VE LARK 100's, LARK BOX, LARK LIGHTS BOX ÜRÜNLERİNİN PERAKENDE SATIŞ FİYATLARI, 4 EKİM 2004 PAZARTESİ GÜNÜNDEN İTİBAREN AŞAĞIDAKİ GİBİ BELİRLENMİŞTİR. LarkiOO's Lark Box Lark Lights Box PHILSA Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş ANKARA (AA) - Avrupa Birliği tlerle- me Raporu'nun sonuç kısmında, ekono- mik kriterlerbölümünde, kamu bankala- nnın ve şirketlerinin özelleştirilmesine hız verilmesi istendi. Türkiye'nin istikrar politikalannı sürdürdüğü ve yapısal reformlara yöneük adımlan atmaya devam ettiği sürece AB içindeki rekabetçi baskılar ve pazardaki güçlerle başa çıkabilecek güce sahip olacağı vurgulanıyor. Kamu yönetiminin etkinliği ve şeffaflığının art- önlması konusunda ilerleme kaydedildi- ğinin alh çızildi. Raporda, bütçedeki den- gesızliklenn düşürülmesi ve yakalanan düşük enflasyon sürecinin sürdürülmesi gerektiği kaydedildi. Raporda, Üıale Yasası'nda hâ- lâ müktesebatla uyumsuzluklar bulunduğu görüşüne de yer ve- rilıyor. Raporda, dolaylı vergi konu- sunda sınırlı bir ilerleme kaydedil- diğine. ancak doğrudan vergilendirme ve yönetsel işbirlıği alanında ilerleme olma- dığına işaret edildi. NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Türk İşçisi AB'ye Giremiyor Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Avrupa Konse- yi'ne, Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlanıl- masını koşullu olarak önerdi. Müzakerelere ne zaman başlanılacağı belli de- ğil. Müzakerelerin ne zaman sonuçlanacağı da bel- li değil. Müzakerelere 2006 yılında başlanabileceği ve 2015 ya da 2023 yıhna kadar süründürüleceğine ilişkin öngörüler var. Tüm belirsizliklere karşın Türkiye, "kalıcı ihtiyati şartlarta" da olsa, "uzun birgeçiş süreci"ne girdi. AB Komisyonu Başkanı Prodi'nin sözleriyle; "çok şey gerçekleşti, atılacak çok adım var, sonuç garanti değil." Ancak sonuçta garanti gibi görünen bir şey var O da Türkiye AB'ye girse bile Türk emekçileri AB'ye giremeyecek. Sevinç çığlıklan atmadan önce serbest dolaşı- mın koşula bağlandığı görüşme sürecini değerten- dirmek gerekmez mi? Türkiye serbest dolaşımın sınıriandınldığı üyelik müzakerelerini kabullenecek mi? • • • AB'yi tasarlayanlar, son aşamada, tüm devietle- rin tek bir devlet olarak algılanacağı, sınırlann kal- dınlacağı bir birlik öngörmüşlerdi. Bu birlikte sermaye, mallar ve ve emek serbest- çe dolaşabilecekti. Nitekim öyle de oldu. Gümrükler ve sınırlar kal- dırıldı. Birlik içerisinde sermayenin, malların ve emeğin serbestçe dolaşmasına olanak tanındı. AB, bu serbestiden sonra, büyük nüfus hareketlerinin olmasını önlemek için de birliğe üye ülkelerin gelir dağılımlan ve bölgesel gelişme farklılıklannı orta- dan kaldıracak büyük programlar uyguladı. Bunlardan sonra AB'ye katılıp da bu olanaklan sınırlandınlan ya da bu haklan kullanması koşulla- ra bağlanan ülke de olmadı. Kaldı ki, böyle bir sınırlama getirilmesi AB'nin kuruluş felsefesine de aykınydı. Ancak bu sınır Türkiye için öngörüldü. Birliğe üye ülkelerin tüm emekçileri birlik içerisin- de serbestçe dolaşabilecek, ama Türk işçileri do- laşamayacak. Mallara ve sermayeye tanınan serbesti Türk iş- çisi için yok. Bu koşullarda Türkiye AB'ye girmiş sayılabilir mi? AB, halkın dışlandığı, sadece sermayenin girdi- ği bir birlik mi? • • • Oysa AB üyeliğine büyük çoğunluğuyla destek veren Türk toplumu, birliğin demokrasimize ka- zandıracağı kaliteden daha çok yaşam standartla- nna katacağı ekonomik kaliteyi düşünüyordu. Serbest dolaşım AB yandaşlığında "havuç" iş- levi görüyordu. Ancak birlik fikrini temelinden değiştiren koşul- lara karşın birileri hâlâ birliğe girdiğimizi söyleye- rek Türk halkını kandırıyor. Aynı yanılgı gümrük birliğinde de yaşatıldı. Tanm ürünleri gümrük biriiği dışında tutuldu ve Türk tanm ürünleri AB'de serbest dolaşım hakkını elde edemedi. Buna karşın köylünün gözünün içi- ne baka baka, "gümrük birliğine girdik, Türk mal- lan AB'de serbestçe dolaşacak" diye havai fişek- ler patlatıldı. Şimdi yine aynı durum söz konusu. Türkiye, ser- best dolaşım hakkı şarta bağlanmış olarak görüş- melere başlıyor. Türk insanı AB içerisinde serbestçe dolaşama- yacak. Emeğini istediği yerde değeriendirme hak- kına sahip olmayacak. AB, Türk halkının birlik üye- liğine katılması için yaşam standartının yüksettilme- sine destek olmayacak. Buna karşılık olur olmaz dayatmalarda bulunacak. O zaman insan sormaz mı; onlar birlik de peki biz neyiz? Yoksa parçalanacak bir şey mi? temizelcı cumhurivet.com.tr Sendikalar temkinfi • ANKARA (Cumhumet Bürosu) - Işçi sendikalan konfederasyonlan, AB Komisyonu'nun ilerleme raporu sonrasında yaşanabilecek gelişmelere temkinli yaklaşıyor. Türk-Iş, raporun Türk halkını tatmin etmekten uzak olduğunu belirterek "ama'lı ifadeler" yüzünden AB ile sıcak ilişkilerin zor kurulacağına dikkat çekti. DİSK, raporda yer alan eksikliklerin hükümet tarafindan giderilmesi gerektiğim belirtirken Hak-Iş, raporda serbest dolaşıma dönük kısıtlamalann zaman içinde giderilebileceğini belirtti. MALÎYE YAŞAMINDAN /MUSTAFA PAMUKOĞLU [email protected] MURATTI AMBASSADOR MURATTI AMBASSADOR L I G H T S Vâ Geçici maddelerde yer alan ve 31.12.2004 yılında sona erecek vergi istisnalan- na dikkat etmek gerekiyor. Bu istisnalann her yıl olduğu gi- bi uzama olasılığı var. Ancak bu süre uzatımının olmayacağı var- sayımıyla hareket etmenin yarar- lı olacağını düşünüyoruz. 1 -) 2005 yılında faiz,repove yatınm fonlan geliri elde eden- ler beyanname verecek. Bilindiği gibi Gelir Vergisi Ka- nunu geçici 55. maddesine göre 31.12.2004 tarihine kadar elde edilen; • Mevduat faizleri (vadeli, va- desiz, mevduat faizi addedilen her türtü gelirler) • Repo gelirieri • Faizsiz kredi verenlere öde- nen kâr paylanyla kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr paylan ve özel finans kurum- lannca kâr ve zarar katılma hesa- bı karşılığında ödenen kâr payla- rı • Menkul kıymetler yatınm fon- larının katılma belgelerine öde- nen kâr paylan için tutan ne olursa olsun 2005 yılında bu ge- lirler için beyanname verilmeye- cek veya diğer gelirler için be- Bu Yıl Sonunda Bitecek Vergi tstjsnaları yanname verilecekse bu gelirler beyannameye dahil edilmeye- cek. Ancak eğer bu gelirler 2005 yılında elde edilmişse yani huku- ken ve ekonomik olarak 2005 yı- lında yatınmcı tarafindan tasarruf edilebilir hale gelmişse bu tak- dirde bu kazancın TAMAMI için beyanname verilecek ve vergiye tabi tutulacak. örnekler: • 03.03.2004 tarihinde açılan ve vadesi 03.03.2005 de dolan 1 yıllık mevduatın faizi 2005 yılın- da elde edilmiş olacağından be- yana tabi olacak. • 01.11.2004 tarihinde açılan vadesi 01.01.2005 tarihinde do- lan üç aylık vadeli hesabın faizi de beyana tabi olacak. • 2003'te alınıp 2005'te satılan yatınm fonu kazancı da beyana ve vergiye tabi olacak. 2-) 31.12.2004 tarihine kadar elde edilen devlet tahvilleri ve Hazine bonosu faizleri ve el- den çıkanlmasından sağlanan kazançlann 156. 505. 290. 000,-TL sı Gelir Vergisi'nden istisna (Gelir Vergisi Kanunu ge- çici 59. madde) • Bu kazançlan 2004 yılında elde edenler 2005 yılında bu sı- nın aşan kısmını beyan edecek- ler ve vergisini ödeyeceklerdir. • 2005 yılında elde edilen bu kazançlar için yasal uzatma söz konusu olmadığı takdirde istisna uygulanmayacak. Bu açıklamalanmızın anla- mı, "31.12.2OO4 tarihine kadar vadeli hesaplannm yapın, va- deyibu tarihte bozun, menkul kıymetlerinizi 2005yılı gelme- den satın" olarak algılayabi- lirsiniz. Ancak süre uzablma- yacağı varsayımıyla bu şekilde hareket edip süre uzatılması sonucu vade ve zamanlama nedeniyle gelir kaybına uğra- ma riskinin de olduğu unutul- mamalıdır. 3-) Şirketlerin gayrimenkul ve iştirak hisselerinin satışı ile ilgiii istisna Kurumlar Vergisi Kanunu'nun geçici 28. madde hükmü 31.12.2004 tarihinde doluyor. Gerçi bu istisna da her yıl uzatı- lıyor. Ancak uzatılmayacağı var- sayımıyla hareket ederek satıl- ması düşünülen önemli tutarlar oluşturan gayri- menkul ve iştirak hissele- rinin satışının bu yıl so- nuna kadar yapılmasında yarar var. Bu istisna şartları; • Gayrimenkul ve iştirak hisse- lerinin şirket aktifinde 2 tam yıl- dır bulunuyor olması • Bu satışlardan doğan kânn sermayeye ilave edilmesi • Sermayeye ilave edilen bu kazancın 5 yıl süreyle şirketten şirket amacı dışında çekilmeme- si veya şirketin bu süre içinde tasfiyeye girmemesidir. Bu şartlar yerine getirildiği tak- dirde, satış faturasında KDV he- saplanmayacak, yani KDVtahsil edilmeyecek. Gayrimenkul satış- larında toplam yüzde 3 olan em- lak harcı ödenmeyecek. Kazanç vergi matrahına dahil edilmeye- cek. Bu istisna işletmelerin sabit variıklarını likit hale getiımeleri, mali tablolannı ve rasyolannı dü- zeltme olanağı sağlayan ciddi bir istisna. Bu nedenle işletmelerin bu yıl sonuna kadar anılan satış işlemleri için kafa yormalarının faydalı olacağını düşünmekteyiz.